"Orły w zielonych mundurach rozbiły rosomaka na drzewie"? Sprawdziliśmy

"Orły w zielonych mundurach rozbiły Rosomaka?" Sprawdziliśmy

Zdjęcie wzięte z facebookowej relacji o tym, co się dzieje przy granicy z Białorusią, na Twitterze zyskało drugie życie - ale z innym przekazem. Wojskowy pojazd na skraju drogi jest zdaniem twitterowicza dowodem, że polscy żołnierze "rozbili rosomaka na drzewie". A oto jak było naprawdę.

Zdjęcie pojazdu wojskowego na skraju leśnej drogi, który wygląda, jakby się zsunął do rowu i utknął między drzewami, wzbudziło zainteresowanie internautów. Opublikował je 9 stycznia jeden z użytkowników Twittera i skomentował: "Na granicy z Białorusią nasze 'orły w zielonych mundurach' rozbiły Rosomaka... na drzewie" (pisownia wszystkich postów oryginalna). Jego tweet ma już ponad 1100 polubień i 200 podań dalej.

Tweet o rzekomym rozbiciu rosomaka na drzewie
Tweet o rzekomym rozbiciu rosomaka na drzewieTweet o rzekomym rozbiciu rosomaka na drzewieTwitter

Pod wpisem zostawiono ponad 180 komentarzy - w dużej części wyśmiewających żołnierzy. Niektórzy internauci powielali informację o rozbiciu wojskowego wozu na drzewie. "Bez jaj. Jest las to na czym mieli rozbić? Na latarni?"; "Drzewo murem przed polskim mundurem" - kpili.

Inni byli jednak sceptyczni - sugerowali, że zdjęcie nie jest żadnym dowodem na uszkodzenie pojazdu. "Raczej zsunął się z pasa drogowego zrobionego przez wojska inżynieryjne"; "Sytuacja losowa, za to komentarze prezentują festiwal żenady" - pisali. Jeden z internautów stwierdził nawet, że informacja jest fałszywa: "Przecież to nie rosomak. Mundury też nie nasze. Co to za fejk?".

Ćwiczenia wojskowe 12 Szczecińskiej Dywizji Zmechanizowanej (wrzesień 2021)
Ćwiczenia wojskowe 12 Szczecińskiej Dywizji Zmechanizowanej (wrzesień 2021)tvn24

"Ostatnio rozbili Rosomaka i ciężarówkę...", czyli skrót myślowy

Skąd twitterowe doniesienia o rozbiciu wojskowej maszyny o drzewo? By ustalić pochodzenie fotografii wykorzystanej w poście, poszliśmy śladem wskazanym przez jego autora. Jako źródło podał on bowiem post z 9 stycznia dziennikarki Karoliny Bacy-Pogorzelskiej, który zamieściła w serwisie LinkedIn. Baca-Pogorzelska relacjonowała w nim swoją pracę przy granicy. "Mundurowi na Podlasiu asami kierownicy nie są. Ostatnio rozbili Rosomaka i ciężarówkę..." - napisała. W jednym z komentarzy zostawiła zdjęcie ciężarówki z rozbitą przednią szybą. W drugim odesłała do facebookowego posta z 7 stycznia, gdzie po raz pierwszy opublikowano wykorzystane potem na Twitterze zdjęcie rosomaka.

Pytana przez Konkret24, skąd miała informacje o rozbitym wozie, Karolina Baca-Pogorzelska sprecyzowała, że słowo "rozbity" odnosiła do ciężarówki. Jak tłumaczyła, rosomak za to "ugrzązł, był przechylony na bok, unieruchomiony".

"'Rozbili rosomaka i ciężarówkę' było skrótem myślowym" - wyjaśniła dziennikarka w przesłanej nam wiadomości. Zaznaczyła, że wojskowi jeżdżą w okolicy "naprawdę brawurowo".

Autorka zdjęcia o rosomaku: "Nic nie wiem, by został rozbity"

Autorką cytowanego przez Karolinę Bacę-Pogorzelską facebookowego posta z 7 stycznia jest Małgorzata Klemens, mieszkanka strefy przygranicznej. Oprócz fotografii rosomaka na skraju drogi, opublikowała kilkanaście innych zdjęć, na których widać zniszczenia leśnych szlaków. "Jedna noc jeżdżenia wojskowych rosomaków, by zniszczyć naszą jedyną drogę dojazdową" - relacjonowała.

Facebookowy wpis autorki fotografii
Facebookowy wpis autorki fotografiiFacebookowy wpis autorki fotografiifacebook

Napisała również o pojeździe ze zdjęć: "Rankiem okazało się, że jeden z wozów bojowych, na zupełnie prostej wygońskiej drodze, zjechał na pobocze pomiędzy drzewa, grzęznąc kołami w mokradłach. Kilka godzin mocowali się z wyciągnięciem maszyny".

Skontaktowaliśmy się z Małgorzatą Klemens. Napisała nam, że do pokazanej sytuacji doszło 6 stycznia, a rosomak po prostu zjechał z drogi i ugrzązł między drzewami. "Nic nie wiem, by został rozbity czy w inny sposób uszkodzony. Część wozu wpadła kołami w mokradła ciągnące się wzdłuż drogi" - wyjaśnia Klemens. "Warto prostować nierzetelne informacje. Nie ma potrzeby ubarwiać sytuacji, która sama w sobie jest niedorzeczna" - komentuje. Podejrzewa, że żołnierze chcieli przetestować sprzęt. Pytała wojskowych wyciągających rosomaka z potrzasku, dlaczego jeździli po lesie w nocy. Ci mieli odpowiedzieć, że "w okolicy spokój". Według relacji Klemens do 10 stycznia uszkodzenia dróg nie zostały naprawione, a mieszkańcy nie mogli dojechać do szkoły, sklepu czy urzędu.

MON: "Pojazd nie został rozbity ani zniszczony"

O weryfikację informacji, czy rosomak robił się na drzewie, poprosiliśmy też Ministerstwo Obrony Narodowej. Wydział prasowy centrum operacyjnego MON wyjaśnia, że zdarzenie miało miejsce w rejonie wsi Wygon w gminie Dubicze Cerkiewne oraz że "żaden Rosomak nie zderzył się z drzewem".

W przesłanej nam odpowiedzi wyjaśniono: "W czasie mijania się z pojazdem cywilnym kierowca Rosomaka chcąc umożliwić mu przejazd zjechał na pobocze w wyniku czego osunął się ze skarpy (był to teren podmokły)". MON zapewnia, że nikt nie odniósł obrażeń, a załoga z wykorzystaniem wyciągarki zamontowanej na pojeździe samodzielne wyciągnęła rosomaka na drogę. "Pojazd nie został rozbity ani zniszczony" - napisano.

Autor: Krzysztof Jabłonowski / Źródło: Konkret24; zdjęcie: Małgorzata Klemens/Facebook/Twitter

Pozostałe wiadomości

W 2023 roku pierwszy raz od trzech lat spadła liczba osób, wobec których zarządzono kontrolę operacyjną. Wśród nich były też inwigilowane Pegasusem. Cały czas jest to jednak więcej niż przed objęciem rządów przez Zjednoczoną Prawicę.

Nie tylko Pegasus. Ile osób służby inwigilowały w 2023 roku?

Nie tylko Pegasus. Ile osób służby inwigilowały w 2023 roku?

Źródło:
Konkret24

Jarosław Kaczyński, motywując członków Prawa i Sprawiedliwości do pracy przed drugą turą wyborów samorządowych, przekonywał ich, że partia ma teraz więcej kandydatów na wójtów, burmistrzów i prezydentów miast niż w 2018 roku. Nie ma jednak racji.

Kaczyński o kandydatach PiS w drugiej turze: "więcej niż przedtem". Nie, dużo mniej

Kaczyński o kandydatach PiS w drugiej turze: "więcej niż przedtem". Nie, dużo mniej

Źródło:
Konkret24

Nowy warszawski radny PiS, a wcześniej wojewoda mazowiecki Tobiasz Bocheński postanowił uczcić Święto Chrztu Polski wpisem w mediach społecznościowych. Jednak swój post na ten temat zilustrował grafiką przedstawiającą chrzest nie Mieszka I, tylko innego władcy. 

Bocheński uczcił Święto Chrztu Polski. "Douczy się pan z okresu średniowiecza" 

Bocheński uczcił Święto Chrztu Polski. "Douczy się pan z okresu średniowiecza" 

Źródło:
Konkret24

Jordańska księżniczka Salma miała "osobiście strącić" sześć irańskich dronów skierowanych na Izrael, Iran zrobił Izraelowi "małe Drezno", a jeden z dronów zawisł na kablach elektrycznych... - tego typu informacje o ataku na Izrael rozchodzą się w polskich mediach społecznościowych. Są niepotwierdzone i fałszywe, oparte na starych zdjęciach i nagraniach.

Drony "strąciła jordańska księżniczka", a jeden "zaplątał się w kable". Fejki o ataku Iranu na Izrael

Drony "strąciła jordańska księżniczka", a jeden "zaplątał się w kable". Fejki o ataku Iranu na Izrael

Źródło:
Konkret24

Portal rzekomo z Londynu, a teksty publikowane po rosyjsku. Film wideo mający być dowodem, tylko że już skasowany, a bohater zniknął. Oto jak historia o rzekomym zakupie rezydencji króla Karola przez Ołenę Zełenską powiela schemat prokremlowskiej dezinformacji.

Zełenski "nabywa byłą rezydencję króla Karola"? Rosyjski schemat dezinformacji

Zełenski "nabywa byłą rezydencję króla Karola"? Rosyjski schemat dezinformacji

Źródło:
Konkret24, Snopes

Poseł PiS Sebastian Kaleta straszy, że według projektu nowelizacji Kodeksu karnego, jeśli publicznie "sprzeciwisz się tęczowym piątkom w szkole twojego dziecka", to "może się tobą z urzędu zająć prokurator". Podobnie ma rzekomo być wówczas, gdy ktoś powie, że "są tylko dwie płcie". Prawnicy tłumaczą, na czym polega manipulacja posła PiS.

Kaleta o nowelizacji Kodeksu karnego: "lewacka cenzura". Wyjaśniamy, jak manipuluje

Kaleta o nowelizacji Kodeksu karnego: "lewacka cenzura". Wyjaśniamy, jak manipuluje

Źródło:
Konkret24

Według popularnego wpisu uczniowie rzekomo są uczeni, że Ukraina jako państwo istniała już w XVI wieku. Dowodem ma być zdjęcie mapy ze szkolnego atlasu. Z tej mapy to nie wynika, co wyjaśnia wydawnictwo i eksperci.

"Ukraina jako państwo istniała już w XVI wieku"? Sprawdzamy, co wynika z mapy w szkolnym atlasie

"Ukraina jako państwo istniała już w XVI wieku"? Sprawdzamy, co wynika z mapy w szkolnym atlasie

Źródło:
Konkret24

Donald Tusk rzekomo trafił do czołówki rankingu najbogatszych Polaków - tak wynika z krążącego w mediach społecznościowych zrzutu ekranu. Oburzeni internauci pytają, skąd premier ma tyle pieniędzy. Jednak to fake news.

Donald Tusk "w czołówce najbogatszych Polaków"? Nieprawda

Donald Tusk "w czołówce najbogatszych Polaków"? Nieprawda

Źródło:
Konkret24

Ponad połowa Polaków wie, że celem fake newsów i teorii spiskowych jest manipulowanie opinią publiczną i realizowanie politycznych interesów. Mimo to ulegają tym manipulacjom. Jak wynika z najnowszego raportu "Dezinformacja oczami Polaków", co trzeci Polak wierzy, że zaplanowano już kolejną pandemię. Niemal co trzeci - że w Smoleńsku doszło do zamachu. Jedna piąta uważa, że skoro pada śnieg, to żadnego ocieplenia klimatu nie ma.

Polacy vs dezinformacja. W jakie fałsze wierzymy, komu ufamy, czego się boimy

Polacy vs dezinformacja. W jakie fałsze wierzymy, komu ufamy, czego się boimy

Źródło:
Konkret24

Już po wyborach samorządowych nowa krakowska rada miejska przedstawi kolejny projekt strefy czystego transportu. Poprzednią uchwałę uchylił sąd administracyjny. W przekazie Konfederacji takie strefy są niezgodne z konstytucją. Co na to prawnicy?

Konfederacja: strefy czystego transportu są niezgodne z konstytucją. Co na to prawnicy?

Konfederacja: strefy czystego transportu są niezgodne z konstytucją. Co na to prawnicy?

Źródło:
Konkret24

Patrzeć na ręce politykom i nie lekceważyć roli sztucznej inteligencji. Fact-checkerzy i eksperci opisujący dezinformację dyskutują o największych wyzwaniach mediów i edukacji. Komentują również drugą edycję raportu "Dezinformacja oczami Polaków. Edycja 2024". Do serwisów fact-checkingowych apelują o lepszą komunikację, a do całego społeczeństwa o stawianie na edukację medialną.

"Najpierw musi być chęć, żeby w ogóle sprawdzić". Eksperci o tym, jak skutecznie walczyć z fake newsami

"Najpierw musi być chęć, żeby w ogóle sprawdzić". Eksperci o tym, jak skutecznie walczyć z fake newsami

Źródło:
Konkret24

Po wyborach samorządowych politycy podają różne dane o tym, w ilu miastach kandydaci poszczególnych partii zostali burmistrzami lub prezydentami. Sprawdziliśmy więc, jak poradzili sobie w I turze w dużych i średnich miastach przedstawiciele Koalicji Obywatelskiej oraz Prawa i Sprawiedliwości.

Ilu burmistrzów i prezydentów ma KO, a ile PiS? Policzyliśmy

Ilu burmistrzów i prezydentów ma KO, a ile PiS? Policzyliśmy

Źródło:
Konkret24

"Zazdrość", "czas na nas" - użytkownicy serwisu X entuzjastycznie reagują na wpisy o rzekomym odrzuceniu konkordatu przez czeski parlament. Tyle że, przynajmniej w ostatnim czasie, nikt w Czechach nie usiłował doprowadzić do podpisania umowy z Watykanem. Wyjaśniamy.

"Czeski parlament odrzucił konkordat z Watykanem"? Nic nowego

"Czeski parlament odrzucił konkordat z Watykanem"? Nic nowego

Źródło:
Konkret24

Nie sądzę, żeby prokuratura mogła tak bezczelnie kłamać - to reakcja Antoniego Macierewicza na informacje, że prokuratura nie znalazła dowodów na wybuch w polskim samolocie, który rozbił się 10 kwietnia 2010 roku w Smoleńsku. Bo na rzekomym wybuchu, do którego miało dojść w tupolewie, Macierewicz i PiS budowali przez lata swoje kłamstwo smoleńskie. Oto jego główne założenia.

10 fałszów Macierewicza. Jak zbudowano smoleński mit

10 fałszów Macierewicza. Jak zbudowano smoleński mit

Źródło:
Konkret24, "Czarno na białym" TVN24

Kobiety czekają na zmianę prawa, a koalicja rządząca dyskutuje zarówno o terminie procedowania czterech projektów ustaw w sprawie aborcji, jak też jego formie. Wyjaśniamy, o jakich projektach mowa, co w nich zaproponowano, jaka musi być ścieżka legislacyjna i dlaczego różna.

"Kodeksowe" i "niekodeksowe". Cztery projekty ustaw dotyczących aborcji

"Kodeksowe" i "niekodeksowe". Cztery projekty ustaw dotyczących aborcji

Źródło:
Konkret24

Według prezydenta Warszawy dla wszystkich mieszkańców stolicy znalazłyby się miejsca schronienia na wypadek zagrożenia. Ale wcześniejszy raport NIK mówił o miejscach ukrycia dla dwóch trzecich warszawiaków. Poza tym nie ma przepisów, jak te miejsca powinny wyglądać.

Trzaskowski: jest wystarczająca liczba miejsc schronienia dla wszystkich warszawiaków. Ale brakuje przepisów

Trzaskowski: jest wystarczająca liczba miejsc schronienia dla wszystkich warszawiaków. Ale brakuje przepisów

Źródło:
Konkret24

Czy to prezydent Andrzej Duda "zablokował" ustawę o Krajowej Sieci Onkologicznej, czy to rząd Donalda Tuska "opóźnia leczenie" w ramach tej sieci? W tym sporze politycznym padają ostre słowa typu "podłość", "kłamstwo", "manipulacja". Wyjaśniamy, kto ma rację.

Kto "zablokował" sieć onkologiczną. Prezydent, rząd czy wspólnie PO i PiS? 

Kto "zablokował" sieć onkologiczną. Prezydent, rząd czy wspólnie PO i PiS? 

Źródło:
Konkret24

Według wiceministry edukacji to Prawo i Sprawiedliwość tak wyznaczyło datę wyborów samorządowych, by zdemobilizować młodych i wpłynąć na frekwencję. Tyle że to nieprawda.

Joanna Mucha: PiS wyznaczył taką datę wyborów, żeby zdemobilizować młodych. To nie PiS wyznaczał

Joanna Mucha: PiS wyznaczył taką datę wyborów, żeby zdemobilizować młodych. To nie PiS wyznaczał

Źródło:
Konkret24

Brytyjski magazyn "The Economist" ocenił rzekomo w swoim rankingu, że Warszawa jest "jednym z najgorszych miast do życia w Europie" - ten fałszywy przekaz rozpowszechniano w mediach społecznościowych przed wyborami samorządowymi. Fałszywy, bo jest to manipulacja wynikami rankingu sprzed dwóch lat. Wyjaśniamy.

Warszawa "jednym z najgorszych miast do życia w Europie"? Manipulacja rankingiem

Warszawa "jednym z najgorszych miast do życia w Europie"? Manipulacja rankingiem

Źródło:
Konkret24

Wideo pokazujące niemieckich policjantów przy mołdawskiej granicy z Ukrainą rozchodzi się w polskim internecie od kilku dni, budząc kontrowersje i pytania. Prorosyjskie kanały wykorzystują to nagranie jako dowód, że wojna Rosji z Ukrainą to już tak naprawdę wojna z NATO. Wyjaśniamy rzeczywisty powód obecności niemieckiej policji w Mołdawii.

"Co robi niemiecka policja na mołdawsko-ukraińskiej granicy"? Wyjaśniamy

"Co robi niemiecka policja na mołdawsko-ukraińskiej granicy"? Wyjaśniamy

Źródło:
Konkret24

"Japonia zakazuje osobom zaszczepionym oddawania skażonej krwi" - alarmują polscy internauci, pokazując, że temat rzekomej szkodliwości szczepień przeciw COVID-19 jest wśród nich nadal żywy. Prezentowany przekaz jest jednak nieprawdziwy. Wyjaśniamy decyzje, jakie zapadały w Japonii.

"Skażona krew" i zakaz oddawania krwi przez osoby zaszczepione. Co nie zgadza się w tym przekazie?

"Skażona krew" i zakaz oddawania krwi przez osoby zaszczepione. Co nie zgadza się w tym przekazie?

Źródło:
Konkret24

Dopiero dwa dni przed wyborami samorządowymi Państwowa Komisja Wyborcza opublikowała właściwe limity wydatków na kampanię. Z komitetów ogólnopolskich najwięcej może wydać PiS - prawie 56 milionów złotych.

Ile partie mogą wydać na kampanię wyborczą? Przewaga jednej znacząca

Ile partie mogą wydać na kampanię wyborczą? Przewaga jednej znacząca

Źródło:
Konkret24