FAŁSZ

Nie, Senat USA nie ogłosił, że "coronavirus to kłamstwo". O co chodziło amerykańskim senatorom?

Nie, senat Stanów Zjednoczonych nie ogłosił, że "korona to kłamstwo"Shutterstock

Senat USA ogłosił, że koronawirus to kłamstwo, a media zatuszowały prawdę - taki przekaz rozsyłają internauci, pokazując jako dowód nagranie z wystąpienia republikańskich senatorów. Prawdą jest, że senatorowie zorganizowali konferencję prasową na temat pandemii - ale wcale nie zakwestionowali jej istnienia. Wyjaśniamy, co krytykowali.

Pokazujemy, co jest prawdą, a co fałszem
Weryfikujemy fake newsy, sprawdzamy dane, analizujemy informacje z sieci

Seria wpisów o rzekomo sensacyjnym wystąpieniu ważnych amerykańskich polityków w związku z pandemią obiegła w ostatnich dniach media społecznościowe. W jednym z takich popularnych postów, opublikowanym 12 czerwca na Facebooku, można było przeczytać: "Senat Stanów Zjednoczonych Ameryki ogłosił dzisiaj: coronaŚwirus to kłamstwo, media zatuszowały prawdę, BigPharma i WHO są odpowiedzialni!!!" (pisownia wszystkich wpisów oryginalna). Do posta dołączono kilkunastominutowe nagranie wideo z wystąpieniem polityków. Zareagowało na to blisko 950 internautów, a blisko 900 udostępniło post.

fałsz

Post na Facebooku o rzekomym stanowisku Senatu Stanów Zjednoczonych
Post na Facebooku informujący o rzekomym stanowisku Senatu Stanów ZjednoczonychPost na Facebooku o rzekomym stanowisku Senatu Stanów Zjednoczonychfacebook

Wielu internautów zdawało się wierzyć w tę informację: "Czekam aż mnie zaczną przepraszać Ci zaślepieni"; "Nareszcie najwyższa bo pora skończyć z tym wszystkim. Ludzie zdziczeli, wystraszeni, umierają. Ta 'psychoza strachu' i chore obostrzenia zrobiły spustoszenie w głowach i w ludziach" - komentowali.

Inni tonowali nastroje. "To nie tak. Ci ludzie zgłaszają tylko zastrzeżenia co do sposobu informowania opinii publicznej w sprawie wirusa" - napisał jeden z uczestników fejsbukowej dyskusji.

"Coronavirus to kłamstwo". Posty nie tylko po polsku

Popularny post nie jest już dostępny na Facebooku. Wciąż aktywne są jednak inne posty powielające podobne, zmanipulowane treści.

"Senat Stanów Zjednoczonych Ameryki ogłosił dzisiaj: Coronavirus to kłamstwo. Media zatuszowały prawdę. Wirus uciekł z laboratorium. Big Pharma i WHO są odpowiedzialni!!!" - czytamy w opisie dołączonym do linku kierującego do niszowego bloga.

fałsz

Na Facebooku rozsyłano także link do manipulującego artykułu o senacie Stanów Zjednoczonych
Na Facebooku rozsyłano także link do manipulującego artykułu o senacie USANa Facebooku rozsyłano także link do manipulującego artykułu o senacie Stanów Zjednoczonychfacebook

Niektórzy z internautów odnosili się w komentarzach do treści artykułu na blogu, do którego kierował link. "Rozsadny czlowiek wiedzial to od poczatku wirus nie uciekl zostal celowo wypuszczony" - napisała jedna z internautek.

Na Facebooku znaleźliśmy wpisy z podobnym przekazem na temat rzekomego oświadczenia Senatu USA w językach: francuskim, niemieckim i estońskim. Polskie posty wydają się być ich tłumaczeniem. Popularny post w języku francuskim miał 2,4 tys. reakcji i 7,4 tys. udostępnień.

fałsz

Zmanipulowane komentarze do wystąpienia amerykańskich senatorów pojawiły się także na francuskojęzycznym profilu na Facebooku
Francuskojęzyczny post o rzekomym oświadczeniu amerykańskich senatorówZmanipulowane komentarze do wystąpienia amerykańskich senatorów pojawiły się także na francuskojęzycznym profilu na Facebookufacebook

Wbrew rozpowszechnianym w sieci twierdzeniom amerykańscy senatorowie wcale nie ogłosili stanowiska Senatu USA - tylko swoje własne. Nie ogłosili również, że koronawirus "to kłamstwo". Nie krytykowali BigPharmy (tak są określane firmy farmaceutyczne).

W swoim wystąpieniu senatorowie USA krytykowali wielkie koncerny technologiczne i media - zarzucali im cenzurowanie treści w mediach społecznościowych.

Senatorowie krytykują koncerny za cenzurę treści o SARS-CoV-2

Zapis wideo wystąpienia republikańskich senatorów dołączano do wprowadzających w błąd postów. Wielu komentujących odnosiło się jednak tylko do zamieszczonego w poście komentarza na temat filmu, który jednak fałszywie omawiał treść wystąpienia amerykańskich polityków.

Uważne wysłuchanie ich przemówień rozwiewa wątpliwości. 10 czerwca senator Marsha Blackburn wystąpiła na konferencji prasowej razem z kolegami z Partii Republikańskiej. Przesłaniem tych wystąpień była krytyka korporacji technologicznych. Senatorowie nie kwestionowali istnienia wirusa SARS-CoV-2 czy zagrożenia związanego z COVID-19 - oni krytykowali wielkie korporacje za cenzurę niektórych treści rozpowszechnianych w sieci. Jeden z senatorów mówił też o odpowiedzialności mediów. Przy czym politycy nie przedstawiali stanowiska całego Senatu USA, lecz swoje własne.

Podczas konferencji senator Blackburn wysunęła zarzut cenzurowania doniesień na temat pochodzenia wirusa SARS-CoV-2. "Wiemy, że Facebook ostatnio cofnął swoją decyzję o usunięciu wszelkiego rodzaju informacji, które mówiły, że [wirus] pochodzi z laboratorium w Wuhan" - mówiła. Wspomniała również o innych platformach społecznościowych. "YouTube wcześniej ogłosił, że będzie cenzurował wszelkie treści, które zaprzeczają zarządzanej przez Pekin i finansowanej przez Chiny Światowej Organizacji Zdrowia" - przekonywała. Dodała, że YouTube usunął wideo lekarzy, którzy kwestionowali sens lockdownów. Blackburn mówiła też o propozycjach republikańskich senatorów na rzecz zagwarantowania Amerykanom dostępu do wiarygodnych informacji.

Dr Wojciech Feleszko ostrzega przed wariantem Delta. On prędzej czy później do nas trafi
Dr Wojciech Feleszko ostrzega przed wariantem Delta. On prędzej czy później do nas trafitvn24

Pytania o pochodzenie koronawirusa

Senator Blackburn zarzucała firmom technologicznym zbyt dużą ingerencję w selekcję treści udostępnianych internautom. W kwietniu 2020 roku YouTube rzeczywiście ogłosił, że będzie usuwał treści związane z koronawirusem, które naruszają zalecenia Światowej Organizacji Zdrowia. Władze platformy chciały w ten sposób zatrzymać rozprzestrzenianie dezinformacji o epidemii COVID-19.

Wielkie emocje i kontrowersje wzbudziła decyzja Twittera ze stycznia tego roku o zablokowaniu na stałe prywatnego konta Donalda Trumpa. Firma w oświadczeniu wyjaśniła, że podjęła decyzję w oparciu o to, jak odbierane były ostatnie wpisy prezydenta oraz że było "ryzyko podżegania do stosowania przemocy".

Kwestia pochodzenia wirusa SARS-CoV-2, o której mówiła senator Blackburn, wzbudza wielkie kontrowersje, a naukowcy nie zajęli dotychczas jednoznacznego stanowiska. Przez wiele miesięcy pandemii teoria naturalnego pochodzenia koronawirusa była uważana za najbardziej prawdopodobną. Potem jednak kolejne nieoficjalne doniesienia ją podważały. "The Wall Street Journal" poinformował wiosną tego roku, że według amerykańskiego wywiadu trzech badaczy z laboratorium w Wuhan miało trafić do szpitala z niepokojącymi objawami pasującymi do COVID-19 już w listopadzie 2019 roku. 26 maja prezydent Stanów Zjednoczonych Joe Biden zwrócił się do amerykańskich agencji wywiadowczych, by podwoiły wysiłki w celu zbadania pochodzenia wirusa SARS-CoV-2. Według niektórych teorii koronawirus wydostał się z chińskiego laboratorium.

Emocje podgrzały też przekazane mediom na początku czerwca e-maile dr Anthony'ego Fauciego, doradcy medycznego Białego Domu, dotyczące m.in. pochodzenia koronawirusa. Sam dr Fauci powiedział jednak CNN, że wciąż uważa teorię o naturalnym pochodzeniu wirusa za najbardziej prawdopodobną.

Autor: Krzysztof Jabłonowski / Źródło: Konkret24; zdjęcie: Shutterstock/Facebook

Źródło zdjęcia głównego: Shutterstock

Pozostałe wiadomości

Internauci i serwisy internetowe podają przekaz, że polskie wojsko wysyła pracującym pierwsze powołania - że dostają "pracownicze przydziały mobilizacyjne". Wyjaśniamy, o co chodzi.

Pracownikom wysłano "pierwsze powołania do wojska"? Nie, wyjaśniamy

Pracownikom wysłano "pierwsze powołania do wojska"? Nie, wyjaśniamy

Źródło:
Konkret24

W sieci pojawiły się dramatyczny zbiór nagrań, rzekomo z potężnej burzy, która przeszła nad Dubajem. Niektóre z nich nie mają jednak nic wspólnego z ostatnimi wydarzeniami. Wyjaśniamy.

Powódź w Dubaju. Huragan i drzewo wyrwane z korzeniami? To nie są nagrania stamtąd

Powódź w Dubaju. Huragan i drzewo wyrwane z korzeniami? To nie są nagrania stamtąd

Źródło:
Konkret24

Posłanka PiS Joanna Lichocka zaalarmowała swoich odbiorców, że we Wrocławiu powstał "ruchomy meczet". W poście nawiązała do kwestii nielegalnych migrantów, Donalda Tuska i Unii Europejskiej. Posłanka mija się z prawdą. Pokazujemy, co rzeczywiście stoi przy Stadionie Olimpijskim w stolicy Dolnego Śląska.

"Ruchomy meczet" we Wrocławiu? Posłanka PiS manipuluje, tam stało i stoi boisko

"Ruchomy meczet" we Wrocławiu? Posłanka PiS manipuluje, tam stało i stoi boisko

Źródło:
Konkret24

"Głosują, jak im patroni z Niemiec każą", "lista hańby europosłów", "komu podziękować za pakiet migracyjny" - z takimi komentarzami rozsyłane jest w sieci zestawienie mające pokazywać, jak 25 polskich europosłów rzekomo głosowało "w sprawie pakietu migracyjnego". Tylko że grafika zawiera błędy i nie przedstawia, jak rzeczywiście ci europosłowie głosowali. Wyjaśniamy.

"Lista hańby europosłów"? Nie, grafika z błędami. Kto jak głosował w sprawie paktu migracyjnego?

"Lista hańby europosłów"? Nie, grafika z błędami. Kto jak głosował w sprawie paktu migracyjnego?

Źródło:
Konkret24

Według posłanki PiS Marleny Maląg proponowane przez obecny rząd "babciowe" oznacza likwidację programu wprowadzonego przez rząd Zjednoczonej Prawicy. "Znów oszukali?", "będą zabierać?" - pytała była minister rodziny. To manipulacja. Wyjaśniamy, czy rodzice rzeczywiście stracą na nowym świadczeniu.

Maląg: "babciowe" oznacza likwidację rodzinnego kapitału opiekuńczego. Co pominęła była minister?

Maląg: "babciowe" oznacza likwidację rodzinnego kapitału opiekuńczego. Co pominęła była minister?

Źródło:
Konkret24

Sugerując się tekstami niektórych serwisów internetowych, polscy internauci gratulują Słowakom, że "odrzucili pakt migracyjny" i piszą, że rząd Donalda Tuska powinien zrobić to samo. Sęk w tym, że Słowacja nic nie odrzuciła, a Polska - i Węgry - przyjmują takie samo stanowisko. Wyjaśniamy, na czym polega rozpowszechniany w internecie manipulacyjny przekaz.

Słowacja "odrzuca unijny pakt migracyjny, a Polska?" Uproszczenie i manipulacja

Słowacja "odrzuca unijny pakt migracyjny, a Polska?" Uproszczenie i manipulacja

Źródło:
Konkret24

Za pomocą treści reklamowych, lecz nieoznaczonych jako płatne, prorosyjska sieć propagandowa rozsyła wśród internautów w Europie treści zniechęcające do pomocy Ukrainie i podważające politykę Unii Europejskiej. W ciągu ostatniego pół roku te przekazy dotarły do co najmniej 38 milionów użytkowników internetu we Francji i Niemczech. 

38 milionów internautów we Francji i Niemczech w zasięgu rosyjskiej operacji propagandowej

38 milionów internautów we Francji i Niemczech w zasięgu rosyjskiej operacji propagandowej

Źródło:
Konkret24

Salon kosmetyczny z eksperymentalną terapią odchudzającą komarami jakoby działał w Gdańsku. Uchodźczyni z Ukrainy, która go prowadziła, miała na tym zarobić ponad milion złotych - wynika z rzekomego materiału stacji Euronews. Rozpowszechniają go w sieci prorosyjskie konta. Jest sfabrykowany.

Terapia odchudzająca komarami, fałszywe dokumenty i Ukrainka z milionem złotych. Nic tu nie jest prawdą

Terapia odchudzająca komarami, fałszywe dokumenty i Ukrainka z milionem złotych. Nic tu nie jest prawdą

Źródło:
Konkret24

W 2023 roku pierwszy raz od trzech lat spadła liczba osób, wobec których zarządzono kontrolę operacyjną. Wśród nich były też inwigilowane Pegasusem. Cały czas jest to jednak więcej niż przed objęciem rządów przez Zjednoczoną Prawicę.

Nie tylko Pegasus. Ile osób służby inwigilowały w 2023 roku?

Nie tylko Pegasus. Ile osób służby inwigilowały w 2023 roku?

Źródło:
Konkret24

Jarosław Kaczyński, motywując członków Prawa i Sprawiedliwości do pracy przed drugą turą wyborów samorządowych, przekonywał ich, że partia ma teraz więcej kandydatów na wójtów, burmistrzów i prezydentów miast niż w 2018 roku. Nie ma jednak racji.

Kaczyński o kandydatach PiS w drugiej turze: "więcej niż przedtem". Nie, dużo mniej

Kaczyński o kandydatach PiS w drugiej turze: "więcej niż przedtem". Nie, dużo mniej

Źródło:
Konkret24

Nowy warszawski radny PiS, a wcześniej wojewoda mazowiecki Tobiasz Bocheński postanowił uczcić Święto Chrztu Polski wpisem w mediach społecznościowych. Jednak swój post na ten temat zilustrował grafiką przedstawiającą chrzest nie Mieszka I, tylko innego władcy. 

Bocheński uczcił Święto Chrztu Polski. "Douczy się pan z okresu średniowiecza" 

Bocheński uczcił Święto Chrztu Polski. "Douczy się pan z okresu średniowiecza" 

Źródło:
Konkret24

Jordańska księżniczka Salma miała "osobiście strącić" sześć irańskich dronów skierowanych na Izrael, Iran zrobił Izraelowi "małe Drezno", a jeden z dronów zawisł na kablach elektrycznych... - tego typu informacje o ataku na Izrael rozchodzą się w polskich mediach społecznościowych. Są niepotwierdzone i fałszywe, oparte na starych zdjęciach i nagraniach.

Drony "strąciła jordańska księżniczka", a jeden "zaplątał się w kable". Fejki o ataku Iranu na Izrael

Drony "strąciła jordańska księżniczka", a jeden "zaplątał się w kable". Fejki o ataku Iranu na Izrael

Źródło:
Konkret24

Portal rzekomo z Londynu, a teksty publikowane po rosyjsku. Film wideo mający być dowodem, tylko że już skasowany, a bohater zniknął. Oto jak historia o rzekomym zakupie rezydencji króla Karola przez Ołenę Zełenską powiela schemat prokremlowskiej dezinformacji.

Zełenski "nabywa byłą rezydencję króla Karola"? Rosyjski schemat dezinformacji

Zełenski "nabywa byłą rezydencję króla Karola"? Rosyjski schemat dezinformacji

Źródło:
Konkret24, Snopes

Poseł PiS Sebastian Kaleta straszy, że według projektu nowelizacji Kodeksu karnego, jeśli publicznie "sprzeciwisz się tęczowym piątkom w szkole twojego dziecka", to "może się tobą z urzędu zająć prokurator". Podobnie ma rzekomo być wówczas, gdy ktoś powie, że "są tylko dwie płcie". Prawnicy tłumaczą, na czym polega manipulacja posła PiS.

Kaleta o nowelizacji Kodeksu karnego: "lewacka cenzura". Wyjaśniamy, jak manipuluje

Kaleta o nowelizacji Kodeksu karnego: "lewacka cenzura". Wyjaśniamy, jak manipuluje

Źródło:
Konkret24

Według popularnego wpisu uczniowie rzekomo są uczeni, że Ukraina jako państwo istniała już w XVI wieku. Dowodem ma być zdjęcie mapy ze szkolnego atlasu. Z tej mapy to nie wynika, co wyjaśnia wydawnictwo i eksperci.

"Ukraina jako państwo istniała już w XVI wieku"? Sprawdzamy, co wynika z mapy w szkolnym atlasie

"Ukraina jako państwo istniała już w XVI wieku"? Sprawdzamy, co wynika z mapy w szkolnym atlasie

Źródło:
Konkret24

Donald Tusk rzekomo trafił do czołówki rankingu najbogatszych Polaków - tak wynika z krążącego w mediach społecznościowych zrzutu ekranu. Oburzeni internauci pytają, skąd premier ma tyle pieniędzy. Jednak to fake news.

Donald Tusk "w czołówce najbogatszych Polaków"? Nieprawda

Donald Tusk "w czołówce najbogatszych Polaków"? Nieprawda

Źródło:
Konkret24

Ponad połowa Polaków wie, że celem fake newsów i teorii spiskowych jest manipulowanie opinią publiczną i realizowanie politycznych interesów. Mimo to ulegają tym manipulacjom. Jak wynika z najnowszego raportu "Dezinformacja oczami Polaków", co trzeci Polak wierzy, że zaplanowano już kolejną pandemię. Niemal co trzeci - że w Smoleńsku doszło do zamachu. Jedna piąta uważa, że skoro pada śnieg, to żadnego ocieplenia klimatu nie ma.

Polacy vs dezinformacja. W jakie fałsze wierzymy, komu ufamy, czego się boimy

Polacy vs dezinformacja. W jakie fałsze wierzymy, komu ufamy, czego się boimy

Źródło:
Konkret24

Już po wyborach samorządowych nowa krakowska rada miejska przedstawi kolejny projekt strefy czystego transportu. Poprzednią uchwałę uchylił sąd administracyjny. W przekazie Konfederacji takie strefy są niezgodne z konstytucją. Co na to prawnicy?

Konfederacja: strefy czystego transportu są niezgodne z konstytucją. Co na to prawnicy?

Konfederacja: strefy czystego transportu są niezgodne z konstytucją. Co na to prawnicy?

Źródło:
Konkret24

Patrzeć na ręce politykom i nie lekceważyć roli sztucznej inteligencji. Fact-checkerzy i eksperci opisujący dezinformację dyskutują o największych wyzwaniach mediów i edukacji. Komentują również drugą edycję raportu "Dezinformacja oczami Polaków. Edycja 2024". Do serwisów fact-checkingowych apelują o lepszą komunikację, a do całego społeczeństwa o stawianie na edukację medialną.

"Najpierw musi być chęć, żeby w ogóle sprawdzić". Eksperci o tym, jak skutecznie walczyć z fake newsami

"Najpierw musi być chęć, żeby w ogóle sprawdzić". Eksperci o tym, jak skutecznie walczyć z fake newsami

Źródło:
Konkret24

Po wyborach samorządowych politycy podają różne dane o tym, w ilu miastach kandydaci poszczególnych partii zostali burmistrzami lub prezydentami. Sprawdziliśmy więc, jak poradzili sobie w I turze w dużych i średnich miastach przedstawiciele Koalicji Obywatelskiej oraz Prawa i Sprawiedliwości.

Ilu burmistrzów i prezydentów ma KO, a ile PiS? Policzyliśmy

Ilu burmistrzów i prezydentów ma KO, a ile PiS? Policzyliśmy

Źródło:
Konkret24

"Zazdrość", "czas na nas" - użytkownicy serwisu X entuzjastycznie reagują na wpisy o rzekomym odrzuceniu konkordatu przez czeski parlament. Tyle że, przynajmniej w ostatnim czasie, nikt w Czechach nie usiłował doprowadzić do podpisania umowy z Watykanem. Wyjaśniamy.

"Czeski parlament odrzucił konkordat z Watykanem"? Nic nowego

"Czeski parlament odrzucił konkordat z Watykanem"? Nic nowego

Źródło:
Konkret24

Nie sądzę, żeby prokuratura mogła tak bezczelnie kłamać - to reakcja Antoniego Macierewicza na informacje, że prokuratura nie znalazła dowodów na wybuch w polskim samolocie, który rozbił się 10 kwietnia 2010 roku w Smoleńsku. Bo na rzekomym wybuchu, do którego miało dojść w tupolewie, Macierewicz i PiS budowali przez lata swoje kłamstwo smoleńskie. Oto jego główne założenia.

10 fałszów Macierewicza. Jak zbudowano smoleński mit

10 fałszów Macierewicza. Jak zbudowano smoleński mit

Źródło:
Konkret24, "Czarno na białym" TVN24

Kobiety czekają na zmianę prawa, a koalicja rządząca dyskutuje zarówno o terminie procedowania czterech projektów ustaw w sprawie aborcji, jak też jego formie. Wyjaśniamy, o jakich projektach mowa, co w nich zaproponowano, jaka musi być ścieżka legislacyjna i dlaczego różna.

"Kodeksowe" i "niekodeksowe". Cztery projekty ustaw dotyczących aborcji

"Kodeksowe" i "niekodeksowe". Cztery projekty ustaw dotyczących aborcji

Źródło:
Konkret24

Według prezydenta Warszawy dla wszystkich mieszkańców stolicy znalazłyby się miejsca schronienia na wypadek zagrożenia. Ale wcześniejszy raport NIK mówił o miejscach ukrycia dla dwóch trzecich warszawiaków. Poza tym nie ma przepisów, jak te miejsca powinny wyglądać.

Trzaskowski: jest wystarczająca liczba miejsc schronienia dla wszystkich warszawiaków. Ale brakuje przepisów

Trzaskowski: jest wystarczająca liczba miejsc schronienia dla wszystkich warszawiaków. Ale brakuje przepisów

Źródło:
Konkret24

Czy to prezydent Andrzej Duda "zablokował" ustawę o Krajowej Sieci Onkologicznej, czy to rząd Donalda Tuska "opóźnia leczenie" w ramach tej sieci? W tym sporze politycznym padają ostre słowa typu "podłość", "kłamstwo", "manipulacja". Wyjaśniamy, kto ma rację.

Kto "zablokował" sieć onkologiczną. Prezydent, rząd czy wspólnie PO i PiS? 

Kto "zablokował" sieć onkologiczną. Prezydent, rząd czy wspólnie PO i PiS? 

Źródło:
Konkret24