Niesprawdzone informacje i internetowy hejt

DyskotekaUnsplash | Sarthak Navjivan

Późny wieczór, stojący przed klubem tłum ludzi i jeden awanturujący się mężczyzna, który na oczach policji zostaje pobity przez ochroniarzy. Wideo z taką sceną wywołało dużo agresywnych komentarzy, także wobec osób, które nie miały ze sprawą nic wspólnego. Wszystko przez szczątkowe, niesprawdzone informacje, które narosły wokół prawdziwego wydarzenia.

Pokazujemy, co jest prawdą, a co fałszem
Weryfikujemy fake newsy, sprawdzamy dane, analizujemy informacje z sieci

Nagranie pojawiło się na licznych stronach w serwisie YouTube. Publikuje je m.in. kanał OE24.tv, prowadzony przez popularny austriacki portal. Materiał zatytułowany jest w języku niemieckim: „Brutalna bójka przed dyskoteką: wideo szokuje sieć”. Na opublikowanym amatorskim nagraniu można zobaczyć scenę sprzed klubu „Max&Moritz” w austriackiej gminie Regau – młody mężczyzna próbuje siłą sforsować drzwi wejściowe, co nieudolnie próbują mu utrudnić dwie policjantki.

Całą scenę obserwuje grupa głównie młodych ludzi. W pewnym momencie atakowane drzwi otwierają się i na zewnątrz wyskakuje kilku ubranych na czarno ochroniarzy, którzy rzucają się na agresywnego gościa i w bardzo zdecydowany sposób go pacyfikują. Widać, jak go kopią.

Nazajutrz w austriackich mediach pojawiały się artykuły na temat całej sytuacji. Jak tłumaczy w nich rzecznik austriackiej policji, David Furtner, funkcjonariuszki pojawiły się na miejscu po zgłoszeniu dotyczącym kradzieży telefonu. Gdy znajdowały się w środku, jeden z mężczyzn zrobił się agresywny (nie są podawane szczegóły) i wraz z policjantkami wyszedł - niechętnie - z klubu. Na zewnątrz nadal zachowywał się agresywnie. Jedyne informacje, jakie policja o nim podaje, to że jest to 24-letni Portugalczyk.

Obecnie policja wyjaśnia zarówno zachowanie ochrony klubu wobec mężczyzny, jak i wewnętrznie - działania policjantek, które były na miejscu, ale nie były w stanie opanować sytuacji.

Wideo z Austrii staje się "szokującym filmem z Niemiec"

W Polsce tekst o zdarzeniu pojawił się m.in. na stronie internetowej związanego z Januszem Korwinem-Mikke dwutygodnika „Najwyższy Czas!” kilka dni po tym, gdy opisały je austriackie media. Jednak już w pierwszym słowie tytułu znajduje się nieprawdziwa inforacja: „Niemieckie policjantki kontra agresywny imigrant. Tu musiał wkroczyć wykidajło. Szokujący film z Niemiec”. W tekście powołano się na tweet Kanadyjczyka Ezry Levanta, który napisał, że klub znajduje się w Niemczech i że wykopano z niego migranta za „nękanie kobiet w środku”.

„Najwyższy Czas!” dodaje do zdarzenia swój komentarz: „Właściciel klubu wezwał policję. Przyjechały dwie… dziewczyny. Na szczęście imigrant ich nie zgwałcił”.

Tak skonstruowany tekst udostępnił na swoim profilu na Facebooku m.in. Janusz Korwin-Mikke i internetowy portal partii „Wolność”. Następnie został on podany dalej ponad tysiąc razy przez innych użytkowników. Autorzy obu wpisów uderzają w agresywnego gościa i nieumiejętnie interweniujące policjantki, a polityk dodaje, że „sprawę muszą załatwić prawdziwi mężczyźni”.

Fala hejtu

W komentarzach jednak, obok „niemieckich policjantek”, atakowani są jeszcze inni – imigranci (którzy pojawiają się tam także jako „brudasy”), muzułmanie („ciapaci”), niemieckie władze („mamcia Merkel”) oraz Niemcy w ogóle („gówniany naród”). Pojawiają się też wpisy o tym, że „w Polsce sami sobie potrafimy radzić z takimi dzikusami”.

Zweryfikowanie informacji o kraju, w jakim rozegrały się wydarzenia, nie mogło zająć dużo czasu. To samo tyczy się narodowości mężczyzny. We wszystkich austriackich artykułach odnoszących się do sprawy pisano, że był to 24-letni Portugalczyk. Nie ma w nich informacji, czy chodzi o turystę, czy o imigranta.

Potrzeba weryfikacji

W celu obronienia się przed tak zmanipulowanymi informacjami warto wypracować w sobie ostrożność i potrzebę weryfikacji. Przede wszystkim, należy z zachowawczością podchodzić do materiałów, w którym używany jest niezwykle emocjonalny język.

Warto też szkolić w sobie umiejętność weryfikacji. W przypadku filmu o bójce przed klubem można np. poszukać oryginalnego nagrania w sieci bądź artykułów w języku niemieckim na ten temat (tu pomocne mogą być m.in. internetowe słowniki) lub wykorzystać darmowe narzędzie od Amnesty International - Youtube DataViewer, które poprzez stop-klatki, wyszukuje gdzie w sieci dany materiał został wykorzystany.

Poza sprawdzeniem źródła, z którego materiał pochodzi, można sprawdzić także widniejącą na atakowanych drzwiach nazwę klubu - choćby jego strona na Facebooku nie pozostawia wątpliwości, że znajduje się w Austrii. Takie same wyniki daje wyszukanie klubu np. na mapach Google.

Stop-klatka z nagrania sprzed dyskoteki - widoczny jest austriacki radiowóz

Dla bardziej spostrzegawczych i dociekliwych - na filmie przez moment pojawia się także fragment radiowozu, który po sprawdzeniu w wyszukiwarce okazuje się zdecydowanie różnić od tych używanych w Niemczech. Wyniki wyszukiwania np. dla słów „Austria policja samochody” potwierdzają, że jest to radiowóz austriacki.

Autor: Michał Istel / Źródło: Konkret24; Heute, ORF; zdjęcie tytułowe: Sarthak Navjivan| Unsplash

Źródło zdjęcia głównego: Unsplash | Sarthak Navjivan

Pozostałe wiadomości

Po pogrzebie Damiana Sobola, wolontariusza, który zginął w izraelskim ostrzale w Strefie Gazy, internauci zaczęli dopytywać, co wokół jego trumny robiły swastyki i czy były prawdziwe. Sprawdziliśmy.

Swastyki pod trumną Polaka zabitego w Strefie Gazy? Wyjaśniamy

Swastyki pod trumną Polaka zabitego w Strefie Gazy? Wyjaśniamy

Źródło:
Konkret24

"Ukraińcy mają większe prawa w Polsce niż Polacy" - stwierdził jeden z internautów, który rozsyłał przekaz o przyjęciu przez Senat uchwały "o zwolnieniu z podatku dochodowego obywateli Ukrainy i Białorusi". Posty te zawierają szereg nieprawdziwych informacji.

"Senat przyjął uchwałę o zwolnieniu z podatku dochodowego obywateli Ukrainy i Białorusi"? Nic się tu nie zgadza

"Senat przyjął uchwałę o zwolnieniu z podatku dochodowego obywateli Ukrainy i Białorusi"? Nic się tu nie zgadza

Źródło:
Konkret24

"Coś się szykuje" - przekazują zaniepokojeni internauci, rozsyłając zdjęcie zawiadomienia o wszczęciu postępowania administracyjnego w sprawie samochodu jako świadczenia na rzecz jednostki wojskowej. Uspokajamy: dokument wygląda groźnie, lecz nie jest ani niczym nowym, ani wyjątkowym.

Masz SUV-a, "to go stracisz"? Kto i dlaczego rozsyła takie pisma 

Masz SUV-a, "to go stracisz"? Kto i dlaczego rozsyła takie pisma 

Źródło:
Konkret24

Tysiące wyświetleń w mediach społecznościowych ma fotografia dwóch mężczyzn jedzących coś na ulicy przed barem. Jeden to prezydencki doradca Marcin Mastalerek, drugi stoi bokiem, twarzy nie widać. Internauci informują, że to prezydent Duda, który podczas pobytu w Nowym Jorku poszedł ze swoim doradcą na pizzę do baru. Czy na pewno?

Duda i Mastalerek jedzą pizzę na ulicy? Kto jest na zdjęciu

Duda i Mastalerek jedzą pizzę na ulicy? Kto jest na zdjęciu

Źródło:
Konkret24

Według krążącego w sieci przekazu po zmianie prawa Ukraińcom łatwiej będzie uzyskać u nas kartę pobytu na trzy lata. A to spowoduje, że "do Polski będą ściągać jeszcze większe ilości Ukraińców". Przekaz ten jest manipulacją - w rzeczywistości planowane zmiany mają uniemożliwić to, by wszyscy Ukraińcy mogli uzyskiwać karty pobytu i pozostawać u nas trzy lata.

"Każdy, kto zechce" z Ukrainy dostanie kartę pobytu w Polsce? No właśnie nie

"Każdy, kto zechce" z Ukrainy dostanie kartę pobytu w Polsce? No właśnie nie

Źródło:
Konkret24

Ponad milionowe zasięgi generuje w polskiej sieci przekaz, że od początku lipca nie będzie można w Niemczech w weekendy jeździć samochodami osobowymi. Powodem ma być troska o środowisko. Uspokajamy: nie ma takich planów.

W Niemczech od lipca "całkowity zakaz jazdy w weekendy"? To "nieuzasadnione obawy"

W Niemczech od lipca "całkowity zakaz jazdy w weekendy"? To "nieuzasadnione obawy"

Źródło:
Konkret24

Czy Amerykański Czerwony Krzyż nie przyjmuje krwi od osób zaszczepionych przeciw COVID-19? Taką teorię, na podstawie pytań z formularza tej organizacji, wysnuli polscy internauci. Kwestionariusz jest prawdziwy, teoria już nie.

Amerykański Czerwony Krzyż "odmawia przyjmowania krwi" od zaszczepionych? Nie

Amerykański Czerwony Krzyż "odmawia przyjmowania krwi" od zaszczepionych? Nie

Źródło:
Konkret24

Internauci i serwisy internetowe podają przekaz, że polskie wojsko wysyła pracującym pierwsze powołania - że dostają "pracownicze przydziały mobilizacyjne". Wyjaśniamy, o co chodzi.

Pracownikom wysłano "pierwsze powołania do wojska"? Nie, wyjaśniamy

Pracownikom wysłano "pierwsze powołania do wojska"? Nie, wyjaśniamy

Źródło:
Konkret24

Sceptycy pandemii COVID-19 i przeciwnicy wprowadzonych wtedy obostrzeń szerzą ostatnio narrację, jakoby "niemiecki rząd przyznał, że nie było pandemii". Wiele wpisów z taką informacją krąży po Facebooku i w serwisie X. Nie jest to jednak prawda.

"Niemiecki rząd przyznał, że nie było pandemii"? Manipulacja pana profesora

"Niemiecki rząd przyznał, że nie było pandemii"? Manipulacja pana profesora

Źródło:
Konkret24

W sieci pojawiły się dramatyczny zbiór nagrań, rzekomo z potężnej burzy, która przeszła nad Dubajem. Niektóre z nich nie mają jednak nic wspólnego z ostatnimi wydarzeniami. Wyjaśniamy.

Powódź w Dubaju. Huragan i drzewo wyrwane z korzeniami? To nie są nagrania stamtąd

Powódź w Dubaju. Huragan i drzewo wyrwane z korzeniami? To nie są nagrania stamtąd

Źródło:
Konkret24

Posłanka PiS Joanna Lichocka zaalarmowała swoich odbiorców, że we Wrocławiu powstał "ruchomy meczet". W poście nawiązała do kwestii nielegalnych migrantów, Donalda Tuska i Unii Europejskiej. Posłanka mija się z prawdą. Pokazujemy, co rzeczywiście stoi przy Stadionie Olimpijskim w stolicy Dolnego Śląska.

"Ruchomy meczet" we Wrocławiu? Posłanka PiS manipuluje, tam stało i stoi boisko

"Ruchomy meczet" we Wrocławiu? Posłanka PiS manipuluje, tam stało i stoi boisko

Źródło:
Konkret24

"Głosują, jak im patroni z Niemiec każą", "lista hańby europosłów", "komu podziękować za pakiet migracyjny" - z takimi komentarzami rozsyłane jest w sieci zestawienie mające pokazywać, jak 25 polskich europosłów rzekomo głosowało "w sprawie pakietu migracyjnego". Tylko że grafika zawiera błędy i nie przedstawia, jak rzeczywiście ci europosłowie głosowali. Wyjaśniamy.

"Lista hańby europosłów"? Nie, grafika z błędami. Kto jak głosował w sprawie paktu migracyjnego?

"Lista hańby europosłów"? Nie, grafika z błędami. Kto jak głosował w sprawie paktu migracyjnego?

Źródło:
Konkret24

Według posłanki PiS Marleny Maląg proponowane przez obecny rząd "babciowe" oznacza likwidację programu wprowadzonego przez rząd Zjednoczonej Prawicy. "Znów oszukali?", "będą zabierać?" - pytała była minister rodziny. To manipulacja. Wyjaśniamy, czy rodzice rzeczywiście stracą na nowym świadczeniu.

Maląg: "babciowe" oznacza likwidację rodzinnego kapitału opiekuńczego. Co pominęła była minister?

Maląg: "babciowe" oznacza likwidację rodzinnego kapitału opiekuńczego. Co pominęła była minister?

Źródło:
Konkret24

Sugerując się tekstami niektórych serwisów internetowych, polscy internauci gratulują Słowakom, że "odrzucili pakt migracyjny" i piszą, że rząd Donalda Tuska powinien zrobić to samo. Sęk w tym, że Słowacja nic nie odrzuciła, a Polska - i Węgry - przyjmują takie samo stanowisko. Wyjaśniamy, na czym polega rozpowszechniany w internecie manipulacyjny przekaz.

Słowacja "odrzuca unijny pakt migracyjny, a Polska?" Uproszczenie i manipulacja

Słowacja "odrzuca unijny pakt migracyjny, a Polska?" Uproszczenie i manipulacja

Źródło:
Konkret24

Salon kosmetyczny z eksperymentalną terapią odchudzającą komarami jakoby działał w Gdańsku. Uchodźczyni z Ukrainy, która go prowadziła, miała na tym zarobić ponad milion złotych - wynika z rzekomego materiału stacji Euronews. Rozpowszechniają go w sieci prorosyjskie konta. Jest sfabrykowany.

Terapia odchudzająca komarami, fałszywe dokumenty i Ukrainka z milionem złotych. Nic tu nie jest prawdą

Terapia odchudzająca komarami, fałszywe dokumenty i Ukrainka z milionem złotych. Nic tu nie jest prawdą

Źródło:
Konkret24

W 2023 roku pierwszy raz od trzech lat spadła liczba osób, wobec których zarządzono kontrolę operacyjną. Wśród nich były też inwigilowane Pegasusem. Cały czas jest to jednak więcej niż przed objęciem rządów przez Zjednoczoną Prawicę.

Nie tylko Pegasus. Ile osób służby inwigilowały w 2023 roku?

Nie tylko Pegasus. Ile osób służby inwigilowały w 2023 roku?

Źródło:
Konkret24

Nowy warszawski radny PiS, a wcześniej wojewoda mazowiecki Tobiasz Bocheński postanowił uczcić Święto Chrztu Polski wpisem w mediach społecznościowych. Jednak swój post na ten temat zilustrował grafiką przedstawiającą chrzest nie Mieszka I, tylko innego władcy. 

Bocheński uczcił Święto Chrztu Polski. "Douczy się pan z okresu średniowiecza" 

Bocheński uczcił Święto Chrztu Polski. "Douczy się pan z okresu średniowiecza" 

Źródło:
Konkret24

Jordańska księżniczka Salma miała "osobiście strącić" sześć irańskich dronów skierowanych na Izrael, Iran zrobił Izraelowi "małe Drezno", a jeden z dronów zawisł na kablach elektrycznych... - tego typu informacje o ataku na Izrael rozchodzą się w polskich mediach społecznościowych. Są niepotwierdzone i fałszywe, oparte na starych zdjęciach i nagraniach.

Drony "strąciła jordańska księżniczka", a jeden "zaplątał się w kable". Fejki o ataku Iranu na Izrael

Drony "strąciła jordańska księżniczka", a jeden "zaplątał się w kable". Fejki o ataku Iranu na Izrael

Źródło:
Konkret24

Portal rzekomo z Londynu, a teksty publikowane po rosyjsku. Film wideo mający być dowodem, tylko że już skasowany, a bohater zniknął. Oto jak historia o rzekomym zakupie rezydencji króla Karola przez Ołenę Zełenską powiela schemat prokremlowskiej dezinformacji.

Zełenski "nabywa byłą rezydencję króla Karola"? Rosyjski schemat dezinformacji

Zełenski "nabywa byłą rezydencję króla Karola"? Rosyjski schemat dezinformacji

Źródło:
Konkret24, Snopes

Poseł PiS Sebastian Kaleta straszy, że według projektu nowelizacji Kodeksu karnego, jeśli publicznie "sprzeciwisz się tęczowym piątkom w szkole twojego dziecka", to "może się tobą z urzędu zająć prokurator". Podobnie ma rzekomo być wówczas, gdy ktoś powie, że "są tylko dwie płcie". Prawnicy tłumaczą, na czym polega manipulacja posła PiS.

Kaleta o nowelizacji Kodeksu karnego: "lewacka cenzura". Wyjaśniamy, jak manipuluje

Kaleta o nowelizacji Kodeksu karnego: "lewacka cenzura". Wyjaśniamy, jak manipuluje

Źródło:
Konkret24

Według popularnego wpisu uczniowie rzekomo są uczeni, że Ukraina jako państwo istniała już w XVI wieku. Dowodem ma być zdjęcie mapy ze szkolnego atlasu. Z tej mapy to nie wynika, co wyjaśnia wydawnictwo i eksperci.

"Ukraina jako państwo istniała już w XVI wieku"? Sprawdzamy, co wynika z mapy w szkolnym atlasie

"Ukraina jako państwo istniała już w XVI wieku"? Sprawdzamy, co wynika z mapy w szkolnym atlasie

Źródło:
Konkret24

Donald Tusk rzekomo trafił do czołówki rankingu najbogatszych Polaków - tak wynika z krążącego w mediach społecznościowych zrzutu ekranu. Oburzeni internauci pytają, skąd premier ma tyle pieniędzy. Jednak to fake news.

Donald Tusk "w czołówce najbogatszych Polaków"? Nieprawda

Donald Tusk "w czołówce najbogatszych Polaków"? Nieprawda

Źródło:
Konkret24

Ponad połowa Polaków wie, że celem fake newsów i teorii spiskowych jest manipulowanie opinią publiczną i realizowanie politycznych interesów. Mimo to ulegają tym manipulacjom. Jak wynika z najnowszego raportu "Dezinformacja oczami Polaków", co trzeci Polak wierzy, że zaplanowano już kolejną pandemię. Niemal co trzeci - że w Smoleńsku doszło do zamachu. Jedna piąta uważa, że skoro pada śnieg, to żadnego ocieplenia klimatu nie ma.

Polacy vs dezinformacja. W jakie fałsze wierzymy, komu ufamy, czego się boimy

Polacy vs dezinformacja. W jakie fałsze wierzymy, komu ufamy, czego się boimy

Źródło:
Konkret24