Nadmiarowe zgony: w kwietniu w Polsce ponad 65 proc. Tylko jedno państwo miało więcej

Nadmiarowe zgony: w kwietniu w Polsce ponad 65 proc. Shutterstock

Według Eurostatu w kwietniu tego roku odsetek nadmiarowych zgonów w Polsce wyniósł 65,6 proc. To dawało nam drugie miejsce w zestawieniu krajów Unii Europejskiej i Europejskiego Stowarzyszenia Wolnego Handlu. Gorzej wypadła tylko Bułgaria.

Pokazujemy, co jest prawdą, a co fałszem
Weryfikujemy fake newsy, sprawdzamy dane, analizujemy informacje z sieci

Dane Europejskiego Urzędu Statystycznego Eurostat dotyczące nadmiarowych zgonów pokazywały, że w pierwszym kwartale tego roku ich odsetek w Polsce wyniósł 24,9 proc. To dawało nam czwarte miejsce w zestawieniu, które obejmuje kraje Unii Europejskiej i Europejskiego Stowarzyszenia Wolnego Handlu (EFTA). Nie był to chlubny dla nas wynik - a tymczasem jak się okazuje, w kwietniu sytuacja w Polsce jeszcze się pogorszyła.

W czwartym miesiącu tego roku odsetek nadmiarowych zgonów w Polsce wyniósł bowiem aż 65,6 proc. Był to drugi najwyższy wynik wśród monitorowanych pod tym względem przez Eurostat państw. I trzy razy więcej niż wyniosła średnia dla 27 krajów Unii Europejskiej.

Wysoka śmiertelność w Polsce. "To są tak zwane zgony odroczone"
Wysoka śmiertelność w Polsce. "To są tak zwane zgony odroczone"Fakty TVN

Nadmiarowe zgony - czym są

Przypomnijmy: nadmiarowe zgony to różnica między liczbą zgonów w danym okresie a średnią liczbą zgonów z analogicznych okresów w ostatnich kilku latach - zwaną poziomem odniesienia. Nadmiarowe zgony lepiej podawać jako odsetek, czyli średnią wzrostów zgonów. Wyraża on zmianę liczby zgonów (dynamikę) wobec poziomu odniesienia. Wszystko przez ograniczenia związane z porównywaniem sytuacji w różnych regionach czy krajach: czym innym jest np. 100 tys. nadmiarowych zgonów w małym Luksemburgu, a czym innym w Chinach. Stąd lepiej podawać wartości procentowe. Eurostat publikuje dane o odsetku nadmiarowych zgonów w każdym miesiącu pandemii w porównaniu do średniej z czterech lat: 2016-2019.

Do czego wykorzystuje się obserwację nadmiarowych zgonów w epidemiologii? By ustalić, czy sytuacja zdrowotna ludności jest stabilna i czy występują zjawiska, które wpływają na umieralność. Statystyki umieralności to najbardziej wiarygodne dane demograficzne i dobra miara oceny sytuacji zdrowotnej w krajach, gdzie prowadzona jest kompletna rejestracja zgonów.

Statystyki nadmiarowych zgonów pozwalają na zrozumienie rozmiaru epidemii COVID-19 w Polsce i w Europie. Według Ministerstwa Zdrowia 43 proc. nadwyżki zgonów w 2020 roku względem roku 2019 stanowiły zgony zaraportowane jako spowodowane SARS-CoV-2. Jak informowaliśmy w czerwcu, odsetek zgonów z COVID-19 wśród wszystkich w Polsce stopniowo maleje. W maju wynosił ponad 15 proc., podczas gdy w kwietniu ponad 25 proc.

Nadmiarowe zgony w kwietniu 2021: Polska na drugim miejscu

Dane z Eurostatu pozwalają porównać sytuację w Polsce do tej w innych krajach, przy czym liczby za 2020 i 2021 rok mają wartość szacunkową, w przyszłości mogą zostać zaktualizowane.

Według tych danych w kwietniu tego roku w Polsce było 65,6 proc. nadmiarowych zgonów - czyli o tyle więcej było ich w porównaniu do średniej z lat 2016-2019. To trzykrotnie więcej niż wyniosła średnia dla 27 krajów Unii Europejskiej: 20,9 proc.

Wyższy odsetek nadmiarowych zgonów niż Polska miała w kwietniu tylko Bułgaria: 76,1 proc. Wysokie nadwyżki zgonów zanotowano też w Rumunii (47,9 proc.) i na Węgrzech (43,8). Odsetek wyższy niż 30 proc. był w Chorwacji, Grecji, Liechtensteinie i Czechach.

Nadmiarowe zgony w kwietniu 2021 roku
Nadmiarowe zgony w kwietniu 2021 rokuNadmiarowe zgony w kwietniu 2021 rokuKonkret24/Eurostat

W ośmiu analizowanych krajach odsetek nadmiarowych zgonów w kwietniu był ujemny. Znaczy to, że zmarło tam mniej osób niż w okresie bazowym. W Portugalii odsetek wyniósł -6,4 proc., w Norwegii: -5,8 proc.; w Szwecji: -5,1 proc. Ujemny był też w Szwajcarii, Danii, Finlandii, na Malcie i w Irlandii. Dane z Irlandii nie były uwzględniane we wcześniejszych publikacjach Eurostatu. Zgony w Irlandii mogą być rejestrowane do trzech miesięcy po dacie śmierci - dane dotyczące tego kraju są oparte na eksperymentalnej metodzie szacunkowej Centralnego Urzędu Statystycznego.

Pierwsze cztery miesiące 2021 roku: Polska na trzecim miejscu

Chcąc się przyjrzeć danym o nadmiarowych zgonach z pierwszych czterech miesięcy 2021 roku, policzyliśmy średnią miesięcznych wzrostów dla każdego kraju ujętego w zestawieniu. Eksperci Eurostatu zwracają uwagę, że druga fala zachorowań dotknęła wiele europejskich krajów w ostatnich miesiącach 2020 roku. Od grudnia do lutego krzywa nadmiarowych zgonów stopniowo opadała, a marcu i kwietniu zaczęła się znów wznosić.

W styczniu średni odsetek nadmiarowych zgonów dla państw Unii Europejskiej wyniósł 16,7 proc., a w lutym - 5,5 proc. W kolejnych miesiącach rósł: w marcu wyniósł 9,9 proc., w kwietniu już 20,9 proc.

Dynamika nadmiarowych zgonów w Polsce i w Unii Europejskiej od stycznia 2020 do kwietnia 2021 roku
Dynamika nadmiarowych zgonów w Polsce i w Unii Europejskiej od stycznia 2020 do kwietnia 2021 roku Dynamika nadmiarowych zgonów w Polsce i w Unii Europejskiej od stycznia 2020 do kwietnia 2021 roku Eurostat

Od stycznia do kwietnia tego roku szczególnie dużo zgonów było w krajach Europy Środkowo-Wschodniej. Najwyższą średnią nadmiarowych zgonów spośród ujętych w zestawieniu krajów UE i EFTA miała Słowacja - 55,7 proc. W styczniu zanotowała 73,7 proc., w lutym 67,5 proc. Kolejne miesiące przyniosły spadki, w kwietniu do 28,5 proc.

Na drugim miejscu w zestawieniu były Czechy - z odsetkiem 46,3 proc. Również tam w kwietniu ten odsetek spadł.

Polska znalazła się na trzecim miejscu, z odsetkiem 35,2 proc. Tyle że odwrotnie niż w przypadku naszych południowych sąsiadów u nas w kwietniu odsetek nadmiarowych zgonów był najwyższy od początku roku - 65,6 proc. W styczniu było to 25,9 proc., w lutym - 11 proc., w marcu - 38,3 proc.

Nadmiarowe zgony od stycznia do kwietnia 2021 roku
Nadmiarowe zgony od stycznia do kwietnia 2021 rokuNadmiarowe zgony od stycznia do kwietnia 2021 rokuKonkret24/Eurostat

Kwiecień przyniósł też znaczący wzrost nadmiarowych zgonów w Bułgarii - była czwarta w zestawieniu za cztery miesiące, z odsetkiem 33,1 proc. W marcu wyniósł on tam 52,2 proc., a w kwietniu 76,1.

Ujemne średnie wartości nadmiarowych zgonów w pierwszych czterech miesiącach roku były w Norwegii, Belgii, Danii, Finlandii, Szwecji.

Odsetek poniżej 5 proc. nadmiarowych zgonów zanotowały: Szwajcaria, Islandia (dla tego kraju nie ma danych za marzec i kwiecień 2021), Niemcy i Austria.

Cały okres pandemii: Polska na drugim miejscu

Także w perspektywie całego okresu pandemii - od marca 2020 do kwietnia 2021 roku - widać jej wpływ na śmiertelność szczególnie w krajach Europy Środkowo-Wschodniej. Na pierwszym miejscu zestawienia za ten czas są Czechy, gdzie odsetek nadmiarowych zgonów wyniósł 27,6 proc. Polska jest na drugim miejscu z wynikiem 26,7 proc. Na trzecim miejscu jest Słowacja - 25,3 proc.

Nadmiarowe zgony od marca 2020 do kwietnia 2021 roku
Nadmiarowe zgony od marca 2020 do kwietnia 2021 rokuNadmiarowe zgony od marca 2020 do kwietnia 2021 rokuKonkret24/Eurostat

Od początku pandemii do kwietnia tego roku mniej osób niż w latach 2016-2019 zmarło tylko w Norwegii, gdzie odsetek nadmiarowych zgonów był ujemny: -2,4 proc. Najmniej ucierpiały też społeczeństwa Islandii, Danii, Finlandii, Irlandii, Łotwy, Niemiec, Szwecji, Grecji i Estonii. We wszystkich tych krajach odsetek nadmiarowych zgonów od początku pandemii do kwietnia tego roku był niższy niż 10 proc.

Autor: Krzysztof Jabłonowski / Źródło: Konkret24; zdjęcie: Shutterstock

Źródło zdjęcia głównego: Shutterstock

Pozostałe wiadomości

Siedmiu osobom zamieszanym w aferę wokół Funduszu Sprawiedliwości prokuratura postawiła zarzuty, a wobec trzech będzie wnioskowała o areszt tymczasowy. W sprawę są zamieszani ważni politycy, którzy do niedawna nadzorowali fundusz, a który rozdawał wielomilionowe dotacje.

Pięć rzeczy, które trzeba wiedzieć o Funduszu Sprawiedliwości

Pięć rzeczy, które trzeba wiedzieć o Funduszu Sprawiedliwości

Źródło:
Konkret24

Bus z rzekomo ukraińskimi numerami rejestracyjnymi, deepfake z ukraińskim politykiem, rzekome portrety zamachowców - po zamachu na centrum handlowe pod Moskwą w sieci szybko publikowano fake newsy i zmanipulowane materiały. Wiele z nich rozsyłały konta regularnie kolportujące rosyjską dezinformację.

Atak terrorystyczny w Moskwie: jak działa prorosyjska dezinformacja

Atak terrorystyczny w Moskwie: jak działa prorosyjska dezinformacja

Źródło:
Konkret24

Siedem osób usłyszało zarzuty, a wobec trzech będzie wniosek o areszt - to dotychczasowy efekt działań służb w aferze Funduszu Sprawiedliwości. Prokuratura nie wyklucza wniosków o uchylenie immunitetów posłom. Przybliżamy sylwetki najważniejszych osób związanych z aferą i wyjaśniamy, za co były odpowiedzialne w Funduszu Sprawiedliwości lub jak z niego korzystały.

Afera Funduszu Sprawiedliwości. Najważniejsze osoby - kto jest kim?

Afera Funduszu Sprawiedliwości. Najważniejsze osoby - kto jest kim?

Źródło:
Konkret24

Posłanka Polski 2050 Szymona Hołowni Aleksandra Leo wątpi w to, że ustawa liberalizująca prawo kobiet do legalnej aborcji zostanie szybko uchwalona. Bo - jej zdaniem - od 1993 roku żaden z projektów nie przeszedł w Sejmie do drugiego czytania, czyli szybko był odrzucany. Nie ona jedna tak sądzi. Sprawdziliśmy: nie jest to prawdą.

Wszystkie projekty ustaw o aborcji były "wyrzucane do kosza w pierwszym czytaniu"? Sprawdzamy

Wszystkie projekty ustaw o aborcji były "wyrzucane do kosza w pierwszym czytaniu"? Sprawdzamy

Źródło:
Konkret24

Sprzyjanie powstawaniu mechanizmów korupcjogennych, niecelowe wydawanie środków publicznych oraz miliony dla organizacji powiązanych z władzą, szczególnie z politykami Suwerennej Polski - to niektóre z pojawiających się od lat zarzutów dotyczących zarządzania Funduszem Sprawiedliwości. Przypominamy.

Pięć głównych zarzutów dotyczących Funduszu Sprawiedliwości

Pięć głównych zarzutów dotyczących Funduszu Sprawiedliwości

Źródło:
Konkret24

Ma 33 lata i zdążył już zrobić imponującą karierę w polityce. Był wiceministrem sprawiedliwości i pełnomocnikiem ministra odpowiedzialnym za Fundusz Sprawiedliwości, wcześniej był też ministrem środowiska. Teraz w prokuraturze, z polecenia prokuratora generalnego Adama Bodnara, działa zespół badający nieprawidłowości wokół funduszu. 26 marca dokonano w tej sprawie pierwszych zatrzymań, a agenci ABW przeszukali dom Wosia.

Michał Woś i Fundusz Sprawiedliwości. Kim jest poseł Suwerennej Polski

Michał Woś i Fundusz Sprawiedliwości. Kim jest poseł Suwerennej Polski

Źródło:
Konkret24, TVN24.pl, PAP

Zaufany współpracownik Zbigniewa Ziobry, w Ministerstwie Sprawiedliwości najpierw jego asystent, później zastępca. Tam nadzorował Fundusz Sprawiedliwości. Marcin Romanowski to jedna z czterech osób, której nazwisko pojawiło się dziś w sprawie prokuratorskiego przeszukania skupionego wokół funduszu. Co wiemy o polityku Suwerennej Polski?

To on nadzorował Fundusz Sprawiedliwości. Co wiemy o Marcinie Romanowskim

To on nadzorował Fundusz Sprawiedliwości. Co wiemy o Marcinie Romanowskim

Źródło:
Konkret24

Polityka klimatyczna Unii Europejskiej i Europejski Zielony Ład znalazły się na celowniku twórców antyunijnej dezinformacji. Straszą Polaków, że nie będzie można naprawiać własnych aut, uprawiać własnych warzyw, a rolnik zapłaci za emisję gazów przez krowę i świnię. Tego typu manipulacje rozpowszechniają również niektórzy polscy politycy. Prezentujemy top 10 fake newsów o Zielonym Ładzie i polityce klimatycznej UE.

Zakażą własnych ogródków i pomp ciepła, a nakażą fotowoltaikę? Unia, klimat i fake newsy

Zakażą własnych ogródków i pomp ciepła, a nakażą fotowoltaikę? Unia, klimat i fake newsy

Źródło:
Konkret24

Prezes PiS Jarosław Kaczyński powtarza tezę, że "wprowadzenie euro (...) oznacza gwałtowny wzrost cen". Ponownie podaje przykład Chorwacji, która wspólną walutę ma od ponad roku. Ale analizy ekonomiczne pokazują, że to nieprawda, a obecnie Chorwacja ma najniższą inflację od listopada 2021.

Kaczyński: przyjęcie euro to gwałtowny wzrost cen, jak w Chorwacji. Dane nie potwierdzają

Kaczyński: przyjęcie euro to gwałtowny wzrost cen, jak w Chorwacji. Dane nie potwierdzają

Źródło:
Konkret24

Alarmujące posty o tym, że strategiczne zapasy gazu ziemnego "są wyprzedawane i nieuzupełniane", wzbudzają niepokój internautów i rodzą ich pytania o bezpieczeństwo Polski. Ten pełen emocji przekaz jest manipulacją. To, że magazyny są napełnione obecnie w połowie, nie powinno niepokoić. Wyjaśniamy.

"Tusk wyprzedaje zapasy gazu"? To manipulacyjny przekaz

"Tusk wyprzedaje zapasy gazu"? To manipulacyjny przekaz

Źródło:
Konkret24

"Nie będzie takich zmian", "tego podatku nie będzie" - twierdzą politycy Polski 2050, odżegnując się od planów wprowadzenia podatku od posiadania samochodów spalinowych. Mówią, jakby to już było pewne. Jednak taki podatek wciąż jest wpisany w polskim Krajowym Planie Odbudowy. A decyzję o zmianie musi podjąć Komisja Europejska.

"Tego podatku nie będzie"? Hołownia oświadcza, ale nie on decyduje

"Tego podatku nie będzie"? Hołownia oświadcza, ale nie on decyduje

Źródło:
Konkret24

"Uszy zatkaj!" - krzyczy mężczyzna, gdy na horyzoncie nad rolnikami blokującymi drogę pojawia się wojskowy samolot. Nagranie tej sceny ma setki wyświetleń w mediach społecznościowych. Także rosyjskojęzycznych. Jedni internauci pytają, o co chodziło - inni piszą, że "polski pilot dziękował protestującym rolnikom za walkę w obronie kraju". Sprawdziliśmy, gdzie i co się wydarzyło.

Wojsko "postraszyło" rolników? To "lot treningowy na wysokości lotu koszącego"

Wojsko "postraszyło" rolników? To "lot treningowy na wysokości lotu koszącego"

Źródło:
Konkret24

W Kanadzie rzekomo ma grozić kara dożywocia za "własne zdanie, które jest sprzeczne z rządową narracją" - przekonuje jeden z internautów. Proponowane zmiany w prawie dotyczą jednak czego innego. Wyjaśniamy.

Dożywocie za "własne zdanie, sprzeczne z rządową narracją"? O co chodzi z prawem w Kanadzie

Dożywocie za "własne zdanie, sprzeczne z rządową narracją"? O co chodzi z prawem w Kanadzie

Źródło:
Konkret24

Były minister obrony Mariusz Błaszczak próbował odrzucić zarzuty o zaniedbania w uzyskaniu unijnego wsparcia dla polskich zakładów zbrojeniowych i porównał kwotę dofinansowania dla tych firm z pakietem unijnej pomocy dla Egiptu. To manipulacja, polegająca na zestawianiu rzeczy nieporównywalnych.

Tylko pół miliarda euro na amunicję, aż siedem miliardów dla Egiptu? Manipulacje Mariusza Błaszczaka

Tylko pół miliarda euro na amunicję, aż siedem miliardów dla Egiptu? Manipulacje Mariusza Błaszczaka

Źródło:
Konkret24

Widowiskowe nagranie przedstawiające dużą miejską arterię zablokowaną przez ciągniki zdobywa popularność w mediach społecznościowych - jest opisywane jako rzekomo nakręcone 20 marca w Polsce. Ale opisy i komentarze internautów do tego filmu wprowadzają w błąd.

Strajk rolników w środę? Nie w środę, nie w Polsce

Strajk rolników w środę? Nie w środę, nie w Polsce

Źródło:
Konkret24

Dyrektywa w sprawie efektywności energetycznej budynków, którą niedawno przegłosował Parlament Europejski, stała się źródłem przekłamań i fałszywych tez rozpowszechnianych w sieci. Jedna z nich dotyczy obowiązku montowania paneli fotowoltaicznych na "wszystkich budynkach".

"Obowiązkowa fotowoltaika"? Nie na każdym domu. Wyjaśniamy

"Obowiązkowa fotowoltaika"? Nie na każdym domu. Wyjaśniamy

Źródło:
Konkret24

Politycy obecnej opozycji zarzucają rządowi nieudolność, ponieważ z ponad pół miliarda euro unijnych funduszy na produkcję amunicji dofinansowanie dostała tylko jedna polska firma i jedynie na 2,1 miliona euro. Lecz przedstawiciele rządu Donalda Tuska wskazują, że to poprzednicy są winni, bo nie przypilnowali składania wniosków. Porządkujemy fakty w tej sprawie.

Afera o pieniądze na amunicję. Kalendarium wydarzeń 

Afera o pieniądze na amunicję. Kalendarium wydarzeń 

Źródło:
Konkret24

W ramach Europejskiego Zielonego Ładu "zakazana ma być hodowla żywności na własne potrzeby" - głosi artykuł, w który uwierzyło wielu internautów. Komisja Europejska zaprzecza tym twierdzeniom. Wprowadzający w błąd przekaz promowali m.in. posłowie Konfederacji. Sprawdziliśmy, jak szeroko rozprzestrzeniał się w sieci.

Zielony Ład zakaże uprawy własnych warzyw i owoców? KE: "całkowicie bezpodstawne" twierdzenie

Zielony Ład zakaże uprawy własnych warzyw i owoców? KE: "całkowicie bezpodstawne" twierdzenie

Źródło:
Konkret24

Hodowanie nawet jednej kury w przydomowym kurniku jest równoznaczne z prowadzeniem zakładu drobiu i wymaga rejestracji pod groźbą wysokiej kary finansowej - napisał w serwisie X znany przedsiębiorca. Sprawdziliśmy, czy ma rację.

200 tys. zł kary za brak rejestracji kury w przydomowej hodowli? To nieprawda

200 tys. zł kary za brak rejestracji kury w przydomowej hodowli? To nieprawda

Źródło:
Konkret24

Komenda Stołeczna Policji zaprzeczyła informacjom przekazywanym przez byłego policyjnego negocjatora, który pisał o żądaniu ujawnienia tożsamości 28 policjantów. Wśród funkcjonariuszy rzekomo ma być ojciec dziecka policyjnej praktykantki.

Doniesienia o 28 funkcjonariuszach i praktykantce w ciąży. Komenda Stołeczna Policji dementuje

Doniesienia o 28 funkcjonariuszach i praktykantce w ciąży. Komenda Stołeczna Policji dementuje

Źródło:
Konkret24

Politycy Konfederacji straszą Polaków, że obecny rząd i Unia Europejska planują "wycofać gotówkę" czy "zakazać płacenia gotówką". Nie jest to nowa narracja w politycznym dyskursie - i nie jest prawdziwa.

Konfederacja: "nadchodzi zakaz płacenia gotówką". Nie nadchodzi

Konfederacja: "nadchodzi zakaz płacenia gotówką". Nie nadchodzi

Źródło:
Konkret24

"Prowokacja w biały dzień", "przygotowywane były kupki kostki brukowej" - w ten sposób politycy PiS i Kukiz'15 tłumaczą, jak doszło do walk protestujących rolników z policją w Warszawie. Zdaniem opozycji kostkę brukową luzem przygotowano celowo, by "rzucać nią w protestujących". Sprawdziliśmy nagrania z kamer, zapisy z monitoringu, relacje reporterskie - nie znaleźliśmy potwierdza tej tezy.

Czarnek o protestach: przygotowano "kupki kostki brukowej, żeby ktoś rzucał". Brak potwierdzenia

Czarnek o protestach: przygotowano "kupki kostki brukowej, żeby ktoś rzucał". Brak potwierdzenia

Źródło:
Konkret24