Zdjęcie "dzieci wojny" nie jest z tej wojny
Zdjęcie dzieci obserwujących przejazd czołgów z ukraińską flagą jest rozsyłane w internecie z opisem "dzieci wojny" jako aktualne – to nieprawda. Fotografia jest stara.
Komentarz do zdjęcia, które teraz szeroko krąży w sieci, w poście zdobywającym szybko popularność brzmi: "Ukraińskie wojsko w Mariupolu. Zdjęcie, wykonane przez fotografa Dmytro Murawskiego, zamieścił na swojej stronie na Facebooku wolontariusz Dmytro Chichera. 'Zdjęcie, które przejdzie do historii' – powiedział". Post ten jest z 25 lutego, ale pokazana i opisana w nim fotografia nie jest aktualna. Krąży ona też w innych przekazach.
Zdjęcie jest prawdziwe i jego autorem jest rzeczywiście Dmitro Muravski - ale to stara fotografia. Muravski jako fotograf freelancer dokumentował wydarzenia wojny Rosji z Ukrainą na Donbasie od grudnia 2013 do czerwca 2017 roku. To zdjęcie zostało opublikowane w 2016 roku na facebookowym profilu ukraińskiego ministerstwa obrony, ponieważ Muravski pracował w jego zespole prasowym. Podpisano je tam, że przedstawia młodych Ukraińców ze strefy okupowanej przez rosyjskich separatystów (post nie jest już dostępny).
Informował o tym m.in. serwis ukraińskiego kanału informacyjnego 5 na swojej stronie (5.ua) 23 marca 2016 roku. Na nieaktualność fotografii rozsyłanej teraz w sieci zwraca również uwagę profil HoaxEye.
Autor: RG / Źródło: Konkret24; zdjęcie: Twitter
Podziel się
- Podziel się
- Tweetnij
- Wyślij znajomemu
Gdy jedne znikają, pojawiają się nowe. W serwisie YouTube nastąpił wysyp kanałów z filmami promującymi prezydenta Karola Nawrockiego. Tworzone przez sztuczną inteligencję materiały wydają się niedopracowane, ale budzą emocje - a o to chodzi. Widać w nich klasyczne mechanizmy dezinformacji. Jakby ktoś sprawdzał, które historie chwytają za serce. Jakby badano potencjał, który w przyszłości można wykorzystać.
"Dał lekcję Putinowi", "zmiażdżył Macrona". Nie musisz wierzyć, masz oglądać
Wizyta prezydenta Karola Nawrockiego w Berlinie ponownie uruchomiła w Polsce dyskusję o reparacjach wojennych - a właściwie o tym, jak nazywać teraz nasze żądania. Bo prezydent twierdzi, że "punktem wyjścia jest raport reparacyjny", ale poseł PiS i były wiceszef MSZ mówi, że reparacje to "określenie medialne". W dyskusji widać zmianę narracji polityków prawicy.
Od "reparacji" do "zadośćuczynienia". To jednak nie to samo
Mający milionowe zasięgi influencer rozważa w nagranym filmie, "czy sytuacja z dronami to było celowe działanie Rosji". Polityk Konfederacji zastanawia się, "skąd ta pewność", że drony były rosyjskie. Polscy eurodeputowani oskarżają Unię Europejską, że "nakręca prowojenną histerię w Polsce" i że zagrożenie ze strony Rosji to wina Zachodu. Oto jakie echa rosyjskich narracji znajdujemy w popularnych teraz nagraniach na Facebooku.
Dziki Trener, Pejo, Wyrzykowski.... Rozważania o dronach na rosyjską nutę
Setki tysięcy wyświetleń ma post z nagraniem pokazującym rzekomo, jak rozpędzona tesla uderza w sklep sieci Biedronka. Jedni twierdzą, że to zapis z monitoringu; inni podejrzewają komputerową symulację. Faktem jest, że do podobnego zdarzenia doszło.
Wjechał teslą w sklep? "Co tu się wydarzyło"
Setki tysięcy wyświetleń generują filmy przedstawiające nocny przejazd wojsk, które opisane są jako przerzucanie nowych jednostek NATO do Polski bądź transfer polskich wojsk na wschodnią granicę. Przestrzegamy: oba filmy pokazują inną sytuację i zostały wykorzystane do dezinformacji.
"Polska przesuwa wojska", "NATO dozbraja Polskę"? Dezinformacja z filmami
Premier zapowiedział, że powstanie plan, by "każdy dorosły mężczyzna w Polsce był szkolony na wypadek wojny". Model szkolenia miał powstać "w ciągu tygodni" - Donald Tusk mówił w marcu 2025 roku. Dziś politycy pytają, co się stało z tą zapowiedzią. Sprawdzamy.
Tusk zapowiedział model szkoleń wojskowych "do końca marca". Czy jest?
Według jednych umowa Unii Europejskiej z Mercosur "zniszczy dorobek polskiego rolnictwa". Według innych będzie szansą na zwiększenie polskiego eksportu do krajów Ameryki Południowej. Polityczna dyskusja skupia się jednak na sytuacji rolników, a obaw słyszymy więcej niż argumentów "za". Czy rzeczywiście takowych nie ma? Wyjaśniamy, co kryje się w tej kontrowersyjnej umowie.
Umowa UE z Mercosur. O co w tym wszystkim chodzi
Czy "jesteśmy w dużej mierze bezbronni" w przypadku masowego ataku dronami? Dlaczego skuteczność ich neutralizowania w Ukrainie jest dużo wyższa niż w Polsce? Jakim sprzętem dysponujemy, na jaki czekamy? Ostatnie incydenty z rosyjskimi bezzałogowcami wywołują takie pytania, ale też wiele rozbieżnych komentarzy. Wyjaśniamy, dlaczego według ekspertów "mur przeciwdronowy" nie ma sensu oraz o czym nie wolno zapominać, porównując Polskę z Ukrainą.
Polska obrona przeciwdronowa. Co mamy, czego brakuje
Minister sprawiedliwości Waldemar Żurek w ramach przywracania praworządności zakłada odzyskiwanie pieniędzy od tak zwanych neo-sędziów. Ponieważ Polska musi za wydane przez nich wyroki wypłacać milionowe odszkodowania, mają te straty pokrywać "z własnej kieszeni". Czy to prawnie możliwe? Różnice zdań wśród prawników nie wieszczą tym planom powodzenia.
Żurek: "będą musieli zapłacić z własnej kieszeni". To możliwe?
Ciało Carlo Acutisa - zwanego pierwszym świętym z pokolenia millenialsów - od lat wystawione jest na widok publiczny. Wygląda, jakby nastolatek właśnie zapadł w sen. To rodzi pytania, dlaczego 19 lat po śmierci jego ciało nie uległo rozkładowi. Wyjaśniamy krążące w sieci nagranie.
Tak wygląda ciało Acutisa 19 lat po śmierci? Co pokazuje ten film
Niemal milion wyświetleń zyskał anglojęzyczny post pokazujący rzekome ruchy polskich wojsk tuż przed rosyjsko-białoruskimi ćwiczeniami Zapad-2025. To kolejny przykład jak dezinformacja podsyca emocje i buduje narrację o eskalacji napięć.
Polskie wojsko "rozgrzewa się"? Manipulacja w związku z Zapad-2025
Internauci i media szeroko komentują słowa wiceprezydenta USA J.D. Vance'a, który stwierdził, że Donald Trump "nie widzi powodów", by izolować Rosję. Niektórzy sugerowali, że słowa te padły w kontekście naruszenia polskiej przestrzeni powietrznej przez rosyjskie drony. Wyjaśniamy, co dokładnie powiedział Vance.
J.D. Vance o współpracy z Rosją. Co powiedział?
Falę komentarzy wzbudziła wypowiedź rzeczniczki resortu spraw wewnętrznych Karoliny Gałeckiej podczas konferencji prasowej. A konkretnie: chodzi o fragment jej wystąpienia, który w mediach społecznościowych zaprezentował właściciel Kanału Zero. Oburzenie wywołał fakt, jak jedno zdanie wykorzystał on do manipulacji.
Rzeczniczka, która "uciekłaby z Polski"? Jak zmanipulowano tę wypowiedź
Wpis posła Michała Wosia z PiS o zamianie polskiego napisu na niemiecki wywołał burzę w sieci. Część internautów grzmiała o "germanizacji" Gdańska, inni zarzucali posłowi wprowadzanie w błąd. O co chodzi ze zmianą i kiedy do niej doszło.
"Germanizacja wróciła" w Gdańsku? Burza o napis po niemiecku
Zdjęcia z pogrzebu ofiar zbrodni wołyńskiej w Puźnikach wzbudzają pytania i komentarze internautów. Chodzi o "rozmiary trumien" - według niektórych są one "zastanawiające", budzą podejrzenia i domysły. Niesłusznie.
Pogrzeb w Puźnikach i pytania o rozmiary trumien. "Małe dzieci tam leżą"?
"Sami Ukraińcy na egzaminie", "nawet jednego Polaka" - utyskuje były kandydat na prezydenta, opowiadając o egzaminach do Szkoły Głównej Handlowej w Warszawie. Lista przyjętych dowodzi, że mówi nieprawdę. A wyjaśnienie, gdzie on zobaczył "całe sale Ukraińców", jest proste.
Egzaminy do SGH. "Całe sale Ukraińców"? Uczelnia wyjaśnia
"Nawet Namibia wytargała od nich odszkodowanie, ale Polakom nic się nie należy" - takie głosy padają w dyskusji na temat reparacji od Niemiec dla Polski za drugą wojnę światową. Europoseł PiS twierdzi, że afrykański kraj dostał już od Niemiec ponad miliard euro. Tylko że to fałsz. Nie jedyny w tej narracji.
"Nawet Namibia wytargała" od Niemiec odszkodowanie? Mamy odpowiedź
Prawo i Sprawiedliwość alarmuje o podwyżce składek ZUS dla przedsiębiorców od 2026 roku. Składki faktycznie mają wzrosnąć, ale mechanizm ich wyliczania nie jest żadną nowością. Działa od lat, a wcześniej korzystała z niego także Zjednoczona Prawica.
"ZUS w górę!" straszy PiS. Według tych samych zasad rośnie od lat
Tylko prąd z węgla jest prawdziwy, a ten z wiatru "to gorsze, słabsze elektrony" - przekonuje autor filmu na TikToku. Dowodem według niego jest "niedoprane pranie". Internauci nie dowierzają, a eksperci wyjaśniają.
Z wiatru jest "gorszy prąd"? Nie od tego zależy energia w gniazdku
Włosi finansują ze środków KPO wypłaty reparacji za straty spowodowane przez Niemców w czasie drugiej wojny - taki przekaz pojawił się zaraz po tym, gdy prezydent Nawrocki wrócił do tematu wypłaty reparacji dla Polski. Niektórzy twierdzą nawet, że na te wypłaty dla Włochów składają się Polacy - w ramach unijnych składek. Punktujemy główne trzy kłamstwa tej narracji.
Włosi, reparacje od Niemiec i wypłaty z KPO. "My Polacy to finansujemy"?
Czy zawetowanie przez prezydenta Karola Nawrockiego ustawy o środkach ochrony roślin spowoduje, że wszyscy będą musieli już od 2026 roku obsługiwać elektroniczny system rejestru? Powstał spór, zapytaliśmy więc Komisję Europejską.