Reforma rządowego centrum: czym skutkuje przeniesienie podsekretarzy stanu do Służby Cywilnej


Procedowany właśnie w Sejmie projekt ustawy dotyczącej administracji rządowej zakłada przeniesienia podsekretarzy stanu w kancelarii premiera i ministerstwach do Służby Cywilnej. To nie tylko da im możliwość większych zarobków, ale też powiąże Służbę Cywilną - która ma być neutralna politycznie - z ośrodkiem władzy.

Najnowszy rządowy projekt ustawy, który 16 listopada trafił do Sejmu, dotyczy zmiany ustawy o działach administracji rządowej oraz niektórych innych ustaw. W uzasadnieniu napisano, że "proponowane przepisy mają na celu dostosowanie struktury administracji rządowej do nowej, zrekonstruowanej struktury Rady Ministrów, będącej odpowiedzią na czasy, z którymi wiążą się wyzwania wywołane wirusem SARS-CoV-2".

Jak wynika z naszej analizy treści projektu, znowelizowana ustawa nie tylko wzmocnić administracyjne centrum rządzenia państwem, ale też zmienić status podsekretarzy stanu w ministerstwach. A to pociąga za sobą: zmianę ich zarobków, możliwość zmian personalnych i mniejszą apolityczność Służby Cywilnej.

Jarosław Kaczyński wśród zaprzysiężonych
Jarosław Kaczyński wśród zaprzysiężonychtvn24

Ten projekt trafił na szybką ścieżkę legislacyjną: 10 listopada rząd przyjął go w trybie obiegowym, 16 listopada znalazł się w Sejmie, a w środę 18 listopada Sejm rozpoczął nad nim prace.

Wzrost zarobków rządowych podsekretarzy stanu

Projekt liczy 112 artykułów, które zmieniają przepisy 65 ustaw. Posłowie może z zainteresowaniem przyjrzą się artykułowi 13, który składa się z jednego zdania: "W ustawie z dnia 9 maja 1996 r. o wykonywaniu mandatu posła i senatora (Dz. U. z 2018 r. poz. 1799) w art. 25 w ust. 2 oraz w art. 42 w ust. 1 po wyrazach 'podsekretarza stanu' dodaje się wyrazy '(wiceministra) w Kancelarii Prezydenta'.

Art. 25 tej ustawy dotyczy wysokości poselskiego uposażenia.

Po ewentualnej zmianie przepis z ustawy o wykonywaniu mandatu posła i senatora miałby następujące brzmienie: "Uposażenie odpowiada 80% wysokości wynagrodzenia podsekretarza stanu (wiceministra) w Kancelarii Prezydenta ustalonego na podstawie przepisów o wynagrodzeniu osób zajmujących kierownicze stanowiska państwowe, z wyłączeniem dodatku z tytułu wysługi lat".

Duża zmiana we wnioskach o uposażenie poselskie. "To jest wielkie pole do nadużyć"
Duża zmiana we wnioskach o uposażenie poselskie. "To jest wielkie pole do nadużyć"Fakty po południu

Z czego może wynikać ta zmiana?

By to zrozumieć, trzeba sięgnąć do innych przepisów projektu, które zmieniają status podsekretarzy stanu – w kancelarii premiera i ministerstwach.

W skrócie: projekt zakłada, że zostają oni członkami korpusu Służby Cywilnej. Tym samym przestają ich obowiązywać przepisy ustawy o wynagrodzeniu osób zajmujących kierownicze stanowiska państwowe, które (wraz z rozporządzeniem prezydenta w sprawie szczegółowych zasad wynagradzania osób zajmujących kierownicze stanowiska państwowe) obecnie ograniczają zasadnicze wynagrodzenie podsekretarzy stanu do ok. 10 tys. zł (wszystkie kwoty brutto).

Natomiast w Służbie Cywilnej podsekretarze stanu mogą liczyć na zarobki rzędu ok. 17 tys. zł miesięcznie – tyle wynosi, jak wynika ze sprawozdania Szefa Służby Cywilnej za 2019 rok, średnia wynagrodzenie na wyższych stanowiskach w Służbie Cywilnej.

Czyli podsekretarze stanu w kancelarii premiera i ministerstwach będą mogli zarabiać więcej. Ale nie posłowie.

Uposażenia posłów prawie bez zmian

Zmiana zapisu o uposażeniu posła i senatora miałoby - czyli powiazanie go teraz z wysokością wynagrodzenia podsekretarza stanu w kancelarii prezydenta - wydaje się mieć na celu utrzymanie uposażeń posłów i senatorów na tym samy poziomie.

Posłowie od 2018 roku otrzymują uposażenie poselskie w wysokości 80 proc. zasadniczego wynagrodzenia podsekretarza stanu (obecnie: 8 016,70 zł brutto).

09.07.2018 | Nowelizacja obniżająca pensje parlamentarzystów opublikowana. "Jakoś trzeba będzie żyć"
09.07.2018 | Nowelizacja obniżająca pensje parlamentarzystów opublikowana. "Jakoś trzeba będzie żyć"Fakty TVN

Gdyby treść art. 25 ust. 2 ustawy o wykonywaniu mandatu posła i senatora pozostała niezmieniona: "Uposażenie odpowiada 80% wysokości wynagrodzenia podsekretarza stanu" (a zarobki podsekretarzy stanu w rządzie wzrosną) - to posłowie mogliby co miesiąc dostawać 80 proc. z 17 tys. zł, czyli ok. 13 tys. brutto.

Lecz poprzez wprowadzenie przepisu: "80 proc. wynagrodzenia podsekretarza stanu w Kancelarii Prezydenta" poselskie uposażenie pozostanie bez zmian. Zgodnie bowiem z rozporządzeniem prezydenta wynagrodzenie zasadnicze podsekretarza stanu w Kancelarii Prezydenta RP jest obliczane na podstawie odpowiedniego mnożnika kwoty bazowej: 4,4x kwota bazowa 1789, 45 zł + dodatek 1,2x 1789,42 – w sumie to nieco ponad 10 tys. zł.

80 proc. tej kwoty dla posła wyniesie więc nieco ponad 8 tys. – czyli właściwie się nie zmieni.

"Ktoś, kto był politykiem, zostanie politycznie neutralnym urzędnikiem?"

Eksperci, z którymi rozmawialiśmy, potwierdzają nasz tok rozumowania.

"To logiczne, skoro zmienił się status podsekretarzy stanu, trzeba było wprowadzić zmiany porządkujące w innych przepisach" – stwierdza prof. Hubert Izdebski, ekspert ds. administracji publicznej. Podobnie uważa prof. Grzegorz Rydlewski, były szef KPRM.

Zapis z art. 13 projektu ustawy jest konsekwencją nowej roli podsekretarzy stanu, którzy mają być zaliczeni do korpusu Służby Cywilnej po to, by – jak napisano w uzasadnieniu projektu - mając "wiedzę ekspercką, niezbędną do profesjonalnej realizacji powierzonych im przez ministra zadań", dążyli do "rzetelnego, bezstronnego i politycznie neutralnego wykonywania zadań państwa".

"Jest w tym jakiś rozsądny zamysł, by podsekretarz stanu był pośrednikiem pomiędzy polityką a administracją. Ale będzie też okazja do pozbycia się niektórych podsekretarzy" – ocenia prof. Izdebski.

Profesor Rydlewski zwraca z kolei uwagę na niejasny status podsekretarzy stanu w rządzie. Projektowane przepisy przewidują, że dotychczasowi podsekretarze stanu zostaną zaliczeni do Służby Cywilnej i zostaną na swoich stanowiskach - pod warunkiem, że np. zrezygnują z członkostwa w partiach politycznych. "Nagle ktoś, kto był politykiem, zostanie politycznie neutralnym urzędnikiem? Do nominacji dotychczasowych podsekretarzy stosowano przecież kryteria polityczne" – stwierdza prof. Rydlewski.

Poza tym, jak zauważa, nowe przepisy dopuszczają możliwość, że "neutralni politycznie" podsekretarze stanu mogą zastępować ministrów czy wiceministrów w sytuacjach stricte politycznych – np. podsekretarz stanu może reprezentować rząd w sejmowej debacie.

To wynika z przepisu art. 14 pkt 10 projektu nowelizacji: "Minister wykonuje swoje zadania przy pomocy sekretarzy stanu, podsekretarzy stanu, gabinetu politycznego ministra oraz dyrektora generalnego urzędu.(...)". W uzasadnieniu projektu napisano, że "Prezes Rady Ministrów będzie mógł upoważnić podsekretarza stanu do reprezentowania Rządu przed Sejmem" - bo takie prawo przyznaje premierowi art. 9 ustawy o Radzie Ministrów, którego ten projekt nie zmienia.

Zdaniem prof. Rydlewskiego to wszystko prowadzi do wykluczenia Służby Cywilnej, do jej "unieczynnienia", bo staje się ona zagrożeniem dla obecnej administracji.

Autor: Piotr Jaźwiński / Źródło: Konkret24; zdjęcie: Radek Pietruszka/PAP

Pozostałe wiadomości

Gdy jedne znikają, pojawiają się nowe. W serwisie YouTube nastąpił wysyp kanałów z filmami promującymi prezydenta Karola Nawrockiego. Tworzone przez sztuczną inteligencję materiały wydają się niedopracowane, ale budzą emocje - a o to chodzi. Widać w nich klasyczne mechanizmy dezinformacji. Jakby ktoś sprawdzał, które historie chwytają za serce. Jakby badano potencjał, który w przyszłości można wykorzystać.

"Dał lekcję Putinowi", "zmiażdżył Macrona". Nie musisz wierzyć, masz oglądać

"Dał lekcję Putinowi", "zmiażdżył Macrona". Nie musisz wierzyć, masz oglądać

Źródło:
TVN24+

Wizyta prezydenta Karola Nawrockiego w Berlinie ponownie uruchomiła w Polsce dyskusję o reparacjach wojennych – a właściwie o tym, jak nazywać teraz nasze żądania. Bo prezydent twierdzi, że "punktem wyjścia jest raport reparacyjny", ale poseł PiS i były wiceszef MSZ mówi, że reparacje to "określenie medialne". W dyskusji widać zmianę narracji polityków prawicy.

Od "reparacji" do "zadośćuczynienia". To jednak nie to samo

Od "reparacji" do "zadośćuczynienia". To jednak nie to samo

Źródło:
Konkret24

Mający milionowe zasięgi influencer rozważa w nagranym filmie, "czy sytuacja z dronami to było celowe działanie Rosji". Polityk Konfederacji zastanawia się, "skąd ta pewność", że drony były rosyjskie. Polscy eurodeputowani oskarżają Unię Europejską, że "nakręca prowojenną histerię w Polsce" i że zagrożenie ze strony Rosji to wina Zachodu. Oto jakie echa rosyjskich narracji znajdujemy w popularnych teraz nagraniach na Facebooku.

Dziki Trener, Pejo, Wyrzykowski.... Rozważania o dronach na rosyjską nutę

Dziki Trener, Pejo, Wyrzykowski.... Rozważania o dronach na rosyjską nutę

Źródło:
Konkret24

Setki tysięcy wyświetleń ma post z nagraniem pokazującym rzekomo, jak rozpędzona tesla uderza w sklep sieci Biedronka. Jedni twierdzą, że to zapis z monitoringu; inni podejrzewają komputerową symulację. Faktem jest, że do podobnego zdarzenia doszło.

Wjechał teslą w sklep? "Co tu się wydarzyło"

Wjechał teslą w sklep? "Co tu się wydarzyło"

Źródło:
Konkret24

Setki tysięcy wyświetleń generują filmy przedstawiające nocny przejazd wojsk, które opisane są jako przerzucanie nowych jednostek NATO do Polski bądź transfer polskich wojsk na wschodnią granicę. Przestrzegamy: oba filmy pokazują inną sytuację i zostały wykorzystane do dezinformacji.

"Polska przesuwa wojska", "NATO dozbraja Polskę"? Dezinformacja z filmami

"Polska przesuwa wojska", "NATO dozbraja Polskę"? Dezinformacja z filmami

Źródło:
Konkret24

Premier zapowiedział, że powstanie plan, by "każdy dorosły mężczyzna w Polsce był szkolony na wypadek wojny". Model szkolenia miał powstać "w ciągu tygodni" - Donald Tusk mówił w marcu 2025 roku. Dziś politycy pytają, co się stało z tą zapowiedzią. Sprawdzamy.

Tusk zapowiedział model szkoleń wojskowych "do końca marca". Czy jest?

Tusk zapowiedział model szkoleń wojskowych "do końca marca". Czy jest?

Źródło:
Konkret24

Według jednych umowa Unii Europejskiej z Mercosur "zniszczy dorobek polskiego rolnictwa". Według innych będzie szansą na zwiększenie polskiego eksportu do krajów Ameryki Południowej. Polityczna dyskusja skupia się jednak na sytuacji rolników, a obaw słyszymy więcej niż argumentów "za". Czy rzeczywiście takowych nie ma? Wyjaśniamy, co kryje się w tej kontrowersyjnej umowie.

Umowa UE z Mercosur. O co w tym wszystkim chodzi

Umowa UE z Mercosur. O co w tym wszystkim chodzi

Źródło:
TVN24+

Czy "jesteśmy w dużej mierze bezbronni" w przypadku masowego ataku dronami? Dlaczego skuteczność ich neutralizowania w Ukrainie jest dużo wyższa niż w Polsce? Jakim sprzętem dysponujemy, na jaki czekamy? Ostatnie incydenty z rosyjskimi bezzałogowcami wywołują takie pytania, ale też wiele rozbieżnych komentarzy. Wyjaśniamy, dlaczego według ekspertów "mur przeciwdronowy" nie ma sensu oraz o czym nie wolno zapominać, porównując Polskę z Ukrainą.

Polska obrona przeciwdronowa. Co mamy, czego brakuje

Polska obrona przeciwdronowa. Co mamy, czego brakuje

Źródło:
TVN24+

Minister sprawiedliwości Waldemar Żurek w ramach przywracania praworządności zakłada odzyskiwanie pieniędzy od tak zwanych neo-sędziów. Ponieważ Polska musi za wydane przez nich wyroki wypłacać milionowe odszkodowania, mają te straty pokrywać "z własnej kieszeni". Czy to prawnie możliwe? Różnice zdań wśród prawników nie wieszczą tym planom powodzenia.

Żurek: "będą musieli zapłacić z własnej kieszeni". To możliwe?

Żurek: "będą musieli zapłacić z własnej kieszeni". To możliwe?

Źródło:
Konkret24

Ciało Carlo Acutisa - zwanego pierwszym świętym z pokolenia millenialsów - od lat wystawione jest na widok publiczny. Wygląda, jakby nastolatek właśnie zapadł w sen. To rodzi pytania, dlaczego 19 lat po śmierci jego ciało nie uległo rozkładowi. Wyjaśniamy krążące w sieci nagranie.

Tak wygląda ciało Acutisa 19 lat po śmierci? Co pokazuje ten film

Tak wygląda ciało Acutisa 19 lat po śmierci? Co pokazuje ten film

Źródło:
Konkret24

Niemal milion wyświetleń zyskał anglojęzyczny post pokazujący rzekome ruchy polskich wojsk tuż przed rosyjsko-białoruskimi ćwiczeniami Zapad-2025. To kolejny przykład jak dezinformacja podsyca emocje i buduje narrację o eskalacji napięć.

Polskie wojsko "rozgrzewa się"? Manipulacja w związku z Zapad-2025

Polskie wojsko "rozgrzewa się"? Manipulacja w związku z Zapad-2025

Źródło:
Konkret24

Internauci i media szeroko komentują słowa wiceprezydenta USA J.D. Vance'a, który stwierdził, że Donald Trump "nie widzi powodów", by izolować Rosję. Niektórzy sugerowali, że słowa te padły w kontekście naruszenia polskiej przestrzeni powietrznej przez rosyjskie drony. Wyjaśniamy, co dokładnie powiedział Vance.

J.D. Vance o współpracy z Rosją. Co powiedział?

J.D. Vance o współpracy z Rosją. Co powiedział?

Źródło:
Konkret24

Falę komentarzy wzbudziła wypowiedź rzeczniczki resortu spraw wewnętrznych Karoliny Gałeckiej podczas konferencji prasowej. A konkretnie: chodzi o fragment jej wystąpienia, który w mediach społecznościowych zaprezentował właściciel Kanału Zero. Oburzenie wywołał fakt, jak jedno zdanie wykorzystał on do manipulacji.

Rzeczniczka, która "uciekłaby z Polski"? Jak zmanipulowano tę wypowiedź

Rzeczniczka, która "uciekłaby z Polski"? Jak zmanipulowano tę wypowiedź

Źródło:
Konkret24

Wpis posła Michała Wosia z PiS o zamianie polskiego napisu na niemiecki wywołał burzę w sieci. Część internautów grzmiała o "germanizacji" Gdańska, inni zarzucali posłowi wprowadzanie w błąd. O co chodzi ze zmianą i kiedy do niej doszło.

"Germanizacja wróciła" w Gdańsku? Burza o napis po niemiecku

"Germanizacja wróciła" w Gdańsku? Burza o napis po niemiecku

Źródło:
Konkret24

Zdjęcia z pogrzebu ofiar zbrodni wołyńskiej w Puźnikach wzbudzają pytania i komentarze internautów. Chodzi o "rozmiary trumien" - według niektórych są one "zastanawiające", budzą podejrzenia i domysły. Niesłusznie.

Pogrzeb w Puźnikach i pytania o rozmiary trumien. "Małe dzieci tam leżą"?  

Pogrzeb w Puźnikach i pytania o rozmiary trumien. "Małe dzieci tam leżą"?  

Źródło:
Konkret24

"Sami Ukraińcy na egzaminie", "nawet jednego Polaka" - utyskuje były kandydat na prezydenta, opowiadając o egzaminach do Szkoły Głównej Handlowej w Warszawie. Lista przyjętych dowodzi, że mówi nieprawdę. A wyjaśnienie, gdzie on zobaczył "całe sale Ukraińców", jest proste.

Egzaminy do SGH. "Całe sale Ukraińców"? Uczelnia wyjaśnia

Egzaminy do SGH. "Całe sale Ukraińców"? Uczelnia wyjaśnia

Źródło:
Konkret24

Czy przywrócenie przez Polskę kontroli na zachodniej granicy spowodowało, że maleją liczby przekazywanych nam z Niemiec cudzoziemców? Prezentujemy najświeższe statystyki strony polskiej i niemieckiej.

"Proceder trwa nadal"? Ilu migrantów przekazano ostatnio z Niemiec do Polski

"Proceder trwa nadal"? Ilu migrantów przekazano ostatnio z Niemiec do Polski

Źródło:
Konkret24

"Nawet Namibia wytargała od nich odszkodowanie, ale Polakom nic się nie należy" - takie głosy padają w dyskusji na temat reparacji od Niemiec dla Polski za drugą wojnę światową. Europoseł PiS twierdzi, że afrykański kraj dostał już od Niemiec ponad miliard euro. Tylko że to fałsz. Nie jedyny w tej narracji.

"Nawet Namibia wytargała" od Niemiec odszkodowanie? Mamy odpowiedź

"Nawet Namibia wytargała" od Niemiec odszkodowanie? Mamy odpowiedź

Źródło:
Konkret24

Prawo i Sprawiedliwość alarmuje o podwyżce składek ZUS dla przedsiębiorców od 2026 roku. Składki faktycznie mają wzrosnąć, ale mechanizm ich wyliczania nie jest żadną nowością. Działa od lat, a wcześniej korzystała z niego także Zjednoczona Prawica.

"ZUS w górę!" straszy PiS. Według tych samych zasad rośnie od lat

"ZUS w górę!" straszy PiS. Według tych samych zasad rośnie od lat

Źródło:
Konkret24

Historia osady z epoki odkrytej na szkockich wyspach zaciekawiła wielu internautów. Tym większe oburzenie wywołało jednak zdjęcie, które wcale nie przedstawia tego miejsca. Wyjaśniamy, co pokazuje.

Osada w Szkocji "starsza niż piramidy w Egipcie". Tak, ale coś tu nie pasuje

Osada w Szkocji "starsza niż piramidy w Egipcie". Tak, ale coś tu nie pasuje

Źródło:
Konkret24

Tylko prąd z węgla jest prawdziwy, a ten z wiatru "to gorsze, słabsze elektrony" - przekonuje autor filmu na TikToku. Dowodem według niego jest "niedoprane pranie". Internauci nie dowierzają, a eksperci wyjaśniają.

Z wiatru jest "gorszy prąd"? Nie od tego zależy energia w gniazdku

Z wiatru jest "gorszy prąd"? Nie od tego zależy energia w gniazdku

Źródło:
Konkret24

Włosi finansują ze środków KPO wypłaty reparacji za straty spowodowane przez Niemców w czasie drugiej wojny - taki przekaz pojawił się zaraz po tym, gdy prezydent Nawrocki wrócił do tematu wypłaty reparacji dla Polski. Niektórzy twierdzą nawet, że na te wypłaty dla Włochów składają się Polacy - w ramach unijnych składek. Punktujemy główne trzy kłamstwa tej narracji.

Włosi, reparacje od Niemiec i wypłaty z KPO. "My Polacy to finansujemy"?

Włosi, reparacje od Niemiec i wypłaty z KPO. "My Polacy to finansujemy"?

Źródło:
Konkret24

Czy zawetowanie przez prezydenta Karola Nawrockiego ustawy o środkach ochrony roślin spowoduje, że wszyscy będą musieli już od 2026 roku obsługiwać elektroniczny system rejestru? Powstał spór, zapytaliśmy więc Komisję Europejską.

Prezydent zawetował ustawę. Pomógł rolnikom czy nie? Mamy odpowiedź Komisji Europejskiej

Prezydent zawetował ustawę. Pomógł rolnikom czy nie? Mamy odpowiedź Komisji Europejskiej

Źródło:
Konkret24