Morawiecki o Polskim Ładzie: "samorządowcy przyjmują z entuzjazmem". Nie wszyscy


Premier Mateusz Morawiecki twierdzi, że samorządowcy "już nie narzekają" na propozycje Polskiego Ładu i "przyjmują go z entuzjazmem". Owszem - niektórzy tak, ale inni nie. Oceny samorządowców zależą między innymi od wielkości danej jednostki samorządowej i opcji politycznej. Eksperci tłumaczą Konkret24, co się kryje za tak rozbieżnymi opiniami.

Premier Mateusz Morawiecki rozmawiał 26 sierpnia w TVP Info o tym, jak odbierany jest w różnych środowiskach Polski Ład, czyli nowy program Prawa i Sprawiedliwości. Gdy w pewnym momencie prowadząca rozmowę zagaiła: "Samorządowcy też narzekają. Mówią, że zabierze im pan..." - premier zaprzeczył. "Już nie narzekają, pani redaktor, już nie narzekają" - odparł.

Dziennikarka wyjaśniła, że niektórzy samorządowcy spodziewają się jednak spadku dochodów. "Może tak jeszcze miesiąc temu było, ale od kilku tygodni, kiedy przedstawiliśmy szczegóły Samorządowego Polskiego Ładu, samorządowcy przyjmują nasz program, no wręcz mogę powiedzieć, z entuzjazmem" - odparł Morawiecki. Nawiązał do dodatkowych propozycji wsparcia finansowego w ramach Polskiego Ładu przedstawionych 18 sierpnia. "Byłem w Kamieńcu Ząbkowickim niedawno, na Dolnym Śląsku, później w innych miastach. Dzisiaj tutaj w Gdyni spotkałem się z samorządowcami i reakcje były bardzo, bardzo pozytywne" - zachwalał.

Morawiecki w Kamieńcu Ząbkowickim o Samorządowym Polskim Ładzie
Morawiecki w Kamieńcu Ząbkowickim o Samorządowym Polskim Ładzietvn24

Premier przekonywał, że po wprowadzeniu nowych rozwiązań planowane wydatki bieżące i dochody bieżące samorządów będą wyższe. Mówił, że 5 maja wszystkie samorządy przedstawiły ministrowi finansów prognozę dochodów z tytułu głównych źródeł: podatku CIT, podatku PIT i subwencji. Łącznie wyniosły 140 mld zł. A według Morawieckiego po wprowadzeniu Polskiego Ładu wyniosą 146 mld zł i to bez wydatków inwestycyjnych. "Doliczając wielkie inwestycje infrastrukturalne, wodociągi, kanalizacje, drogi, ciepłownictwo, źródła energii i tak dalej, zabytki, to będzie ponad 10 procent więcej niż to, co samorządowcy sami założyli" - skwitował.

Czy rzeczywiście propozycje Samorządowego Polskiego Ładu zmieniły nastawienie samorządowców do programu PiS? Chcieliśmy porozmawiać z przedstawicielami samorządów, z którymi premier rozmawiał w Kamieńcu Ząbkowickim i Gdyni. O listę osób uczestniczących w tych spotkaniach poprosiliśmy Centrum Informacyjnego Rządu, ale nie dostaliśmy odpowiedzi. Prześledziliśmy zatem zapisy ostatnich spotkań Mateusza Morawieckiego z samorządowcami oraz publicznie wyrażane opinie samorządów.

Burmistrz Kamieńca Ząbkowickiego: "wielkie pozytywne zaskoczenie"

18 sierpnia w Kamieńcu Ząbkowickim na Dolnym Śląsku Mateusz Morawiecki przedstawił Samorządowy Polski Ład. Mówił o bardzo dobrych perspektywach, "wyższych niż samorządowcy spodziewali się jeszcze przed ogłoszeniem Polskiego Ładu". Program ma się składać z trzech filarów: zapewnienia stabilizacji dochodów bieżących, stabilizacji dochodów i subwencji inwestycyjnej, która co roku ma być przekazywana samorządom. "Co roku, przez kolejne x lat, do odwołania - tak długo, jak my będziemy rządzili, to na pewno" - zapewniał. By pomóc samorządom w stabilizacji bieżących wydatków, jeszcze w czwartym kwartale tego roku rząd chce przekazać 8 mld zł na poczet przyszłorocznych wydatków.

Polska Agencja Prasowa cytowała wypowiedź burmistrza Kamieńca Ząbkowickiego, która padła podczas wizyty premiera w tym mieście. Marcin Czerniec: "Dzisiejsze spotkanie z samorządowcami pokazało wielkie pozytywne zaskoczenie. Właśnie to, co zostało zapowiedziane przez pana premiera, tego dodatkowego dofinansowania wszystkich zadań, również części bieżącej, potrzeb inwestycyjnych samorządu, ma bardzo duże znaczenie dla każdego samorządu: tego najmniejszego i tego największego".

Poprosiliśmy burmistrza i radnych Kamieńca o dodatkowy komentarz. Burmistrz Marcin Czerniec krótko opowiedział nam o spotkaniu z premierem 18 sierpnia. - Tam było około osiemdziesięciu osób, przedstawicieli samorządów i rzeczywiście był aplauz dla słów premiera - powiedział. - Z perspektywy piętnastu lat spędzonych w samorządzie oczywiście mam świadomość różnych ograniczeń, ale jestem przekonany, że nowe formy wsparcia, algorytm stabilizacji wpływów czy premiowanie innowacyjności to dobre rozwiązania - dodał. Według niego krytyka, z jaką spotykają się propozycje premiera, nie są merytoryczne, tylko ukierunkowane "na stworzenie pewnej negatywnej aury".

Polski Ład uderzy w dochody samorządów. Premier ma ogłosić specjalny program
Polski Ład uderzy w dochody samorządów. Premier ma ogłosić specjalny programFakty po południu

"Wyrażam poparcie" vs "nie są to rozwiązania optymalne"

Więcej śladów rozmów premiera z samorządowcami pochodzi z Gdyni. 26 sierpnia Morawiecki spotkał się tam z nimi w ramach czwartej edycji konferencji gospodarczej Forum Wizja Rozwoju. Poprosiliśmy organizatorów forum o przekazanie listy osób, z którymi spotkał się premier, ale nie dostaliśmy jeszcze odpowiedzi. Skontaktowaliśmy się zatem z posłami i samorządowcami, którzy relacjonowali konferencję w mediach społecznościowych lub zostali wspomniani z okazji forum w postach innych osób. Wysłaliśmy też pytania do innych samorządowców z Gdyni i niektórych pobliskich miejscowości.

"W pełni wyrażam poparcie dla tego programu. Te pieniądze dla samorządów są szczególnie bardzo ważne, bo wyrównają zakładane budżety, które nie udało się w pełni osiągnąć przez pandemię" - odpisał Konkret24 Marcin Drewa, radny Wejherowa i doradca społeczny prezydenta Andrzeja Dudy, potwierdzając, że brał udział w spotkaniu z premierem. W tej debacie wziął też udział Marek Dudziński, radny Gdyni z Prawa i Sprawiedliwości. Także on zapewnia o poparciu dla gospodarczych rozwiązań rządu. Jak nam napisał, gwarantują one utrzymanie poziomu dochodów z podatków PIT i CIT co najmniej na poziomie z poprzedniego roku. "Polski Ład zakłada regułę dochodową zapewniająca stabilizację finansów jednostek samorządu terytorialnego, co szczególnie ważne w przypadku inwestycji samorządów, które trwają nieraz kilka lat" - ocenił Dudziński. Przypomniał o proponowanej przez rząd subwencji rozwojowej i dodatkowych środkach na inwestycje.

Kilku radnych Gdyni odpisało nam, że nie byli na spotkaniu z premierem. "Nie jest mi znany nikt z grupy radnych Samorządność (Gdynia), kto byłby zaproszony lub uczestniczył w spotkaniu z Premierem RP" - napisał nam radny Jakub Ubych. "Niestety nie byłem obecny na tym spotkaniu. Zdaje się, że radni z Prawa i Sprawiedliwości tam byli" - poinformował radny Samorządności Jakub Furkal.

"Jeżeli chodzi o program Polski Ład, w chwili obecnej jestem negatywnie nastawiona - co spowodowane jest przede wszystkim brakiem jakichkolwiek oficjalnych informacji, wzorów i propozycji zapisów w ustawie, nie wspominając o bezpośrednim dialogu" - napisała nam radna Samorządności Marika Domozych. Sceptycznie wobec Polskiego Ładu wypowiada się też radna Mirosława Król związana z Koalicją Obywatelską: "Z relacji w mediach społecznościowych wydaje się, że [na spotkaniu z premierem - red.] byli politycy i samorządowcy z opcji Prawa i Sprawiedliwości" - napisała w odpowiedzi do Konkret24.

Na konferencji w Gdyni 26 sierpnia nie było Wojciecha Szczurka, prezydenta miasta. "Nic mi o żadnym spotkaniu konsultacyjnym z premierem nie wiadomo" - napisał prezydent w odpowiedzi na pytanie Konkret24. I dodał: "W obiektywnej ocenie program ten jest dla samorządów bardzo zły, ponieważ stanowi kolejne już strukturalne naruszenie ich dochodów własnych. Obawiam się, że jeśli Polski Ład wejdzie w życie, wkrótce wiele polskich gmin nie będzie w stanie w ogóle podołać finansowo swoim zadaniom, a wszystkie będą zmuszone radykalnie obniżyć standard świadczonych usług. Nie będzie z czego finansować np. kultury, usług dla seniorów, dodatkowych godzin edukacji. Nawet gdyby prawdą okazały się niekonkretne deklaracje o zwiększeniu finansowania z budżetu centralnego inwestycji samorządowych, nie będzie to lekarstwem na kryzys, bo nasze budżety są zabijane przez wydatki bieżące, a nie inwestycyjne. Obniża się nam dochody, w czasie, gdy nasze koszty ciągle rosną, nawet jeśli nie dodajemy do nich żadnych nowych pozycji - bo rośnie wynagrodzenie minimalne, drożeją paliwa i energia, ogólnie rośnie inflacja. Osobiście nie znam żadnego samorządowca, który popierałby Polski Ład" - zakończył Wojciech Szczurek.

Prezydenci dużych miast: "#PolskiROZKład", "pisowski ład"

Sceptyczni wobec Samorządowego Polskiego Ładu pozostają bowiem prezydenci największych miast. 19 sierpnia, czyli już po prezentacji tego programu, w sieci pojawił się film odsyłający do strony internetowej natwojkoszt.pl - projektu Związku Miast Polskich i Unii Metropolii Polskich. Na swoim profilu na Facebooku opublikowała go m.in. prezydent Gdańska Aleksandra Dulkiewicz. "Uznaniowe dotacje inwestycyjne bez zwiększenia udziału PIT i subwencji wyrównawczej dla małych gmin nie rozwiążą lokalnych problemów Polek i Polaków. #PolskiROZKład zabiera mieszkańcom i mieszkankom wspólnot lokalnych 14 miliardów rocznie, rząd w 'zobiektywizowanym algorytmie' obiecuje 8 miliardów na slajdach, bez żadnych szczegółów i konsultacji" - napisała Dulkiewicz.

W filmie wypowiada się kilkunastu samorządowców. "Za Polski Ład zapłacą samorządy i ciężko pracujący przedsiębiorcy" - mówi Elżbieta Anna Polak, marszałek województwa lubuskiego. "Nie będziemy mogli zapewnić państwu tak wysokiej jakości usług publicznych" - ostrzega Beata Moskal-Słaniewska, prezydent Świdnicy. "Zabraknie nam pieniędzy na pomoc dla osób starszych, niepełnosprawnych, bezdomnych" - mówi prezydent Białegostoku Tadeusz Truskolaski. Polski Ład oceniają negatywnie również m.in. prezydenci: Wrocławia - Jacek Sutryk, Lublina - Krzysztof Żuk, Warszawy - Rafał Trzaskowski.

"Na tym polega to całe kuglarstwo tego rządu, taka nieuczciwość, że zabiera nam dochody własne, które należą się wspólnotom lokalnym, a daje przeważnie dotacje, subwencje, chociaż nie jest określone, w jakiej formule miałoby to wpłynąć" - tłumaczył 18 sierpnia w Tok FM prezydent Sopotu Jacek Karnowski. "Wolelibyśmy zobaczyć ten dokument, bo już nie raz słyszeliśmy różne zapewnienia, obietnice, a potem w praktyce było inaczej" - dodał. Karnowski zarzucił rządowi nieprzeprowadzenie właściwych konsultacji. Propozycje dla samorządów nazwał "pisowskim ładem" i "programem partyjnym".

19.08.2021 | Przez Polski Ład samorządy stracą 11 miliardów złotych. "Nam nie chodzi o rekompensaty"
19.08.2021 | Przez Polski Ład samorządy stracą 11 miliardów złotych. "Nam nie chodzi o rekompensaty"Fakty TVN

Dwugłos wśród mniejszych samorządów

Głos w sprawie Samorządowego Polskiego Ładu zabierają też środowiska, w których dominują przedstawiciele mniejszych jednostek samorządowych. Już 10 sierpnia w Sejmie rządowe rozwiązania poparł Związek Polskich Samorządów. Popiera też najnowsze propozycje ekipy Mateusza Morawieckiego. - To nie jest prawda, że po wprowadzeniu rozwiązań będzie jakiś gwałtowny spadek dochodów jednostek samorządu terytorialnego. Wręcz przeciwnie, będzie wzrost - zapewnia nas Remigiusz Górniak, wiceprezes związku, zastępca burmistrza Sulejówka.

Górniak akcentuje kwotę 100 mld zł obiecywaną samorządom w ramach Funduszu Inwestycji Strategicznych, co nazywa "największym programem wsparcia inwestycji samorządowych w historii". Podkreśla zapowiedź wprowadzenia subwencji rozwojowej i przekonuje, że kolejne grupy społeczne będą miały więcej pieniędzy, co w ostatecznym rozrachunku korzystnie wpłynie na kondycję finansową samorządów. - Trudno mi powiedzieć, dlaczego samorządy w dużych miastach krytykują te rozwiązania - dziwi się Remigiusz Górniak. Jego zdaniem w grę wchodzi kontekst polityczny. - W dużych miastach rządzą jednak przedstawiciele partii opozycyjnych - mówi. Tłumaczy, że w Polsce jest wiele biedniejszych gmin, dla których Polski Ład jest szansą na dogonienie bogatych. - To duże miasta były przez 30 lat transformacji beneficjentem wielu zmian. Małe miasta nie miały żadnych szans, konkurując z nimi o środki unijne. To, z czym mamy do czynienia teraz, to przywrócenie pewnej normalności - podsumowuje wiceburmistrz Sulejówka.

O wiele ostrożniej rządowe propozycje przyjmuje Związek Gmin Wiejskich. - Zauważmy: jeżeli mówi się, że 85 procent ludzi zyska na Polskim Ładzie, to 15 procent straci. Nie wiem, czy stracą mieszkańcy, raczej właściciele drobnych firm i samorządy - mówi Krzysztof Iwaniuk, przewodniczący związku i wójt Terespola. Zastrzega, że nie zna konkretów, bo zostaną dopiero przedstawione. - Mając dostęp do najaktualniejszych informacji, wiem, że odbierze się nam 14 miliardów i dlatego mogę mówić o obawach - tłumaczy. Według Iwaniuka jeżeli zgodnie z zapowiedzią ministerstwa finansów podatek PIT przestanie płacić 9 mln płatników, to kłopoty ze zbilansowaniem budżetu mogą mieć mniejsze samorządy, gdzie są niskie emerytury rolnicze i niskie tzw. nadwyżki operacyjne. - To spora liczba gmin, około jednej trzeciej - ostrzega przewodniczący. - Słyszymy od pana premiera, że będzie jakoś rozdzielone osiem miliardów, ale nie znamy kryteriów - dodaje. Przewodniczący Związku Gmin Wiejskich obawia się też zasłyszanych zapowiedzi dopuszczenia możliwości zadłużania się jednostek samorządowych na bieżące działania. Teraz możliwe jest tylko zadłużenie się na poczet spłaty inwestycji. - Mówiąc szczerze, jestem tym przerażony. Jakby już się przewidziało że niektóre gminy nie będą w stanie pokryć wydatków dochodami - dodaje Krzysztof Iwaniuk.

W rozmowie z Konkret24 zwraca też uwagę na diametralnie różną sytuację gmin w zależności od miejsca położenia. - Inna jest sytuacja miast i gmin okołometropolitarnych, które mają większe dochody z PIT-u, a inna gmin odległych od większych ośrodków, nazwijmy je gminami daleko od szosy - mówi. Jest też grupa gmin zmarginalizowanych. - W lubelskim jest takich gmin 114 na 219. To gminy, które sobie same nie poradzą - stwierdza. Według Iwaniuka biedniejsze gminy nie mogą uczestniczyć w wielu programach inwestycyjnych, bo nie mają wymaganego zwykle wkładu własnego. - Jesteśmy teraz w trakcie opiniowania programu regionalnego, a ja słyszę od kolegów: dobrze, ale jak nie będziemy mieli nadwyżki, to nas ten program w ogóle nie interesuje - mówi Iwaniuk.

Profesor Swianiewicz: "Większe samorządy mają więcej do stracenia, jeśli chodzi o swój poziom niezależności finansowej"

Gdzie przebiega linia sporu wokół rządowych propozycji dla samorządu? Z czego wynikają różne oceny Samorządowego Polskiego Ładu? Czy większe jednostki samorządu terytorialnego mają większe powody do niepokoju wobec tych zmian? Te pytania zadaliśmy ekspertom.

- Czy duże samorządy są szczególnie sceptyczne wobec Polskiego Ładu? Uznaję to za hipotezę, może ona być prawdziwa - mówi prof. Paweł Swianiewicz, kierownik Katedry Rozwoju i Polityki Lokalnej Wydziału Geografii i Studiów Regionalnych na Uniwersytecie Warszawskim oraz członek zespołu ekspertów samorządowych w forumIdei Fundacji im. Stefana Batorego. Swianiewicz ocenia, że dotychczasowe doświadczenia nakazują włodarzom dużych miast być sceptycznym co do kolejnych rządowych propozycji. - Jak patrzymy na zmianę sytuacji finansowej ostatnich kilku lat wśród samorządów, to najmocniej oberwały duże miasta i zamożne gminy podmiejskie - tłumaczy. Wśród włodarzy największych miast nie ma żadnego związanego z PiS. - Wydaje się, że rząd świadomie dążył do osłabiania tych samorządów, a motywacja była czysto polityczna - ocenia.

Profesor Swianiewicz zauważa również, że samorządy w mniejszych miejscowościach częściej przybierają postawę, którą nazywa "pokorną". - To jest taka postawa: powiedzmy że nam się podoba, pochwalmy te propozycje, to może na tym zyskamy. A prezydenci wielkich miast mogą być odważniejsi w otwartym wyrażaniu swoich odczuć - twierdzi prof. Swianiewicz.

Zauważa też, że większe samorządy w większym stopniu korzystają z własnych dochodów, a w mniejszym stopniu z transferów. Inaczej jest w przypadku małych samorządów. - Większe samorządy mają więcej do stracenia, jeśli chodzi o swój poziom niezależności finansowej - ocenia. Jego zdaniem trudno jest teraz ocenić, które jednostki samorządowe stracą, a które zyskają na proponowanych zmianach podatkowych. Jeśli jednak okazałoby się, że najwięcej do stracenia na Polskim Ładzie mają najlepiej zarabiający, beneficjentami zmian mogą zostać gminy, w których jest wiele osób płacących wysokie podatki. A ponieważ wciąż brak konkretów, które pozwoliłyby ocenić rządowe propozycje dla samorządów, prof. Swaniewicz podsumowuje: - Miałbym w tej chwili kłopot, by precyzyjnie powiedzieć, czy mi się te propozycje podobają, czy nie, bo nie znam szczegółów. Nie wiem jaki będzie algorytm, jaka będzie formuła alokacji środków.

Wiceminister Anna Kornecka krytykowała Polski Ład. Została zdymisjonowana
Wiceminister Anna Kornecka krytykowała Polski Ład. Została zdymisjonowanaFakty TVN

Dr hab. Jacek Sierak: "Ważne, by samorządy dysponowały środkami rozwojowymi"

Doktor hab. Jacek Sierak z Katedry Ekonomiki i Finansów Samorządu Terytorialnego Szkoły Głównej Handlowej sam nie chce na razie oceniać Polskiego Ładu, bo - jak tłumaczy - nie przeprowadził własnych obliczeń. Tłumaczy, że różne jednostki samorządu terytorialnego oceniają zmiany wprowadzane centralnie z perspektywy odmiennego zakresu realizowanych zadań i zróżnicowanych źródeł dochodów. Dlatego inaczej trzeba oceniać sytuacje małej gminy wiejskiej i dużego miasta. - Rzeczywiście wydaje się, że istotny problem mogą mieć duże miasta - przyznaje dr Jacek Sierak. Bo jeżeli np. spojrzymy na transport, to większe ośrodki muszą utrzymywać komunikację autobusową, tramwajową, metro, co generuje wysokie koszty. Takich obowiązków małe gminy nie mają.

Jeśli z kolei przeanalizujemy strukturę źródeł finansowania, udziały w PIT i CIT stanowią duże źródło finansowania samorządów silnych gospodarczo. - Wszelkie zmiany legislacyjne obniżające wysokość stawek lub związane z wprowadzeniem ulg podatkowych skutkują zmniejszeniem wpływów do budżetów lokalnych - podkreśla dr Sierak. Obciążeniem dla dużych ośrodków jest też udział w systemach wyrównawczych, tzw. janosikowym. A realizowanie zadań zleconych wymaga od samorządów angażowania własnych budżetów. - Wszystko to prowadzić może do obniżenia własnego potencjału rozwojowego gmin - podsumowuje. I przypomina, że również gminy wiejskie mają swoje problemy i trudności ze zbilansowaniem budżetu, więc korzystają z różnych dopłat czy subwencji.

Te uwarunkowania wpływają na specyfikę działania różnych jednostek, a samorządy - analizując różne propozycje - stawiają sobie pytania o algorytm przeliczania środków, by mieć je na sfinansowanie zadań bieżących i inwestycyjnych. - Ważne, by dysponowały one środkami rozwojowymi, choćby z tego powodu, że są beneficjentami środków unijnych, których pozyskanie jest uwarunkowane zabezpieczeniem wkładu własnego - podkreśla dr Sierak.

Autor: Krzysztof Jabłonowski / Źródło: Konkret24; zdjęcie: Tytus Żmijewski/PAP

Pozostałe wiadomości

Według jednych umowa Unii Europejskiej z Mercosur "zniszczy dorobek polskiego rolnictwa". Według innych będzie szansą na zwiększenie polskiego eksportu do krajów Ameryki Południowej. Polityczna dyskusja skupia się jednak na sytuacji rolników, a obaw słyszymy więcej niż argumentów "za". Czy rzeczywiście takowych nie ma? Wyjaśniamy, co kryje się w tej kontrowersyjnej umowie.

Umowa UE z Mercosur. O co w tym wszystkim chodzi

Umowa UE z Mercosur. O co w tym wszystkim chodzi

Źródło:
TVN24+

Jednym z fałszywych przekazów po naruszeniu polskiej przestrzeni powietrznej jest ten, że znalezione drony były klejone taśmą i to ma być dowód, że zrobiono je chałupniczo w Ukrainie. Przestrzegamy: to rosyjska dezinformacja. Wyjaśnienie, skąd ta taśma na dronach, jest proste.

"Drony klejone na taśmę"? Tak, celowo. Nie wierz dezinformacji

"Drony klejone na taśmę"? Tak, celowo. Nie wierz dezinformacji

Źródło:
Konkret24

Minister sprawiedliwości Waldemar Żurek w ramach przywracania praworządności zakłada odzyskiwanie pieniędzy od tak zwanych neo-sędziów. Ponieważ Polska musi za wydane przez nich wyroki wypłacać milionowe odszkodowania, mają te straty pokrywać "z własnej kieszeni". Czy to prawnie możliwe? Różnice zdań wśród prawników nie wieszczą tym planom powodzenia.

Żurek: "będą musieli zapłacić z własnej kieszeni". To możliwe?

Żurek: "będą musieli zapłacić z własnej kieszeni". To możliwe?

Źródło:
Konkret24

Ciało Carlo Acutisa - zwanego pierwszym świętym z pokolenia millenialsów - od lat wystawione jest na widok publiczny. Wygląda, jakby nastolatek właśnie zapadł w sen. To rodzi pytania, dlaczego 19 lat po śmierci jego ciało nie uległo rozkładowi. Wyjaśniamy krążące w sieci nagranie.

Tak wygląda ciało Acutisa 19 lat po śmierci? Co pokazuje ten film

Tak wygląda ciało Acutisa 19 lat po śmierci? Co pokazuje ten film

Źródło:
Konkret24

Czy "jesteśmy w dużej mierze bezbronni" w przypadku masowego ataku dronami? Dlaczego skuteczność ich neutralizowania w Ukrainie jest dużo wyższa niż w Polsce? Jakim sprzętem dysponujemy, na jaki czekamy? Ostatnie incydenty z rosyjskimi bezzałogowcami wywołują takie pytania, ale też wiele rozbieżnych komentarzy. Wyjaśniamy, dlaczego według ekspertów "mur przeciwdronowy" nie ma sensu oraz o czym nie wolno zapominać, porównując Polskę z Ukrainą.

Polska obrona przeciwdronowa. Co mamy, czego brakuje

Polska obrona przeciwdronowa. Co mamy, czego brakuje

Źródło:
TVN24+

Nie maleje natężenie fałszywych przekazów na temat rosyjskich dronów nad Polską. Prorosyjskie trolle zaprzeczają wręcz udokumentowanym faktom i podważają relacje ofiar uderzenia dronami. Małżeństwo, którego dom zniszczył jeden z wystrzelonych obiektów, czuje się zaszczute falą kłamstw i manipulacji. Celem tej akcji Kremla jest też podważanie wiarygodności profesjonalnych mediów.

"Ludzie, mieszkam na tej wsi". Nie mieszka. Trolle Kremla uderzają w ofiary

"Ludzie, mieszkam na tej wsi". Nie mieszka. Trolle Kremla uderzają w ofiary

Źródło:
Konkret24

Niemal milion wyświetleń zyskał anglojęzyczny post pokazujący rzekome ruchy polskich wojsk tuż przed rosyjsko-białoruskimi ćwiczeniami Zapad-2025. To kolejny przykład jak dezinformacja podsyca emocje i buduje narrację o eskalacji napięć.

Polskie wojsko "rozgrzewa się"? Manipulacja w związku z Zapad-2025

Polskie wojsko "rozgrzewa się"? Manipulacja w związku z Zapad-2025

Źródło:
Konkret24

Internauci i media szeroko komentują słowa wiceprezydenta USA J.D. Vance'a, który stwierdził, że Donald Trump "nie widzi powodów", by izolować Rosję. Niektórzy sugerowali, że słowa te padły w kontekście naruszenia polskiej przestrzeni powietrznej przez rosyjskie drony. Wyjaśniamy, co dokładnie powiedział Vance.

J.D. Vance o współpracy z Rosją. Co powiedział?

J.D. Vance o współpracy z Rosją. Co powiedział?

Źródło:
Konkret24

Dysfunkcyjne państwo, podważanie pomocy NATO, straszenie wojną - takie kremlowskie narracje będą sączone Polakom w najbliższych tygodniach. Ich celem wcale nie jest to, byśmy polubili Rosję, tylko byśmy przestali ufać sojusznikom i jeszcze bardziej skłócili się z Ukrainą. Wlatujące do Polski drony i rozpoczynające się manewry rosyjsko-białoruskie nie są tu bez znaczenia.

Jedna wojna już trwa. Ta o nasze umysły. "Rosja próbuje nowych rzeczy"

Jedna wojna już trwa. Ta o nasze umysły. "Rosja próbuje nowych rzeczy"

Źródło:
Konkret24

Falę komentarzy wzbudziła wypowiedź rzeczniczki resortu spraw wewnętrznych Karoliny Gałeckiej podczas konferencji prasowej. A konkretnie: chodzi o fragment jej wystąpienia, który w mediach społecznościowych zaprezentował właściciel Kanału Zero. Oburzenie wywołał fakt, jak jedno zdanie wykorzystał on do manipulacji.

Rzeczniczka, która "uciekłaby z Polski"? Jak zmanipulowano tę wypowiedź

Rzeczniczka, która "uciekłaby z Polski"? Jak zmanipulowano tę wypowiedź

Źródło:
Konkret24

Premier Donald Tusk zapowiedział w Sejmie uruchomienie konsultacji sojuszniczych w NATO na podstawie artykułu 4. Traktatu Północnoatlantyckiego. Wyjaśniamy, z czym się wiążą te przepisy.

Artykuł 4. traktatu o NATO: o czym stanowi? Co powoduje?

Artykuł 4. traktatu o NATO: o czym stanowi? Co powoduje?

Źródło:
Konkret24

Wpis posła Michała Wosia z PiS o zamianie polskiego napisu na niemiecki wywołał burzę w sieci. Część internautów grzmiała o "germanizacji" Gdańska, inni zarzucali posłowi wprowadzanie w błąd. O co chodzi ze zmianą i kiedy do niej doszło.

"Germanizacja wróciła" w Gdańsku? Burza o napis po niemiecku

"Germanizacja wróciła" w Gdańsku? Burza o napis po niemiecku

Źródło:
Konkret24

Zdjęcia z pogrzebu ofiar zbrodni wołyńskiej w Puźnikach wzbudzają pytania i komentarze internautów. Chodzi o "rozmiary trumien" - według niektórych są one "zastanawiające", budzą podejrzenia i domysły. Niesłusznie.

Pogrzeb w Puźnikach i pytania o rozmiary trumien. "Małe dzieci tam leżą"?  

Pogrzeb w Puźnikach i pytania o rozmiary trumien. "Małe dzieci tam leżą"?  

Źródło:
Konkret24

"Sami Ukraińcy na egzaminie", "nawet jednego Polaka" - utyskuje były kandydat na prezydenta, opowiadając o egzaminach do Szkoły Głównej Handlowej w Warszawie. Lista przyjętych dowodzi, że mówi nieprawdę. A wyjaśnienie, gdzie on zobaczył "całe sale Ukraińców", jest proste.

Egzaminy do SGH. "Całe sale Ukraińców"? Uczelnia wyjaśnia

Egzaminy do SGH. "Całe sale Ukraińców"? Uczelnia wyjaśnia

Źródło:
Konkret24

Czy przywrócenie przez Polskę kontroli na zachodniej granicy spowodowało, że maleją liczby przekazywanych nam z Niemiec cudzoziemców? Prezentujemy najświeższe statystyki strony polskiej i niemieckiej.

"Proceder trwa nadal"? Ilu migrantów przekazano ostatnio z Niemiec do Polski

"Proceder trwa nadal"? Ilu migrantów przekazano ostatnio z Niemiec do Polski

Źródło:
Konkret24

"Nawet Namibia wytargała od nich odszkodowanie, ale Polakom nic się nie należy" - takie głosy padają w dyskusji na temat reparacji od Niemiec dla Polski za drugą wojnę światową. Europoseł PiS twierdzi, że afrykański kraj dostał już od Niemiec ponad miliard euro. Tylko że to fałsz. Nie jedyny w tej narracji.

"Nawet Namibia wytargała" od Niemiec odszkodowanie? Mamy odpowiedź

"Nawet Namibia wytargała" od Niemiec odszkodowanie? Mamy odpowiedź

Źródło:
Konkret24

Prawo i Sprawiedliwość alarmuje o podwyżce składek ZUS dla przedsiębiorców od 2026 roku. Składki faktycznie mają wzrosnąć, ale mechanizm ich wyliczania nie jest żadną nowością. Działa od lat, a wcześniej korzystała z niego także Zjednoczona Prawica.

"ZUS w górę!" straszy PiS. Według tych samych zasad rośnie od lat

"ZUS w górę!" straszy PiS. Według tych samych zasad rośnie od lat

Źródło:
Konkret24

Widok wygłodzonego skrzypka w Auschwitz, kobiety uratowanej z rzezi wołyńskiej czy pielęgniarki na plaży Omaha porusza. "Historia jak żywa" - myślisz. Tymczasem ktoś przy innym komputerze liczy zyski. Bo w tych obrazach nie chodzi ani o sentyment, ani o historyczną pamięć. Historycy ostrzegają i mówią o metahistorii.

Wyglądają jak żywi. Nigdy nie istnieli. Metahistoria to groźne zjawisko

Wyglądają jak żywi. Nigdy nie istnieli. Metahistoria to groźne zjawisko

Źródło:
TVN24+

Historia osady z epoki odkrytej na szkockich wyspach zaciekawiła wielu internautów. Tym większe oburzenie wywołało jednak zdjęcie, które wcale nie przedstawia tego miejsca. Wyjaśniamy, co pokazuje.

Osada w Szkocji "starsza niż piramidy w Egipcie". Tak, ale coś tu nie pasuje

Osada w Szkocji "starsza niż piramidy w Egipcie". Tak, ale coś tu nie pasuje

Źródło:
Konkret24

Tylko prąd z węgla jest prawdziwy, a ten z wiatru "to gorsze, słabsze elektrony" - przekonuje autor filmu na TikToku. Dowodem według niego jest "niedoprane pranie". Internauci nie dowierzają, a eksperci wyjaśniają.

Z wiatru jest "gorszy prąd"? Nie od tego zależy energia w gniazdku

Z wiatru jest "gorszy prąd"? Nie od tego zależy energia w gniazdku

Źródło:
Konkret24

Włosi finansują ze środków KPO wypłaty reparacji za straty spowodowane przez Niemców w czasie drugiej wojny - taki przekaz pojawił się zaraz po tym, gdy prezydent Nawrocki wrócił do tematu wypłaty reparacji dla Polski. Niektórzy twierdzą nawet, że na te wypłaty dla Włochów składają się Polacy - w ramach unijnych składek. Punktujemy główne trzy kłamstwa tej narracji.

Włosi, reparacje od Niemiec i wypłaty z KPO. "My Polacy to finansujemy"?

Włosi, reparacje od Niemiec i wypłaty z KPO. "My Polacy to finansujemy"?

Źródło:
Konkret24

Czy zawetowanie przez prezydenta Karola Nawrockiego ustawy o środkach ochrony roślin spowoduje, że wszyscy będą musieli już od 2026 roku obsługiwać elektroniczny system rejestru? Powstał spór, zapytaliśmy więc Komisję Europejską.

Prezydent zawetował ustawę. Pomógł rolnikom czy nie? Mamy odpowiedź Komisji Europejskiej

Prezydent zawetował ustawę. Pomógł rolnikom czy nie? Mamy odpowiedź Komisji Europejskiej

Źródło:
Konkret24

Członek organizacji paramilitarnej związanej z Grzegorzem Braunem alarmuje w sieci, że rząd Donalda Tuska zakazał policjantom noszenia na mundurach naszywek z polską flagą. Nagranie jest szeroko komentowane Wyjaśniamy, czego jego autor nie wie.

"Tuskoland" zakazał flagi na mundurze? Policja wyjaśnia

"Tuskoland" zakazał flagi na mundurze? Policja wyjaśnia

Źródło:
Konkret24

Po tym, jak w nagraniu opublikowanym w mediach społecznościowych Donald Tusk pokazał dane o "tym, co zostaje w portfelu każdego dnia", w sieci pojawiły się głosy, że przedstawił stare statystyki. Według europosła PiS Tusk "sam się zaorał", bo przypisał sobie osiągnięcia rządu Zjednoczonej Prawicy. Skąd więc pochodzą liczby zaprezentowane przez premiera?

"Tusk sam się zaorał"? Jakie dane pokazał

"Tusk sam się zaorał"? Jakie dane pokazał

Źródło:
Konkret24

Podwyżki pensji nauczycieli pozostają kością niezgody między Ministerstwem Edukacji Narodowej a Związkiem Nauczycielstwa Polskiego. W tej sprawie głos zabrał były minister edukacji Przemysław Czarnek. Utrzymuje, że za czasów Zjednoczonej Prawicy wynagrodzenie początkującego nauczyciela wzrosło o 100 procent. Rzeczywistość jest inna.

"100 procent więcej dla młodych nauczycieli"? Jak rosły ich pensje

"100 procent więcej dla młodych nauczycieli"? Jak rosły ich pensje

Źródło:
Konkret24