"Tusk wyprzedaje zapasy gazu"? To manipulacyjny przekaz

W mediach społecznościowych rozpowszechniany jest w ostatnich dniach przekaz o kurczących się zapasach gazu. "Tusk wyprzedaje zapasy gazu i nie uzupełnia !!!!!!. Wypełnienie magazynów gazu w Polsce spadło do 49 proc." - napisał 20 marca jeden z użytkowników Facebooka (pisownia postów oryginalna). Podał archiwalne dane o zasobach zgromadzonego gazu: "stan napełnienia magazynów gazu 8 października 2023 r osiągnął poziom 100 proc., 11 stycznia 2024 r spadł do 90 proc., 21 stycznia spadł do 84 proc., 1 lutego było to 75 proc., 26 lutego osiągnęło poziom 60 proc. 7 marca 55 proc.". Post ma 1,7 tys. udostępnień na Facebooku. Podobnych wpisów jest więcej.

Posty o podobnej treści krążą równolegle w serwisie X. Tam pojawiły się również inne wersje tej informacji. "Gaz nam wyparował" - oceniła 20 marca jedna z internautek, dołączając zrzut ekranu artykułu z serwisu Biznesalert.pl o wypełnieniu polskich magazynów gazu w 49 proc. "Podobno oddali Niemcom połowę zapasów strategicznych polskiego gazu. Prawda to?" - pytał, również 20 marca, inny użytkownik X. "Wszystko na to wskazuje i dojdzie do tego ze latem w kuchenkach gaz sie skonczy" - odpowiedział mu jeden z użytkowników X.

Dane rozsyłane przez internautów o aktualnych i archiwalnych stanach napełnienia magazynów gazu są autentyczne. Jak przekonuje firma Gas Storage Poland (GSP), operator systemu magazynowania, nie ma jednak żadnych powodów do niepokoju. Połowiczne zapełnienie magazynów jest bowiem typowe dla okresu wiosennego i nie świadczy o "wyprzedaży". Przekazy sugerujące, że mamy do czynienia z anomalią, to skutek niewiedzy albo celowej dezinformacji.

Codziennie aktualizowane dane o procentowym stanie napełnienia polskich magazynów można znaleźć na stronie internetowej firmy GSP. To spółka należąca do Grupy Orlen, jako jedyna w Polsce świadczy usługi podziemnego magazynowania gazu ziemnego wysokometanowego. Nie przechowuje jednak wszystkich zasobów wykorzystywanych w kraju. Polska, podobnie jak inne niektóre kraje Unii Europejskiej, korzysta z magazynów w Ukrainie.

I tak, według archiwalnych danych GSP, 8 października 2023 roku magazyny rzeczywiście były napełnione w 100 proc., a 11 stycznia 2024 roku w 90 proc. Wszystkie inne dane archiwalne są zbieżne z tymi opublikowanymi w poście. Magazyny były napełnione w 49 proc. między 15 a 17 marca.

Według danych z 21 marca stan napełnienia instalacji wynosił 47 proc. W poprzednich latach było to: 21 marca 2019 roku - 44 proc. 21 marca 2020 roku - 46 proc. 21 marca 2021 roku - 39 proc. 21 marca 2022 roku - 62 proc. 21 marca 2023 roku - 60 proc.

Gas Storage Poland w odpowiedzi na pytania Konkret24 wyjaśnia, że różne stany napełnienia instalacji magazynowej w kolejnych datach wynikają ze składanych przez klientów zleceń i sezonowości pracy podziemnych magazynów gazu. Teraz trwa sezon ich opróżniania. "Niepokojący przekaz postów nie ma uzasadnienia. Wskazany w postach poziom napełnienia instalacji magazynowych oraz jego zmienność w obecnym okresie jest sytuacją naturalną " - informuje GSP. Firma zapewnia, że obecny stan napełnienia instalacji wynoszący 47 proc. nie jest niepokojący i nie odbiega od normy. W rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady UE dotyczącym środków zapewniających bezpieczeństwo dostaw gazu ziemnego określono wymagane odpowiednie stany napełnienia w ustalonych datach (jest to tzw. trajektoria napełniania). 1 lutego wymagano napełnienia polskich instalacji w 50 proc., a te były wypełnione w 76 proc.

O stan zapełnienia magazynów pytamy dr. inż. Tomasza Włodka z Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie. Przekonuje, że to stan typowy dla tego okresu roku. "Jesteśmy na końcu okresu zimowego, stany napełnienia magazynów są niższe" - wyjaśnia. I mówi:

Gas Storage Poland zaprzecza twierdzeniom, jakoby zapasy gazu były teraz "wyprzedawane" lub nie byłyby uzupełniane. "Usługi na potrzeby bieżącej działalności klienta, realizowane są przez spółkę zgodnie z zawartymi umowami, na podstawie zleceń klientów" - czytamy w przesłanym stanowisku. GSP zaznacza, że utrzymuje zapas obowiązkowy gazu, który jest w dyspozycji ministra właściwego ds. energii. Obecnie to minister klimatu. Zapas może zostać uruchomiony w przypadku wystąpienia zakłóceń w dostarczaniu gazu ziemnego do systemu gazowego, niespodziewanych awarii, czy nieprzewidzianego wzrostu zużycia gazu ziemnego. "Taka sytuacja nie miała miejsca" - zaznacza jednak GSP.

- Nie zgadzam się z opinią, jakoby następowało wyprzedawanie gazu - komentuje dr Tomasz Włodek. Tłumaczy, że zasoby tego surowca zależą od zapotrzebowania. - Mimo końca sezonu zimowego jest generalnie dość wysokie, niemniej już niedługo dostarczane wolumeny gazu będą przeważać nad zapotrzebowaniem - mówi ekspert. - Nie wydaje się, jakoby działo się coś niepokojącego - zastrzega. Podejrzewa, że pojawienie się niepokojących komunikatów w sieci może wynikać z niewiedzy. Czy takie posty mogą być częścią kampanii dezinformacyjnej? - To możliwe. Jak wiadomo, wzniecanie niepokojów to jest jedna z metod dezinformacji - stwierdza.

Warto zauważyć, że polskie magazyny mieszczą zaledwie około 15 proc. rocznego zużycia gazu. - Trwa rozbudowa największego polskiego magazynu gazu w Wierzchowicach, po jego rozbudowie wspomniany wskaźnik przekroczy 20 procent - mówi dr Włodek.