FAŁSZ

Nowy premier Wielkiej Brytanii "odprawia duchowe rytuały"? Tak, ale to stare nagranie

Źródło:
Konkret24
Rishi Sunak premierem Wielkiej Brytanii. Relacja korespondenta "Faktów" TVN24
Rishi Sunak premierem Wielkiej Brytanii. Relacja korespondenta "Faktów" TVN24
TVN24
Rishi Sunak premierem Wielkiej Brytanii. Relacja korespondenta "Faktów" TVN24TVN24

Rishi Sunak jako nowy premier Wielkiej Brytanii miał odprawiać rytuały religijne przed siedzibą szefa rządu. Polityk rzeczywiście celebrował hinduskie święto, ale nagranie nie pochodzi z tego roku.

Pokazujemy, co jest prawdą, a co fałszem
Weryfikujemy fake newsy, sprawdzamy dane, analizujemy informacje z sieci

Rishi Sunak, nowy premier Wielkiej Brytanii miał odprawić hinduski rytuał przed drzwiami siedziby szefa rządu przy Downing Street 10 w Londynie. Na dowód internauci publikują półminutowe nagranie, które przedstawia Sunaka przyklękającego przed progiem i drzwiami wejściowymi nieznanego budynku i rozstawiającego jakieś drobne przedmioty. Chwilę później polityk zapala świeczki. Nie widzimy numeru na drzwiach, więc nie wiadomo, czy jest to siedziba brytyjskich premierów. Mimo to internauci sugerowali, że do sytuacji doszło niedawno i to właśnie przy Downing Street 10. "Nowy premier Wielkiej Brytanii odprawia duchowe/tradycyjne rytuały przed wejściem do swojej nowej rezydencji i biura. Wyobrażam sobie reakcje, co by było u nas, gdyby polski premier klęknął i zaczął się modlić przed KPRM" – napisał m.in. dziennikarz Sylwester Latkowski na Twitterze.

Wpisy w mediach społecznościowych o Rishim Sunaku i odprawianych przez niego rytuałachTwitter, Facebook

Tylko u Latkowskiego na Twitterze (opublikował go również na swoim profilu na Facebooku) film odtworzono prawie 60 tys. razy, podzielono się nim 260 razy, miał też 1400 polubień i niemal 500 komentarzy. Film rozsyłali również inni użytkownicy Twittera i Facebooka z podobnym przekazem. Niektórzy komentujący odsyłali do angielskojęzycznych tweetów z analogicznymi, wprowadzającymi w błąd opisami. Film powstał bowiem w 2020 roku, kiedy Rishi Sunak nie był jeszcze premierem, a kanclerzem skarbu (odpowiednik polskiego ministra finansów) w rządzie Borisa Johnsona. Co więcej, drzwi widoczne na nagraniu nie należą do rezydencji przy Downing Street 10.

Film z 2020 roku

25 października, a więc w dniu objęcia przez niego premierostwa, zdjęcie Rishiego Sunaka przedstawiające tę samą sytuację opublikował na Twitterze hinduski kanał informacyjny News 24. Opis sugerował, że to niedawne zdarzenie, choć podano inny adres - Downing Street 11. Sytuację przedstawioną na fotografii opisał 26 października anglojęzyczny portal Thequint.com. Do wprowadzających w błąd nagrań wideo odniosły się również redakcje Reutersa i Associated Press (AP).

Nagranie udostępniane teraz przez internautów powstało przed świętem Diwali - świętem światła 12 listopada 2020 roku. Potwierdzają to materiały prasowe, które łatwo odnaleźć w sieci. Brytyjski dziennik "The Guardian" 13 listopada opublikował artykuł z tytułem "Rishi Sunak wzywa Hindusów do przestrzegania zasad lockdownu w święto Diwali". Na jednym ze zdjęć widać Sunaka zapalającego świeczki.

AP dotarła z kolei do trwającego blisko półtorej minuty nagrania wideo - to prawdopodobnie nagranie publikowane teraz przez internautów. Należy do firmy medialnej TN Productions. Można je obejrzeć w serwisie GettyImages wśród materiałów tej firmy. Na stronie GettyImages jest informacja, że wideo powstało 12 listopada 2020 roku.

Sam Sunak 14 listopada 2020 roku opublikował fragment wywiadu ze sobą, w którym zapowiada, jak będzie obchodził Diwali w trakcie pandemii - w Wielkiej Brytanii obowiązywały wtedy rygorystyczne przepisy zakazujące kontaktów między mieszkańcami różnych domów. Sunak napisał, że rozstawił rangoli przed wejściem do domu. To niewielkie elementy dekoracyjne, symbolizujące nietrwałość światła. Umówił też wideokonferencję z rodziną. Z kolei w wywiadzie narzeka na brak możliwości spotkania z przyjaciółmi i rodziną, opowiada o tradycyjnych hinduskich słodyczach - mitai. W trakcie wywiadu widać sceny sprzed Downing Street 11, które teraz krążą w mediach społecznościowych.

Sunak: "Wiara jest dla mnie ważna"

W listopadzie 2020 roku Sunak pełnił funkcję kanclerza skarbu (ang. Chancellor of the Exchequer) w rządzie Borisa Johnsona. To druga najważniejsza funkcja w rządzie Wielkiej Brytanii. Siedzibą i rezydencją kanclerza jest sąsiedni budynek przy Downing Street 11. Z kolei Downing Street 10 to tradycyjna siedziba premierów Wielkiej Brytanii. W ostatnich dekadach brytyjscy szefowie rządów i kanclerze najczęściej "wymieniali się" mieszkaniami. Premierzy z rodzinami mieszkali w apartamencie na trzecim piętrze budynku pod numerem 11 - większym i wygodniejszym, a kanclerze-ministrowie finansów zajmowali mieszkanie znajdujące się pod numerem 10.

Rishi Sunak jest brytyjskim premierem od 25 października tego roku. Zastąpił na tym stanowisku Liz Truss. Ze stanowiska kanclerza skarbu w jeszcze wcześniejszym rządzie Borisa Johnsona Sunak zrezygnował 5 lipca.

Diwali to hinduistyczne święto światła. Najważniejszym jego elementem są wszechobecne lampy oliwne i świeczki, zapalane przed domami na powitanie Lakszmi, bogini szczęścia i dobrobytu. Symbolizują one zwycięstwo światła nad ciemnością, dobra nad złem. Często też obchodom towarzyszą pokazy fajerwerków.

Rishi Sunak wyznaje hinduizm i jest pierwszym premierem Wielkiej Brytanii, który należy do mniejszości indyjskiej. Jego rodzice wyemigrowali do Wielkiej Brytanii z Afryki Wschodniej. We wspomnianym wcześniej artykule, "Guardian" publikuje również wypowiedź Sunaka dla BBC: "Wiara jest dla mnie ważna. Jestem praktykującym hinduistą. Modlę się z moimi dziećmi, odwiedzam świątynię, kiedy mogę". W tym roku święto Diwali wypadało 26 października - dzień po tym, jak Sunak został premierem.

Autorka/Autor:Gabriela Sieczkowska, Krzysztof Jabłonowski

Źródło: Konkret24

Pozostałe wiadomości

Po burzliwych obradach Rada Warszawy zdecydowała, że nocny zakaz sprzedaży alkoholu zostanie wprowadzony tylko w części miasta i to na zasadzie pilotażu. Prezydent Rafał Trzaskowski twierdzi, że tak zrobiło wiele innych miast. Sprawdzamy słowa prezydenta stolicy. Pokazujemy też, gdzie w Polsce jest zakaz sprzedaży alkoholu po godzinie 22.

Nocna prohibicja. Trzaskowski o pilotażu w "wielu miastach". Tylko w których?

Nocna prohibicja. Trzaskowski o pilotażu w "wielu miastach". Tylko w których?

Źródło:
Konkret24

"Czwarty rozbiór Polski", "Tuskowi chodzi o to, żeby wyprzedać Polskę do reszty" - to komentarze internautów na informację o potencjalnym przejęciu polskiej kopalni przez spółkę założoną w Ukrainie. Politycy opozycji piszą o "rozprzedawaniu Polski" i krytykują brak reakcji rządu. Tylko pomijają istotny fakt, o którym mało Polaków wie.

"Ukraińcy przejmą polską kopalnię". Ile w tym prawdy, ile polityki

"Ukraińcy przejmą polską kopalnię". Ile w tym prawdy, ile polityki

Źródło:
Konkret24

Gdy jedne znikają, pojawiają się nowe. W serwisie YouTube nastąpił wysyp kanałów z filmami promującymi prezydenta Karola Nawrockiego. Tworzone przez sztuczną inteligencję materiały wydają się niedopracowane, ale budzą emocje - a o to chodzi. Widać w nich klasyczne mechanizmy dezinformacji. Jakby ktoś sprawdzał, które historie chwytają za serce. Jakby badano potencjał, który w przyszłości można wykorzystać.

"Dał lekcję Putinowi", "zmiażdżył Macrona". Nie musisz wierzyć, masz oglądać

"Dał lekcję Putinowi", "zmiażdżył Macrona". Nie musisz wierzyć, masz oglądać

Źródło:
TVN24+

Wizyta prezydenta Karola Nawrockiego w Berlinie ponownie uruchomiła w Polsce dyskusję o reparacjach wojennych - a właściwie o tym, jak nazywać teraz nasze żądania. Bo prezydent twierdzi, że "punktem wyjścia jest raport reparacyjny", ale poseł PiS i były wiceszef MSZ mówi, że reparacje to "określenie medialne". W dyskusji widać zmianę narracji polityków prawicy.

Od "reparacji" do "zadośćuczynienia". To jednak nie to samo

Od "reparacji" do "zadośćuczynienia". To jednak nie to samo

Źródło:
Konkret24

Mający milionowe zasięgi influencer rozważa w nagranym filmie, "czy sytuacja z dronami to było celowe działanie Rosji". Polityk Konfederacji zastanawia się, "skąd ta pewność", że drony były rosyjskie. Polscy eurodeputowani oskarżają Unię Europejską, że "nakręca prowojenną histerię w Polsce" i że zagrożenie ze strony Rosji to wina Zachodu. Oto jakie echa rosyjskich narracji znajdujemy w popularnych teraz nagraniach na Facebooku.

Dziki Trener, Pejo, Wyrzykowski.... Rozważania o dronach na rosyjską nutę

Dziki Trener, Pejo, Wyrzykowski.... Rozważania o dronach na rosyjską nutę

Źródło:
Konkret24

Setki tysięcy wyświetleń ma post z nagraniem pokazującym rzekomo, jak rozpędzona tesla uderza w sklep sieci Biedronka. Jedni twierdzą, że to zapis z monitoringu; inni podejrzewają komputerową symulację. Faktem jest, że do podobnego zdarzenia doszło.

Wjechał teslą w sklep? "Co tu się wydarzyło"

Wjechał teslą w sklep? "Co tu się wydarzyło"

Źródło:
Konkret24

Setki tysięcy wyświetleń generują filmy przedstawiające nocny przejazd wojsk, które opisane są jako przerzucanie nowych jednostek NATO do Polski bądź transfer polskich wojsk na wschodnią granicę. Przestrzegamy: oba filmy pokazują inną sytuację i zostały wykorzystane do dezinformacji.

"Polska przesuwa wojska", "NATO dozbraja Polskę"? Dezinformacja z filmami

"Polska przesuwa wojska", "NATO dozbraja Polskę"? Dezinformacja z filmami

Źródło:
Konkret24

Premier zapowiedział, że powstanie plan, by "każdy dorosły mężczyzna w Polsce był szkolony na wypadek wojny". Model szkolenia miał powstać "w ciągu tygodni" - Donald Tusk mówił w marcu 2025 roku. Dziś politycy pytają, co się stało z tą zapowiedzią. Sprawdzamy.

Tusk zapowiedział model szkoleń wojskowych "do końca marca". Czy jest?

Tusk zapowiedział model szkoleń wojskowych "do końca marca". Czy jest?

Źródło:
Konkret24

Według jednych umowa Unii Europejskiej z Mercosur "zniszczy dorobek polskiego rolnictwa". Według innych będzie szansą na zwiększenie polskiego eksportu do krajów Ameryki Południowej. Polityczna dyskusja skupia się jednak na sytuacji rolników, a obaw słyszymy więcej niż argumentów "za". Czy rzeczywiście takowych nie ma? Wyjaśniamy, co kryje się w tej kontrowersyjnej umowie.

Umowa UE z Mercosur. O co w tym wszystkim chodzi

Umowa UE z Mercosur. O co w tym wszystkim chodzi

Źródło:
TVN24+

Czy "jesteśmy w dużej mierze bezbronni" w przypadku masowego ataku dronami? Dlaczego skuteczność ich neutralizowania w Ukrainie jest dużo wyższa niż w Polsce? Jakim sprzętem dysponujemy, na jaki czekamy? Ostatnie incydenty z rosyjskimi bezzałogowcami wywołują takie pytania, ale też wiele rozbieżnych komentarzy. Wyjaśniamy, dlaczego według ekspertów "mur przeciwdronowy" nie ma sensu oraz o czym nie wolno zapominać, porównując Polskę z Ukrainą.

Polska obrona przeciwdronowa. Co mamy, czego brakuje

Polska obrona przeciwdronowa. Co mamy, czego brakuje

Źródło:
TVN24+

Minister sprawiedliwości Waldemar Żurek w ramach przywracania praworządności zakłada odzyskiwanie pieniędzy od tak zwanych neo-sędziów. Ponieważ Polska musi za wydane przez nich wyroki wypłacać milionowe odszkodowania, mają te straty pokrywać "z własnej kieszeni". Czy to prawnie możliwe? Różnice zdań wśród prawników nie wieszczą tym planom powodzenia.

Żurek: "będą musieli zapłacić z własnej kieszeni". To możliwe?

Żurek: "będą musieli zapłacić z własnej kieszeni". To możliwe?

Źródło:
Konkret24

Ciało Carlo Acutisa - zwanego pierwszym świętym z pokolenia millenialsów - od lat wystawione jest na widok publiczny. Wygląda, jakby nastolatek właśnie zapadł w sen. To rodzi pytania, dlaczego 19 lat po śmierci jego ciało nie uległo rozkładowi. Wyjaśniamy krążące w sieci nagranie.

Tak wygląda ciało Acutisa 19 lat po śmierci? Co pokazuje ten film

Tak wygląda ciało Acutisa 19 lat po śmierci? Co pokazuje ten film

Źródło:
Konkret24

Niemal milion wyświetleń zyskał anglojęzyczny post pokazujący rzekome ruchy polskich wojsk tuż przed rosyjsko-białoruskimi ćwiczeniami Zapad-2025. To kolejny przykład jak dezinformacja podsyca emocje i buduje narrację o eskalacji napięć.

Polskie wojsko "rozgrzewa się"? Manipulacja w związku z Zapad-2025

Polskie wojsko "rozgrzewa się"? Manipulacja w związku z Zapad-2025

Źródło:
Konkret24

Internauci i media szeroko komentują słowa wiceprezydenta USA J.D. Vance'a, który stwierdził, że Donald Trump "nie widzi powodów", by izolować Rosję. Niektórzy sugerowali, że słowa te padły w kontekście naruszenia polskiej przestrzeni powietrznej przez rosyjskie drony. Wyjaśniamy, co dokładnie powiedział Vance.

J.D. Vance o współpracy z Rosją. Co powiedział?

J.D. Vance o współpracy z Rosją. Co powiedział?

Źródło:
Konkret24

Falę komentarzy wzbudziła wypowiedź rzeczniczki resortu spraw wewnętrznych Karoliny Gałeckiej podczas konferencji prasowej. A konkretnie: chodzi o fragment jej wystąpienia, który w mediach społecznościowych zaprezentował właściciel Kanału Zero. Oburzenie wywołał fakt, jak jedno zdanie wykorzystał on do manipulacji.

Rzeczniczka, która "uciekłaby z Polski"? Jak zmanipulowano tę wypowiedź

Rzeczniczka, która "uciekłaby z Polski"? Jak zmanipulowano tę wypowiedź

Źródło:
Konkret24

Wpis posła Michała Wosia z PiS o zamianie polskiego napisu na niemiecki wywołał burzę w sieci. Część internautów grzmiała o "germanizacji" Gdańska, inni zarzucali posłowi wprowadzanie w błąd. O co chodzi ze zmianą i kiedy do niej doszło.

"Germanizacja wróciła" w Gdańsku? Burza o napis po niemiecku

"Germanizacja wróciła" w Gdańsku? Burza o napis po niemiecku

Źródło:
Konkret24

Zdjęcia z pogrzebu ofiar zbrodni wołyńskiej w Puźnikach wzbudzają pytania i komentarze internautów. Chodzi o "rozmiary trumien" - według niektórych są one "zastanawiające", budzą podejrzenia i domysły. Niesłusznie.

Pogrzeb w Puźnikach i pytania o rozmiary trumien. "Małe dzieci tam leżą"?  

Pogrzeb w Puźnikach i pytania o rozmiary trumien. "Małe dzieci tam leżą"?  

Źródło:
Konkret24

"Sami Ukraińcy na egzaminie", "nawet jednego Polaka" - utyskuje były kandydat na prezydenta, opowiadając o egzaminach do Szkoły Głównej Handlowej w Warszawie. Lista przyjętych dowodzi, że mówi nieprawdę. A wyjaśnienie, gdzie on zobaczył "całe sale Ukraińców", jest proste.

Egzaminy do SGH. "Całe sale Ukraińców"? Uczelnia wyjaśnia

Egzaminy do SGH. "Całe sale Ukraińców"? Uczelnia wyjaśnia

Źródło:
Konkret24

Czy przywrócenie przez Polskę kontroli na zachodniej granicy spowodowało, że maleją liczby przekazywanych nam z Niemiec cudzoziemców? Prezentujemy najświeższe statystyki strony polskiej i niemieckiej.

"Proceder trwa nadal"? Ilu migrantów przekazano ostatnio z Niemiec do Polski

"Proceder trwa nadal"? Ilu migrantów przekazano ostatnio z Niemiec do Polski

Źródło:
Konkret24

"Nawet Namibia wytargała od nich odszkodowanie, ale Polakom nic się nie należy" - takie głosy padają w dyskusji na temat reparacji od Niemiec dla Polski za drugą wojnę światową. Europoseł PiS twierdzi, że afrykański kraj dostał już od Niemiec ponad miliard euro. Tylko że to fałsz. Nie jedyny w tej narracji.

"Nawet Namibia wytargała" od Niemiec odszkodowanie? Mamy odpowiedź

"Nawet Namibia wytargała" od Niemiec odszkodowanie? Mamy odpowiedź

Źródło:
Konkret24

Prawo i Sprawiedliwość alarmuje o podwyżce składek ZUS dla przedsiębiorców od 2026 roku. Składki faktycznie mają wzrosnąć, ale mechanizm ich wyliczania nie jest żadną nowością. Działa od lat, a wcześniej korzystała z niego także Zjednoczona Prawica.

"ZUS w górę!" straszy PiS. Według tych samych zasad rośnie od lat

"ZUS w górę!" straszy PiS. Według tych samych zasad rośnie od lat

Źródło:
Konkret24

Historia osady z epoki odkrytej na szkockich wyspach zaciekawiła wielu internautów. Tym większe oburzenie wywołało jednak zdjęcie, które wcale nie przedstawia tego miejsca. Wyjaśniamy, co pokazuje.

Osada w Szkocji "starsza niż piramidy w Egipcie". Tak, ale coś tu nie pasuje

Osada w Szkocji "starsza niż piramidy w Egipcie". Tak, ale coś tu nie pasuje

Źródło:
Konkret24

Tylko prąd z węgla jest prawdziwy, a ten z wiatru "to gorsze, słabsze elektrony" - przekonuje autor filmu na TikToku. Dowodem według niego jest "niedoprane pranie". Internauci nie dowierzają, a eksperci wyjaśniają.

Z wiatru jest "gorszy prąd"? Nie od tego zależy energia w gniazdku

Z wiatru jest "gorszy prąd"? Nie od tego zależy energia w gniazdku

Źródło:
Konkret24

Włosi finansują ze środków KPO wypłaty reparacji za straty spowodowane przez Niemców w czasie drugiej wojny - taki przekaz pojawił się zaraz po tym, gdy prezydent Nawrocki wrócił do tematu wypłaty reparacji dla Polski. Niektórzy twierdzą nawet, że na te wypłaty dla Włochów składają się Polacy - w ramach unijnych składek. Punktujemy główne trzy kłamstwa tej narracji.

Włosi, reparacje od Niemiec i wypłaty z KPO. "My Polacy to finansujemy"?

Włosi, reparacje od Niemiec i wypłaty z KPO. "My Polacy to finansujemy"?

Źródło:
Konkret24