"Szczepionki nie powinny być używane podczas epidemii"? Wywiad z belgijskim doktorem pełen nieprawdziwych tez

Wywiad z belgijskim doktorem pełen nieprawdziwych teztvn24/YouTube

Belgijski wirusolog przekonuje w popularnym internetowym wywiadzie, że globalne szczepienia nie zapewnią ochrony przed COVID-19 i tylko pogorszą sytuację. Eksperci przestrzegają: nie ma żadnych dowodów na potwierdzenie jego tez - i tłumaczą, dlaczego szczepienia są potrzebne. Historia pokazała, że masowe szczepienia są skuteczne w ograniczaniu epidemii.

Pokazujemy, co jest prawdą, a co fałszem
Weryfikujemy fake newsy, sprawdzamy dane, analizujemy informacje z sieci

Wywiad z belgijskim wirusologiem Geertem Vanden Bosschem dostępny w serwisie YouTube od połowy marca jest udostępniany także przez polskich internautów. Bossche twierdzi w nim m.in., że globalne szczepienia nie zapewnią nam ochrony przed COVID-19 i doprowadzą do pojawienia się odpornych na szczepionkę mutacji wirusa, których nie będziemy w stanie kontrolować.

Ponad 40-minutowy wywiad przeprowadzony w języku angielskim pojawił się w YouTube 6 marca tego roku. Wyświetlono go już ponad milion razy. 15 marca na YouTube pojawiła się wersja z polskim tłumaczeniem - ma ponad 38 tys. wyświetleń.

Wywiad z Geertem Vanden Bosschem z polskimi napisami pojawił się w serwisie YouTube 15 marca 2021tvn24 | Youtube

Tego samego dnia, gdy na YouTube pojawił się wywiad z Bosschem, Belg opublikował w internecie swój list otwarty skierowany do Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) i "do wszystkich autorytetów, naukowców i ekspertów na całym świecie". Pisał w nim, że szczepionki na COVID-19 "nie powinny być używane podczas epidemii" i wezwał do zaprzestania kampanii masowych szczepień.

"Naukowiec, zwolennik szczepień, przestrzega..."

Wywiad z Geertem Vanden Bosschem z nałożonymi polskimi napisami jest udostępniany także na polskojęzycznym Twitterze. Link do niego w komentarzach na inne wpisy rozpowszechniano na wielu twitterowych kontach. "Dr Bossche mówi, jak będzie i już jest"; "Wywiad polecam każdemu nawet z niewielką wiedzą biologiczną"; "Link do wywiadu. Warto obejrzeć!"; "Jasna wypowiedź co powodują szczepionki. Wystarczy pokazać to wszystkim i mądry przemyśli, a głupiemu może wytłumaczą" - pisali internauci.

"Naukowiec, zwolennik szczepień, przestrzega przed skutkiem masowych szczepień w okresie pandemii. - 'Te szczepionki mają dobre zastosowanie jako profilaktyka, ale są niewłaściwą bronią na tej wojnie. Osoby zaszczepione będą bezobjawowymi nosicielami'" - skomentowała wywiad jedna z użytkowniczek Twittera 23 marca.

"Vanden Bosche - do niedawna człowiek GAVI i Gatesów - autorytet w dziedzinie szczepionek twierdzi, że szczepienia spowodują niebezpieczne mutacje i większą zjadliwość wirusa i to zaszczepieni będą zagrożeniem. Szalone?" - napisał na Twitterze publicysta Witold Gadowski. Omówił ten wywiad w swoim wideo w serwisie YouTube. "Czasami Belgowie robią bigos. Ten narobił wielkiego bigosu swoim mocodawcom. Były współpracownik Fundacji Billa i Melindy Gatesów, dr Geert Vanden Bossche ogłosił, że szczepienia tak naprawdę są szkodliwe dla populacji" - mówił na YouTube Gadowski.

Antyszczepionkowość to stan gotowości do przyjęcia teorii spiskowych
Antyszczepionkowość to stan gotowości do przyjęcia teorii spiskowychtvn24

Tekst na temat listu otwartego belgijskiego doktora zamieścił 15 marca portal DoRzeczy. Tytuł brzmiał: "Ekspert ostrzega. Masowe szczepienia na koronawirusa mogą zakończyć się dla nas tragicznie", w którym omówiono list otwarty Bossche'a. Autorem tekstu jest prof. Włodzimierz Julian Korab-Karpowicz, którego nieprawdziwe tezy zweryfikowaliśmy już w Konkret24. Redakcja portalu zastrzegła, że "artykuł wyraża poglądy autora i nie musi być tożsamy ze stanowiskiem redakcji".

Wnioski patentowe Bossche'a wstrzymano

Geert Vanden Bossche to weterynarz i doktor wirusologii z Belgii - jak informuje on sam na swojej stronie internetowej. W Fundacji Billa i Melindy Gatesów zajmował stanowisko starszego specjalisty w zespole ds. odkryć w dziedzinie zdrowia na świecie. Informuje, że pracę w fundacji rozpoczął w 2008 roku, a zakończył sześć lat później w 2014 roku. Z kolei w apelu opublikowanym 6 marca przedstawił się jako: "Niezależny wirusolog i ekspert ds. szczepionek, wcześniej zatrudniony w GAVI oraz Fundacji Billa i Melindy Gatesów".

W kolejnym internetowym życiorysie Bossche opisuje siebie jako "wynalazcę wniosku patentowego na uniwersalne szczepionki". Amerykańska redakcja fact-checkingowa Snopes dotarła tylko do dwóch wniosków patentowych na nazwisko Bossche'a złożonych kolejno w 2015 i 2017 roku. Oba dotyczyły "preparatów immunologicznych". Prace nad oboma wstrzymano.

Ucieczka immunologiczna a wyniki badań nad szczepionkami przeciw COVID-19

Głównym tematem wywiadu z Belgiem są prowadzone na świecie programy szczepień przeciw COVID-19. Bossche przedstawia kolejne argumenty za porzuceniem szczepień dotychczas dostępnymi preparatami.

Twierdzenia Bossche'a krytykujące akcję szczepień przeciw COVID-19 sprawdzili weryfikatorzy z trzech redakcji: Snopes, Healthfeedback.org i AFP Fact Check. Pod lupę wzięli główne tezy z wywiadu i listu otwartego. To je najbardziej komentują i rozpowszechniają internauci.

Przewidywania Bossche'a, choć brzmią naukowo, są spekulatywne, naukowo błędne, logicznie niespójne i zaprzeczają faktycznym danym - ocenia Snopes. Zdaniem ekspertów medycznych, z którymi rozmawiał AFP Fact Check, tezy Bossche'a są fałszywe, a szczepienia są potrzebne, by kontrolować mutację wirusa poprzez powszechną odporność. Zaś redakcja Healthfeedback.org tłumaczy, że twierdzenia Belga opierają się na błędnych i nieuzasadnionych faktami założeniach o efektach, jakie dają programy szczepień.

Krytycznie do twierdzeń Belga odniósł się także amerykański lekarz Edward Nirenberg. "Bardzo niewiele [tez] w tym liście jest choćby zbliżone do prawdy, nie ma też prawie żadnych dowodów na poparcie któregokolwiek z twierdzeń" - pisze dr Nirenberg na swojej stronie Deplatform Disease, gdzie weryfikuje nieprawdziwe informacje dotyczące szczepionek.

W rozmowie na YouTube, którą z Bosschem prowadzi dr Philip McMillan z Wielkiej Brytanii,Belg krytykuje szczepienia przeciw COVID-19 w trakcie pandemii, bo: "w obecności zakażenia, wirusa, który zaraża osobę, ryzykujesz ominięcie reakcji immunologicznej. To znaczy, że wirus może ominąć odpowiedź układu odpornościowego". "To co my robimy, szczepiąc kogoś, my zmieniamy kogoś w potencjalnego roznosiciela wirusa bez objawów" - dodaje.

Jednak nie przedstawia żadnych dowodów na to, że szczepionki COVID-19 stwarzają większe ryzyko, iż wirus ominie odpowiedź układu odpornościowego, czyli stanie się odporny na szczepionkę (nazywa się to "ucieczką immunologiczną") - i że jest to ryzyko większe od tego, które powoduje niekontrolowane rozprzestrzenianie się wirusa i naturalne zakażenie.

Profesor Flisiak: boję się, że kiedy spadnie liczba zachorowań, spadnie zainteresowanie szczepieniami
Profesor Flisiak: boję się, że kiedy spadnie liczba zachorowań, spadnie zainteresowanie szczepieniamitvn24

"Przeciwciała wywoływane przez szczepionki COVID-19 wykazały w laboratorium mniejszą skuteczność w neutralizacji niektórych krążących wariantów, ale wpływ tego zmniejszenia na rzeczywistą skuteczność szczepionek COVID-19 pozostaje niejasny. Szczepionki przeciwko COVID-19 wywołują silną odpowiedź przeciwciał przeciwko wirusowi, a naukowcy nie znają jeszcze minimalnego poziomu przeciwciał, który zapewnia ochronę przed COVID-19" - wyjaśnia redakcja Healthfeedback.org. "W związku z tym mniejsza skuteczność szczepionki przeciwko tym wariantom nie musi oznaczać, że szczepionki przeciwko COVID-19 będą nieskuteczne. Co więcej, szczepionki wywołują inne reakcje immunologiczne poza produkcją przeciwciał, takie jak odpowiedź limfocytów T odpowiedzialnych za komórkową odpowiedź odpornościową, na którą różne warianty wirusa mogą nie mieć wpływu" - dodaje.

Dotychczasowe badania naukowe dowodzą, że szczepionka przeciwko COVID-19 zapewnia ochronę przed różnymi wariantami wirusa. Wstępne dane z Izraela pokazują, że szczepienia preparatem Pfizer/BioNTech doprowadziły do spadku liczby przypadków COVID-19 o 77 proc., a hospitalizacji o 68 proc. - mimo że w kraju dominował wariant brytyjski wirusa.

Z kolei badania kliniczne nad szczepionkami Johnson & Johnson i Novavax wykazały, że preparaty te były mniej skuteczne przeciwko wariantowi z RPA, ale nadal zmniejszały o połowę ryzyko hospitalizacji z powodu COVID-19.

Zdaniem ekspertów cytowanych przez portale fact-checkingowe kluczowe dla zminimalizowania ucieczki immunologicznej jest szybkie wprowadzenie szczepionki połączone z aktywnym monitorowaniem pojawiających się wariantów wirusa i ich potencjalnego wpływu na transmisję i zachorowania. Takie podejście pozwala naukowcom przewidzieć, czy konieczna jest modyfikacja obecnych szczepionek.

Brak dowodów na to, że szczepionki COVID-19 doprowadzą do powstania większej liczby wariantów wirusa

Dalej w wywiadzie Bossche mówi: "Mnie chodzi o światowy problem tworzenia wysoce zaraźliwego wirusa. Ponieważ cały czas dajemy mu szansę ominąć system odpornościowy. I doprowadzimy to do poziomu, że wirus będzie tak zakaźny, że nie będziemy w stanie go więcej kontrolować" (za tłumaczeniem opublikowanym na YouTube).

"Podczas gdy mutacje wirusów są uzasadnionym powodem do niepokoju, zmiany te często nie mają wpływu na funkcje wirusa lub prowadzą do powstania wadliwych bądź osłabionych wersji oryginalnego wirusa. Mimo to niektóre mutacje mogą nadać mu większą zdolność do infekowania komórek lub wywoływania poważnych chorób" - wyjaśnia Healthfeedback.org. Podkreśla, że nie ma dowodów na to, iż szczepienia na COVID-19 doprowadzą do powstania bardziej zjadliwych wariantów wirusa niż te, które w wyniku naturalnej ewolucji już powstają.

Redakcja Healthfeedback.org zauważa, że wszystkie trzy szczególnie niepokojące warianty COVID-19 (ze względu na to, że zdają się rozprzestrzeniać łatwiej i szybciej niż poprzednie) - czyli te pochodzące z Wielkiej Brytanii, Afryki Południowej i Brazylii - powstały naturalnie w nieszczepionych populacjach. "Wiele badań sugeruje, że długotrwałe infekcje sprzyjają rozwojowi nowych mutacji. Szczepionki COVID-19 mogą przyczynić się do zakłócenia tego procesu poprzez zapobieganie długotrwałym chorobom, w przeciwieństwie do hipotezy zaproponowanej przez Vanden Bossche'a" - czytamy w analizie portalu.

Szczepienia dla wszystkich chętnych już od maja? Optymistyczne prognozy rządu
Szczepienia dla wszystkich chętnych już od maja? Optymistyczne prognozy rząduFakty po południu

Kolejne badania naukowe dowodzą, że szczepionki COVID-19 są skuteczne w zapobieganiu zakażeniom i przenoszeniu wirusa. Dzięki temu mogą ograniczyć również rozprzestrzenianie się pojawiających się nowych wariantów COVID-19.

Ponadto historia pokazała już, że masowe szczepienia są skuteczne w ograniczaniu wybuchów epidemii. Przykładem są epidemia odry w 1989 roku w Stanach Zjednoczonych i amerykańska strategia kontroli epidemii świnki. Masowe szczepienia na świnkę i odrę nie spowodowały powstania bardziej niebezpiecznych wariantów obu wirusów i nie doprowadziły do wybuchu bardziej niebezpiecznych epidemii tych chorób. Przykłady te przeczą hipotezie Bossche'a - stwierdza redakcja Healthfeedback.org.

Szczepienie nie tłumi naturalnej odpowiedzi immunologicznej przeciwko przyszłym infekcjom

Vanden Bossche twierdzi, że szczepienie na COVID-19 stłumi naturalną odpowiedź immunologiczną zaszczepionej osoby przeciwko przyszłym infekcjom COVID-19 lub innymi koronawirusami. Sugeruje, że nasza odporność wrodzona jest "dobrze wyćwiczona" tylko wtedy, gdy jest regularnie wystawiona na działanie bakterii i wirusów.

John Wherry, dyrektor Instytutu Immunologii na Uniwersytecie Pensylwanii, nazwał to stwierdzenie "całkowicie fałszywym". "Nie ma na to żadnych dowodów. Gdyby to była prawda, zobaczylibyśmy duży wzrost zakażeń spowodowanych przez czynniki środowiskowe i bakterie komensalne oraz inne zarazki, ponieważ nasz wrodzony układ odpornościowy jest osłabiony. Tak się absolutnie nie stało" - powiedział w rozmowie z AFP Fact Check.

"To jest całkowicie błędne. Pomysł, że lockdown i związana z tym redukcja ekspozycji na codzienne zarazki będzie oznaczać, że wrodzony układ odpornościowy stracił swoją sprawność, jest fundamentalnym brakiem zrozumienia tego, jak działa układ odpornościowy" - powiedział AFP Fact Check Joe Grove, wirusolog z University College London.

Uniwersalna szczepionka Belga? "Wydaje się fantazją"

Bossche twierdzi, że uniknąć rzekomej katastrofy, o której mówił w wywiadzie i opisał w liście otwartym, jest produkt, który ponoć sam wynalazł: tak zwana uniwersalna szczepionka. Do zabicia wirusa SARS-CoV-2 ma wykorzystywać wrodzoną odporność, nazywaną też odpornością swoistą. Ten rodzaj odporności mamy od początku życia.

Uniwersalną szczepionkę Bossche'a promują antyszczepionkowi aktywiści - ostrzega jednak redakcja Snopes. "Uniwersalna szczepionka" proponowana przez Belga, która mogłaby wyeliminować praktycznie każdą chorobę, z pewnością brzmi świetnie, ale nie ma dowodów, że taki preparat został kiedykolwiek opracowany. Jak ustalił Snopes, firma, która ma opracowywać taką uniwersalną szczepionkę, jest zarejestrowana pod adresem, gdzie według serwisu Yelp swoją praktykę weterynaryjną prowadzi Geert Vanden Bossche.

"Rozwiązanie proponowane przez Belga wydaje się być fantazją, a jego efektem byłoby całkowite zaprzestanie szczepień i zastąpienie ich niczym" - podkreśla redakcja Snopes.

"Ścigamy się z nowymi wariantami wirusa" - wyjaśnia Sara Del Valle, epidemiolożka z Narodowego Laboratorium Los Alamos w Nowym Meksyku, w artykule opublikowanym w marcu w czasopiśmie naukowym "Nature". Im dłużej trwa powstrzymywanie transmisji wirusa, tym więcej ma on czasu na tworzenie mutacji i rozprzestrzenianie się" - przestrzega Del Valle.

Oczekiwanie na uniwersalną szczepionkę Bossche'a nie jest sposobem na wygranie wyścigu z pandemią - podkreśla redakcja Snopes.

Autor: Gabriela Sieczkowska / Źródło: Konkret24, healthfeedback.org; zdjęcie: tvn24/YouTube

Źródło zdjęcia głównego: tvn24/YouTube

Pozostałe wiadomości

Rafał Trzaskowski i Karol Nawrocki starli się w ostatniej debacie przed drugą turą wyborów prezydenckich. Podczas ostrej wymiany zdań padały twierdzenia, które wprowadzały w błąd. Wyjaśniamy najistotniejsze kwestie.

Debata Trzaskowski-Nawrocki. Nie obyło się bez fałszów i manipulacji

Debata Trzaskowski-Nawrocki. Nie obyło się bez fałszów i manipulacji

Źródło:
Konkret24

Zapytany o swoją obietnicę obniżki cen prądu, Karol Nawrocki zasugerował, że wkrótce Trybunał Konstytucyjny ma podjąć decyzję o odrzuceniu systemu handlu uprawnieniami do emisji CO2. Nie wiadomo, skąd kandydat PiS to wie. Wiadomo natomiast, że Polska nie może wyjść z ETS-u, nie wychodząc z Unii Europejskiej.

Nawrocki obiecuje "odrzucić ETS". Tylko że to niemożliwe

Nawrocki obiecuje "odrzucić ETS". Tylko że to niemożliwe

Źródło:
Konkret24

Trwa walka o wyborców tych kandydatów, którzy nie weszli do drugiej tury. Adam Bielan w radiowym wywiadzie stwierdził, że "nie przypomina sobie" ostrych wypowiedzi polityków PiS na temat Grzegorza Brauna. Przypominamy więc.

Co PiS mówił o Braunie? Europoseł PiS "nie przypomina sobie". Pomagamy

Co PiS mówił o Braunie? Europoseł PiS "nie przypomina sobie". Pomagamy

Źródło:
Konkret24

Po sieci niesie się przekaz, że Chiny zrzucają z samolotów pomoc humanitarną dla Palestyńczyków w Strefie Gazy. Na filmikach w internecie widać olbrzymie spadochrony i przeloty nad piramidami. Wyjaśniamy, co pokazują.

"Chiny zrzucają pomoc dla Gazy"? Co to za nagrania

"Chiny zrzucają pomoc dla Gazy"? Co to za nagrania

Źródło:
Konkret24

"Nie dla podatku katastralnego" - oświadczył Karol Nawrocki w rozmowie ze Sławomirem Mentzenem. Ten wytknął jednak kandydatowi PiS niekonsekwencję w tej sprawie. Bo rzeczywiście, nie po raz pierwszy Nawrocki zmieniał zdanie co do wprowadzenia podatku katastralnego.

Nawrocki o podatku katastralnym. Raz za, raz przeciw

Nawrocki o podatku katastralnym. Raz za, raz przeciw

Źródło:
Konkret24

"To jest kpina"; "to nie twój kraj"; "hańba" - tak internauci reagują na film pokazujący rzekomo, że Ukraińcy brali udział w niedzielnych wyborach prezydenta Polski. Jednak para z nagrania nie pochodzi z Ukrainy. Dotarliśmy do nich. Są zdumieni hejtem, jaki na nich spadł.

"Ukraińcy wybierają polskiego prezydenta"? Kim są Katya i Leonid

"Ukraińcy wybierają polskiego prezydenta"? Kim są Katya i Leonid

Źródło:
TVN24+

W mediach społecznościowych rozpowszechniane jest zdjęcie ulotki z logo Platformy Obywatelskiej. To "deklaracja" do wypełnienia dla "wiernego wyborcy" partii. Ma on zaznaczyć, ilu przyjmie migrantów pod swój dach. Przedstawiciel PO dementuje, że partia jest autorką tych ulotek.

"Przyjmę i nakarmię migranta". PO odcina się od tej akcji

"Przyjmę i nakarmię migranta". PO odcina się od tej akcji

Źródło:
Konkret24

Politycy PiS, komentując wyniki pierwszej tury wyborów prezydenckich, podkreślają wygraną Rafała Trzaskowskiego wśród głosujących więźniów. Waldemar Buda postuluje, by automatycznie odbierać prawo do głosowania skazanym za najcięższe zbrodnie. Europoseł najwyraźniej nie wie, że to rozwiązanie w polskim prawie już jest.

Głosowanie w więzieniach. Europoseł PiS ma postulat, ale "wyważa otwarte drzwi"

Źródło:
Konkret24

Grzegorz Braun trzy lata temu szarpał w warszawskim szpitalu byłego ministra Łukasza Szumowskiego, a w tym roku uwięził w gabinecie lekarkę w szpitalu w Oleśnicy. Jednak według posła PiS Jacka Sasina tego typu zachowanie to było "obywatelskie zatrzymanie" i "korzystanie z prawa obywatelskiego" - dozwolone prawem. To nieprawda.

Sasin broni Brauna i jego "obywatelskich zatrzymań". Bezpodstawnie

Sasin broni Brauna i jego "obywatelskich zatrzymań". Bezpodstawnie

Źródło:
Konkret24

Sławomir Mentzen złożył propozycję Karolowi Nawrockiemu i Rafałowi Trzaskowskiemu. Zaprosił ich do rozmowy na jego kanale w serwisie YouTube. Zapowiedział, że poprosi ich o podpisanie deklaracji zawierającej osiem punktów, które dotyczą m.in. podatków, wysyłania polskich żołnierzy na Ukrainę czy relacji z Unią Europejską. Sprawdziliśmy, co o postulatach lidera Konfederacji mówili dotychczas kandydaci.

Osiem punktów Mentzena. Co mówili o tym Nawrocki i Trzaskowski

Osiem punktów Mentzena. Co mówili o tym Nawrocki i Trzaskowski

Źródło:
Konkret24

Nie wszystko, co mówili kandydaci podczas kończącej się kampanii przed pierwszą turą wyborów, było zgodne z prawdą. I nie tylko o pomyłki tu chodzi, lecz o całe narracje zbudowane na błędnych tezach. 

10 tematów kampanii opartych na fałszu. Warto wiedzieć

10 tematów kampanii opartych na fałszu. Warto wiedzieć

Źródło:
Konkret24

"Sprzedają nawet naszą krew", "państwo handluje krwią Polaków" - komentują internauci, oburzeni opublikowanymi danymi, ile Polska zyskuje na sprzedaży nadwyżek osocza. Wielu jest zaskoczonych, że na bezpłatnie oddawanej przez nich krwi ktoś potem "robi biznes". To nie tak. Wyjaśniamy.

Oddaję krew, a "państwo nią handluje"? Co sprzedajemy, co zyskujemy

Oddaję krew, a "państwo nią handluje"? Co sprzedajemy, co zyskujemy

Źródło:
TVN24+

Czy Krystyna Janda naprawdę obraziła wyborców w reakcji na wyniki pierwszej tury wyborów prezydenckich? Tak sugeruje rozpowszechniany w sieci post, który został oparty na zrzucie ekranu z wyszukiwarki. To manipulacja. Wyjaśniamy, ofiarą jakiego mechanizmu padła aktorka.

Janda o wyborach. "Chamstwo i cwaniactwo króluje"? Tak nie napisała

Janda o wyborach. "Chamstwo i cwaniactwo króluje"? Tak nie napisała

Źródło:
Konkret24

"Niemcy się wygadali", "zagadka aut Bundeswehry rozwiązana" - komentują internauci informację, jakoby niemiecki rząd "ujawnił tajną umowę" z 2014 roku. Rzekomo pozwala ona przerzucać z Niemiec migrantów bez zgody Polski. To nieprawda, a rozpowszechnia ją znany działacz młodzieżówki PiS.

Niemcy "ujawniają tajną umowę" z Polską o migrantach? Wielostopniowa manipulacja

Niemcy "ujawniają tajną umowę" z Polską o migrantach? Wielostopniowa manipulacja

Źródło:
Konkret24

Cisza wyborcza nie spowodowała, że dezinformacja w mediach społecznościowych na temat prezydenckich wyborów ustała. Fake newsy dotyczyły zarówno samego głosowania, jak i niektórych polityków.

Obcięta karta, kserowanie zaświadczeń, fałszywe zdjęcia. Wyborcza dezinformacja

Obcięta karta, kserowanie zaświadczeń, fałszywe zdjęcia. Wyborcza dezinformacja

Źródło:
Konkret24

Komentarze w sieci wywołuje informacja, jakoby we Włoszech miały zostać zakazane małżeństwa osób tej samej płci. Trudno jednak zakazać czegoś, co i tak nie jest dozwolone. Wyjaśniamy, na co pozwala włoskie prawo.

Włochy "zakazały małżeństw homoseksualnych"? Duża nieścisłość

Włochy "zakazały małżeństw homoseksualnych"? Duża nieścisłość

Źródło:
Konkret24

Węgierskie wojsko przemieszcza się w stronę granicy z Ukrainą - informują internauci, a jako "dowód" publikują nagranie kolumny ciężkiego sprzętu wojskowego jadącej przez jakieś miasto. To klasyczna rosyjska dezinformacja, której celem jest potęgowanie napięć między Węgrami a Ukrainą, ale także wzbudzanie niepokoju obywateli innych państw.

"Węgierskie czołgi przy granicy z Ukrainą"? Co pokazuje mapa

"Węgierskie czołgi przy granicy z Ukrainą"? Co pokazuje mapa

Źródło:
Konkret24

Po jednej z ostatnich blokad trasy S8 w Warszawie organizowanych przez aktywistów Ostatniego Pokolenia w sieci zaczęło krążyć zdjęcie mężczyzny, który rzekomo uczestniczył w proteście. Internauci twierdzili, że to Wojtek - jeden z aktywistów klimatycznych, którzy przykleili się do asfaltu. Mylili się.

Wojtek z Ostatniego Pokolenia? Inny znany aktywista

Wojtek z Ostatniego Pokolenia? Inny znany aktywista

Źródło:
Konkret24

Wybory już za trzy dni, więc zwolennicy poszczególnych kandydatów nasilają w mediach społecznościowych swoje wsparcie dla nich - niejednokrotnie publikując fake newsy. Tak właśnie jest z plakatem zachęcającym do głosowania na Karola Nawrockiego.

"Patrioci za Nawrockim". A kto jest na zdjęciu?

"Patrioci za Nawrockim". A kto jest na zdjęciu?

Źródło:
Konkret24

Na trzy dni przed wyborami prezydenckimi internauci pokazują w mediach społecznościowych otrzymywane SMS-y mające zachęcać do głosowania na Rafała Trzaskowskiego. Sztab kandydata zaprzecza i nazywa to "masową akcją dezinformacji wyborczej". Ostrzegamy przed oszustami.

"Agitacja wyborcza PO"? Nie, uwaga na oszustów

"Agitacja wyborcza PO"? Nie, uwaga na oszustów

Źródło:
Konkret24

Administracja Trumpa nie wprowadzi jednak ograniczeń eksportu chipów stosowanych w systemach sztucznej inteligencji. Miały dotyczyć sporej grupy krajów, w tym Polski. Politycy PiS twierdzą, że to "sukces" niedawnej wizyty Karola Nawrockiego w USA. Fakty, które przeanalizowaliśmy, nie potwierdzają tej tezy.

USA znoszą restrykcje na chipy AI, PiS ogłasza "sukces Nawrockiego". Jak było naprawdę?

USA znoszą restrykcje na chipy AI, PiS ogłasza "sukces Nawrockiego". Jak było naprawdę?

Źródło:
Konkret24

Rozsyłając nagranie, na którym kongresmen prezentuje wejście do tajemniczego tunelu pod amerykańskim Kapitolem, internauci twierdzą, że był on wykorzystywany przez siatkę pedofili. Oto jak poglądowy filmik połączono ze znaną teorią spiskową.

Siatka pedofili i tunel pod Kapitolem? Co pokazuje kongresmen

Siatka pedofili i tunel pod Kapitolem? Co pokazuje kongresmen

Źródło:
Konkret24

W polskiej sieci krąży nagranie z przekazem, jakoby władze Holandii zniosły pomoc socjalną dla Ukraińców. To miało wywołać protesty ukraińskich uchodźców na holenderskich ulicach. Ten przekaz jednak niewiele ma to wspólnego z prawdą.

Ukraińcy protestują "po odcięciu socjalu"? Co to za marsz

Ukraińcy protestują "po odcięciu socjalu"? Co to za marsz

Źródło:
Konkret24

Miliony wyświetleń generuje nagranie, które jakoby pokazuje, jak papież Leon XIV "sprytnie uniknął" flagi społeczności LGBT+, którą powiewał jeden z wiernych. Tyle że to wcale nie była "flaga dumy".

Papież "odwraca się" od flagi LGBT? To inna flaga

Papież "odwraca się" od flagi LGBT? To inna flaga

Źródło:
Konkret24

Tusz z długopisów w lokalach wyborczych można usunąć za pomocą zapalniczki - sugerują internauci, pokazując jako "dowód" pewne nagranie. Zalecają, by na wybory zabrać własny długopis. Uwaga: to jedna z odsłon dezinformacji o planowanym fałszerstwie wyborczym. Wyjaśniamy.

"Weź długopis na wybory"? Uwaga: dezinformacja

"Weź długopis na wybory"? Uwaga: dezinformacja

Źródło:
Konkret24

Ostatnia debata prezydencka przed wyborami, która odbędzie się 12 maja, wywołuje dodatkowe emocje z powodu przekazu polityków PiS. W mediach społecznościowych sugerują, jakoby losowanie kolejności wypowiedzi zostało ustawione na korzyść kandydata KO Rafała Trzaskowskiego. Podobnie mówili na porannej konferencji prasowej. To nieprawda.

PiS o "skandalicznym losowaniu" kolejności w debacie. Bezpodstawny zarzut

PiS o "skandalicznym losowaniu" kolejności w debacie. Bezpodstawny zarzut

Źródło:
Konkret24

Paczuszka z białym narkotykiem i łyżeczka do jego zażywania - to według internautów miało leżeć na stole, przy którym w pociągu do Kijowa spotkali się Emmanuel Macron, Friedrich Merz i Keir Starmer. Przestrzegamy, to prorosyjska dezinformacja.

Macron, Merz, Starmer w pociągu. Co ukryto przed kamerami?

Macron, Merz, Starmer w pociągu. Co ukryto przed kamerami?

Źródło:
Konkret24

Internauci z oburzeniem komentują rzekomy nowy zakup Wołodymyra Zełenskiego - ma to być willa na Florydzie warta 20 milionów dolarów. Twierdzą, że zapłacono za nią środkami przekazanymi Ukrainie na walkę z Rosją. To nieprawda, kolejny fake news prorosyjskiej propagandy.

Willa Zełenskiego na Florydzie? To nie jego

Willa Zełenskiego na Florydzie? To nie jego

Źródło:
Konkret24

Podczas ostatniej telewizyjnej debaty prezydenckiej marszałek Sejmu Szymon Hołownia oznajmił, że w Sejmie nie ma projektu ustawy o asystencji osobistej. W sieci oburzyli się politycy PiS, twierdząc, że projekt jest już od dawna, tylko został zamrożony. Wyjaśniamy, o co chodzi.

Hołownia asystencji osób z niepełnosprawnościami: projektu nie mamy w Sejmie. Opozycja: jest. Tłumaczymy

Hołownia asystencji osób z niepełnosprawnościami: projektu nie mamy w Sejmie. Opozycja: jest. Tłumaczymy

Źródło:
Konkret24

Masz swoje hipotezy, dobierasz do nich pasujące ci zdarzenia, podkręcasz emocje - i teoria gotowa. To nic, że nieprawdziwa, byle znalazła zwolenników. Tak się właśnie stało z blackoutem w Hiszpanii i Portugalii. Przeciwnicy zielonej energii obarczyli winą Europejski Zielony Ład, a politycy stali się pasem transmisyjnym tej nowej teorii spiskowej. Zadział efekt potwierdzenia.

Blackout w Hiszpanii a Zielony Ład. Jak działa "efekt potwierdzenia"

Blackout w Hiszpanii a Zielony Ład. Jak działa "efekt potwierdzenia"

Źródło:
Konkret24

Rafał Trzaskowski w kampanii prezydenckiej wielokrotnie odwoływał się do swoich doświadczeń i sukcesów jako prezydenta Warszawy. Chwalił się 14 tysiącami mieszkań - raz były "wybudowane", raz "oddane", a innym razem "nowe". Kandydat ze swoich wypowiedzi tłumaczy się brakiem precyzji. Wyjaśniamy, ile mieszkań komunalnych powstało w Warszawie za kadencji polityka KO.

Trzaskowski i 14 tysięcy mieszkań w Warszawie. O jakie lokale chodzi

Trzaskowski i 14 tysięcy mieszkań w Warszawie. O jakie lokale chodzi

Źródło:
Konkret24