"50 mld zł starczy na sześć–siedem tygodni". Kasa państwa pusta?

W poniedziałek 30 marca premier Mateusz Morawiecki omawiał w Senacie rozwiązania zaproponowane przez rząd w tarczy antykryzysowej. Zapewniał m.in. o prefinansowaniu budżetu na ten rok "na bardzo wysokim poziomie - 77 procent".

W trakcie jego wystąpienia padły słowa: "Na ile wystarczy te 50 miliardów złotych? Otóż na okres sześć–siedem tygodni". Ta wypowiedź szybko przebiła się do opinii publicznej.

W mediach społecznościowych pojawiły się komentarze, pytania i wątpliwości dotyczące słów premiera. "To gdzie te miliardy z VAT-owskich mafii? Gdzie te miliardy z podatków, tak hojnie zasilających budżet przez lata rządów PiS? Wszystko rozdane i rozkradzione?" - pytał na Twitterze bloger Jacek Liberski. Wpis zebrał ponad 1,4 tys. polubień, ponad 300 razy podano go dalej.

"6-7 tygodnia życia, licząc od wczoraj... inaczej mówiąc, państwo ma gotówki do około 10 maja"; "A te nieograniczone ilości gotówki to gdzie? Podobno wystarczyło nie kraść"; "A gdzie te miliardy?"; "A gdzie to złoto, które ściągnęli do kraju?"; "Przehuśtali multum pieniędzy"; "Rozdane panie"; "Idziemy na dno. Kasa pusta" (pisownia oryginalna) - komentowali internauci. Pytali, jaki będzie stan finansów państwa po sześciu-siedmiu tygodniach.

Mateusz Morawiecki, mówiąc o prefinansowaniu budżetu, tłumaczył w senacie, że "jest ono bardzo bezpieczne".

"W normalnym roku moglibyście państwo zapytać: po co państwo tak szybko to prefinansowaliście? Zaczęliśmy to robić w ramach przygotowań, kiedy dotarły do Polski pierwsze groźne echa. To był koniec stycznia, początek lutego. Post factum wiemy dzisiaj, że już w grudniu ten wirus gdzieś w Chinach panował, ale chyba Chińczycy nie do końca ujawniali to światu. Ja w grudniu na pewno o tym nie słyszałem. Gdzieś pod koniec stycznia dotarła do nas ta informacja i dokonaliśmy prefinansowania w ogromnym zakresie – 50 miliardów złotych. Ale na ile wystarczy te 50 miliardów złotych? Otóż na okres sześć–siedem tygodni" - mówił senatorom premier. Dodał, że "takie są potrzeby związane z wypłatą emerytur, chorobowego, wynagrodzeń dla nauczycieli i służby zdrowia. Mówię o wszystkich potrzebach bieżących i operacyjnych budżetu państwa. Nie liczę budżetów inwestycyjnych".

"Uważam, że mając taki zasób finansowy, jednocześnie musimy dbać o to, żeby mieć zdolność do emisji długu w najbliższych tygodniach, pomimo tego zasobu" - podkreślił. Po czym zaapelował do senatorów o podjęcie decyzji w sprawie tarczy antykryzysowej w sposób "jak najbardziej konstruktywny i jak najszybszy względem otaczającej nas rzeczywistości".

Dzień po słowach premiera w Senacie resort finansów podał w komunikacie, że "poziom sfinansowania tegorocznych potrzeb pożyczkowych brutto wg ustawy budżetowej wyniósł na koniec marca ok. 87%. Stan środków na rachunkach budżetowych przekracza 70 mld zł".

- To nie jest tak, że państwo przestanie być wypłacalne, że za sześć-siedem tygodni skończą się nam pieniądze - uspokaja w rozmowie z Konkret24 dr Adam Czerniak ze Szkoły Głównej Handlowej. - Okres poduszki finansowej, o którym powiedział premier, jest bardzo długi. W tym czasie pieniądze będą pozyskiwane od inwestorów. A jeżeli nie będą chcieli finansować rządu, można zastosować szereg narzędzi wsparcia, takich jak luzowanie ilościowe (skup wielkiej liczby papierów wartościowych w celu pobudzenia wzrostu gospodarczego i poprawy sytuacji na rynkach finansowych - red.), które już obecnie wdraża Narodowy Bank Polski. Nie martwiłbym się zanadto - zapewnia.

- Państwo jak zawsze musi wykupywać zapadające obligacje (o bliskim terminie wykupu od inwestorów - red.) i potrzebuje na to pieniędzy. To idzie w miliardy. Musi też walczyć z koronawirusem. To zwiększa potrzeby pożyczkowe państwa, ale na szczęście Ministerstwo Finansów już zaspokoiło finansowanie dla 87 procent planowanych na ten rok potrzeb. Pokrycie dodatkowych wydatków na walkę z pandemią nie powinno być dużym problemem - ocenia dr Czerniak.- Mateusz Morawiecki mówił o sytuacji ekstremalnej - zauważa. - Zresztą moment, w którym jesteśmy, nie jest precedensowy. Podczas kryzysu w latach 2008-2009 te potrzeby pożyczkowe państwa były jeszcze większe - mówi.

- Słowa premiera nie oznaczają, że za półtora miesiąca nic nie będzie. To jest wariant, który się nigdy nie spełni. Państwo na bieżąco pozyskuje różne środki - stwierdza w rozmowie z Konkret24 Marek Zuber, ekonomista i analityk rynków finansowych. - Poduszkę finansową zaczął budować jeszcze w czasie rządów Platformy Obywatelskiej i Polskiego Stronnictwa Ludowego Jan Vincent Rostowski. Przewidując, że pożyczanie będzie droższe, pożyczał więcej, niż potrzebował budżet - zauważa ekspert. Dodaje, że taka poduszka istnieje do dzisiaj.

- 50 miliardów to taka rezerwa na półtora miesiąca. Oznacza, że maksymalnie na taki okres możemy przesunąć płatności niektórych podatków bez konieczności pożyczania pieniędzy. Gdyby jednak ten czas się przedłużył, trzeba będzie to po prostu zrobić, czyli sprzedać obligacje. Ale w mojej ocenie tak się nigdy nie stanie. Zawsze jakiś wpływy do budżetu będą, Choćby od firmy z branż, które teraz bardzo dobrze sobie radzą - ocenia Marek Zuber.

Autor: Jan Kunert / Źródło: Konkret24; zdjęcie: Julien Warnand PAP/EPA