FAŁSZ

"Finlandia przenosi sprzęt wojskowy na granicę z Rosją"? Sprawdzamy, dokąd jedzie ten transport

Rzekomy przejazd fińskiego sprzętu wojskowego na granicę z Rosją
Rzekomy przejazd fińskiego sprzętu wojskowego na granicę z RosjąGoogle, Twitter

Film pokazujący transport sprzętu wojskowego koleją rozpowszechniany jest w sieci z opisem, że to Finlandia "rozpoczyna transport sprzętu wojskowego do granicy z Rosją". Wyjaśniamy, co pokazuje nagranie i gdzie zmierza ten skład.

Pokazujemy, co jest prawdą, a co fałszem
Weryfikujemy fake newsy, sprawdzamy dane, analizujemy informacje z sieci

Duży transport kolejowy pojazdów wojskowych jedzie przez środek jakiegoś miasta - na filmiku widzimy bowiem bloki mieszkalne i ulice pod wiaduktem kolejowym. To trwające niecałą minutę nagranie jest publikowane na Twitterze i Facebooku - według internautów pokazuje, że Finlandia przenosi ciężki sprzęt wojskowy na granicę z Federacją Rosyjską. Filmik pojawił się także w polskich mediach społecznościowych. "Finlandia rozpoczyna transport sprzętu wojskowego do granicy z Rosją" - skomentował jeden z użytkowników Twittera 3 maja (pisownia postów oryginalna). Filmik w tym poście wyświetlono ponad 1 tys. razy.

Popularniejszy był inny wpis z tego samego dnia z komentarzem: "Finlandia przerzuciła zabawki pod ruską granicę". Polubiło go ponad 130 internautów, a nagranie wyświetlono 2,8 tys. razy.

fałsz

"Finowie raczej nie pałają miłością do Ruskich"

"Media donoszą, że Finlandia przenosi sprzęt wojskowy na granicę z Rosją" - czytamy w tweecie opublikowanym 4 maja na profilu WojnaNews24PL, który według opisu podaje najważniejsze wiadomości, komentarze i zdjęcia dotyczące wojny w Ukrainie.

Internauci, którzy publikowali nagranie na Facebooku, twierdzili podobnie: "Finlandia przenosi swój ciężki sprzęt na granice z Rosją"; "Finlandia przemieszcza swój sprzęt wojskowy na wschodnią granicę. Mieszkańcy Tampere (Finlandia) odnotowują transfer sprzętu wojskowego na granicę z Moskwą. Są to głównie czołgi Leopard"; "Finlandia zaczęła przenosić swój sprzęt wojskowy na granicę z Rosją"; "Media: Finlandia rozpoczęła aktywny transfer sprzętu na granice z Rosją".

"Finowie raczej nie pałają miłością do Ruskich"; "Do czasu wojny raczej stosunki mieli raczej jedne z lepszych w Europie. Po lutym wszystko się zmieniło"; "Tego się nie nagłaśnia"; "Lepiej będzie dla ruskich jak oddadzą Karelię bez awantury"; "Szykuje sie totalna III wojna" - pisali internauci, komentując posty z nagraniem.

Niektórzy jednak nie uwierzyli, że jest to prawdziwy kontekst filmu. "Źródło? W Niinisalo i Sakkyla, w zachodniej Finlandii, mają obecnie miejsce wspólne z NATO ćwiczenia Arrow 22 i to tam zmierza sprzęt, nie na wschodnią granicę"; "Fake!"; "To jest Fake news Finowie jadą na ćwiczenia które zaplanowali w 2019 roku, czasami warto sprawdzić różne informacje nie tylko jedno źródło...." - pisali.

Transport jechał na zachód, a nie na wschód

Ustaliliśmy miejsce, gdzie nagrano przejazd transportu. Na wideo widać charakterystyczne fragmenty infrastruktury kolejowej i drogowej. Tory są na wiadukcie, pod nim biegnie ulica. Po lewej stronie pociąg mija wielopiętrowy blok, obok którego stoi smukła, ceglana wieża lub komin.

Taki budynek i wieża znajdują się przy torach kolejowych w fińskim mieście Tampere. Zdjęcia dostępne na Google Street View potwierdzają, że jest to lokalizacja, w której nagrano wideo.

Na dalszym planie nagrania widać, że w kierunku, w którym zmierza skład, jest kolejna wieża z charakterystycznym kloszem na górze. Obie wspomniane budowle widać na panoramie dostępnej na Google Street View. Wieża z kloszem to Nasinneula - wieża widokowa na jezioro Nasijarvi i najwyższy (168 m) budynek w Finlandii. Ceglana konstrukcja to komin poprzemysłowy.

Dzięki tym charakterystycznym dwóm punktom możemy stwierdzić, że pociąg kierował się na zachód, a nie na wschód - czyli jechał w kierunku przeciwnym niż fińsko-rosyjska granica.

Transport zmierzał na ćwiczenia Arrow 22

Nagraniu przyjrzała się amerykańska redakcja fact-checkingowa Snopes. Ustaliła, że opisy dołączane do filmu w sieci wprowadzają w błąd. Okazuje się, że na wideo widać fińskie czołgi transportowane na ćwiczenia wojskowe, które rozpoczęły się na początku maja.

4 maja Siły Zbrojne Finlandii (Puolustusvoimat) odniosły się na Twitterze do popularnego nagrania. "W sieci krąży film, na którym ma być widać, jak czołgi są przenoszone na granice Finlandii. To nieprawda. Czołgi były transportowane na ćwiczenia wojskowe Arrow 22. Ćwiczenia odbywają się w Niinisalo i Sakyla" - wyjaśniono na profilu Sił Zbrojnych Finlandii na Twitterze. Niinisalo i Sakyla znajdują się w południowo-zachodniej Finlandii.

prawda

Komunikat z 14 kwietnia opublikowany na stronie fińskich wojsk lądowych (Maavoimat) informował, że ćwiczenia Arrow 22 zaplanowano na 2-13 maja tego roku (nagranie transportu zaczęło być rozpowszechniane przez internautów 3 maja). W ćwiczeniach biorą udział również żołnierze z Wielkiej Brytanii, Łotwy, USA i Estonii.

Wprowadzające w błąd opisy nagrania mogą być związane z napięciami między Rosją a Finlandią, ponieważ ten drugi kraj przygotowuje się do złożenia formalnego wniosku o członkostwo w Organizacji Traktatu Północnoatlantyckiego (NATO). W drugiej połowie kwietnia fiński parlament rozpoczął debatę na temat możliwości wstąpienia do NATO. Osiem na dziesięć ugrupowań wyraziło poparcie dla przyłączenia się do sojuszu bądź zawiązania innego sojuszu wojskowego w odpowiedzi na rosyjską inwazję na Ukrainę.

Autor: Gabriela Sieczkowska / Źródło: Konkret24; zdjęcie:

Źródło zdjęcia głównego: Google, Twitter

Pozostałe wiadomości

Po burzliwych obradach Rada Warszawy zdecydowała, że nocny zakaz sprzedaży alkoholu zostanie wprowadzony tylko w części miasta i to na zasadzie pilotażu. Prezydent Rafał Trzaskowski twierdzi, że tak zrobiło wiele innych miast. Sprawdzamy słowa prezydenta stolicy. Pokazujemy też, gdzie w Polsce jest zakaz sprzedaży alkoholu po godzinie 22.

Nocna prohibicja. Trzaskowski o pilotażu w "wielu miastach". Tylko w których?

Nocna prohibicja. Trzaskowski o pilotażu w "wielu miastach". Tylko w których?

Źródło:
Konkret24

"Czwarty rozbiór Polski", "Tuskowi chodzi o to, żeby wyprzedać Polskę do reszty" - to komentarze internautów na informację o potencjalnym przejęciu polskiej kopalni przez spółkę założoną w Ukrainie. Politycy opozycji piszą o "rozprzedawaniu Polski" i krytykują brak reakcji rządu. Tylko pomijają istotny fakt, o którym mało Polaków wie.

"Ukraińcy przejmą polską kopalnię". Ile w tym prawdy, ile polityki

"Ukraińcy przejmą polską kopalnię". Ile w tym prawdy, ile polityki

Źródło:
Konkret24

Gdy jedne znikają, pojawiają się nowe. W serwisie YouTube nastąpił wysyp kanałów z filmami promującymi prezydenta Karola Nawrockiego. Tworzone przez sztuczną inteligencję materiały wydają się niedopracowane, ale budzą emocje - a o to chodzi. Widać w nich klasyczne mechanizmy dezinformacji. Jakby ktoś sprawdzał, które historie chwytają za serce. Jakby badano potencjał, który w przyszłości można wykorzystać.

"Dał lekcję Putinowi", "zmiażdżył Macrona". Nie musisz wierzyć, masz oglądać

"Dał lekcję Putinowi", "zmiażdżył Macrona". Nie musisz wierzyć, masz oglądać

Źródło:
TVN24+

Wizyta prezydenta Karola Nawrockiego w Berlinie ponownie uruchomiła w Polsce dyskusję o reparacjach wojennych - a właściwie o tym, jak nazywać teraz nasze żądania. Bo prezydent twierdzi, że "punktem wyjścia jest raport reparacyjny", ale poseł PiS i były wiceszef MSZ mówi, że reparacje to "określenie medialne". W dyskusji widać zmianę narracji polityków prawicy.

Od "reparacji" do "zadośćuczynienia". To jednak nie to samo

Od "reparacji" do "zadośćuczynienia". To jednak nie to samo

Źródło:
Konkret24

Mający milionowe zasięgi influencer rozważa w nagranym filmie, "czy sytuacja z dronami to było celowe działanie Rosji". Polityk Konfederacji zastanawia się, "skąd ta pewność", że drony były rosyjskie. Polscy eurodeputowani oskarżają Unię Europejską, że "nakręca prowojenną histerię w Polsce" i że zagrożenie ze strony Rosji to wina Zachodu. Oto jakie echa rosyjskich narracji znajdujemy w popularnych teraz nagraniach na Facebooku.

Dziki Trener, Pejo, Wyrzykowski.... Rozważania o dronach na rosyjską nutę

Dziki Trener, Pejo, Wyrzykowski.... Rozważania o dronach na rosyjską nutę

Źródło:
Konkret24

Setki tysięcy wyświetleń ma post z nagraniem pokazującym rzekomo, jak rozpędzona tesla uderza w sklep sieci Biedronka. Jedni twierdzą, że to zapis z monitoringu; inni podejrzewają komputerową symulację. Faktem jest, że do podobnego zdarzenia doszło.

Wjechał teslą w sklep? "Co tu się wydarzyło"

Wjechał teslą w sklep? "Co tu się wydarzyło"

Źródło:
Konkret24

Setki tysięcy wyświetleń generują filmy przedstawiające nocny przejazd wojsk, które opisane są jako przerzucanie nowych jednostek NATO do Polski bądź transfer polskich wojsk na wschodnią granicę. Przestrzegamy: oba filmy pokazują inną sytuację i zostały wykorzystane do dezinformacji.

"Polska przesuwa wojska", "NATO dozbraja Polskę"? Dezinformacja z filmami

"Polska przesuwa wojska", "NATO dozbraja Polskę"? Dezinformacja z filmami

Źródło:
Konkret24

Premier zapowiedział, że powstanie plan, by "każdy dorosły mężczyzna w Polsce był szkolony na wypadek wojny". Model szkolenia miał powstać "w ciągu tygodni" - Donald Tusk mówił w marcu 2025 roku. Dziś politycy pytają, co się stało z tą zapowiedzią. Sprawdzamy.

Tusk zapowiedział model szkoleń wojskowych "do końca marca". Czy jest?

Tusk zapowiedział model szkoleń wojskowych "do końca marca". Czy jest?

Źródło:
Konkret24

Według jednych umowa Unii Europejskiej z Mercosur "zniszczy dorobek polskiego rolnictwa". Według innych będzie szansą na zwiększenie polskiego eksportu do krajów Ameryki Południowej. Polityczna dyskusja skupia się jednak na sytuacji rolników, a obaw słyszymy więcej niż argumentów "za". Czy rzeczywiście takowych nie ma? Wyjaśniamy, co kryje się w tej kontrowersyjnej umowie.

Umowa UE z Mercosur. O co w tym wszystkim chodzi

Umowa UE z Mercosur. O co w tym wszystkim chodzi

Źródło:
TVN24+

Czy "jesteśmy w dużej mierze bezbronni" w przypadku masowego ataku dronami? Dlaczego skuteczność ich neutralizowania w Ukrainie jest dużo wyższa niż w Polsce? Jakim sprzętem dysponujemy, na jaki czekamy? Ostatnie incydenty z rosyjskimi bezzałogowcami wywołują takie pytania, ale też wiele rozbieżnych komentarzy. Wyjaśniamy, dlaczego według ekspertów "mur przeciwdronowy" nie ma sensu oraz o czym nie wolno zapominać, porównując Polskę z Ukrainą.

Polska obrona przeciwdronowa. Co mamy, czego brakuje

Polska obrona przeciwdronowa. Co mamy, czego brakuje

Źródło:
TVN24+

Minister sprawiedliwości Waldemar Żurek w ramach przywracania praworządności zakłada odzyskiwanie pieniędzy od tak zwanych neo-sędziów. Ponieważ Polska musi za wydane przez nich wyroki wypłacać milionowe odszkodowania, mają te straty pokrywać "z własnej kieszeni". Czy to prawnie możliwe? Różnice zdań wśród prawników nie wieszczą tym planom powodzenia.

Żurek: "będą musieli zapłacić z własnej kieszeni". To możliwe?

Żurek: "będą musieli zapłacić z własnej kieszeni". To możliwe?

Źródło:
Konkret24

Ciało Carlo Acutisa - zwanego pierwszym świętym z pokolenia millenialsów - od lat wystawione jest na widok publiczny. Wygląda, jakby nastolatek właśnie zapadł w sen. To rodzi pytania, dlaczego 19 lat po śmierci jego ciało nie uległo rozkładowi. Wyjaśniamy krążące w sieci nagranie.

Tak wygląda ciało Acutisa 19 lat po śmierci? Co pokazuje ten film

Tak wygląda ciało Acutisa 19 lat po śmierci? Co pokazuje ten film

Źródło:
Konkret24

Niemal milion wyświetleń zyskał anglojęzyczny post pokazujący rzekome ruchy polskich wojsk tuż przed rosyjsko-białoruskimi ćwiczeniami Zapad-2025. To kolejny przykład jak dezinformacja podsyca emocje i buduje narrację o eskalacji napięć.

Polskie wojsko "rozgrzewa się"? Manipulacja w związku z Zapad-2025

Polskie wojsko "rozgrzewa się"? Manipulacja w związku z Zapad-2025

Źródło:
Konkret24

Internauci i media szeroko komentują słowa wiceprezydenta USA J.D. Vance'a, który stwierdził, że Donald Trump "nie widzi powodów", by izolować Rosję. Niektórzy sugerowali, że słowa te padły w kontekście naruszenia polskiej przestrzeni powietrznej przez rosyjskie drony. Wyjaśniamy, co dokładnie powiedział Vance.

J.D. Vance o współpracy z Rosją. Co powiedział?

J.D. Vance o współpracy z Rosją. Co powiedział?

Źródło:
Konkret24

Falę komentarzy wzbudziła wypowiedź rzeczniczki resortu spraw wewnętrznych Karoliny Gałeckiej podczas konferencji prasowej. A konkretnie: chodzi o fragment jej wystąpienia, który w mediach społecznościowych zaprezentował właściciel Kanału Zero. Oburzenie wywołał fakt, jak jedno zdanie wykorzystał on do manipulacji.

Rzeczniczka, która "uciekłaby z Polski"? Jak zmanipulowano tę wypowiedź

Rzeczniczka, która "uciekłaby z Polski"? Jak zmanipulowano tę wypowiedź

Źródło:
Konkret24

Wpis posła Michała Wosia z PiS o zamianie polskiego napisu na niemiecki wywołał burzę w sieci. Część internautów grzmiała o "germanizacji" Gdańska, inni zarzucali posłowi wprowadzanie w błąd. O co chodzi ze zmianą i kiedy do niej doszło.

"Germanizacja wróciła" w Gdańsku? Burza o napis po niemiecku

"Germanizacja wróciła" w Gdańsku? Burza o napis po niemiecku

Źródło:
Konkret24

Zdjęcia z pogrzebu ofiar zbrodni wołyńskiej w Puźnikach wzbudzają pytania i komentarze internautów. Chodzi o "rozmiary trumien" - według niektórych są one "zastanawiające", budzą podejrzenia i domysły. Niesłusznie.

Pogrzeb w Puźnikach i pytania o rozmiary trumien. "Małe dzieci tam leżą"?  

Pogrzeb w Puźnikach i pytania o rozmiary trumien. "Małe dzieci tam leżą"?  

Źródło:
Konkret24

"Sami Ukraińcy na egzaminie", "nawet jednego Polaka" - utyskuje były kandydat na prezydenta, opowiadając o egzaminach do Szkoły Głównej Handlowej w Warszawie. Lista przyjętych dowodzi, że mówi nieprawdę. A wyjaśnienie, gdzie on zobaczył "całe sale Ukraińców", jest proste.

Egzaminy do SGH. "Całe sale Ukraińców"? Uczelnia wyjaśnia

Egzaminy do SGH. "Całe sale Ukraińców"? Uczelnia wyjaśnia

Źródło:
Konkret24

Czy przywrócenie przez Polskę kontroli na zachodniej granicy spowodowało, że maleją liczby przekazywanych nam z Niemiec cudzoziemców? Prezentujemy najświeższe statystyki strony polskiej i niemieckiej.

"Proceder trwa nadal"? Ilu migrantów przekazano ostatnio z Niemiec do Polski

"Proceder trwa nadal"? Ilu migrantów przekazano ostatnio z Niemiec do Polski

Źródło:
Konkret24

"Nawet Namibia wytargała od nich odszkodowanie, ale Polakom nic się nie należy" - takie głosy padają w dyskusji na temat reparacji od Niemiec dla Polski za drugą wojnę światową. Europoseł PiS twierdzi, że afrykański kraj dostał już od Niemiec ponad miliard euro. Tylko że to fałsz. Nie jedyny w tej narracji.

"Nawet Namibia wytargała" od Niemiec odszkodowanie? Mamy odpowiedź

"Nawet Namibia wytargała" od Niemiec odszkodowanie? Mamy odpowiedź

Źródło:
Konkret24

Prawo i Sprawiedliwość alarmuje o podwyżce składek ZUS dla przedsiębiorców od 2026 roku. Składki faktycznie mają wzrosnąć, ale mechanizm ich wyliczania nie jest żadną nowością. Działa od lat, a wcześniej korzystała z niego także Zjednoczona Prawica.

"ZUS w górę!" straszy PiS. Według tych samych zasad rośnie od lat

"ZUS w górę!" straszy PiS. Według tych samych zasad rośnie od lat

Źródło:
Konkret24

Historia osady z epoki odkrytej na szkockich wyspach zaciekawiła wielu internautów. Tym większe oburzenie wywołało jednak zdjęcie, które wcale nie przedstawia tego miejsca. Wyjaśniamy, co pokazuje.

Osada w Szkocji "starsza niż piramidy w Egipcie". Tak, ale coś tu nie pasuje

Osada w Szkocji "starsza niż piramidy w Egipcie". Tak, ale coś tu nie pasuje

Źródło:
Konkret24

Tylko prąd z węgla jest prawdziwy, a ten z wiatru "to gorsze, słabsze elektrony" - przekonuje autor filmu na TikToku. Dowodem według niego jest "niedoprane pranie". Internauci nie dowierzają, a eksperci wyjaśniają.

Z wiatru jest "gorszy prąd"? Nie od tego zależy energia w gniazdku

Z wiatru jest "gorszy prąd"? Nie od tego zależy energia w gniazdku

Źródło:
Konkret24

Włosi finansują ze środków KPO wypłaty reparacji za straty spowodowane przez Niemców w czasie drugiej wojny - taki przekaz pojawił się zaraz po tym, gdy prezydent Nawrocki wrócił do tematu wypłaty reparacji dla Polski. Niektórzy twierdzą nawet, że na te wypłaty dla Włochów składają się Polacy - w ramach unijnych składek. Punktujemy główne trzy kłamstwa tej narracji.

Włosi, reparacje od Niemiec i wypłaty z KPO. "My Polacy to finansujemy"?

Włosi, reparacje od Niemiec i wypłaty z KPO. "My Polacy to finansujemy"?

Źródło:
Konkret24