"Zakaz jazdy samochodem w pojedynkę"? Ile w tym prawdy

Na przełomie lipca i sierpnia w polskich mediach społecznościowych pojawiło się sporo doniesień o rzekomych planach zmian w hiszpańskich przepisach. Według internautów mają utrudnić poruszanie się samochodem po mieście. "Socjalistyczna Hiszpania planuje wprowadzić zakaz prowadzenia samochodu… w pojedynkę. Przynajmniej dwie osoby będą musiały siedzieć w jadącym samochodzie. Powód? Bo za dużo samochodów, bo środowisko. Czyli… sprzedaj samochód chciwy kapitalisto" - tak 25 lipca przekonywał jeden z użytkowników serwisu X (pisownia wszystkich postów oryginalna). Do wpisu dodał link do artykułu z anglojęzycznego portalu Majorca Daily Bullietin pod tytułem: "Hiszpania proponuje zakaz jazdy w pojedynkę: Nowa zasada wymagałaby minimum dwóch osób w samochodzie". Wpis wyświetlono ponad 47 tys. razy. Polubiło go ponad tysiąc użytkowników.

Na początku sierpnia temat podchwycił Paweł Usiądek, polityk Konfederacji. "Socjalizm po hiszpańsku. Zakaz dwóch aut w rodzinie i minimalne kwoty pasażerów w autach" - napisał 2 sierpnia na Facebooku. Dalej opisywał m.in.: "Hiszpańska wojna z kierowcami wkracza w nową fazę. Pod pretekstem ekologii - zakazy, opłaty, reglamentacja. Ogółem zamordyzm. Hiszpańskie władze chcą wprowadzić obowiązek, aby auta przewoziły co najmniej dwie osoby w godzinach szczytu. Początkowo w formie pilotażu tylko w dużych miastach, ale w przyszłości być może na całym terytorium kraju. (...) To jednak tylko początek. Władze rozważają ograniczenie liczby samochodów do jednego na rodzinę".

Polityk Konfederacji podkreślał, że uzasadnienie ograniczeń - "zrównoważona mobilność" i "ekologia" - to jedynie pretekst. "W rzeczywistości chodzi o jedno: eliminację prywatnego transportu, reglamentację przemieszczania się i fiskalne dojenie mieszkańców" - stwierdził. Kto jednak doczytał jego post do końca, dowiedział się, że "na razie te absurdalne pomysły są w fazie analizowania".

Wpis polityka Konfederacji udostępniono niemal 250 razy, zebrał prawie 500 reakcji. Takie posty opublikował on też na Instagramie i w serwisie X - gdzie również wzbudziły zainteresowanie internautów. Post Usiądka w serwisie X wyświetlono ponad 105 tys. razy.

W komentarzach internautów dominowały oburzenie i nieufność. Były też komentarze wymierzone w Unię Europejską: "Ludzie się obudzą i to będzie koniec szatańskiej UE"; "Blisko, coraz bliżej końca tego eurokołchozu!"; "Wyjść z unii bo te chore pomysły to oni lubią klonować".

Część internautów krytykowała rząd Hiszpanii: "Kolejny kraj niszczony przez rządy lewactwa"; "Brzmi dosyć komunistycznie. Czy ktoś tam zwariował???"; "Jak widać Hiszpania się rozwija w złym kierunku, dokąd zmierzasz Hiszpanio?"; "Kto wymyśla te bzdurne przepisy, czy ci lewacy są obłąkani, przecież normalny człowiek tego nie wytrzyma".

Inni ironizowali: "Czekam na to aż ci, którym Hiszpania zawróciła w głowie, zaczną wracać do Polski"; "Jakby coś takiego wprowadzili w Polsce to biorę się za sprzedaż manekinów".

Lecz byli i tacy, którzy wątpili, że opisane przez Usiądka plany w Hiszpanii są prawdą: "Jakieś źródło?"; "Jak wy coś napiszecie to na bank jest inaczej. Żałosna ta wasza propaganda"; "Nie chce mi się sprawdzić gdzie nakłamałeś jak zwykle".

Sprawdziliśmy więc, co wiadomo o propozycjach hiszpańskich władz.

Nic nie wskazuje na to, by władze Hiszpanii chciały wprowadzić zakaz jazdy samochodem w pojedynkę. W hiszpańskim internecie w marcu 2025 roku rozpowszechniano podobny przekaz. Wówczas internauci przekonywali, że hiszpańska Generalna Dyrekcja Ruchu Drogowego (DGT) zakazała poruszania się autem w pojedynkę. To nieprawda.

DGT, pytana o sprawę przez hiszpańskie redakcje fact-checkingowe Matilda i VerificaRTVE, zaprzeczyła tym twierdzeniom i potwierdziła, że jazda solo w Hiszpanii nie jest ani zabroniona, ani karana. Jednocześnie urząd podkreślił, że owszem, promuje współdzielenie samochodów.

W Hiszpanii od lat obowiązują bowiem pasy VAO (Vehículos de Alta Ocupación), czyli pasy przeznaczone dla pojazdów z co najmniej dwoma osobami w środku. Wyjątkiem od tej zasady są pojazdy o zerowej emisji oraz te prowadzone przez osoby z niepełnosprawnościami. Takie pasy znajdują się na drogach w Madrycie, Sewilli, Granady i Majorki. Celem jest usprawnienie ruchu i zwiększenie efektywności transportu miejskiego, a nie zakazywanie poruszania się samochodem w pojedynkę.

Hiszpania nie zamierza zakazać posiadania więcej niż jednego auta na rodzinę. Brak jest oficjalnych komunikatów czy doniesień hiszpańskich agencji informacyjnych, aby rozważano wprowadzenie takiego rozwiązania w całym kraju. Fałszywy przekaz najprawdopodobniej wziął się z przekręcenia informacji o nowym projekcie regulacji, który rozpatruje Rada Majorki (Consell Insular de Mallorca), czyli lokalne władze tej hiszpańskiej wyspy.

Projekt proponuje między innymi maksymalny limit pojazdów, które mogą wjechać na wyspę; limit pojazdów przeznaczonych do wynajmu; opłatę za wjazd samochodów przyjezdnych turystów. Za łamanie przepisów przewidziano grzywny od 300 do 30 000 euro z możliwością czasowego unieruchomienia aut nie mających zezwolenia na wjazd.

Rezydenci Majorki mają być zwolnieni z tego przepisu. Osoby niebędące rezydentami, które mają dom na Majorce, będą mogły mieć tylko jeden pojazd, pod warunkiem płacenia podatków na wyspie - wynika z komunikatu prasowego Rady Majorki. Tylko że tam ta regulacja jeszcze nie weszła w życie. Wcześniej podobne rozwiązania wprowadziły sąsiednie wyspy - Formentera w 2019 roku i Ibiza trzy lata później.

Proponowane przepisy mają być odpowiedzią na wzrost liczby aut na Majorce. W sezonie turystycznym na wyspie tworzą się potężne korki, co przeciąża drogi, wydłuża podróże i utrudnia codzienne życie mieszkańcom. Tylko w 2023 roku na wyspę wjechało blisko 380 tys. samochodów, czyli aż o 108  proc. więcej niż w 2017 roku - wynika z badania zleconego przez Radę Majorki. W szczytowym tygodniu sierpnia 2023 roku liczba pojazdów na drogach Majorki sięgała 956,7 tys. Było to o ponad 120 tys. więcej ponad poziom uznany za optymalny (834,3 tys.).

Fałszywy przekaz o rzekomym zakazie posiadania więcej niż jednego auta na rodzinę wyjaśniała m.in. redakcja fact-checkingowa VerificaRTVE działająca przy portalu hiszpańskiego publicznego nadawcy.