FAŁSZ

"Brytyjska policja pozwala muzułmanom atakować Brytyjczyka"? Fejk posła Berkowicza

Źródło:
Konkret24
Starcia z policją po ataku nożownika w Southport. Zamieszki w Wielkiej Brytanii (materiał z sierpnia 2024)
Starcia z policją po ataku nożownika w Southport. Zamieszki w Wielkiej Brytanii (materiał z sierpnia 2024)Maciej Woroch/Fakty TVN
wideo 2/3
Starcia z policją po ataku nożownika w Southport. Do zamieszek doszło też przy Downing StreetMaciej Woroch/Fakty TVN

Polscy politycy opozycji chętnie rozpowszechniają w mediach społecznościowych nagrania z Wielkiej Brytanii dokumentujące społeczne niepokoje po tragedii w Southport. Podkreślają przy tym antymigranckie nastroje na Wyspach. I tak poseł Konfederacji Konrad Berkowicz opublikował film, który rzekomo pokazuje, jak brytyjska policja "w ramach ubogacenia kulturowego pozwala muzułmanom" atakować Brytyjczyka. Ale to fake news.

Pokazujemy, co jest prawdą, a co fałszem
Weryfikujemy fake newsy, sprawdzamy dane, analizujemy informacje z sieci

Podczas gdy przez Wielką Brytanię przechodzi fala zamieszek po zabójstwie trzech dziewczynek w Southport, sieć zalewają nagrania pokazujące wydarzenia na ulicach brytyjskich miast. Rozpowszechniają je chętnie internauci przeciwni migrantom, grupy antymigracyjne, a także politycy - w tym polscy.

Przypomnijmy: 29 lipca w angielskim Southport, obok Liverpoolu, uzbrojony w nóż sprawca zaatakował grupę dzieci podczas zajęć tanecznych. Ranił 13 osób - dwoje dorosłych i 11 dzieci. Zginęły trzy dziewczynki. Jak ustaliła policja, napastnik od 2013 roku mieszkał w Banks nieopodal Southport, jego rodzice pochodzą z Rwandy, ale on urodził się w Cardiff w Walii. Postawiono mu zarzut morderstwa i próby morderstwa. Ponieważ jest niepełnoletni, zgodnie z prawem jego tożsamość mogła zostać ujawniona dopiero po postawieniu mu zarzutów. A do tego czasu, już zaraz po ataku, w internecie zaczęły krążyć fałszywe informacje o rzekomej narodowości sprawcy: że miał się nazywać Ali Al-Shakati i być muzułmańskim azylantem, który przypłynął do Wielkiej Brytanii na łodzi w 2023 roku. Doniesienia o rzekomym pochodzeniu i religii napastnika szybko rozprzestrzeniły się w mediach społecznościowych, posty z tym przekazem osiągały miliony wyświetleń - co podsycało w społeczeństwie antymigracyjne nastroje. "Części z tych postów towarzyszyła islamofobiczna i rasistowska nienawiść" - opisywała w analizie dla BBC News Marianna Spring, dziennikarka BBC i ekspertka ds. dezinformacji.

Pierwsze zamieszki w Southport wybuchły dzień po ataku, w okolicy lokalnego meczetu. 53 policjantów zostało rannych. Demonstracje rozlały się na inne części kraju. Ludzie wyszli na ulice Liverpoolu, Bristolu, Nottingham, Leeds, Blackpool, Hull, Stoke-on-Trent, Manchesteru, Belfastu. Nagrania z tych wydarzeń trafiały do sieci. Lecz w mediach społecznościowych rozpowszechniane są też - w celu zwiększenia antymigranckich i antymuzułmańskich nastrojów - filmy stare, niezwiązane z bieżącymi wydarzeniami, czasami nawet nie pochodzące z Wysp. Jak np. weryfikowany w Konkret24 materiał o tym, że "muzułmańscy imigranci pokazują swoją broń na ulicy".

CZYTAJ WIĘCEJ W KONKRET24: "Muzułmańskie tańce z nożami w Birmingham". Co to za film

Z kolei 11 sierpnia poseł Konfederacji Konrad Berkowicz, wiceprezes Nowej Nadziei, opublikował w serwisie X nagranie, na którym widać, jak policja próbuje doprowadzić do radiowozu jakiegoś mężczyznę, lecz atakuje ich grupa mężczyzn, w tym także o ciemniejszej karnacji twarzy, niektórzy są w kominiarkach. Policjant nie radzi sobie z tymi atakami, zostaje uderzony, a mężczyzna, którego prowadził, jest bity, a potem kopany. Poseł Berkowicz skomentował ten film: "Piękna postawa brytyjskiej policji, która w ramach ubogacenia kulturowego trzyma Brytyjczyka za ramiona i pozwala muzułmanom go atakować". 12 sierpnia wpis ten miał ponad 200 tys. wyświetleń, 13 sierpnia - już ponad 335 tys.

FAŁSZ
Post posła Konrada Berkowicza z fałszywym komentarzem do starego nagrania miał po trzech dniach ponad 330 tys. wyświetleń x.com

W komentarzach pod postem wpisywali się polscy internauci nie kryjący niechęci do migrantów. "Ciekawe kiedy otworzą oczy"; "Bo to jest Islamska policja Kalifatu Brytyjskiego. Nie ma już Wielkiej Brytanii"; "Dzicz pontonowa kontra zniewieściała, lewacka pseudopolicja"; "niedługo u nas to samo" - komentowali (pisownia postów oryginalna).

Jednak wielu zwracało uwagę Berkowiczowi, że powiela fake newsa. "Trochę wstyd, że poseł powiela fejk. Jak mamy wierzyć, że umie Pan sprawdzić ustawy, skoro nie potrafi sprawdzić źródła nagrania" - zauważył jeden z nich. Inny napisał: "Puszczasz fejki. Nagranie pochodzi z 2022 roku i przedstawia demonstrację w Londynie przeciwko sytuacji w Iranie". Odezwał się też Jakup Krupa, polski dziennikarz pracujący na Wyspach: "Kłamstwo. To stare nagranie z 2022 roku, nagrane w zupełnie innym kontekście protestów dot. sytuacji w Iranie".

Bo rzeczywiście poseł Konfederacji opublikował fake newsa.

To Londyn, ale w 2022 roku

Pokazane przez Berkowicza nagranie było już rozpowszechniane jako fake news wcześniej, w 2023 roku - ale wtedy jako rzekomo pokazujące sceny przemocy na propalestyńskim wiecu w Londynie. Jak wyjaśniał w listopadzie ubiegłego roku dziennikarz sekcji BBC Verify Shayan Sardarizadeh, film pochodzi z września 2022 roku i powstał podczas starć przeciwników irańskiego reżimu na proteście w Londynie.

FAŁSZ
To samo nagranie pokazywano już w 2023 roku - również z fałszywym opisemx.com

26 września 2022 roku Al Jazeera za AFP informowała, że w Paryżu i Londynie policja starła się z demonstrantami próbującymi dotrzeć do ambasad Iranu w tych miastach. Zdjęcia opublikowane w mediach społecznościowych pokazywały protestujących próbujących przebić się przez policyjne bariery bezpieczeństwa przed ambasadą Iranu. W Londynie policja podała, że dokonała 12 aresztowań, a pięciu funkcjonariuszy zostało poważnie rannych. Serwis Independent opisywał, że tłum skandował "Śmierć Islamskiej Republice" i wymachiwał flagą narodową Iranu sprzed rewolucji w 1979 roku. Ambasada została oblana czerwoną farbą.

Protesty te były wyrazem sprzeciwu wobec polityki władz Iranu. We wrześniu 2022 roku Mahsa Amini, 22-letnia irańska Kurdyjka, została aresztowana przez irańską policję ds. moralności za rzekome nieprzestrzeganie zgodnego z islamskim kodeksem ubioru. Trzy dni później Amini zmarła w areszcie. Irańscy urzędnicy zaprzeczali, że została pobita przez policję i twierdzili, że zmarła z przyczyn naturalnych. Jednak jej śmierć wywołała powszechne protesty w całym kraju, które trwały przez ponad 100 dni. Właśnie w geście solidarności z protestującymi w Iranie organizowano demonstracje przed irańskimi ambasadami w miastach europejskich.

PRAWDA
Tekst australijskiego serwisu z września 2022 roku - pokazano tam kadry z nagrania, które w sierpniu 2024 roku jest błędnie przedstawiane jako aktualnenews.com.au

28 września 2022 roku australijski serwis news.com.au opublikował tekst zatytułowany: "Paskudne nagranie pokazujące, jak protest w sprawie Mahsy Amini wymyka się spod kontroli w Londynie" - zilustrowano go kadrami z wideo opublikowanego teraz przez posła Berkowicza. Zdjęcia podpisano: "Mężczyzna został wciągnięty do policyjnej furgonetki z zakrwawioną twarzą po tym, jak został obrzucony przedmiotami. Wizja lokalna wykazała, że incydent miał miejsce w pobliżu dzielnicy Kilburn w północno-zachodnim Londynie". W tekście podano, że źródłem tych kadrów są "nagrania zarejestrowane przez osoby postronne", które "pokazały protestujących z irańskimi flagami, którzy starli się z funkcjonariuszami policji terytorialnej przed ambasadą".

Filmów z tego wydarzenia jest w sieci wiele. Były nagrywane z różnych perspektyw przez świadków i masowo zamieszczane w mediach społecznościowych we wrześniu 2022 roku. Najwcześniejszy, jaki udało nam się znaleźć, pojawił się na Facebooku 25 września 2022 roku: jest nagrany z innej perspektywy niż wersja opublikowana przez posła Berkowicza, ale widać na nim tego samego mężczyznę w bluzie klubu Boston Celtics i policyjny radiowóz. "Zwolennik Islamskiej Republiki (Iranu - red.) został pobity przez protestujących w londyńskim centrum muzułmańskim" - opisał nagranie autor, który dodał hasztag #MahsaAmini.

PRAWDA
Nagranie pokazujące wydarzenie w Londynie opublikowano na Facebooku już 25 września 2022 rokuFacebook

W polskiej sieci nagranie z tego wydarzenia rok temu opublikowano m.in. na blogu jbzd.com - ale także z błędnym opisem, że to niby zamieszki w Londynie przed meczem Anglia-Iran. Zarówno ta informacja, jak i treść wpisu posła Berkowicza są fałszywe.

OGLĄDAJ W TVN24 GO: Największe zamieszki od ponad dekady w Wielkiej Brytanii. "Jest to bardzo trudna sytuacja"

Autorka/Autor:

Źródło: Konkret24

Źródło zdjęcia głównego: ANDY RAIN/PAP/x.com

Pozostałe wiadomości

Po burzliwych obradach Rada Warszawy zdecydowała, że nocny zakaz sprzedaży alkoholu zostanie wprowadzony tylko w części miasta i to na zasadzie pilotażu. Prezydent Rafał Trzaskowski twierdzi, że tak zrobiło wiele innych miast. Sprawdzamy słowa prezydenta stolicy. Pokazujemy też, gdzie w Polsce jest zakaz sprzedaży alkoholu po godzinie 22.

Nocna prohibicja. Trzaskowski o pilotażu w "wielu miastach". Tylko w których?

Nocna prohibicja. Trzaskowski o pilotażu w "wielu miastach". Tylko w których?

Źródło:
Konkret24

"Czwarty rozbiór Polski", "Tuskowi chodzi o to, żeby wyprzedać Polskę do reszty" - to komentarze internautów na informację o potencjalnym przejęciu polskiej kopalni przez spółkę założoną w Ukrainie. Politycy opozycji piszą o "rozprzedawaniu Polski" i krytykują brak reakcji rządu. Tylko pomijają istotny fakt, o którym mało Polaków wie.

"Ukraińcy przejmą polską kopalnię". Ile w tym prawdy, ile polityki

"Ukraińcy przejmą polską kopalnię". Ile w tym prawdy, ile polityki

Źródło:
Konkret24

Gdy jedne znikają, pojawiają się nowe. W serwisie YouTube nastąpił wysyp kanałów z filmami promującymi prezydenta Karola Nawrockiego. Tworzone przez sztuczną inteligencję materiały wydają się niedopracowane, ale budzą emocje - a o to chodzi. Widać w nich klasyczne mechanizmy dezinformacji. Jakby ktoś sprawdzał, które historie chwytają za serce. Jakby badano potencjał, który w przyszłości można wykorzystać.

"Dał lekcję Putinowi", "zmiażdżył Macrona". Nie musisz wierzyć, masz oglądać

"Dał lekcję Putinowi", "zmiażdżył Macrona". Nie musisz wierzyć, masz oglądać

Źródło:
TVN24+

Wizyta prezydenta Karola Nawrockiego w Berlinie ponownie uruchomiła w Polsce dyskusję o reparacjach wojennych - a właściwie o tym, jak nazywać teraz nasze żądania. Bo prezydent twierdzi, że "punktem wyjścia jest raport reparacyjny", ale poseł PiS i były wiceszef MSZ mówi, że reparacje to "określenie medialne". W dyskusji widać zmianę narracji polityków prawicy.

Od "reparacji" do "zadośćuczynienia". To jednak nie to samo

Od "reparacji" do "zadośćuczynienia". To jednak nie to samo

Źródło:
Konkret24

Mający milionowe zasięgi influencer rozważa w nagranym filmie, "czy sytuacja z dronami to było celowe działanie Rosji". Polityk Konfederacji zastanawia się, "skąd ta pewność", że drony były rosyjskie. Polscy eurodeputowani oskarżają Unię Europejską, że "nakręca prowojenną histerię w Polsce" i że zagrożenie ze strony Rosji to wina Zachodu. Oto jakie echa rosyjskich narracji znajdujemy w popularnych teraz nagraniach na Facebooku.

Dziki Trener, Pejo, Wyrzykowski.... Rozważania o dronach na rosyjską nutę

Dziki Trener, Pejo, Wyrzykowski.... Rozważania o dronach na rosyjską nutę

Źródło:
Konkret24

Setki tysięcy wyświetleń ma post z nagraniem pokazującym rzekomo, jak rozpędzona tesla uderza w sklep sieci Biedronka. Jedni twierdzą, że to zapis z monitoringu; inni podejrzewają komputerową symulację. Faktem jest, że do podobnego zdarzenia doszło.

Wjechał teslą w sklep? "Co tu się wydarzyło"

Wjechał teslą w sklep? "Co tu się wydarzyło"

Źródło:
Konkret24

Setki tysięcy wyświetleń generują filmy przedstawiające nocny przejazd wojsk, które opisane są jako przerzucanie nowych jednostek NATO do Polski bądź transfer polskich wojsk na wschodnią granicę. Przestrzegamy: oba filmy pokazują inną sytuację i zostały wykorzystane do dezinformacji.

"Polska przesuwa wojska", "NATO dozbraja Polskę"? Dezinformacja z filmami

"Polska przesuwa wojska", "NATO dozbraja Polskę"? Dezinformacja z filmami

Źródło:
Konkret24

Premier zapowiedział, że powstanie plan, by "każdy dorosły mężczyzna w Polsce był szkolony na wypadek wojny". Model szkolenia miał powstać "w ciągu tygodni" - Donald Tusk mówił w marcu 2025 roku. Dziś politycy pytają, co się stało z tą zapowiedzią. Sprawdzamy.

Tusk zapowiedział model szkoleń wojskowych "do końca marca". Czy jest?

Tusk zapowiedział model szkoleń wojskowych "do końca marca". Czy jest?

Źródło:
Konkret24

Według jednych umowa Unii Europejskiej z Mercosur "zniszczy dorobek polskiego rolnictwa". Według innych będzie szansą na zwiększenie polskiego eksportu do krajów Ameryki Południowej. Polityczna dyskusja skupia się jednak na sytuacji rolników, a obaw słyszymy więcej niż argumentów "za". Czy rzeczywiście takowych nie ma? Wyjaśniamy, co kryje się w tej kontrowersyjnej umowie.

Umowa UE z Mercosur. O co w tym wszystkim chodzi

Umowa UE z Mercosur. O co w tym wszystkim chodzi

Źródło:
TVN24+

Czy "jesteśmy w dużej mierze bezbronni" w przypadku masowego ataku dronami? Dlaczego skuteczność ich neutralizowania w Ukrainie jest dużo wyższa niż w Polsce? Jakim sprzętem dysponujemy, na jaki czekamy? Ostatnie incydenty z rosyjskimi bezzałogowcami wywołują takie pytania, ale też wiele rozbieżnych komentarzy. Wyjaśniamy, dlaczego według ekspertów "mur przeciwdronowy" nie ma sensu oraz o czym nie wolno zapominać, porównując Polskę z Ukrainą.

Polska obrona przeciwdronowa. Co mamy, czego brakuje

Polska obrona przeciwdronowa. Co mamy, czego brakuje

Źródło:
TVN24+

Minister sprawiedliwości Waldemar Żurek w ramach przywracania praworządności zakłada odzyskiwanie pieniędzy od tak zwanych neo-sędziów. Ponieważ Polska musi za wydane przez nich wyroki wypłacać milionowe odszkodowania, mają te straty pokrywać "z własnej kieszeni". Czy to prawnie możliwe? Różnice zdań wśród prawników nie wieszczą tym planom powodzenia.

Żurek: "będą musieli zapłacić z własnej kieszeni". To możliwe?

Żurek: "będą musieli zapłacić z własnej kieszeni". To możliwe?

Źródło:
Konkret24

Ciało Carlo Acutisa - zwanego pierwszym świętym z pokolenia millenialsów - od lat wystawione jest na widok publiczny. Wygląda, jakby nastolatek właśnie zapadł w sen. To rodzi pytania, dlaczego 19 lat po śmierci jego ciało nie uległo rozkładowi. Wyjaśniamy krążące w sieci nagranie.

Tak wygląda ciało Acutisa 19 lat po śmierci? Co pokazuje ten film

Tak wygląda ciało Acutisa 19 lat po śmierci? Co pokazuje ten film

Źródło:
Konkret24

Niemal milion wyświetleń zyskał anglojęzyczny post pokazujący rzekome ruchy polskich wojsk tuż przed rosyjsko-białoruskimi ćwiczeniami Zapad-2025. To kolejny przykład jak dezinformacja podsyca emocje i buduje narrację o eskalacji napięć.

Polskie wojsko "rozgrzewa się"? Manipulacja w związku z Zapad-2025

Polskie wojsko "rozgrzewa się"? Manipulacja w związku z Zapad-2025

Źródło:
Konkret24

Internauci i media szeroko komentują słowa wiceprezydenta USA J.D. Vance'a, który stwierdził, że Donald Trump "nie widzi powodów", by izolować Rosję. Niektórzy sugerowali, że słowa te padły w kontekście naruszenia polskiej przestrzeni powietrznej przez rosyjskie drony. Wyjaśniamy, co dokładnie powiedział Vance.

J.D. Vance o współpracy z Rosją. Co powiedział?

J.D. Vance o współpracy z Rosją. Co powiedział?

Źródło:
Konkret24

Falę komentarzy wzbudziła wypowiedź rzeczniczki resortu spraw wewnętrznych Karoliny Gałeckiej podczas konferencji prasowej. A konkretnie: chodzi o fragment jej wystąpienia, który w mediach społecznościowych zaprezentował właściciel Kanału Zero. Oburzenie wywołał fakt, jak jedno zdanie wykorzystał on do manipulacji.

Rzeczniczka, która "uciekłaby z Polski"? Jak zmanipulowano tę wypowiedź

Rzeczniczka, która "uciekłaby z Polski"? Jak zmanipulowano tę wypowiedź

Źródło:
Konkret24

Wpis posła Michała Wosia z PiS o zamianie polskiego napisu na niemiecki wywołał burzę w sieci. Część internautów grzmiała o "germanizacji" Gdańska, inni zarzucali posłowi wprowadzanie w błąd. O co chodzi ze zmianą i kiedy do niej doszło.

"Germanizacja wróciła" w Gdańsku? Burza o napis po niemiecku

"Germanizacja wróciła" w Gdańsku? Burza o napis po niemiecku

Źródło:
Konkret24

Zdjęcia z pogrzebu ofiar zbrodni wołyńskiej w Puźnikach wzbudzają pytania i komentarze internautów. Chodzi o "rozmiary trumien" - według niektórych są one "zastanawiające", budzą podejrzenia i domysły. Niesłusznie.

Pogrzeb w Puźnikach i pytania o rozmiary trumien. "Małe dzieci tam leżą"?  

Pogrzeb w Puźnikach i pytania o rozmiary trumien. "Małe dzieci tam leżą"?  

Źródło:
Konkret24

"Sami Ukraińcy na egzaminie", "nawet jednego Polaka" - utyskuje były kandydat na prezydenta, opowiadając o egzaminach do Szkoły Głównej Handlowej w Warszawie. Lista przyjętych dowodzi, że mówi nieprawdę. A wyjaśnienie, gdzie on zobaczył "całe sale Ukraińców", jest proste.

Egzaminy do SGH. "Całe sale Ukraińców"? Uczelnia wyjaśnia

Egzaminy do SGH. "Całe sale Ukraińców"? Uczelnia wyjaśnia

Źródło:
Konkret24

Czy przywrócenie przez Polskę kontroli na zachodniej granicy spowodowało, że maleją liczby przekazywanych nam z Niemiec cudzoziemców? Prezentujemy najświeższe statystyki strony polskiej i niemieckiej.

"Proceder trwa nadal"? Ilu migrantów przekazano ostatnio z Niemiec do Polski

"Proceder trwa nadal"? Ilu migrantów przekazano ostatnio z Niemiec do Polski

Źródło:
Konkret24

"Nawet Namibia wytargała od nich odszkodowanie, ale Polakom nic się nie należy" - takie głosy padają w dyskusji na temat reparacji od Niemiec dla Polski za drugą wojnę światową. Europoseł PiS twierdzi, że afrykański kraj dostał już od Niemiec ponad miliard euro. Tylko że to fałsz. Nie jedyny w tej narracji.

"Nawet Namibia wytargała" od Niemiec odszkodowanie? Mamy odpowiedź

"Nawet Namibia wytargała" od Niemiec odszkodowanie? Mamy odpowiedź

Źródło:
Konkret24

Prawo i Sprawiedliwość alarmuje o podwyżce składek ZUS dla przedsiębiorców od 2026 roku. Składki faktycznie mają wzrosnąć, ale mechanizm ich wyliczania nie jest żadną nowością. Działa od lat, a wcześniej korzystała z niego także Zjednoczona Prawica.

"ZUS w górę!" straszy PiS. Według tych samych zasad rośnie od lat

"ZUS w górę!" straszy PiS. Według tych samych zasad rośnie od lat

Źródło:
Konkret24

Historia osady z epoki odkrytej na szkockich wyspach zaciekawiła wielu internautów. Tym większe oburzenie wywołało jednak zdjęcie, które wcale nie przedstawia tego miejsca. Wyjaśniamy, co pokazuje.

Osada w Szkocji "starsza niż piramidy w Egipcie". Tak, ale coś tu nie pasuje

Osada w Szkocji "starsza niż piramidy w Egipcie". Tak, ale coś tu nie pasuje

Źródło:
Konkret24

Tylko prąd z węgla jest prawdziwy, a ten z wiatru "to gorsze, słabsze elektrony" - przekonuje autor filmu na TikToku. Dowodem według niego jest "niedoprane pranie". Internauci nie dowierzają, a eksperci wyjaśniają.

Z wiatru jest "gorszy prąd"? Nie od tego zależy energia w gniazdku

Z wiatru jest "gorszy prąd"? Nie od tego zależy energia w gniazdku

Źródło:
Konkret24

Włosi finansują ze środków KPO wypłaty reparacji za straty spowodowane przez Niemców w czasie drugiej wojny - taki przekaz pojawił się zaraz po tym, gdy prezydent Nawrocki wrócił do tematu wypłaty reparacji dla Polski. Niektórzy twierdzą nawet, że na te wypłaty dla Włochów składają się Polacy - w ramach unijnych składek. Punktujemy główne trzy kłamstwa tej narracji.

Włosi, reparacje od Niemiec i wypłaty z KPO. "My Polacy to finansujemy"?

Włosi, reparacje od Niemiec i wypłaty z KPO. "My Polacy to finansujemy"?

Źródło:
Konkret24