FAŁSZ

Wirus "zaraża głównie osoby zaszczepione"? Jak zmanipulowano wypowiedź ekspertki

Omikron "zaraża głównie osoby zaszczepione"? Jak zmanipulowano wypowiedź ekspertki

Włoska ekspertka do spraw zdrowia miała powiedzieć w telewizji, że jest tak wiele zakażeń koronawirusem, bo jeden z wariantów "zaraża głównie osoby zaszczepione, a zwłaszcza osoby zaszczepione trzecią dawką". Taki przekaz rozpowszechniają użytkownicy mediów społecznościowych. Jednak wypowiedź ekspertki zmanipulowano.

Pokazujemy, co jest prawdą, a co fałszem
Weryfikujemy fake newsy, sprawdzamy dane, analizujemy informacje z sieci

Kolejny fałszywy, antyszczepionkowy przekaz oparty na zmanipulowanej wypowiedzi rozpowszechniają użytkownicy polskich mediów społecznościowych. Według nich włoska ekspertka miała przekonywać w telewizji, że jeden z wariantów SARS-CoV-2 zaraża głównie osoby zaszczepione. "We włoskiej telewizji dziennikarz pyta Annę Palamarę, dyrektor Departamentu Chorób Zakaźnych Narodowego Instytutu Badań nad Zdrowiem w Rzymie: 'Dlaczego jest tak wiele infekcji?' Anna: 'Wariant ten zaraża głównie osoby zaszczepione, a zwłaszcza osoby zaszczepione trzecią dawką'" - post tej treści opublikował 15 stycznia jeden z użytkowników Twittera (pisownia wszystkich postów oryginalna).

fałsz

Post z wyciętym fragmentem wypowiedzi włoskiej ekspertki
Post z wyciętym fragmentem wypowiedzi włoskiej ekspertkiPost z wyciętym fragmentem wypowiedzi włoskiej ekspertkiTwitter

Do wpisu internauta dołączył wideo - fragment wywiadu Anny Palamary dla włoskiej telewizji Canale 5. Cała rozmowa jest w języku włoskim i nie jest przetłumaczona na polski. W wywiadzie dziennikarz wcale nie pyta ekspertki, dlaczego jest tak wiele infekcji - pyta, dlaczego wielu pacjentów z pozytywnym wynikiem testu na COVID-19 nie ma żadnych objawów choroby bądź tylko lekkie. Palamara odpowiada: "Istnieją w zasadzie dwa powody, dla których tak się dzieje. Pierwszym powodem jest to, że szczególnie we Włoszech i innych krajach europejskich wariant ten dotyka głównie ludzi, którzy zostali zaszczepieni, a zwłaszcza tych, którzy zostali zaszczepieni trzecią dawką".

Tu wideo rozsyłane w internecie się urywa. Po wypowiedzi Palamary słychać dramatyczną muzykę i powtórkę jej ostatnich słów. Na koniec pojawia się plansza z napisem w języku włoskim: "A dlaczego dotyka głównie ludzi, którzy zostali zaszczepieni trzecią dawką?".

Dzieci po COVID-19 miewają niebezpieczne powikłania. Warto je zaszczepić
Dzieci po COVID-19 miewają niebezpieczne powikłania. Warto je zaszczepićFakty TVN

"Wirusek koneser szczepionych"?

Tweeta polubiło blisko 550 internautów, a prawie 300 podało dalej. "No i cyk, kto chętny na III szczypawki? A foliarze ostrzegali, to odżegnywano ich od czci i wiary, podobno ciemniaki? No teraz wyszło, kto ciemniak" - triumfowała autorka jednego z komentarzy. "Wirusek koneser szczepionych? No pacz pan..."; "Doskonała zachęta do szczepień" - kpili inni internauci.

Podobne posty trafiły również na Facebooka i na portal Wykop, ale tam nie były już tak popularne. Poszukując innych przykładów użycia tej manipulacji, trafiliśmy przede wszystkim na popularne wpisy w języku włoskim. Przekaz rozpowszechniał m.in. popularny włoski kanał na Telegramie Buffonate di Stato. Profil opisuje się jako "Kanał informacji oraz satyry/parodii" i regularnie rozpowszechnia materiały typowe dla forów odwiedzanych przez sceptyków epidemii COVID-19. Przeszukując internet, znaleźliśmy również posty po rumuńsku czy francusku.

Post na stronie "Buffonate di stato"
Post na stronie Buffonate di StatoPost na stronie "Buffonate di stato"Telegram

Znaleźliśmy oryginalną, pełną wersję wypowiedzi Anny Palamary dla Canale 5. Cytat wykorzystany w mediach społecznościowych został wybrany w taki sposób, by wypowiedzi ekspertki nadać inny sens.

Lekkie objawy? Bo szczepienie "stanowi barierę dla poważnej choroby"

Profesor Anna Teresa Palamara jest kierownikiem wydziału chorób zakaźnych w Istituto Superiore di Sanita. To centrum badań, kontroli i doradztwa w zakresie zdrowia publicznego podlegające włoskiemu ministerstwu zdrowia. 13 stycznia w "TG5", programie informacyjnym stacji Canale 5, wyemitowano wywiad z Palamarą o bieżącej sytuacji epidemicznej. Nagranie jest dostępne na stronach stacji.

Dziennikarz, rozpoczynając rozmowę z prof. Palamarą, pyta: "Wiele osób, które mają pozytywny wynik dla wariantu omikron, jest bezobjawowych, ma bardzo mało symptomów. Dlaczego tak się dzieje? Co to oznacza?". Później przedstawia ekspertkę i zadaje jej pytanie: "Wielu pozytywnych pacjentów jest bezobjawowych, mają co najwyżej objawy przeziębienia lub małej grypy. Co to znaczy, co się dzieje?". To ostatnie pytanie słychać na nagraniu rozsyłanym w mediach społecznościowych.

Oto cała odpowiedź profesor Palamery: "Istnieją w zasadzie dwa powody, dla których tak się dzieje. Pierwszym powodem jest to, że szczególnie we Włoszech i innych krajach europejskich wariant ten dotyka głównie ludzi, którzy zostali zaszczepieni, a zwłaszcza tych, którzy zostali zaszczepieni trzecią dawką. A to w rzeczywistości stanowi barierę dla poważnej choroby i musimy o tym pamiętać. Drugim powodem jest to, że wariant ten zawsze preferuje górne drogi oddechowe, dlatego łatwiej rozprzestrzenia się w górnych drogach oddechowych, a mniej łatwo dociera do dolnych dróg oddechowych".

W rozsyłanym w sieci fragmencie słychać tylko pierwsze dwa zdania odpowiedzi. O tym, że objawy zakażenia są słabe, bo trzecia dawka "stanowi barierę dla poważnej choroby" internauci już się nie dowiadują.

75,4 proc. w pełni zaszczepionych we Włoszech

Tak więc wbrew rozpowszechnianym wpisom, we wskazanym fragmencie ekspertka wcale nie mówi o przyczynach wzrostów zakażeń COVID-19. Wyjaśnia, dlaczego wiele chorujących teraz we Włoszech osób ma tylko lekkie objawy choroby lub przechodzi chorobę bezobjawowo. Przekaz rozsyłany w sieci z uciętym wideo jest więc manipulacją.

Ponadto przypomnijmy, we Włoszech aż 75,4 proc. społeczeństwa jest w pełni zaszczepione. 82,2 proc. przyjęło co najmniej jedną dawkę szczepionki. 47,2 proc. zaszczepionych przyjęło już dawkę przypominającą. A im większy odsetek populacji jest zaszczepiony, tym więcej zakażeń dotyczy osób zaszczepionych - co wynika z matematyki.

Szczepionki przeciwko COVID-19 dostępne na europejskim rynku są skuteczne przy zakażeniu - w dużym stopniu chronią też przed ciężkim przebiegiem i hospitalizacją. Dostępne szczepionki są jednak mniej skuteczne w przypadku omikronu niż przy innych szczepach koronawirusa.

Brytyjscy naukowcy poinformowali w grudniu 2021 roku, że dwie dawki szczepionki nie wystarczą, żeby uniknąć zakażenia omikronem. Dlatego ważne jest przyjęcie trzeciej, przypominającej. Daje ona do 75 proc. ochrony przed omikronem. Firmy BioNTech i Pfizer rozpoczęły już produkcję szczepionki przeciw COVID-19 dostosowanej do wariantu omikron. Nie wiadomo, czy szczepionka będzie potrzebna ani czy zostanie wykorzystana, ale firmy chcą być na to gotowe.

Autor: Krzysztof Jabłonowski / Źródło: Konkret24, Tvn24.pl; zdjęcie: Shutterstock/Twitter

Pozostałe wiadomości

Donald Trump nie wysłał własnego samolotu po 200 żołnierzy, którzy utknęli na Florydzie. A publikowane nagrania z wypadku księżnej Diany nie zawsze pokazują to zdarzenie. Wytworzenie zbiorowej fałszywej pamięci - zwanej efektem Mandeli - to jeden z celów ośrodków dezinformacji. Fake newsy wspomagają ten mechanizm.

Efekt Mandeli - co to jest? Możesz być ofiarą

Efekt Mandeli - co to jest? Możesz być ofiarą

Źródło:
Konkret24

W obwodzie Kurskim w Rosji miały zostać odkryte tysiące ciał zagranicznych najemników walczących dla Ukrainy, w tym Polaków - wykres z taką informacją krąży ostatnio w sieci. Wystarczy spojrzeć, które strony i profile rozpowszechniają ten przekaz, by stwierdzić: to kolejna odsłona prokremlowskiej propagandy.

Ciała "polskich najemników" w Rosji? Uwaga na ten wykres

Ciała "polskich najemników" w Rosji? Uwaga na ten wykres

Źródło:
Konkret24

Politycy Prawa i Sprawiedliwości po raz kolejny forsują przekaz wymierzony w cudzoziemców przebywających w Polsce. Teraz wykorzystują do niego zdjęcie z Nadarzyna, publikując je z fałszywym komentarzem.

"Nadarzyn 2025"? Nie. To "wielkopostne chrześcijaństwo" posła Warchoła

"Nadarzyn 2025"? Nie. To "wielkopostne chrześcijaństwo" posła Warchoła

Źródło:
Konkret24

Komentując słowa Donalda Tuska o repolonizacji, poseł PiS Michał Wójcik stwierdził, że jej przykładem była fuzja Orlenu i Lotosu z czasów rządów Zjednoczonej Prawicy. Eksperci są jednak innego zdania.

Poseł Wójcik: fuzja Orlenu i Lotosu to repolonizacja. Wręcz przeciwnie

Poseł Wójcik: fuzja Orlenu i Lotosu to repolonizacja. Wręcz przeciwnie

Źródło:
Konkret24

Krytykując obecny rząd, opozycja opowiada o "narodowym programie rozbrajania" Polski, twierdząc, że nie są realizowane wcześniej zawarte kontrakty na uzbrojenie. Jarosław Kaczyński jako dowód wskazuje zakup wyrzutni Himars i Chunmoo. Nie ma racji.

Kaczyński o Himarsach i koreańskich wyrzutniach: "to zostało zatrzymane". Nie zostało

Kaczyński o Himarsach i koreańskich wyrzutniach: "to zostało zatrzymane". Nie zostało

Źródło:
Konkret24

Straszenie Ukraińcami i nastawianie Polaków negatywnie do uchodźców zza wschodniej granicy - to cel rozpowszechnianego przez działaczy Konfederacji i Ruchu Narodowego przekazu. Jest on fałszywy, a powstał na podstawie tekstu jednego z ukraińskich serwisów.

Ukraińcy "masowo sięgną po polskie obywatelstwo"? Skąd ta teza

Ukraińcy "masowo sięgną po polskie obywatelstwo"? Skąd ta teza

Źródło:
Konkret24

Wicemarszałek Sejmu Krzysztof Bosak, powołując się na dane niemieckiej policji, opowiada o "ludziach przywożonych z wewnątrz niemieckiego kraju" do Polski. Tylko że owe statystyki nie dotyczą takich przypadków. Polityk Konfederacji manipuluje.

Bosak o "wpychaniu migrantów" z Niemiec. Czego nie rozumie

Bosak o "wpychaniu migrantów" z Niemiec. Czego nie rozumie

Źródło:
Konkret24

Obchody 1000-lecia Królestwa Polskiego i 500-lecia hołdu pruskiego wywołały dyskusję na temat faktycznej daty koronacji pierwszego króla Polski i udziału w niej niemieckiego cesarza. Wyjaśniamy, skąd rozbieżność dat.

Koronowany przez niemieckiego cesarza? Jak to z Chrobrym było

Koronowany przez niemieckiego cesarza? Jak to z Chrobrym było

Źródło:
Konkret24

Konfederacja opowiada, że na podstawie wydawanych pozwoleń na pracę dla cudzoziemców można stwierdzić, że Donald Tusk "sprowadza rocznie do Polski 100 tysięcy islamskich imigrantów". To jednak manipulacja: pozwolenie na pracę nie znaczy "sprowadzenia" do Polski.

Tusk "sprowadza 100 tysięcy islamskich imigrantów"? Manipulacja

Tusk "sprowadza 100 tysięcy islamskich imigrantów"? Manipulacja

Źródło:
Konkret24

Karol Nawrocki ogłosił, że jako prezydent zrobi wszystko, by "to Polacy mieli pierwszeństwo w korzystaniu z polskiej służby zdrowia". Szef jego sztabu wyborczego przekonuje, że kandydat PiS podał już wcześniej szczegóły swojego kontrowersyjnego pomysłu - to nieprawda.

Nawrocki zapowiada "pierwszeństwo" Polaków w kolejkach do lekarzy. A szczegóły?

Nawrocki zapowiada "pierwszeństwo" Polaków w kolejkach do lekarzy. A szczegóły?

Źródło:
Konkret24

Niemcy "podrzucili", "przerzucili" do Polski "dziewięć tysięcy nielegalnych migrantów" - powtarzają od dłuższego czasu politycy Konfederacji i PiS. Choć ta liczba pochodzi z niemieckich statystyk, taki przekaz jest manipulacją i grą na emocjach mającą wzbudzać niepokój w społeczeństwie. Bo wcale nie chodzi głównie o przybyszy z Afryki czy Azji. Wyjaśniamy.

"Tysiące migrantów podrzuconych z Niemiec". Co się kryje za tą liczbą

"Tysiące migrantów podrzuconych z Niemiec". Co się kryje za tą liczbą

Źródło:
Konkret24

W kampanii prezydenckiej politycy PiS punktują kandydata PO Rafała Trzaskowskiego za to, że "nie jest szczery". Bo Warszawa przystąpiła do organizacji C40 Cities, a to - według nich - pociąga za sobą szereg limitów i zakazów, o których Trzaskowski w kampanii nie mówi. Jak jest naprawdę?

"Tego chce Trzaskowski". Opozycja straszy zakazem jedzenia mięsa i nabiału

"Tego chce Trzaskowski". Opozycja straszy zakazem jedzenia mięsa i nabiału

Źródło:
Konkret24

Internauci kpią, że Magdalena Biejat "z geografii nie jest dobra", ponieważ jako państwo wymieniła Frankfurt. Nagranie, które ma tego dowodzić, zostało jednak przycięte, a wypowiedź kandydatki na prezydenta wyrwana z kontekstu.

Biejat wymieniła Frankfurt jako "państwo na F"? Nagranie jest ucięte

Biejat wymieniła Frankfurt jako "państwo na F"? Nagranie jest ucięte

Źródło:
Konkret24

Jarosław Kaczyński spotyka się ostatnio z sympatykami PiS, zachęcając do głosowania na Karola Nawrockiego. Obiecuje, że będzie on najlepszym prezydentem na trudne czasy, bo obecny rząd już doprowadził do tego, "żeśmy się cofnęli" w rozwoju kraju. Na dowód przytacza statystyki - ale błędnie.

Kaczyński o rozwoju kraju: "żeśmy się cofnęli". Nieprawda

Kaczyński o rozwoju kraju: "żeśmy się cofnęli". Nieprawda

Źródło:
Konkret24

Czy ogórki mogą się stać tematem publicznej debaty w kampanii prezydenckiej? Owszem, jeśli dzięki temu można zarzucić konkurentowi hipokryzję. Po tym, jak Rafał Trzaskowski zachwalał na wiecu ogórki pewnego polskiego producenta, oponenci przekonują, że te ogórki "wyprodukowano w Niemczech". Firma, która stała się ofiarą politycznego sporu, wyjaśnia.

PiS: Trzaskowski promuje "niemieckie" ogórki. Mamy wyjaśnienie

PiS: Trzaskowski promuje "niemieckie" ogórki. Mamy wyjaśnienie

Źródło:
Konkret24

Miało być spełnienie obietnicy, wyszło rozwiązanie, którego skutki budzą wątpliwości. Choć niektórzy politycy koalicji przekonują, że zmiana składki zdrowotnej dla przedsiębiorców to realizacja jednego ze 100 konkretów czy punktu umowy koalicyjnej. Rzeczywistość wyraźnie rozmija się z deklaracjami.

Zmiana składki zdrowotnej: realizacja obietnic? Niezupełnie

Zmiana składki zdrowotnej: realizacja obietnic? Niezupełnie

Źródło:
Konkret24

"Warszawa, Ursynów" - z takim opisem krąży w polskiej sieci nagranie pokazujące tłum muzułmanów modlących się obok jakiegoś osiedla. To jednak inne miasto.

Muzułmanie na Ursynowie? To nie Warszawa

Muzułmanie na Ursynowie? To nie Warszawa

Źródło:
Konkret24

Nagłaśniany przez polityków prawicy przekaz, że rząd planuje otworzyć w Czerwonym Borze ośrodek dla "nielegalnych imigrantów", zamiast tworzyć tam planowaną jednostkę wojskową, jest nie tylko nieprawdziwy - to niebezpieczna gra na emocjach. To, do czego prowadzi, pokazały wydarzenia z niedzieli.

Czerwony Bór: ośrodek dla migrantów zamiast jednostki wojskowej? Manipulacja PiS

Czerwony Bór: ośrodek dla migrantów zamiast jednostki wojskowej? Manipulacja PiS

Źródło:
Konkret24

Po awanturze w Sejmie na 51 posłów PiS nałożono kary. Teraz Tomasz Sakiewicz i jego telewizja twierdzą, że w związku z tym poseł Edwarda Siarka trafił do szpitala. Parlamentarzysta jednak zaprzecza, a my wyjaśniamy, o co chodzi w tym fake newsie.

Poseł Siarka, udar i kara finansowa. Nic tu się nie zgadza

Poseł Siarka, udar i kara finansowa. Nic tu się nie zgadza

Źródło:
Konkret24

Kandydat Konfederacji na prezydenta porusza na wyborczych wiecach wiele różnych tematów, wygłaszając tezy, które nieraz są manipulacjami. Należą do nich na przykład twierdzenia o wyjeżdżaniu lekarzy z Polski czy o narzuconej przez Unię Europejską konieczności rejestracji wszystkich kur.

Mentzen o rejestrowaniu kur i wyjazdach lekarzy. Dwie nieprawdy

Mentzen o rejestrowaniu kur i wyjazdach lekarzy. Dwie nieprawdy

Źródło:
Konkret24

"Tak nas robią w ciula", "za to powinna być deportacja" - oburzają się internauci, komentując nagranie Ukrainki, która rzekomo pobiera 800 plus dzięki siedmiu ukraińskim paszportom. Wideo rozpowszechniane jest z antyukraińskim przekazem. Dotarliśmy do autorki nagrania. Miał być żart, wyszło inaczej. Oto jej historia.

Ukrainka i 800 plus "na siedem paszportów"? Znaleźliśmy autorkę filmu

Ukrainka i 800 plus "na siedem paszportów"? Znaleźliśmy autorkę filmu

Źródło:
Konkret24

Burmistrzowie kilku dużych angielskich miast to już muzułmanie, w kraju działa trzy tysiące meczetów, a każda szkoła ma obowiązek nauczać o islamie - to przekaz nagrania rozpowszechnianego w mediach społecznościowych. Ma ponad dwa miliony wyświetleń. Lecz przytaczane "dowody" na "muzułmańską" Wielką Brytanię to albo manipulacje, albo nieprawdy. A przekaz nagłaśniają prokremlowskie konta.

Burmistrzowie muzułmanie i lekcje o islamie. W Wielkiej Brytanii?

Burmistrzowie muzułmanie i lekcje o islamie. W Wielkiej Brytanii?

Źródło:
Konkret24

"Warszawa staje się coraz mniej bezpiecznym miastem" - przekonują politycy PiS w kolejnych nagraniach i publicznych wystąpieniach. Sprawdziliśmy więc policyjne statystyki.

PiS: "lawinowy wzrost przestępstw" w Warszawie. A co pokazują dane?

PiS: "lawinowy wzrost przestępstw" w Warszawie. A co pokazują dane?

Źródło:
Konkret24

Sprawa Ryszarda Cyby, skazanego za zabicie działacza PiS, to przykład, jak można robić politykę, budując wśród wyborców poczucie zagrożenia. Niekoniecznie w zgodzie z prawdą i faktami. A także czym skutkuje brak oficjalnych informacji i stosownych reakcji na fakty.

Ryszard Cyba. "Więzienie opuścił morderca". Kalendarium

Ryszard Cyba. "Więzienie opuścił morderca". Kalendarium

Źródło:
Konkret24

Anna Bryłka z Konfederacji twierdzi, że "cały czas zwiększa się liczba wydawanych zezwoleń na pracę" cudzoziemcom. Według polityków koalicji rządzącej jest odwrotnie. Kto ma rację? Sprawdziliśmy statystyki.

Zezwoleń na pracę dla cudzoziemców więcej czy mniej? Mamy dane

Zezwoleń na pracę dla cudzoziemców więcej czy mniej? Mamy dane

Źródło:
Konkret24