Zełenski powiedział, że po wojnie Ukraina będzie "wielkim Izraelem"? To manipulacja

Zełenski powiedział, że po wojnie Ukraina będzie "wielkim Izraelem"? To manipulacja

Prezydent Ukrainy rzekomo zapowiedział, że jego kraj po wojnie z Rosją stanie się miejscem osiedlania się Żydów - taki rozpowszechniany w sieci przekaz powstał na bazie zmanipulowanego tytułu artykułu jednego z serwisów. Kontekst wypowiedzi Zełenskiego o Izraelu był inny.

Pokazujemy, co jest prawdą, a co fałszem
Weryfikujemy fake newsy, sprawdzamy dane, analizujemy informacje z sieci

Internauci rozsyłają w mediach społecznościowych zrzut ekranu tekstu jednego z polskich serwisów: na zdjęciu widzimy prezydenta Ukrainy i tytuł: "Zełenski: Ukraina stanie się po wojnie wielkim Izraelem". Niektórzy użytkownicy Twittera komentowali te słowa w mocno antysemickim kontekście (Zełenski ma żydowskie korzenie). Według nich mają bowiem dowodzić prawdziwości teorii spiskowej o Niebiańskiej Jerozolimie - według niej Żydzi chcą przenieść swoje państwo do południowo-wschodniej Ukrainy, na obszar dawnego państwa Chazarów. Ten tajny projekt ma być właśnie teraz realizowany poprzez zaplanowaną akcję przesiedlania mieszkańców Ukrainy, by na ich miejsce osiedlić się tam mogli Żydzi z Izraela.

Na twitterowych kontach teoria ta łączona jest z przekazem, że w związku z tym uchodźcy z Ukrainy, którzy przyjechali do Polski, nigdy już na Ukrainę nie wrócą. Jednak cała ta narracja powstała na bazie manipulacji, jakiej w tytule tekstu dopuścił się serwis internetowy.

Zmanipulowane słowa ukraińskiego prezydenta krążą w sieci
Zmanipulowane słowa ukraińskiego prezydenta krążą w sieciZmanipulowane słowa ukraińskiego prezydenta krążą w sieciTwitter

"Miałby się urzeczywistnić projekt Niebiańska Jerozolima?"

"Oj tam teoria spiskowa. Chciałbym zobaczyć miny pelikanów ktorzy pomagali w akcji przesiedleńczej ukraincow do Polski i przyjmowali ich do domów" (oryginalna pisownia wszystkich tweetów) - to komentarz z popularnego wpisu z rzekomymi słowami Zełenskiego. Polubiło go ponad tysiąc osób. "Żeby tylko z Polski drugiej Palestyny nie zrobili"; "Wk***ia mnie ten żyd. Buduje kapitał polityczny na cierpieniu wlasnego narodu"; "Skąd jest ta informacja? Oficjalna? Nie no... nie wierzę, że te 'teorie spiskowe', o których się mówi od lat (!) są teraz tak na beszczela wprowadzane"; "To nie fejk? Miałby się urzeczywistnić projekt Niebiańska Jerozolima? Oj to już lepiej niech będzie ta wojna (...)"; "Od dawna o tym mówimy że Upadła to nie dla ukrów, wysiedleni zostawią dla Żymian swój adres" - brzmiały komentarze pod postem.

Część internautów dopytuje jednak o źródło wypowiedzi prezydenta Ukrainy. Niektórzy piszą, że słowa zostały wyrwane z kontekstu. Mają rację.

Premier Słowenii: dla mnie prezydent Zełenski jest bohaterem
Premier Słowenii: dla mnie prezydent Zełenski jest bohateremtvn24

Kontekst: neutralność Ukrainy i kwestia zbrojenia

Jak sprawdziliśmy, internauci odnoszą się do tekstu opublikowanego 5 kwietnia w serwisie kresy.pl. Jest to relacja ze spotkania prezydenta Ukrainy z dziennikarzami, które odbyło się tego dnia. Rzeczywiście, tytuł artykułu na kresy.pl brzmi: "Zełenski: Ukraina stanie się po wojnie wielkim Izraelem" - ale już z leadu wynika, w jakim kontekście padły te słowa: "Prezydent Wołodymyr Zełenski wyraził opinię, że w najbliższym czasie Ukraina nie będzie liberalną demokracją, ale krajem, w którym najważniejsze będzie bezpieczeństwo państwa, podobnie jak w Izraelu".

Relacja ze spotkania z dziennikarzami prezydenta Wołodymyra Zełenskiego na stronie Kresy24.plKresy24.pl

Sprawdziliśmy, co rzeczywiście mówił prezydent Ukrainy. Całość nagrania ze spotkania została opublikowana na oficjalnej stronie Zełenskiego na Facebooku. O przetłumaczenie fragmentu poprosiliśmy współpracującego z TVN24 tłumacza Michała Gołkowskiego. Jednym z ostatnich pytań zadanych prezydentowi Ukrainy było pytanie, o jakim państwie marzy i jak jego zdaniem będzie wyglądała Ukraina po wojnie.

"Na pewno nie taka, jakiej chcieliśmy od początku. To jest niemożliwe. Liberalne państwo? Niestety. Można po prostu skonstatować... To nie znaczy, że takie będzie, jak my teraz tutaj teraz mówimy, ale absolutnie... Liberalna, europejska? Taka nie będzie nasza Ukraina. Po prostu nie będzie. Na pewno będzie szła siła [wsparcie] z każdego domu, z każdego mieszkania, od każdego człowieka. Obrona państwa będzie numerem jeden. Wszyscy nasi ludzie będą naszą wielką armią. Myślę, że nie wolno nam tutaj mówić o Szwajcarii przyszłości. Na pewno. Tacy możemy być za wiele, wiele lat. Będziemy wielkim, nowym Izraelem - swoim własnym, ze swoim własnym obliczem, że nie będziemy musieli poważnie patrzeć na to, że we wszystkich instytucjach, w supermarketach, w teatrach, w kinach, będą przedstawiciele sił zbrojnych, gwardii narodowej, będą [tam] stać ludzie z bronią. Jestem przekonany, że kwestia bezpieczeństwa będzie numerem jeden przez najbliższe 10 lat. Jestem o tym absolutnie przekonany" - odpowiedział. Dodał, że Ukraina będzie rozwijać technologie wojskowe, zwłaszcza w obszarze IT.

Fragment rozmowy prezydenta Ukrainy z dziennikarzami
Fragment rozmowy prezydenta Ukrainy z dziennikarzami

"Państwo będzie takim, jakim uczyniła je Federacja Rosyjska. Właśnie takie" - stwierdził prezydent. "Ale demokratyczne?" - dopytała jedna z dziennikarek. "Absolutnie, absolutnie demokratyczne. Autorytarne państwo nie jest czymś, co byłoby możliwe w Ukrainie. Autorytarne państwo to jest program Rosji" - odparł Zełenski.

Zatem kontekst wypowiedzi pokazuje, że ukraiński prezydent mówił o Izraelu tylko w kontekście militarnym, w kontekście bezpieczeństwa państwa - a nie Niebiańskiej Jerozolimy. I w tym właśnie kontekście spotkanie Zełenskiego z dziennikarzami relacjonowały też media. Na przykład "Jerusalem Post" napisał: "Ukraiński prezydent Wołodymyr Zełenski powiedział, że Ukraina nie będzie zdemilitaryzowana jak Szwajcaria ale jak 'wielki Izrael'.

Zdaniem Zełenskiego w najbliższych latach Ukraina nie będzie mogła sobie pozwolić na neutralność taką jak Szwajcaria. Ukraina będzie stawiać na zbrojenia i militaryzację. Warto dodać, że choć Szwajcaria nie jest członkiem żadnych sojuszy militarnych, to posiada armię, w której służy ok. 20 tys. żołnierzy, a w razie zagrożenia może zmobilizować ok. 220 tys. rezerwistów.

Przeczytaj cały artykuł, a nie tylko tytuł

Fake news na temat Zełenskiego i rzekomej akcji akcji przesiedleńczej Ukraińców, by w ich miejsce osiedlać Żydów, powstał więc na bazie tytułu, który nie oddawał treści tego, czego dotyczył tekst. Przypominamy: jednym ze sposobów, by uchronić się przed szerzeniem fałszywej narracji, jest nieuleganie stylowi przekazu - a tytuł tekstu często ten styl nadaje. Dlatego przed skomentowaniem czy udostępnieniem tekstu np. w mediach społecznościowych trzeba go przeczytać w całości, sprawdzić, czy treść odpowiada temu, co jest w nagłówku czy wstępie.

Polecamy przygotowanym przez naszą redakcję poradnik: "10 wskazówek, jak rozpoznać fałszywe narracje o wojnie w Ukrainie".

Autor: Jan Kunert / Źródło: Konkret24; zdjęcie: Kresy.pl, YouTube

Pozostałe wiadomości

Szef MSZ oferuje Karolowi Nawrockiemu "możliwość zbriefowania" go, jeśli chodzi o politykę zagraniczną rządu. W odpowiedzi przyszły rzecznik kancelarii prezydenta poucza, co należy do prerogatyw głowy państwa. Tak więc w nowej politycznej rzeczywistości wróci stary spór, a konstytucja się przecież nie zmieniła. Wyjaśniamy.

"Gest kurtuazji" kontra "rząd ma obowiązek". Nowy prezydent, stary spór

"Gest kurtuazji" kontra "rząd ma obowiązek". Nowy prezydent, stary spór

Źródło:
Konkret24

W kancelarii prezydenta Nawrockiego ma pozostać przynajmniej jeden minister z czasów obecnego prezydenta. A reszta? I co się stanie obecnymi doradcami Andrzeja Dudy? Wyjaśniamy.

Ministrowie i doradcy Andrzeja Dudy. Jaki ich los po 6 sierpnia?

Ministrowie i doradcy Andrzeja Dudy. Jaki ich los po 6 sierpnia?

Źródło:
Konkret24

Poszukujący Tadeusza Dudy policjanci jakoby nawet nie potrafią nosić broni, a sam poszukiwany rzekomo zamieszcza w sieci nagranie obozowiska; na dodatek miał też sfilmować policyjny śmigłowiec, a nagranie zamieścił w sieci. Akcja w okolicach Limanowej stała się pretekstem do drwienia z policjantów biorących w niej udział lub zwiększania zasięgów i popularności w sieci. Pokazujemy przykłady krążących wokół niej fake newsów.

"Vlogi Tadeusza Dudy" i zdjęcie policjantki. Fałszywki o obławie w Starej Wsi

"Vlogi Tadeusza Dudy" i zdjęcie policjantki. Fałszywki o obławie w Starej Wsi

Źródło:
Konkret24

Ministra funduszy i polityki regionalnej Katarzyna Pełczyńska-Nałęcz, stwierdziła, że dla jej partii istotna jest objęcie funkcji wicepremiera w planowanej rekonstrukcji rządu, bo "wicepremier może więcej niż minister". A co na to akty prawne?

Pełczyńska-Nałęcz: "wicepremier może więcej niż minister". Ekspert: "nieco ryzykowne stwierdzenie"

Pełczyńska-Nałęcz: "wicepremier może więcej niż minister". Ekspert: "nieco ryzykowne stwierdzenie"

Źródło:
Konkret24

Komentując "patrole obywatelskie" na granicy polsko-niemieckiej, politycy opozycji mówią po raz kolejny o "tysiącach migrantów przerzucanych przez Niemców". Dane o rzeczywistych przekazaniach są jednak dużo niższe. Wyjaśniamy.

"Kilka tysięcy nielegalnych migrantów dziennie" z Niemiec? Dane pokazują coś innego

"Kilka tysięcy nielegalnych migrantów dziennie" z Niemiec? Dane pokazują coś innego

Źródło:
Konkret24

Mateusz Morawiecki zamieścił wykres, który miał pokazywać, jak bardzo za rządów PiS rosły dochody budżetu państwa, gdy podczas rządów PO-PSL i obecnej koalicji wzrosty nie są tak znaczące. Ekonomiści tłumaczą, co były premier pomija.

Mateusz Morawiecki o dochodach państwa. Jak wprowadza w błąd

Mateusz Morawiecki o dochodach państwa. Jak wprowadza w błąd

Źródło:
Konkret24

Po tragedii w Starej Wsi, podczas policyjnej obławy pojawiło się zdjęcie, które ma pokazywać ulicę przed domem, gdzie dokonano zbrodni. Jest rozpowszechniane z twierdzeniem, że podejrzany Tadeusz Duda uciekł stamtąd na motocyklu. Oba przekazy są nieprawdziwe.

"Tak wygląda ulica", morderca na motocyklu? Nic tu się nie zgadza

"Tak wygląda ulica", morderca na motocyklu? Nic tu się nie zgadza

Źródło:
Konkret24

W sieci pojawił się fragment kodu, który ma świadczyć o tym, że tak zwana aplikacja Mateckiego miała być podłączona do serwerów PKW. Nieznających się na programowaniu może wprowadzać w błąd. Tłumaczymy.

"Aplikacja Mateckiego" podpięta pod PKW? Fałszywy "niezbity dowód"

"Aplikacja Mateckiego" podpięta pod PKW? Fałszywy "niezbity dowód"

Źródło:
Konkret24

Nagranie z kilkudziesięcioma bocianimi gniazdami na słupie wysokiego napięcia przyciągnęło uwagę tysięcy internautów. Jedni twierdzą, że to Polska, inni wskazują na zagranicę. Sprawdziliśmy, co wiadomo o tym materiale.

"Blokowisko bocianów" w Polsce? Sprawdzamy popularne nagranie

"Blokowisko bocianów" w Polsce? Sprawdzamy popularne nagranie

Źródło:
Konkret24

Były wicepremier Jacek Sasin pytał w wywiadzie radiowym, gdzie są pieniądze z Krajowego Planu Odbudowy i czy "ktoś odczuł jakąś poprawę z tego względu". Pokazujemy więc, na co do tej pory przeznaczono te środki: od pracowni AI, przez żłobki, po oczyszczalnie ścieków i modernizacje linii kolejowych.

Sasin: gdzie są mityczne pieniądze z KPO? Odpowiadamy

Sasin: gdzie są mityczne pieniądze z KPO? Odpowiadamy

Źródło:
Konkret24

Mimo zawieszenia przyjmowania wniosków o azyl na granicy polsko-białoruskiej, polskie służby wciąż przyjmują ich ponad tysiąc miesięcznie. Internauci komentują, że "Donald Tusk okłamał Polaków", bo "granica jest nieszczelna". Wyjaśniamy, dlaczego te dane o tym nie świadczą.

Wnioski o azyl w Polsce mimo zawieszenia. Kto i gdzie je składa

Wnioski o azyl w Polsce mimo zawieszenia. Kto i gdzie je składa

Źródło:
Konkret24

Politycy opozycji i internauci komentują, że wyborcy masowo wysyłali do Sądu Najwyższego protesty wyborcze według wzoru przygotowanego przez posła Romana Giertycha i z jego numerem PESEL. Pierwszy Prezes Sądu Najwyższego Małgorzata Manowska dolała oliwy do ognia, mówiąc, że takich protestów jest kilka tysięcy. Inne zdanie ma jednak rzecznik prasowy instytucji. Wyjaśniamy, co wiemy.

"Giertychówki", PESEL posła i dwugłos w Sądzie Najwyższym. Co wiemy

"Giertychówki", PESEL posła i dwugłos w Sądzie Najwyższym. Co wiemy

Źródło:
Konkret24

Prokurator generalny Adam Bodnar wnioskuje o ponowne przeliczenie głosów z niemal 1,5 tysiąca komisji wyborczych, bowiem w kilkunastu przypadkach, w których przeliczono już głosy, wykazano nieprawidłowości. Monitorujemy na bieżąco, w jakich komisjach sprawdzono jeszcze raz oddane głosy i z jakim wynikiem, oraz stan prokuratorskich śledztw.

Komisje, w których przeliczono ponownie głosy. Ile miał Trzaskowski, ile Nawrocki

Komisje, w których przeliczono ponownie głosy. Ile miał Trzaskowski, ile Nawrocki

Źródło:
Konkret24

Rzecznik rządu Adam Szłapka jako sukces koalicji rządzącej wymienił wzrost punktualności pociągów do niemal 95 procent. Sprawdziliśmy więc dane.

Rzecznik rządu o punktualności pociągów. Dane nie potwierdzają

Rzecznik rządu o punktualności pociągów. Dane nie potwierdzają

Źródło:
Konkret24

Internauci z rozbawieniem komentują materiał pochodzący rzekomo z rosyjskiej telewizji. Przedstawia on reportera, który zachwala nowo wybudowaną drogę w Woroneżu, ale asfalt okazuje się być tylko ogromnym kawałkiem tkaniny. "Propaganda sukcesu" - podsumowują. Tyle że nagranie nie jest autentyczne.

Reporter mówi, asfalt "się podnosi"? Nie, to nie Rosja

Reporter mówi, asfalt "się podnosi"? Nie, to nie Rosja

Źródło:
Konkret24

Do sieci powraca zdjęcie, które jest podstawą antyimigranckiego przekazu. "Stop migracji", "straszny widok", "koszmar" - komentują internauci widoczną na fotografii grupę ciemnoskórych, młodych mężczyzn, czekających na przystanku autobusowym. Co o zdjęciu wiadomo?

Imigranci w Nadarzynie? Powraca zdjęcie ze zmanipulowanym przekazem

Imigranci w Nadarzynie? Powraca zdjęcie ze zmanipulowanym przekazem

Źródło:
Konkret24

Poseł PiS Marcin Przydacz, broniąc nieautoryzowanej aplikacji do weryfikacji zaświadczeń wyborczych, stwierdził, że sama PKW zezwoliła na stosowanie "tego typu instrumentów", a aplikacja miała uchronić przed turystyką wyborczą. Oba argumenty są nietrafione.

Przydacz o "aplikacji Mateckiego". Dwa razy fałsz

Przydacz o "aplikacji Mateckiego". Dwa razy fałsz

Źródło:
Konkret24

Do Sądu Najwyższego wpłynęło już ponad 54 tysiące protestów wyborczych, a sąd ma czas na ich rozpatrzenie do 2 lipca. Sąd zarządził też oględziny kart i przeliczenie głosów w kilkunastu komisjach. Te same komisje były wytypowane w modelach, które badały wahnięcia w poparciu na korzyść kandydatów. Wyjaśniamy, czym są te modele i czy na ich podstawie można mówić o jakichś "nieprawidłowościach statystycznych" w wynikach wyborów.

"Nieprawidłowości statystyczne" w wynikach komisji. Co pokazują modele, a czego nie

"Nieprawidłowości statystyczne" w wynikach komisji. Co pokazują modele, a czego nie

Źródło:
Konkret24

Mateusz Morawiecki, komentując domniemany gwałtowny wzrost przestępstw w 2024 roku, stwierdził, że to przez "10 tysięcy nielegalnych migrantów z Niemiec". W jednym zdanie zawarł dwa fałsze. Wyjaśniamy.

Morawiecki mówi o wzroście liczby przestępstw. Dwie nieprawdy

Morawiecki mówi o wzroście liczby przestępstw. Dwie nieprawdy

Źródło:
Konkret24

Wymiana poległych ukraińskich i rosyjskich żołnierzy stała się podstawą do prokremlowskiej dezinformacji wymierzonej w Ukrainę. A wykorzystano do tego sfabrykowany artykuł "The Wall Street Journal".

Ciała 6000 żołnierzy, dekret Zełenskiego i amerykańska gazeta. Co się nie zgadza

Ciała 6000 żołnierzy, dekret Zełenskiego i amerykańska gazeta. Co się nie zgadza

Źródło:
Konkret24

Europosłanka Hanna Gronkiewicz-Waltz z Koalicji Obywatelskiej przekonuje, że prezydent Andrzej Duda złamał konstytucję, bo na posiedzenie Rady Bezpieczeństwa Narodowego zaprosił prezydenta elekta. Konstytucjonaliści oceniają to jednoznacznie.

"Prezydent Duda, zapraszając Nawrockiego jako prezydenta elekta, złamał konstytucję"? Eksperci nie mają wątpliwości

"Prezydent Duda, zapraszając Nawrockiego jako prezydenta elekta, złamał konstytucję"? Eksperci nie mają wątpliwości

Źródło:
Konkret24

Polacy rzekomo zostali zatrzymani przez ukraińską służbę bezpieczeństwa "za pokazywanie polskich symboli", jakoby oskarżono ich "o naruszanie integralności ukraińskich terytoriów i szerzenie idei separatystycznych". Dowodem ma być krótkie nagranie, które udostępniają niektórzy internauci. Według eksperta to przykład nieudolnej rosyjskiej prowokacji.

"Polacy zatrzymani na Ukrainie za pokazywanie polskich symboli"? Nic w tym filmie nie pasuje

"Polacy zatrzymani na Ukrainie za pokazywanie polskich symboli"? Nic w tym filmie nie pasuje

Źródło:
Konkret24

Najpierw za spłatę przez Polskę ukraińskich odsetek oberwało się premierowi Donaldowi Tuskowi. Potem tłumaczyć się z tego musiał były premier Mateusz Morawiecki. Zamieszanie - i jednocześnie akcję dezinformacyjną w internecie - wywołał jeden z posłów Konfederacji, ukrywając istotny szczegół w swoim przekazie.

"Polska spłaca ukraińskie odsetki". Poseł Konfederacji uderzył w Tuska, tłumaczy się Morawiecki

"Polska spłaca ukraińskie odsetki". Poseł Konfederacji uderzył w Tuska, tłumaczy się Morawiecki

Źródło:
TVN24+

Niemiecki czarnoskóry europoseł miał skrytykować Polskę i stwierdzić, że wybory prezydenckie zostały sfałszowane. Taka informacja, okraszona zdjęciem rzekomego polityka, wywołała w sieci antyunijne i rasistowskie komentarze. Tylko że na zdjęciu jest ktoś inny, przekaz miał być żartem - ale za prawdziwy wziął go nawet poseł PiS.

"Niemiecki europoseł" i "sfałszowane wybory". Miał być żart, jest hejt

"Niemiecki europoseł" i "sfałszowane wybory". Miał być żart, jest hejt

Źródło:
Konkret24

Rząd przygotowuje rzekomo ustawę, dzięki której nielegalni migranci będą przejmować mieszkania komunalne - tak twierdzą politycy PiS. Ministerstwo rozwoju ocenia ten przekaz dosadnie: jako "oderwany od rzeczywistości", nastawiony na "wzbudzanie niepokoju Polaków".

Mieszkania komunalne "dla nielegalnych migrantów"? "Kompletna bzdura"

Mieszkania komunalne "dla nielegalnych migrantów"? "Kompletna bzdura"

Źródło:
Konkret24

Ukraiński rzekomo ma zostać wprowadzony jako drugi język obcy do szkół podstawowych. Miałby zastąpić hiszpański, niemiecki czy francuski. Byłby przedmiotem obowiązkowym. W dodatku stałby się częścią egzaminu ósmoklasisty.... Takie nieprawdziwe twierdzenia rozpowszechniają politycy i internauci. Przestrzegamy przed ich powielaniem, bo to fake newsy.

Ukraiński obowiązkowy? Zamiast niemieckiego czy francuskiego? Trzy nieprawdy

Ukraiński obowiązkowy? Zamiast niemieckiego czy francuskiego? Trzy nieprawdy

Źródło:
Konkret24