"Czyli 20-letni palacz zaszczepi się szybciej niż 65-latek?" - zapytał internauta, dowiedziawszy się, że osoby z chorobami współistniejącymi będą się mogły szczepić wcześniej niż grupa, do której należą. Wyjaśniamy, czy będzie taka możliwość, od kiedy i dla których chorych.
Internauci byli zaskoczeni informacją podaną przez Michała Dworczyka, pełnomocnika rządu do spraw szczepień, że możliwość wcześniejszego zaszczepienia się na COVID-19 niż osoby z danej grupy wiekowej będą mieli chorzy na choroby przewlekłe. Przy czym nie tyle sam ten fakt, co rodzaj wskazanych chorób wywołał pytania.
"Dworczyk powiedział, że jeśli ma się chorobę współistniejącą, to wtedy można zaszczepić się 'przed swoją grupą wiekową'" - napisał jeden z internautów 14 stycznia, załączając w poście zrzut ekranu fragmentu z wywiadu prasowego. I zapytał: "Narodowy Program Szczepień wśród tych chorób wymienia.... nikotynizm. Czyli 20-letni palacz zaszczepi się szybciej, niż 65-latek?".
"Pan @michaldworczyk sadzi farmazony! Właśnie się dowiedziałem w mojej przychodni, że nie mają żadnych instrukcji w tym zakresie. Obowiązujące przepisy są takie, że szczepienia odbywają się według kategorii wiekowych, bez żadnych odstępstw" - skomentował jeden z uczestników dyskusji. "Gdzie znajdę te wypowiedź? Bo ostatnio trąbią że tylko PESEL się liczy jak zwykle bajzel" - dopytywał autor kolejnego komentarza (pisownia oryginalna).
Wcześniejsze szczepienie niż cała grupa? Tak, ale jeszcze nie teraz
Cytat Michała Dworczyka, do którego odniósł się twitterowicz, pochodzi z wywiadu dla portalu Gazeta.pl opublikowanego 14 stycznia. Szef kancelarii premiera został zapytany przez czytelnika portalu: "Czy jakieś choroby będą uprawniały do wcześniejszego zaszczepienia się, niż wynikałoby to z samego wieku?".
Michał Dworczyk odpowiedział: "Tak, spis tych chorób współistniejących, które uprawniają do przejścia przed swoją grupę, jest w Narodowym Programie Szczepień. Tam są wymienione wszystkie schorzenia. Jeśli u kogoś taka choroba występuje, może iść do swojego lekarza. Ten lekarz wystawia wtedy e-skierowanie i wtedy można się zaszczepić niejako przed swoją grupą".
15 stycznia, dopytywany o tę sprawę na konferencji prasowej w Kancelarii Prezesa Rady Ministrów, Michał Dworczyk potwierdził te informacje. Ale doprecyzował, że z możliwości wcześniejszego zaszczepienia na razie nie można skorzystać.
- W tej chwili, dopóki szczepić będziemy seniorów powyżej 70. roku życia, to ten mechanizm nie działa. Szczepimy wyłącznie 70-latków bądź starszych seniorów - tłumaczył Michał Dworczyk. - Natomiast jak przejdziemy do kolejnej grupy - tak, ten mechanizm będzie działał - dodał. Podkreślił, że o kwalifikacji do wcześniejszego szczepienia chorych na choroby współistniejące zdecyduje lekarz, uwzględniając listę chorób zapisaną w Narodowym Programie Szczepień.
Możliwość wcześniejszego zaszczepienia - dopiero w drugim etapie
Narodowy Program Szczepień przeciw COVID-19 ma służyć "zaplanowaniu działań, które mają zagwarantować przeprowadzenie bezpiecznych i skutecznych szczepień wśród obywateli Polski".
W części, w której opisano etapy kolejności szczepień, dopiero od drugiego etapu przewidziano możliwość wcześniejszego zaszczepienia się niż wszyscy w danej, wyszczególnionej grupie.
Drugi etap obejmuje: osoby w wieku poniżej 60. roku życia z chorobami przewlekłymi zwiększającymi ryzyko ciężkiego przebiegu COVID-19, albo w trakcie diagnostyki i leczenia, wymagającego wielokrotnego lub ciągłego kontaktu z placówkami ochrony zdrowia; osoby bezpośrednio zapewniające funkcjonowanie podstawowej działalności państwa i narażone na zakażenie ze względu na częste kontakty społeczne.
Trzeci etap obejmuje: przedsiębiorców i pracowników sektorów zamkniętych na mocy rozporządzeń ws. ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii. A ponadto - powszechne szczepienia pozostałej części populacji dorosłej.
Które choroby współistniejące umożliwią wcześniejsze zaszczepienie w drugim etapie
Opublikowaną w "Narodowym Programie Szczepień" listę chorób przewlekłych, które dadzą możliwość starania się o wcześniejsze zaszczepienie niż cała grupa, zarekomendowała Rada Medyczna. Zaznaczono, że lista może być zmieniana wraz z pojawianiem się nowych dowodów naukowych i informacji instytucji oceniających i dopuszczających na rynek szczepionki na COVID-19. Na liście teraz są następujące choroby współistniejące:
przewlekłe choroby nerek
deficyty neurologiczne (np. demencja)
choroby płuc
choroby nowotworowe
cukrzyca
przewlekła obturacyjna choroba płuc
choroby naczyń mózgowych
nadciśnienie tętnicze
niedobory odporności
choroby układu sercowo-naczyniowego
przewlekłe choroby wątroby
otyłość
choroby związane z uzależnieniem od nikotyny
astma oskrzelowa
talasemia
mukowiscydoza
anemia sierpowata.
W dokumencie napisano: "Pacjenci, u których występują ww. choroby, mogą zgłosić się do lekarza podstawowej opieki zdrowotnej z prośbą o wystawienie e-skierowania niezależnie od grupy wiekowej, w jakiej się znajdują".
Ale szczegóły kolejnych etapów - w tym drugiego i trzeciego - będą wynikały z wniosków z procesu szczepień przeprowadzonego na pierwszym etapie. Ostatnie modyfikacje ogłoszono 14 stycznia. W wydanym wtedy rozporządzeniu doprecyzowano kolejność szczepień w ramach etapów 0 i 1.
Nikotynizm? Nie, choroby z nim związane
Tak więc, jak wynika z wyjaśnień ministra Dworczyka, 20-letni palacz raczej nie zaszczepi się szybciej niż 65-latek - o co pytał internauta. Osoby powyżej 60. roku życia mają być szczepione w pierwszym etapie.
Natomiast 20-latek, także ten cierpiący na uzależnienie od nikotyny, będzie szczepiony dopiero w trzecim etapie. Podobnie jak chorzy na cukrzycę, nadciśnienie czy astmę, którzy mają mniej niż 60 lat i dostaną stosowne zaświadczenie od lekarza POZ. Ponadto wśród wymienionych chorób nie ma nikotynizmu samego w sobie, tylko "choroby związane z uzależnieniem od nikotyny".
Autor: Krzysztof Jabłonowski, Gabriela Sieczkowska / Źródło: Konkret24; zdjęcie: Shutterstock
Źródło zdjęcia głównego: Shutterstock