15 stycznia ma ruszyć rejestracja osób w wieku 80+ do szczepień na COVID-19 - choć w grudniu zapowiadano, że od tego dnia będą się mogli rejestrować wszyscy chętni. Jako pierwsi rejestrowani mieli być seniorzy z grupy 60+, ale potem zdecydowano, że jednak z grupy 80+. Prześledziliśmy strategię informacyjną o Narodowym Programie Szczepień.
Politycy opozycji zarzucają rządowi niespójność w przekazywaniu informacji na temat harmonogramu szczepień na COVID-19, niedowład i chaos organizacyjny. "Najpierw zapowiadali w pierwszej turze szczepienia osób 60+ potem 70+, teraz mówią, że szczepić będą się mogli tylko ci, którzy skończyli 80 lat. Nie ma żadnej narodowej strategii szczepień, jest pisowski chaos" – napisał na Twitterze 11 stycznia Bogdan Klich, senator Koalicji Obywatelskiej.
Jednak nie tylko politycy zwracają uwagę, że to, co przekazuje obecnie rząd, a szczególnie Michał Dworczyk - szef kancelarii premiera i pełnomocnik rządu do spraw szczepienia przeciwko COVID-19 - rozmija się z tym, co mówiono wcześniej. "Szczepienia to wielki chaos, 70+,80+,90+ , za 4 dni powie 100+lub będą szczepić nieboszczyków" – skomentował na Twitterze właściciel konta @maximtomek.
Przeanalizowaliśmy wypowiedzi członków rządu na temat Narodowego Programu Szczepień. W pierwszych czterech tygodniach informowania nie było mowy o tym, w jakiej kolejności osoby z poszczególnych grup mają się rejestrować. Z wypowiedzi przedstawicieli rządu wynikało, że gdy ruszy proces rejestracji, będą się mogli zapisać wszyscy chętni. Ale potem narracja się zmieniała.
2 grudnia 2020 roku: "dla tych, którzy tego sobie będą życzyli"; rejestracja w lutym
Po tym, jak polski rząd podpisał umowy na zakup szczepionek, premier Mateusz Morawiecki 2 grudnia przedstawił pierwszy raz poszczególne kroki programu szczepień. Podczas wizyty w hurtowni farmaceutycznej w Łodzi informował o opracowywaniu logistyki szczepień. "System szczepień będzie zorganizowany w prosty sposób: rejestracja online przez internet dla tych, którzy tego sobie będą życzyli, a dla tych, którzy nie chcą się taką metodą posłużyć, będzie możliwość zgłoszenia metodami tradycyjnymi. Potem zgłoszenie do punktu szczepień, sam moment zaszczepienia, po 21 dniach powtórzenie szczepienia".
Kancelaria premiera informowała tego dnia na swoich stronach, że rejestracja do szczepień rozpocznie się w lutym 2021 roku.
8 grudnia: cztery etapy i grupy, żadnych dat
Tydzień później, 8 grudnia minister Michał Dworczyk, minister zdrowia Adam Niedzielski i doradca premiera ds. koronawirusa prof. Andrzej Horban przedstawili projekt programu szczepień. Według Dworczyka polska strategia szczepień w porównaniu do przyjętych przez inne europejskie kraje jest bardziej szczegółowa i obszerna.
Projekt nie zawierał żadnych dat; określał jedynie kolejność szczepień poszczególnych grup pacjentów:
etap 0 - personel medyczny i administracyjny placówek zdrowotnych, pracownicy DPS i sanepidów
etap I – pensjonariusze DPS, osoby powyżej 60. roku życia, służby mundurowe
etap II – osoby poniżej 60. roku życia z chorobami przewlekłymi, kluczowe grupy zawodowe
etap III – przedsiębiorcy z zamkniętych branż i pozostali.
W kwestii rejestrowania się na szczepienia w projekcie zapisano (bez podawania dat): "W celu umówienia wizyty, pacjent będzie mógł skorzystać ze specjalnej Infolinii, umówić się elektronicznie poprzez swoje Internetowe Konto Pacjenta (dostępne na pacjent.gov.pl), za pośrednictwem placówki, w której wystawiono mu e-skierowanie lub bezpośrednio w punkcie szczepień".
14 grudnia: "seniorów będziemy dzielili wiekiem co pięć lat", żadnych dat
Więcej szczegółów minister Dworczyk, który został 10 grudnia pełnomocnikiem rządu ds. szczepień, ujawnił w rozmowie z "Dziennikiem Gazetą Prawną" 14 grudnia 2020 roku. Na pytanie o zasady kolejkowania wewnątrz poszczególnych grup priorytetowych, odpowiedział, że "seniorów będziemy dzielili wiekiem co pięć lat, czyli np. 80+, potem 75+, 70+ i tak dalej. I w tych grupach decydować już będzie kolejność zgłoszeń". Minister nie podał przy tym żadnych dat rejestracji i szczepień.
15 grudnia: nadal cztery etapy, rozpoczęcie szczepień "planowane na I kwartał 2021 r."
Informacji o tym, że szczepienie seniorów odbędzie się z podziałem na pięcioletnie przedziały wiekowe, nie ma jednak w Narodowym Programie Szczepień, który rząd przyjął 15 grudnia.
Główne zasady szczepień, opisane w projekcie z 8 grudnia - czyli podział na etapy- nie zostały zmienione, dodano tylko nauczycieli do szczepień w I etapie. Ale w rządowym dokumencie nie padają żadne terminy rozpoczęcia rejestracji czy samych szczepień. W informacji na stronach rządowych podano natomiast, że "rozpoczęcie szczepień planowane jest na I kwartał 2021 r."
16 grudnia: gotowość operacyjna na 15 stycznia
Na kolejnej konferencji prasowej o programie szczepień, 16 grudnia, minister Dworczyk podał pierwszą datę: 15 stycznia 2021 roku.
"15 stycznia Polska ma uzyskać gotowość operacyjną do tego, żeby rozpocząć zapisy na szczepienia. Można będzie - jak dodał - dokonać tego za pośrednictwem czterech kanałów: infolinii, strony internetowej, internetowego konta pacjenta oraz osobistej wizyty w POZ-ie". Zastrzegł jednocześnie, że termin ten zależy od tempa dostaw szczepionek od producentów.
25 grudnia: w drugiej połowie stycznia szczepienia seniorów, osób 60+
Na dwa dni przed pierwszymi szczepieniami grupy medyków minister Dworczyk na antenie TVN24 powiedział: "Z naszych obliczeń wynika, że (...) w drugiej połowie stycznia rozpoczniemy szczepienie grupy pierwszej, czyli seniorów, osób powyżej sześćdziesiątego roku życia (...) oraz przedstawicieli pewnych grup, między innymi służb mundurowych czy nauczycieli".
Zastrzegał jednocześnie, że "za dużo jest zmiennych, na które brak jest wpływu", by podawać terminy szczepień osób spoza grup priorytetowych.
28 grudnia: "od 15 stycznia rozpocznie się rejestracja osób chętnych do szczepień w grupie pierwszej"
Po świętach Bożego Narodzenia minister Dworczyk informował Polską Agencję Prasową: "15 stycznia zostanie uruchomiony system rejestracyjny, dzięki któremu będzie można się zapisywać na szczepienie przeciw koronawirusowi".
Dwa dni później tę informację powtórzył rzecznik rządu Piotr Mueller w wywiadzie dla Polskiego Radia: "Od 15 stycznia rozpocznie się rejestracja, to jeszcze nie będą same szczepienia, ale rejestracja osób chętnych do szczepień w grupie pierwszej oraz chwilę później, a może w tym samym nawet terminie, rejestracja pozostałych grup" - powiedział.
4 stycznia 2021 roku: od 15 stycznia rejestracja, "szczepienia grupy pierwszej rozpoczną się w ostatnim tygodniu stycznia"
Już w nowym roku Michał Dworczyk cały czas informował o dacie 15 stycznia jako dniu, w którym zostanie uruchomiony centralny system rejestracji do szczepienia.
4 stycznia na konferencji prasowej powiedział, że "szczepienia grupy pierwszej rozpoczną się w ostatnim tygodniu stycznia. To są nasze założenia, ale zobaczymy, jaka będzie dynamika szczepień grupy zero - to jest jedna ze zmiennych, która będzie miała na to wpływ". I dodał: "Zakładamy, że w pierwszej kolejności skierowania do szczepień zostaną wystawione osobom najstarszym".
5 stycznia: w pierwszej kolejności osoby 75+
Dzień później minister zdrowia Adam Niedzielski oświadczył na konferencji prasowej, że w pierwszej kolejności w grupie pierwszej mają być szczepione osoby powyżej 75. roku życia. "W pierwszej kolejności będziemy chcieli w grupie pierwszej zacząć od szczepienia tych osób, które są najbardziej narażone na konsekwencje związane z ciężkim przechorowaniem covidu. (...) I tutaj też pewna sekwencja, jaką utworzymy w grupie pierwszej, na pewno będzie preferowała osoby powyżej 75. roku życia" - powiedział Niedzielski.
Tego samego dnia minister Dworczyk na posiedzeniu sejmowej komisji zdrowia powiedział, że "grupa pierwsza rozpocznie szczepienia 25 stycznia".
7 stycznia: "seniorzy 70+ będą mogli od 15 stycznia zapisywać się na konkretny termin", reszta - zgłoszenie online
Dwa dni później na kolejnej konferencji prasowej pojawiła się kolejna wersja kolejki do szczepienia. Minister Dworczyk informował, że 15 stycznia skierowania na szczepienia będą mieli wszyscy obywatele polscy powyżej 70. roku życia. "Więc seniorzy 70 plus będą mogli od 15 stycznia zapisywać się na konkretny termin przyjęcia pierwszej i drugiej dawki szczepionki" – zaznaczył. "Wszystkie pozostałe osoby, które chciałyby zgłosić swoją gotowość do zaszczepienia, będą mogły, za pośrednictwem kanału internetowego, takie zgłoszenie przesłać" - powiedział minister Dworczyk.
Minister zadeklarował, że zgłoszenie to "spowoduje z kolei, że kiedy przyjdzie czas szczepienia ich grupy wiekowej bądź zawodowej, będzie miał miejsce z nimi kontakt i będą mieli w pewnym sensie pierwszeństwo w wybraniu terminów szczepień".
11 stycznia: od 15 stycznia umawiać się będą osoby 80+, od 22 stycznia – osoby 70+, w marcu - osoby 60+
Na posiedzeniu Senackiej Komisji Zdrowia 11 stycznia minister Adam Niedzielski poinformował senatorów, że w pierwszej kolejności z tzw. grupy pierwszej szczepione będą osoby, które ukończyły 80 lat, potem osoby powyżej 70 lat. Rejestracja dla osób 80+ miałyby się rozpocząć 15 stycznia, 10 dni później miałyby się rozpocząć ich szczepienia. Minister zdrowia obiecał senatorom, że kolejność szczepień zostanie zapisana w rozporządzeniu epidemicznym. "Tak, żeby oprócz Narodowego Programu Szczepień, pojawiła się pewna regulacja, która będzie podstawą formalną do szczepienia" – wyjaśnił.
Z kolei na konferencji prasowej tego samego dnia minister Dworczyk powiedział, że od 15 stycznia będą mogli umawiać się na konkretne terminy seniorzy powyżej 80. roku życia, a 22 stycznia – seniorzy powyżej 70. roku życia. "A 25 stycznia rozpoczną się szczepienia populacyjne dla seniorów, dla wszystkich powyżej 70. roku życia" - dodał.
"Jeżeli nic się nie zmieni, jeśli chodzi o dostawy od producentów szczepionek, to najprawdopodobniej pozostałe osoby z grupy pierwszej, ale poniżej 70. roku życia - czyli między 60. a 70. rokiem życia plus nauczyciele, plus przedstawiciele grup mundurowych będą mogli zacząć zapisywać się na te szczepienia w drugiej połowie marca lub na przełomie marca i kwietnia" – wyjaśnił minister Dworczyk.
13 stycznia rano: "trzeba być bardzo precyzyjnym w wypowiedziach"
W wywiadzie dla Onetu 13 stycznia Michał Dworczyk sprostował wypowiedź ministra Niedzielskiego z 11 stycznia. "Pan minister zdrowia dokonał skrótu myślowego. Tak się czasami w ferworze dyskusji zdarza. Od 25 stycznia szczepimy seniorów w wieku 70 lat i więcej. Tu nie ma żadnej zmiany. Minister Niedzielski mówił jedynie o kolejności zapisów na szczepienia".
Przypomniał, że pomiędzy 15 a 22 stycznia zapisywać na szczepienia będą się mogły osoby wyłącznie w wieku powyżej 80 lat, a od 22 stycznia - wszyscy seniorzy powyżej 70 lat. "Rzeczywiście trzeba być bardzo precyzyjnym w tych wypowiedziach" – przyznał minister Dworczyk.
13 stycznia po południu: od 15 stycznia "formularz zgłoszenia chęci szczepienia" dla osób 18+
Tego samego dnia na popołudniowej konferencji prasowej minister Dworczyk poinformował, że 15 stycznia nastąpi "otwarcie rejestracji na konkretny termin szczepienia dla osób powyżej 80. roku życia".
"Zrobiliśmy to ze względu na rekomendacje wydane przez Radę Medyczną przy premierze Mateuszu Morawieckim, w której to zasiadający profesorowie zwrócili uwagę, że seniorzy powyżej 80. roku życia są grupą najbardziej zagrożoną ciężkim przebiegiem COVID-19" - tłumaczył Dworczyk.
Poinformował też, że 15 stycznia zostanie uruchomiony "formularz zgłoszenia chęci szczepienia" dla wszystkich osób od 18. do 70. roku życia. Jak wyjaśnił minister Dworczyk, osoba, która zgłosiła chęć zaszczepienia, otrzyma e-maila, że ma już wystawione skierowanie i wtedy będzie mogła w pierwszej kolejności zarejestrować się już na konkretny termin szczepienia.
Autor: Piotr Jaźwiński / Źródło: Konkret24, TVN24, PAP; zdjęcie: TVN24
Źródło zdjęcia głównego: TVN24