Politycy PiS stawiają zarzut rządowi Donalda Tuska, że nie powstrzymał amerykańskiego koncernu przed rezygnacją z budowy w Polsce fabryki półprzewodników. Sprawdziliśmy, co w swoich przekazach pomijają politycy prawicy.
Plany były wielkie. W czerwcu 2023 roku ogłoszono rozpoczęcie budowy fabryk półprzewodników Intela w Niemczech i Polsce. Intel z siedzibą w miejscowości Santa Clara w Kalifornii to koncern z branży nowych technologii; jest jednym z największych producentów półprzewodników na świecie. Amerykańska firma notowana na giełdzie NASDAQ wytwarza m.in. procesory do komputerów osobistych, a także rozwiązania informatyczne i sprzętowe na potrzeby centrów danych, sztucznej inteligencji oraz pojazdów autonomicznych.
Firma planowała zainwestować 4,6 mld dolarów (ok. 17 mld zł po obecnym kursie) w nowy zakład integracji i testowania półprzewodników w Miękinie koło Wrocławia. Inwestycja na terenie Legnickiej Strefy Ekonomicznej miała pozwolić na utworzenie 2 tys. miejsc pracy. Intel zapowiadał wtedy, że nowa fabryka w połączeniu z istniejącym zakładem produkcji tzw. wafli krzemowych w Irlandii i drugim planowanym zakładem produkcji wafli krzemowych w Magdeburgu (Niemcy) pomoże stworzyć pierwszy tego typu w Europie, kompleksowy i najbardziej zaawansowany technologicznie łańcuch dostaw w dziedzinie produkcji półprzewodnikowych układów scalonych.
Jednak rzeczywistość zweryfikowała te plany. 24 lipca 2025 roku Intel poinformował, że jednak rezygnuje z realizacji zapowiadanych w Polsce i w Niemczech inwestycji.
Politycy Prawa i Sprawiedliwości wykorzystali tę okazję do uderzania w rząd Donalda Tuska i samego premiera. Publikowali w mediach społecznościowych informacje polskich mediów na ten temat wraz ze swoimi komentarzami (pisownia wszystkich wpisów oryginalna): "Intel miał zainwestować 5 mld $, stworzyć 2000 miejsc pracy, dać impuls polskim inżynierom. Efekt 'negocjacji' rządu Tuska? NIC. Zero. Gigant ucieka, a Polska traci szansę dekady. Tusk znów pokazał, jak wygląda nowoczesna gospodarka po PO. Osłabienie Polski w czystej postaci" - napisał na Facebooku Michał Woś, poseł klubu PiS. Potem jeszcze krótko skwitował: "Efekt Tuska".
W podobnym tonie komentował Jacek Sasin, poseł PiS. "Tracimy szansę na tysiące miejsc pracy i rozwój nowoczesnego przemysłu. Zagraniczny kapitał ucieka, bo ten rząd nie potrafi go zatrzymać — a tym bardziej o niego nie zabiega. Mówią o tym twarde dane: udział inwestycji w PKB leci na łeb. To kolejny etap rujnowania polskiej gospodarki. To sabotaż przyszłości Polski" - stwierdził w serwisie X. "Najpierw wycofanie się z Polski MAERSKA, największego na świecie operatora kontenerowego, teraz wycofanie się INTELA, amerykańskiego producenta mikroprocesorów jest potwierdzeniem katastrofalnej polityki Tuska. Z każdym dniem jego rządów tracimy szansę na rozwój polskiej gospodarki i oby nie bezpowrotnie!" - skomentował zaś Marek Gróbarczyk, również poseł PiS.
Za politykami PiS krytyczne komentarze publikowali także internauci. "Kolejny sukces tego rządu"; "Konkrety Tuska"; "Brawo Donald!"; "A co zrobil premier aby ich zatrzymać? Obiecał jakieś ulgi czy coś w tym stylu? Morawiecki co by nie mówić interesował się inwestorami"; "Gratulacje dla rządu" - komentowali (pisownia oryginalna).
Co w swoich krytycznych komentarzach pomijają prawicowi politycy? Sprawdziliśmy.
Najpierw Intel zawiesił plany. PiS wtedy dezinformował
Nie po raz pierwszy opozycja dezinformuje w tej sprawie, co już weryfikowaliśmy w Konkret24. We wrześniu 2024 politycy PiS oskarżali rząd Donalda Tuska o fatalną politykę gospodarczą, której skutkiem miało być to, że wielkie międzynarodowe firmy wycofują się z planów dotyczących Polski. Jako przykład podawano m.in. właśnie Intela. W połowie września 2024 bowiem wicepremier i minister cyfryzacji Krzysztof Gawkowski przekazał, że Pat Gelsinger poinformował go, iż z uwagi na globalne problemy finansowe Intel wstrzymuje na dwa lata swoje kluczowe inwestycje w Europie – w tym budowę fabryki w Polsce. A zaledwie kilka dni wcześniej minister chwalił się, że polski rząd dostał od Komisji Europejskiej zielone światło na złożenie wniosku o pomoc publiczną dla tego amerykańskiego koncernu.
CZYTAJ WIĘCEJ: Intel, Ford, Beko, Maersk. Polska traci inwestycje "przez nieudolność rządu"? Wyjaśniamy
Tyle że w 2024 roku okazało się, że firma ma potężne kłopoty. W sierpniu 2024 cyfrowy gigant poinformował o konieczności zwolnienia 15 tys. osób, by obniżyć koszty i poprawić konkurencyjność firmy. "Potrzebuję mniej ludzi w centrali, więcej ludzi w terenie, wspierających klientów" - mówił wówczas prezes firmy Pat Gelsinger w wywiadzie dla Reutersa. Miało to przynieść do 2025 roku 10 mld dolarów oszczędności. W notatce do pracowników Gelsinger pisał: "Nasze koszty są zbyt wysokie, nasze marże są zbyt niskie". Dodatkowo firma zdecydowała wówczas zawiesić wypłacane od 1992 roku dywidendy. Problemy Intela wynikają m.in. z awaryjności produkowanych procesorów. Intel też przegapił rozwój urządzeń mobilnych i nie wprowadził w porę odpowiednich procesorów dla smartfonów. Podobnie Intel zaniedbał rozwój sektora sztucznej inteligencji.
1 sierpnia 2024 roku Intel poinformował o fatalnych wynikach finansowych. Sprzedaż półprzewodników spadła o 1 proc. rok do roku, firma ogłosiła stratę netto w wysokości 1,6 mld dolarów w porównaniu do 1,5 mld dolarów zysku w tym samym okresie w 2023 roku. Wówczas w ciągu jednego dnia Intel stracił 40 mld dolarów wartości rynkowej.
Firma tłumaczy swoją decyzję: "będziemy rozważni"
I to właśnie sytuacja amerykańskiego koncernu zmusiła go najpierw do zawieszenia wówczas planów inwestycji w Polsce i Niemczech, a teraz ostatecznie do rezygnacji. Informację ogłosił dyrektor generalny (CEO) Lip-Bu Tan, gdy 24 lipca firma opublikowała wyniki finansowe za drugi kwartał 2025 roku. Zapowiedział znaczące cięcia kosztów i inwestycji, w tym tych dotyczących budowy fabryki układów scalonych.
Tan, który objął stanowisko w marcu, podkreślił, że ostatnie miesiące "nie były łatwe". Poinformował, że firma "zakończyła większość" planowanych zwolnień, obejmujących 15 proc. pracowników. Intel wcześniej zapowiadał, że w 2025 roku zamierza obniżyć koszty operacyjne o 17 miliardów dolarów.
"W ciągu ostatnich kilku lat firma inwestowała zbyt wiele, zbyt szybko, bez odpowiedniego popytu. W rezultacie nasza baza fabryczna uległa niepotrzebnemu rozdrobnieniu i nie była w pełni wykorzystana. Musimy skorygować kurs" - napisał szef koncernu w liście do pracowników.
"W przyszłości będziemy stosować systematyczne podejście do rozbudowy naszych fabryk, w pełni dostosowane do potrzeb naszych klientów. Będziemy rozważni i zdyscyplinowani podczas alokowania kapitału (...)" - dodał. "Mając to na uwadze, postanowiliśmy nie kontynuować wcześniej planowanych projektów w Niemczech i Polsce. Planujemy również skonsolidować nasze zakłady montażowe i testowe w Kostaryce z naszymi większymi zakładami w Wietnamie i Malezji" - poinformował Tan.
Ekspert: "oni po prostu nie mają kasy"
25 lipca pytany o decyzję Intela rzecznik rządu Adam Szłapka ocenił, że to "kwestia konkurencyjności całej Europy". "Intel się wycofał. I to była ich po prostu decyzja. Trudno to inaczej komentować" - stwierdził i mówił o tym, że rząd stawia na deregulację gospodarki.
Sprawę skomentował w kilku wpisach w serwisie X Janusz Pietruszyński, analityk i komentator gospodarczy, redaktor naczelny branżowego serwisu o rynku energii Cire.pl. Postawił pytanie: "Co się teraz stało, że się nie udało? Czy polski rząd wykonał jakiś ruch blokujący inwestycję Intela?". I od razu dał odpowiedź: "Nie. Stało się coś innego. Intelowi posypały się wyniki finansowe. W czwartek 24 lipca firma Intel opublikowała wyniki za drugi kwartał 2025, a dyrektor generalny firmy zapowiedział znaczące cięcia, jeśli chodzi o budowę fabryk układów scalonych. To jest ten moment. Oni po prostu nie mają kasy" - ocenił. Po chwili dodał: "Dyrektor generalny Intela podkreśla, że firma 'musiała skorygować kurs' i unikać nadmiernej rozdrobnienia produkcji. Intel musi ciąć koszta o 17 mld dolarów. Teraz skupią się na rozwoju swoich istniejących zakładów oraz koncentracji produkcji w innych lokalizacjach, takich jak Kostaryka, Wietnam i Malezja". I na koniec podsumował: "Schodzenie z kosztów to jeden z kluczowych powodów rezygnacji z budowy fabryk w Niemczech i w Polsce" (pogrubienia od redakcji).
Intel ma jeszcze w Polsce centrum badawczo-rozwojowe w Gdańsku. To drugie - po tym w Stanach Zjednoczonych - największy tego typu ośrodek firmy na świecie. Pod koniec października 2024 roku firma zgłosiła do Gdańskiego Urzędu Pracy zamiar przeprowadzenia zwolnień grupowych. W oświadczeniu przesłanym biznesowej redakcji tvn24.pl technologiczny gigant przekazał: "zmiany te mają na celu budowę prostszej, lepiej dostosowanej i zoptymalizowanej organizacji".
Źródło: Konkret24
Źródło zdjęcia głównego: PAP