Czarnek o "największym bezrobociu" wśród młodych. Co na to dane?

Były minister edukacji, poseł Prawa i Sprawiedliwości Przemysław Czarnek gościł 28 lipca w Radiu Wnet, gdzie krytykował działania obecnego rządu, zarzucając mu brak kompetencji. "My jesteśmy absolutnie przekonani, że każdy dzień funkcjonowania rządu to jest potężne niebezpieczeństwo w szczególności, ale i strata dla Polski. Zobaczcie państwo, co się stało w ciągu tych siedemnastu, osiemnastu miesięcy funkcjonowania tego rządu" - mówił Czarnek i przekonywał, że m.in to, "co się stało", to największe bezrobocie wśród młodych Polaków. Stwierdził:

Poseł nie doprecyzował, z jakimi krajami porównuje Polskę, twierdząc, że to u nas poziom bezrobocia jest najwyższy. Nie podał też źródła swojej informacji. Sprawdziliśmy więc, co pokazują dane Europejskiego Urzędu Statystycznego (Eurostat).

W raporcie Eurostatu, który przedstawia miesięczne statystyki poziomu bezrobocia w krajach członkowskich, bezrobotnych definiuje się jako "wszystkie osoby w wieku od 15 do 74 lat, które nie były zatrudnione w tygodniu odniesienia, aktywnie poszukiwały pracy w ciągu ostatnich czterech tygodni i były gotowe do podjęcia pracy natychmiast lub w ciągu dwóch tygodni".

Najnowsze dane dla większości państw - w tym Polski - pochodzą z maja 2025 roku (dla kilku podano też dane za czerwiec). Mianowicie w grupie osób do 25. roku życia w Polsce bezrobotnych w maju było 13,5 proc. Nie jest to jednak - jak sugerował poseł Czarnek - "największe bezrobocie". Bo wiele państw UE w tym samym miesiącu miało wyższy stopień bezrobocia wśród młodych. Były to:

1. Słowacja - 15 proc. 2. Finlandia - 17,3 proc. 3. Francja - 18 proc. 4. Portugalia - 19,5 proc. 5. Grecja - 19,9 proc. 6. Estonia - 20,7 proc. 7. Włochy - 21,6 proc. 8. Luksemburg - 21,9 proc. 9. Szwecja - 24,9 proc. 10. Hiszpania - 25,4 proc.

Ponadto poziom bezrobocia wśród młodych w Polsce był także niższy niż unijna średnia - wynosiła 14,8 proc.

Prawdą jest natomiast, że bezrobocie wśród młodych w Polsce rośnie. W zestawieniu Eurostatu najstarsze dane dotyczą maja 2021 roku - wtedy było to 13,3 proc. Od tamtego czasu do teraz bezrobocie wśród młodych Polaków było najniższe w maju 2022 roku - 9,1 proc. Tylko że poziom bezrobocia a wzrost bezrobocia to dwa różne wskaźniki - to, że w Polsce zanotowano wzrost, nie oznacza, że mamy "największe bezrobocie wśród młodzieży" w UE.

Poseł Czarnek nie jest pierwszym politykiem PiS, który krytykuje obecny rząd za bezrobocie wśród młodych. Temat nagłośnił inny poseł PiS Jarosław Wieczorek, który na początku lipca opublikował post alarmujący o bezrobociu wśród młodych Polaków. Informował o wzroście bezrobocia w grupie do 25. roku życia między majem 2024 a majem 2025 roku. Podkreślił "zdecydowanie najwyższy wzrost w całej UE". Do wpisu załączył wykres, na którym Polska zaznaczona została na czerwono, a słupek jest wiele wyższy od tych odpowiadających pozostałym krajom. Zdecydowanie "wybijamy" się negatywnie, a według posła Wieczorka wzrost bezrobocia wśród młodych w ciągu roku wynosi aż 27,4 proc.

To, dlaczego ten wykres wprowadzał w błąd, wyjaśnialiśmy w Konkret24. Wieczorek użył danych z Eurostatu, ale podał je w specyficzny sposób. Potem jego tezę powtarzali inni politycy opozycji.

Wieczorek porównał maj 2025, kiedy bezrobocie wynosiło 13,5 proc. z majem 2024, kiedy wynosiło 10,6 proc. Czyli rok do roku wzrost ten wyniósł 2,9 punktu procentowego. A co oznacza wartość 27,4 proc. pokazana przez posła PiS? To odsetek, jaki wartość 2,9 stanowi dla 10,6. Czyli poseł policzył, że 27,4 proc. z 10,6 to 2,9 - i tak zrobił wykres. To właśnie sposób wprowadzający odbiorcę w błąd, bo sugeruje wzrost bezrobocia o ponad jedną czwartą, podczas gdy w rzeczywistości był on dużo niższy. Prawidłowo wykonany wykres powinien wyglądać tak jak poniżej.