Berkowicz i jego "sposób na życie z fejków". Nie tylko jego

Poseł Konfederacji Konrad Berkowicz 24 lipca 2025 roku opublikował zdjęcie kilku osób - większość o ciemnej karnacji - wsiadających do minibusa na uliczce jakiegoś miasta. I skomentował - na podstawie samej tylko fotografii - że są to migranci sprowadzeni do Polski przez rząd Donalda Tuska w ramach unijnego paktu migracyjnego. "Ząbkowice Śląskie. Kolejny transport imigrantów. Rząd już wdraża Pakt Migracyjny" - napisał poseł, mimo że osoby ze zdjęcia mają na sobie kamizelki odblaskowe z napisami (nieczytelnymi), które mogą świadczyć, iż są to pracownicy którejś z lokalnych firm.

Poseł postąpił więc wobec znanego schematu, który stosują też inni posłowie Konfederacji oraz głównie politycy PiS. Oni także wrzucali zdjęcia przypadkowych osób innego koloru skóry z komentarzami o "sprowadzaniu migrantów", "transporcie migrantów" czy "realizacji paktu migracyjnego". I również wpis Berkowicza szybko zdobył popularność w sieci. W ciągu kilku dni wyświetliło go ponad 157 tysięcy osób w serwisie X, a ponad tysiąc podało dalej. Kolejne tysiące wyświetleń ma jego taki sam post na Facebooku, a udostępnień jest ponad tysiąc.

CZYTAJ W KONKRET24: "Zalewają internet". Jak politycy skoordynowali akcję ze zdjęciami czarnoskórych osób

Co ciekawe, ton komentarzy pod tym samym wpisem w serwisie X i na Facebooku był jednak inny. Na Facebooku można głównie czytać krytykę pod adresem rządu, który rzekomo ma pozwalać na takie "transporty migrantów" do polskich miast: "Tylko zdrajca może na to pozwalać. To nie jest dla Polski dobre więc wniosek jest jeden: My Polacy nie mamy nic do powiedzenia bo liczy sie to co unia i Berlin każe. Dla mnie to jawne zdradzanie Polski i Polaków"; "Jeszcze trochę i my Polacy będziemy mniejszością narodową w Polsce. Do sklepu będziemy chodzić w grupie - ze strachu. Dziecko puścić gdzieś samemu, też będzie strach"; "Niemcy prowadzą szeroką akcję dywersyjną przerzucając nam nieznane elementy na terytorium kraju"; "Czas by ten rząd rozwiązać" (pisownia wszystkich postów oryginalna).

Natomiast w serwisie X wielu użytkowników pisało pod postem posła Konfederacji o "dezinformacji i manipulacji" ze strony Konrada Berkowicza. "Kondzio, ale pracownicy normalnie na Śląsku mieszkają i transport po nich przyjeżdża"; "Bezczelna i prymitywna manipulacja"; "Tak, w środku miasta wysadzili nielegalnych imigrantów"; "Ty sobie z dezinformacji i fejków zrobiłeś sposób na życie"; "Czy Ty się nie pomyliłeś przy nazwisku? Powinieneś mieć Fejkowicz" - komentowali internauci.

Niektórzy pytali, czy takimi działaniami posła nie mogłyby się zająć organy ścigania. "Może jednak Prokuratura Krajowa zajęłaby się jakością treści pana posła?"; "Za te wasze fikcyjne, kłamliwe fotki powinni was karać grzywną"; "Czy Konrad Berkowicz może zostać skazany za fake newsy, które rozpowszechnia na X w tym roku?" - sugerowali.

Jak się można było spodziewać, zdjęcie wrzucone do sieci przez Berkowicza nie przedstawia jakiejś nowej, wyjątkowej sytuacji. Przedstawiciel Urzędu Miejskiego w Ząbkowicach Śląskich, któremu przesłaliśmy post posła Konfederacji, odpowiedział nam, że "informacja zawarta w poście jest niezgodna z prawdą i może wprowadzać opinię publiczną w błąd".

Marcin Kulaczenko z Urzędu Miejskiego zasugerował, że osoby widoczne na zdjęciu są legalnie zatrudnione w jednej z firm działających w tamtejszej gminie lub powiecie. "W wielu firmach działających na terenie Polski, w tym również w Powiecie Ząbkowickim i Gminie Ząbkowice Śląskie, od lat zatrudniani są obcokrajowcy pochodzący z różnych stron świata" - informuje Kulaczenko. "Najczęściej wykonują oni prace fizyczne, które w wielu przypadkach mają kluczowe znaczenie dla funkcjonowania przedsiębiorstw, w których są zatrudnieni" - dodaje. I jednoznacznie zastrzega:

Ta odpowiedź nie dziwi, bo - jak kilkukrotnie informowaliśmy w Konkret24 - unijny pakt migracyjny wejdzie w życie dopiero w połowie 2026 roku, a ponadto nieprawdą jest, że Polska będzie zmuszona przyjmować w jego ramach jakichkolwiek migrantów. Nie powstrzymuje to jednak Konrada Berkowicza w przekonywaniu za pośrednictwem mediów społecznościowych, że każdy widziany teraz na ulicy obcokrajowiec o ciemnej karnacji to "nielegalny imigrant" czy dowód na to, że "rząd już wdraża pakt migracyjny".

Zresztą ten sam schemat dezinformacji na temat migrantów w Polsce stosuje od dawna poseł PiS Dariusz Matecki - w ostatnich dniach znowu było o nim głośno z tego powodu. 26 lipca poseł opublikował wpis na platformie X o treści: "Pod dworcem PKS w Szczecinie powstała wioska inżynierów. Godz. 5:40, 26 lipca 2025". I załączył trzy zdjęcia - niewyraźne - na których widać kilka osób siedzących na trawie. Wpis opatrzył hasztagiem MasowaMigracja.

Tym razem jednak szybko zareagowała policja w Szczecinie, odpowiadając Mateckiemu w komentarzu: "Osoby, które znajdowały się we wskazanym miejscu i czasie, zostały wylegitymowane przez policjantów. Są to Obywatele Rzeczypospolitej Polskiej". Do dyskusji, jaka wybuchła pod postem Mateckiego, włączył się Jacek Dobrzyński, rzecznik Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji. "Znowu rozsiewa pan fake newsy" - zwrócił się do Mateckiego i powołał na informację szczecińskiej policji: "To perfidne kłamstwo sugerowane przez pana, że jest to jakaś 'masowa migracja', tam odpoczywali rdzenni Polacy z dziada pradziada. Mimo, że policja szybko to swoim wpisem wyjaśniła, to pana kumple to matactwo nadal rozpowszechniają".

Poseł PiS pozostał głuchy na wezwania do przeprosin i usunięcia posta. 28 lipca wpis na profilu posła Mateckiego wciąż widniał. Do tego czasu wygenerował ponad 107 tysięcy wyświetleń, a ponad 300 razy podano go dalej.

Czym skutkuje takie obserwowane od dawna postępowanie polityków znanych w mediach społecznościowych? Między innymi tym, że szybko znajdują się następcy stosujący ten sam schemat: opisywanie wymyślonej sytuacji w celu podburzania Polaków i wzbudzania strachu, nieuzasadnione sugestie na temat migrantów czy np. Niemiec (w ramach trwającej dezinformacji o "germanizacji Polski"). Przykładem post anonimowego internauty z 21 lipca opublikowany w serwisie X, którego treść brzmiała: "W Zgorzelcu niemiecki funkcjonariusz wyciągnął z kabury broń do wolontariusza Ruchu Obrony Granic". Do 28 lipca wygenerował ponad 200 tysięcy wyświetleń, podano go dalej ponad 2 tysiące razy. Wywołał komentarze typu: "Do nachodźcy by tak nie zrobił. To tylko pokazuje jakie miejsce w hierarchii wartości zajmuje Polak"; "Puszczają im nerwy, to znaczy że dobrą robotę robi ROG; "To nie tylko incydent, to symbol. Symbol obcej arogancji i bezkarności, która zaczyna rozlewać się po naszej granicy..."; "Korzeni nie oszukasz ! Te same zachowania co w 1939 roku" - itp. Co świadczy o tym, że wielu uwierzyło w informację, która nie ma potwierdzenia.

Jak sprawdziliśmy, żadne wiarygodne źródło nie informowało o takim incydencie. Nadkomisarz Agnieszka Goguł, oficer prasowy Komendanta Powiatowego Policji w Zgorzelcu, na pytanie Konkret24 dotyczące treści tego posta, odpisała 25 lipca: "Informuję, że Komenda Powiatowa Policji w Zgorzelcu nie otrzymała zgłoszenia o opisanej przez Pana sytuacji".

Jaki cel chcą osiągnąć posłowie Berkowicz czy Matecki, publikując nieprawdziwe treści jako komentarz do specjalnie dobranych zdjęć? Sebastian Drobczyński, konsultant polityczny oraz ekspert ds. wizerunku i komunikacji kryzysowej, w rozmowie z Konkret24 wymienia dwa: budowanie emocji i skupianie uwagi na sobie.

- W mojej ocenie to jest po prostu narzędzie wykorzystywane przez polityka ku budowie własnej rozpoznawalności - tłumaczy Sebastian Drobczyński. - To jest podpięcie się pod mocno emocjonalny temat - lecz nie przez przypadek, ponieważ ludzie w pewnych grupach, w pewnych bańkach informacyjnych, skupiają się właśnie na takiej tematyce. Czy to jest nieprawda, półprawda, prawda i tak dalej - to już pozostawiam specjalistom od etyki. Oni pewnie skrytykowaliby takie zachowanie, ale z mojego punktu widzenia narzędzia mają być skuteczne, a to narzędzie jest skuteczne, bo jest zauważalne - tłumaczy ekspert, odnosząc się do skuteczności w marketingu politycznym.

Zapytaliśmy - idąc za sugestiami komentujących wpisy Berkowicza czy Mateckiego - co można zrobić z takimi przypadkami. Sebastian Drobczyński nie ma tutaj złudzeń: - Jedyne, co możemy zrobić z perspektywy mediów, to jest oczywiście zdefiniowanie tego typu działań i mówienie, że tego typu działania są nieprawdziwe, fałszywe i tak dalej. Ale na pytanie, czy w rzeczywistości takie posty muszą istnieć w obecnej przestrzeni internetowej, odpowiedź brzmi: mają do tego prawo. Już dwadzieścia kilka lat temu mówili mędrcy naukowi - z nauk politycznych, socjologii, politologii i etyki - że nie zdajemy sobie sprawy z tego, jakie konsekwencje mogą mieć działania w internecie. Nic z tym jednak nie zrobiono, nie stworzono żadnego prawa dotyczącego prawdy i nieprawdy w internecie czy nawet algorytmów mogących to rozpoznać. Dlatego to, co widzimy dzisiaj, może istnieć w sieci, bo autorzy pozostają bezkarni - stwierdza Drobczyński.

A komentując fakt, że politycy tylko rozzuchwalają swoim postępowaniem innych - jak np. autora posta o "niemieckim funkcjonariuszu, który wyciągnął z kabury broń do wolontariusza Ruchu Obrony Granic" w Zgorzelcu - ekspert dodaje: - Tutaj zadziałał podobny schemat i może zostać osiągnięty podobny efekt. Za dwie godziny nikt nie będzie wchodził w dyskurs, czy to jest prawdziwe, czy nieprawdziwe. Wszyscy będą opowiadać o tym, co się wydarzyło w Zgorzelcu między innymi właśnie dlatego, że już wcześniej silnymi, emocjonalnymi przekazami wytworzono odpowiednio środowisko do tego typu działań.