Prezydent Andrzej Duda pojawił się w sobotę 16 maja na targu w Garwolinie. Rozmawiał z mieszkańcami miasta i sprzedawcami. Kupił też truskawki. Zakupy głowy państwa nie umknęły uwadze polityków i komentatorów. Na Twitterze poseł Koalicji Obywatelskiej Michał Szczerba zwracał uwagę na wysokie ceny owoców.

"Za koszyk polskich truskawek trzeba zapłacić od 35 zł do nawet 46 zł. Emeryci pytają Dudę, jak smakują tegoroczne truskawki. Bo za emeryturę 937 zł netto, na te owoce, ich po prostu nie stać" - napisał.

"Truskawki wstały z kolan"

Wielu internautów podchwyciło krytyczny ton wpisu Szczerby i wymieniało produkty, których cena wzrosła w ostatnich miesiącach. Niektórzy komentujący zwrócili jednak posłowi uwagę, że cena pierwszych truskawek w sezonie zwykle jest wysoka.

"Panie pośle, tydzień temu 35 złotych, dziś 18 zł, a za tydzień będą tańsze" - napisała dziennikarka Anna Cztowska. "Jeśli za 2 tygodnie będą kosztowały 40 złotych, to taki tweet będzie usprawiedliwiony. Teraz, nie" - dodała. Co roku sytuacja w handlu owocami sezonowymi wygląda dokładnie tak samo. Pierwsze truskawki zawsze są drogie" - zwracał uwagę inny uczestnik dyskusji.

O wysokich cenach truskawek dyskutowały setki użytkowników Twittera. Do wpisów załączano zdjęcia z targowisk. "Znacie jeszcze jakiś inny kraj świata w którym już tylko prezydenta stać na truskawki"? - zapytano na twitterowym profilu Lotna Brygada Opozycji.

"Kilogram truskawek kosztuje około 20 zł. Za 500 plus można sobie kupić ok. 25 kg truskawek. Truskawki wstały z kolan" - ironizowała ekonomistka Alicja Defratyka.

Porównywanie nieporównywalnego

- Zauważam w mediach porównywanie rzeczy nieporównywalnych - mówi dr Witold Boguta, prezes zarządu Krajowego Związku Grup Producentów Owoców i Warzyw - Spółdzielni Osób Prawnych (KZGPOiW). Boguta podkreśla, że nie można w prosty sposób zestawić ceny truskawek na targu z 20 maja 2019 roku z ceną truskawek 20 maja tego roku. - Można porównywać ceny produktów o tym samym pochodzeniu w tym samym czasie albo uśrednione ceny z analogicznych okresów - wyjaśnia.

Prezes KZGPOiW podkreśla, że w przypadku owoców jagodowych - takich jak truskawki - nawet niewielkie wahnięcia podaży powodują istotne zmiany cen. Obecnie ceny hurtowe truskawek są trochę wyższe niż rok temu, ale sytuacja w tym roku jest trudniejsza. - Dopiero gdy na dobre zaczniemy zbierać truskawki z upraw polowych, będziemy w stanie realnie ocenić ich cenę - podkreśla Witold Boguta. Zwraca uwagę, że obecnie w handlu są droższe truskawki spod osłon, a nie z pól uprawnych. Jego zdaniem nieuzasadnione jest porównywanie cen z importowanymi truskawkami. - W Hiszpanii jest pełnia sezonu - wyjaśnia ekspert.

Truskawki? Droższe, ale są wahania

Według dr. Pawła Kracińskiego z Instytutu Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej obecne ceny truskawek otrzymywane przez producentów wynoszą od 10 do 15 zł za kg i są o ponad 100 proc. wyższe w porównaniu do analogicznego okresu poprzedniego sezonu, gdy przeciętnie producenci otrzymywali 6,50 zł za kg. - To dlatego na ulicach miast truskawki są tak drogie, kosztują 15-25 zł za kilogram w zależności od regionu - mówi Kraciński.

O ceny truskawek zapytaliśmy również Macieja Kmerę, eksperta rynku hurtowego w Broniszach pod Warszawą, gdzie w warzywa i owoce zaopatrują się setki firm województwa mazowieckiego. Maciej Kmera zwraca uwagę, że w ubiegłym, 21. tygodniu roku średnia hurtowa cena truskawek wyniosła 16 zł za kilogram. W tym samym tygodniu 2019 roku cena wyniosła 8 zł z kilogram. - Tyle że w dwudziestym tygodniu 2019 roku cena była taka sama jak obecnie, a w ciągu tygodnia spadła o połowę - podkreśla Kmera. - Wahania cen truskawek są kwestią pogody. Sezon w tym roku się opóźnił - wyjaśnia.

Tabela średnich tygodniowych cen truskawek na rynku hurtowym w Broniszach wskazuje stabilność cen od 15. do 18. tygodnia 2020 roku. W 19 tygodniu cena wzrosła, co analitycy wiążą z niższymi temperaturami. Średnie ceny od 19. do 21. tygodnia wskazują na tendencję spadkową.

Zestawienie średnich cen dziennych z 10 i 25 maja 2020 roku wskazuje na wyższe ceny w porównaniu z ubiegłym rokiem. 25 maja br. w Broniszach truskawki kosztowały średnio 15 zł za kilogram. 25 maja 2019 roku - 7,5 zł. Średnia cena z 25 maja br. jest znacznie wyższa od średniej dla tego dnia z sześciu ostatnich lat - 8,5 zł.

Mniejsza różnica jest w porównaniu średnich cen dziennych dla 10 maja 2019 i 2020 roku. 10 maja tego roku truskawki kosztowały 22 zł za kg, rok wcześniej - 17 zł. Średnia cena owoców z 10 maja tego roku była wyższa zaledwie o 1,17 zł od średniej dla tego dnia w latach 2015-2020 (20,83 zł).

Jaka cena truskawek w dalszej części sezonu?

- Możemy spodziewać się wzrostów cen w stosunku do ubiegłego roku z powodu trudnych warunków pogodowych wiosną - mówi Konkret24 Witold Boguta. Przyczyna są niskie temperatury w maju, miesiącu, w którym truskawki kwitną, rozwijają się i dojrzewają. Zdaniem Boguty obawa przed przymrozkami zmusiła producentów do zakupu włókniny do ochrony owoców roślin przed zimnem. - Obecnie trochę złagodniały trudności związane z suszą, ale braki wody w pierwszej części wegetacji odbiły się na wzroście i może wpływać to na wzrost cen - mówi Boguta.

- Obecny tydzień nie jest za ciepły, ale spodziewamy się stopniowego wzrostu temperatur - informuje Maciej Kmera z rynku hurtowego w Broniszach. - Jeśli będzie on nagły, możemy mieć wysyp truskawek i spadek cen - wyjaśnia. Kmera zwraca jednak uwagę, że prognozy pogody do końca czerwca nie wskazują szczególnie wysokich temperatur, co zwiastuje raczej brak perspektywy gwałtownych spadków cen. - Ale, proszę pamiętać, to tylko prognozy - podkreśla Kmera.

Według Witolda Boguty dobrą informacją z ubiegłego tygodnia jest zapowiedź ministra rolnictwa o pokryciu przez państwo kosztów testów na koronawirusa dla pracowników zagranicznych. Prezes KZGPOiW dostrzega zaangażowanie służb konsularnych, które starają się ułatwić przyjazd pracownikom z zagranicy. - Tu liczylibyśmy na jeszcze większy wysiłek na rzecz ułatwienia podjęcia pracy w Polsce - podkreśla Boguta.

Optymizmu Boguty nie podziela Maciej Kmera z rynku handlowego w Broniszach: - Perspektywa, że w ciągu najbliższych dwóch tygodni przybędzie 100 tysięcy pracowników, jest raczej mało realna.

Ceny dla przemysłu, ceny dla konsumentów

Doktor Paweł Kraciński z Instytutu Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej zauważa, że większość truskawek produkowanych w Polsce przeznacza się na potrzeby przetwórstwa. Przemysł żywnościowy przetwarza 70-80 proc. wszystkich zbiorów.

Według danych GUS w Polsce w ostatnich pięciu latach średnio zbierano 190 tys. ton truskawek. Średnia cena za kilogram truskawki w skupie w pierwszej połowie 2019 roki wyniosła 3,83 zł. W 2018 roku - 3,9 zł.

Jak tłumaczy dr Kraciński, sezon na truskawki do przetwórstwa dopiero się rozpocznie. Ceny skupu oferowane przez zakłady będą miały wpływ także na wysokość cen płaconych przez konsumentów. - Jeśli będzie spadać cena truskawek w przetwórstwie, będzie spadać też cena truskawek deserowych - podkreśla ekspert. Zdaniem dr Kracińskiego cena truskawek dla konsumentów już w najbliższych dniach będzie niższa.