Politycy na zakupach o "drożyźnie". Sprawdzamy rachunki

W środku kampanii wyborczej politycy chętnie pojawiają się na targowiskach. W mediach społecznościowych zamieszczają relacje ze spotkań z przypadkowo spotkanymi wyborcami, piszą też o swoich spostrzeżeniach.

"Na straganach w Krakowie, ale i w całej Polsce widać drastyczne podwyżki cen żywności średnio 20-40%. Odczuwamy to w naszych portfelach" - napisał na Twitterze Bogdan Klich, senator PO i kandydat Koalicji Obywatelskiej do Senatu kolejnej kadencji. Do wpisu dołączył nagranie wideo, w którym mówił o wzroście cen warzyw o 34 proc., owoców o 24 proc. oraz pieczywa o 19 proc. Klich wspomniał również o wzroście cen wieprzowiny.

W nagraniu senator nie powołuje się na konkretne badania. Nie jest jasne, czy mówi o wzrostach cen na krakowskich targowiskach, czy w całym kraju. Nie wskazuje też okresu, w którym nastąpiły wzrosty.

W udostępnionym wideo pokazano również ceny warzyw i owoców na stoiskach odwiedzonych przez senatora. Widoczne są ceny jabłek - 5 zł za kilogram, śliwek - 5 zł za kg, ogórków - 6 zł za kg, pomidorów - 6 zł za kg i cebuli dymki - 2 zł za pęczek.

W swoim wpisie senator Klich posłużył się hasztagiem #StopDrożyźnie. Podobnie poseł PO Krzysztof Brejza, który odwiedził jeden ze sklepów spożywczych. "Wy też czujecie drożyznę? Ruszamy i mówimy o tym: #StopDrożyźnie" - napisał na Facebooku.

"Zwykłe zakupy-warzywa, owoce, mięso na obiad, mleko i pieluchy dla dziecka. W jednej chwili nie ma 200 zł" - podsumował Brejza.

Do wpisu dołączył zdjęcie produktów i paragonu. Poseł kupił m.in. cebulę w cenie 3,99 zł za kg, pomidory malinowe za 7,99 zł za kg, marchew za 3,99 zł za kg, ogórki gruntowe za 4,99 zł za kg, jabłka gala za 3,99 zł za kg, gruszki klapsa za 4,99 za kg, opakowanie 400 gr kaszy gryczanej za 2,69 zł, opakowanie 200 gr śledzi w oleju za 4,99 i filet z piersi kurczaka za 16,89 za kg (wybraliśmy te produkty, których cenę w przeliczeniu na jednostkę wagi można odczytać z udostępnionego zdjęcia).

W opublikowanym 13 września opracowaniu Głównego Urzędu Statystycznego dotyczącym cen towarów i usług konsumpcyjnych wskazano, że w sierpniu w porównaniu z analogicznym miesiącem ubiegłego roku ceny żywności wzrosły o 7,8 proc. Tylko od grudnia 2018 r. ceny poszły w górę o 5,6 proc.

Warto zwrócić uwagę na obniżenie wskaźnika cen żywności w sierpniu w porównaniu z poprzedzającym miesiącem. Ceny obniżyły się o 0,3 proc. To pierwszy taki przypadek w 2019 r. Od stycznia ceny konsekwentnie rosły w ujęciu miesiąc do miesiąca.

W sierpniu 2019 r. w porównaniu z sierpniem 2018 r. najwięcej wzrosły ceny warzyw - o 34,8 proc. Cukier w tym samym okresie zdrożał o 24,9 proc. Ceny owoców zwiększyły się o 7,3 proc.

Znaczące wzrosty zaobserwowano na rynku pieczywa - ceny zwiększyły się o 9,4 proc. Mąka zdrożała o 8 proc.

O 6,8 proc. wzrosły ceny mięsa. Najwięcej - o 12,8 proc. - wzrosły ceny mięsa wieprzowego. Wędliny podrożały o 7,2 proc.

W sierpniu ceny mleka pozostały na tym samym poziomie, co w analogicznym okresie ubiegłego roku. Niewiele, bo o 1,9 proc. wzrosły ceny serów i twarogów. W kategorii GUS "jogurt, śmietana, napoje i desery mleczne" zanotowano wzrosty cen o 2,3 proc.

Zwraca uwagę spadek cen jaj - ich ceny obniżyły się w sierpniu o 4,6 proc. w porównaniu z sierpniem 2018 r. Spadły też ceny olejów i tłuszczy - szczególnie tłuszczy zwierzęcych. Zwraca uwagę obniżka cen masła - średnio o 9,6 proc.

Senator Klich pisał na Twitterze o wzrostach cen żywności "w całej Polsce" o 20-40 proc. To wartość daleka od wskazanego przez GUS wzrostu o 7,8 proc. od sierpnia 2018 do sierpnia 2019 r.

W nagraniu wideo Bogdan Klich prawidłowo posłużył się daną o wzroście cen warzyw o 34 proc. (dokładnie 34,8 proc. w ujęciu rok do roku). Zgodnie z prawdą mówił również o wzroście cen wieprzowiny. Błędnie przytoczył jednak dane o wzroście ceny owoców - w rzeczywistości wzrosły o 7,3 proc., a nie 24 proc. (o 24,9 proc. wzrosły ceny cukru). Podobnie ceny pieczywa - wzrosły nie o 19, a o 9,4 proc.

W rozmowie z Konkret24 senator Bogdan Klich powiedział, że w wypowiedzi opublikowanej na Twitterze cytował najnowsze, opublikowane przez GUS dane dotyczące sierpnia bieżącego roku. Potwierdził również, że niektóre dane zostały podane błędnie w wyniku niezamierzonej omyłki.

Senator a jednocześnie kandydat w wyborach podkreślił w rozmowie z Konkret24, że po nagraniu wziął udział w konferencji prasowej, na której posługiwał się notatkami. - Dane zostały przeze mnie skorygowane - powiedział Klich. Relacja Gazety Wyborczej z 14 września potwierdza, że dane o procentowych wzrostach cen, przytoczone przez senatora podczas konferencji, były zgodne lub zbliżone z tymi opublikowanymi przez GUS. Wyjątkiem są ponownie ceny owoców - według relacji "Gazety Wyborczej", Klich mówił o wzroście ich cen o 12 proc.(de facto wyniósł on 7,3 proc.)

W nagraniu udostępnionym na Twitterze przez senatora widoczne są również ceny sprzedawanych na targowisku owoców i warzyw. "Na straganach w Krakowie jest tak jak tutaj" - powiedział na nagraniu Bogdan Klich. Nie dysponujemy uśrednionymi cenami z krakowskich targowisk. Czy te zaprezentowane są zbieżne z uśrednionymi cenami dla całego kraju, udostępnianymi przez GUS?

Ceny pomidorów i cebuli dymki na krakowskim targowisku są podobne do średnich cen w kraju. Wyższe jednak są ceny śliwek o 57 gr za kilogram, ogórków o 1,4 zł, oraz jabłek - aż o 2 zł.

Podobne zestawienie przygotowaliśmy dla produktów, które kupił poseł Krzysztof Brejza.

Wśród produktów o cenach niższych niż uśrednione ceny dla całego kraju znalazły się cebula, gruszki oraz kasza gryczana. Ceny ogórków gruntowych czy fileta z piersi kurczaka były podobne do średnich cen w kraju. Poseł kupił jabłka, pomidory i śledzie po cenach wyższych niż średnie dla całego kraju.

Należy jednak podkreślić, że GUS nie udostępnia danych dotyczących poszczególnych rodzajów warzyw, co uniemożliwia zaprezentowanie uśrednionych cen na przykład dla kupionych przez posła pomidorów malinowych. Podobnie niedoskonałe jest porównanie cen śledzi.

Główny Urząd Statystyczny potwierdza znaczące podwyżki cen żywności. W ogólnym ujęciu ceny towarów i usług konsumpcyjnych wzrosły w sierpniu o 2,9 proc. w porównaniu z analogicznym miesiącem ubiegłego roku. Ceny usług wzrosły o 4,3 proc., towarów o 2,3 proc.

Ceny usług związanych z użytkowaniem mieszkania lub domu i nośników energii wzrosły o 1,9 proc. Ceny usług związanych z ochroną zdrowia i ceny wyrobów farmaceutycznych wzrosły o 3,6 proc. W tej ostatniej kategorii najwięcej podrożały usługi lekarskie - o 5,7 proc, wyroby farmaceutyczne - o 3,7 proc.

Od sierpnia 2018 r. do sierpnia 2019 r. zanotowano niższe ceny odzieży i obuwia - o 1,4 proc., łączności - o 0,7 proc. oraz transportu - o 0,2 proc. Ceny benzyny i oleju napędowego wzrosły o 0,9 proc. Znacząco obniżyły się ceny gazu ciekłego i pozostałych paliw do prywatnych środków transportu - o 12,9 proc.

Autor: kjab / Źródło: Konkret24; zdjęcie tytułowe: Shutterstock