FAŁSZ

"Charlie Hebdo" zakpił z eksplozji w Przewodowie? To fałszywka  

Źródło:
Konkret24
"To nie był atak na Polskę"
"To nie był atak na Polskę"
TVN24
"To nie był atak na Polskę"TVN24

W mediach społecznościowych krąży rzekoma okładka francuskiego tygodnika "Charlie Hebdo", który miał zakpić z wybuchu rakiety w Przewodowie. Jednak to nie jest prawdziwa okładka pisma. 

Pokazujemy, co jest prawdą, a co fałszem
Weryfikujemy fake newsy, sprawdzamy dane, analizujemy informacje z sieci

W środę 16 listopada, dzień po wybuchu rakiet w Przewodowie, w polskich mediach społecznościowych pojawiła się grafika, która ma przedstawiać nową okładkę francuskiego satyrycznego tygodnika "Charlie Hebdo". Tym razem redakcja znana z bezkompromisowych żartów miała rzekomo w prześmiewczy sposób skomentować tragedię w Polsce, w której zginęły dwie osoby. Ilustracja przestawia czerwony ciągnik z rozbitą przyczepą - podobny widzieliśmy na pierwszych nagraniach z miejsca wybuchu w Przewodowie. Na środku kadru widać wyrwę w ziemi, w której leży rakieta z żółto-niebieską flagą Ukrainy. Po lewej i po prawej stronie wyrwy stoją dwie postaci, są pokazane od stóp do pasa. Na ich spodniach widać duże plamy moczu. Osoba po lewej mówi "K**wa", ta po prawej w języku francuskim: "Masakra Wołyńska 2.0". Dopisek pod winietą tygodnika informuje, że to wydanie specjalne.

FAŁSZ
Popularny tweet z fałszywą okładkątwitter.com

Posty z taką grafiką pojawiły się na polskojęzycznych Twitterze, Facebooku, w komunikatorze Telegram i na stronie Demotywatory.pl. "Charlie Hebdo jeńców z żadnej strony nie bierze" - czytamy w tweecie, który polubiło prawie 1,5 tys. użytkowników, a ponad 250 podało go dalej. W polskojęzycznym Telegramie grafikę tę znaleźliśmy m.in. w kanałach RuskiStatek, NewsFactoryPL, Strażnicy Wolności, NajNewsy Komentarze - Nocne Rozmowy, Antypropaganda. 

"Charlie Hebdo" to francuski tygodnik satyryczny. Ukazuje się w środy. Jest znany z wulgarnych karykatur będących komentarzami do bieżących wydarzeń politycznych. Jednak prawdziwa okładka najnowszego numeru pisma nie odnosi się do wydarzeń z Polski.

Inna karykatura na okładce "Charlie Hebdo"

Łatwo sprawdzić, jak wyglądają jedynki "Charlie Hebdo". Aktualne i archiwalne okładki tygodnika są publikowane na jego stronie. Nowy numer (1582) ukazał się w środę 16 listopada, czyli dzień po eksplozji w polskim Przewodowie. Jego okładka nie komentuje tego wydarzenia. Przedstawia karykaturę Cyrila Hanouny, gospodarza znanego francuskiego talk-show, oraz Vincenta Bollorego, francuskiego biznesmena i miliardera. Hanouna mówi: "Wybrani przedstawiciele Republiki, to tam ich umieszczam!".

PRAWDA
Okładka wydania "Charlie Hebdo" z 16 listopada 2022 rokucharliehebdo.fr

10 listopada gość programu Hanouny, francuski poseł Louis Boyard, krytykował działania Bollorego w Afryce - miliarder ma udziały w firmie produkującej olej palmowy w Kamerunie, a poseł oskarżył go o wylesienie Kamerunu. Hanouna obrażał posła i bronił Bollorego. Biznesmen jest także właścicielem stacji, która emituje talk-show Hanouny (za: Le Parisien). Tak więc najnowsza okładka pisma komentuje ostatnie wydarzenia we Francji.

Można ją zobaczyć też w tweecie opublikowanym 15 listopada na profilu "Charlie Hebdo". Post brzmi: "Hanouna, marionetka Bollorego!", a dalej opisuje tematy, które znalazły się w najnowszym numerze.

Fałszywe okładki "Charlie Hebdo" w rosyjskiej dezinformacji

Od początku inwazji Rosji na Ukrainę sfabrykowane okładki "Charlie Hebdo" o tym kraju pojawiały się już w sieci. W czerwcu i wrześniu ostrzegał przed nimi gruziński portal fact-checkingowy Myth Detector. Jak ustalił, fałszywki rozpowszechniały rosyjskojęzyczne media, m.in. osnmedia.ru, novorosinform.org i regnum.ru.

Podobnie jest teraz: w środę fałszywą okładkę "Charlie Hebdo" o Polsce jako prawdziwą opisały rosyjskojęzyczne portale: trud.ru, dunavmost.com, focus-news.net, faktor.bg, frognews.bg. Ten ostatni powołał się na polskiego tweeta. 16 listopada fałszywka była też rozpowszechniana na rosyjskojęzycznych kanałach na Telegramie (m.in. ukraina_ru, wadim_manukyan, Postovo, OstashkoNews, rasstrelny i spletnicca). Ponadto była szeroko publikowana na rosyjskim odpowiedniku Facebooka - serwisie VK.com (dawniej w VKontakte). Tam znaleźliśmy kilkadziesiąt postów na jej temat. Wszystkie łączy fraza w języku rosyjskim: "Charlie Hebdo wydało specjalne wydanie na temat incydentu w Polsce".

Autorka/Autor:Gabriela Sieczkowska

Źródło: Konkret24

Źródło zdjęcia głównego: twitter.com

Pozostałe wiadomości

Osoby wypłacające pieniądze na poczcie, nawet stosunkowo niewielkie sumy, rzekomo muszą wypełniać deklaracje do urzędu skarbowego i określić przeznaczenie pieniędzy - piszą internauci w mediach społecznościowych. To nieprawda, nie ma takiego obowiązku.

Deklaracja do skarbówki przy wypłacie na poczcie? "Muszę kategorycznie zaprzeczyć"

Deklaracja do skarbówki przy wypłacie na poczcie? "Muszę kategorycznie zaprzeczyć"

Źródło:
Konkret24

"To takie ohydne", "to absolutnie nie pomaga zdławić tej historii" - to reakcje internautów na informację, że amerykańska agencja Associated Press usunęła ze swojej strony tekst na temat J.D. Vance'a. Był to fact-check dementujący pewną plotkę o kandydacie na republikańskiego wiceprezydenta. Skąd się wzięła? Wyjaśniamy.

Agencja AP usunęła tekst na temat J.D. Vance'a. O co chodzi

Agencja AP usunęła tekst na temat J.D. Vance'a. O co chodzi

Źródło:
Konkret24

"W tym tygodniu w Niemczech zakazana została litera C" - wpis z takim komunikatem niesie się w polskiej sieci. I wprowadza w błąd. Bo wcale nie chodzi o literę. Wyjaśniamy.

W Niemczech "zakazano litery C"? O jaki symbol chodzi

W Niemczech "zakazano litery C"? O jaki symbol chodzi

Źródło:
Konkret24

Aktorzy Mel Gibson i Mark Wahlberg oraz przedsiębiorca Elon Musk razem rzekomo mają stworzyć filmową inicjatywę antylewicową w ramach walki ze zjawiskiem woke - twierdzą użytkownicy mediów społecznościowych. Musk ma w to zainwestować miliard dolarów. Nie jest to jednak prawda. 

Musk, Gibson i Wahlberg zakładają studio filmowe antywoke? Aktorzy tłumaczą

Musk, Gibson i Wahlberg zakładają studio filmowe antywoke? Aktorzy tłumaczą

Źródło:
Konkret24

Według rozpowszechnianego w sieci przekazu prezydent Wołodymyr Zełenski potwierdził, że Polska przekaże Ukrainie swoje myśliwce F-16. To jednak przekłamanie wynikające z błędnej interpretacji posta prezydenta Ukrainy. Tłumaczymy, jak powstało.

Chcą "oddać Ukrainie nasze F-16"? Wyjaśniamy, skąd ten przekaz

Chcą "oddać Ukrainie nasze F-16"? Wyjaśniamy, skąd ten przekaz

Źródło:
Konkret24

Kilka dni po zamachu na Donalda Trumpa w sieci - także polskiej - zaczął krążyć przekaz, że w Stanach Zjednoczonych powstaje "armia weteranów". Mają oni "tłumić ewentualne niepokoje społeczne i zamieszki". Jako dowód rozpowszechniane jest wideo pokazujące rzekomą "armię". Tylko że przekaz jest fake newsem.

Po zamachu na Trumpa "formują armię weteranów"? Kogo widać na tym filmie

Po zamachu na Trumpa "formują armię weteranów"? Kogo widać na tym filmie

Źródło:
Konkret24

"Religia", "kolejna ideologia" - tak poseł PiS Piotr Kaleta przedstawiał problem dziury ozonowej. Sugerował, że został on wymyślony, a na dowód pytał ironicznie: "co się z nią stało?". Otóż dziura wciąż jest.

Poseł Kaleta: "co się stało z dziurą ozonową"? Odpowiadamy

Poseł Kaleta: "co się stało z dziurą ozonową"? Odpowiadamy

Źródło:
Konkret24

"Ale dać Polakowi to rozdawnictwo", "złodziejstwo" - to reakcje internautów na przekaz w sieci, jakoby "przeciętna ukraińska rodzina" miała dostawać 10 tysięcy złotych miesięcznie w ramach różnego rodzaju świadczeń. To fake news stworzony poprzez manipulację danymi.

10 tysięcy złotych miesięcznie dostaje "przeciętna ukraińska rodzina"? To manipulacja

10 tysięcy złotych miesięcznie dostaje "przeciętna ukraińska rodzina"? To manipulacja

Źródło:
Konkret24

"Brawo uśmiechnięta Polska", "Tusk przysłany przez Niemców wykończy Polskę" - piszą internauci, komentując upadłość Browaru Kościerzyna. Tylko że historia ta działa się za poprzedniego rządu. Wyjaśniamy.

Browar Kościerzyna upadł "po pół roku rządów Tuska"? Co to za historia

Browar Kościerzyna upadł "po pół roku rządów Tuska"? Co to za historia

Źródło:
Konkret24

Prokremlowska dezinformacja nie ustaje w podważaniu faktu, że Rosja stoi za zbombardowaniem szpitala dziecięcego w Kijowie. Wykorzystuje do tego stosowaną od początku wojny metodę: fałszywy fact-checking. Kolejną jego odsłoną jest nagranie, które ma być dowodem, że to Ukraińcy zainscenizowali sceny z lekarzem na gruzach szpitala.

"Koszmarny show" i sztuczna krew. Znowu fałszywy fact-checking

"Koszmarny show" i sztuczna krew. Znowu fałszywy fact-checking

Źródło:
Konkret24

Zdaniem Prawa i Sprawiedliwości po zmianie rządu nowe kierownictwo resortu obrony "zmarnowało szanse", które stworzyły podpisane przez ministra Mariusza Błaszczaka umowy na dostawy uzbrojenia. Z odpowiedzi MON dla Konkret24 wynika jednak, że tak nie jest. Każda z tych umów jest kontynuowana.

PiS pyta MON: "co z pięcioma umowami zbrojeniowymi"? Mamy odpowiedź

PiS pyta MON: "co z pięcioma umowami zbrojeniowymi"? Mamy odpowiedź

Źródło:
Konkret24

Według rozpowszechnianego w mediach społecznościowych przekazu w dwóch amerykańskich stanach Joe Biden otrzymał nominację i nie można już go skreślić z listy kandydatów na prezydenta. Tłumaczymy, że tak nie jest i dlaczego.

Nevada i Wisconsin: tam Bidena nie można już zmienić? Wyjaśniamy

Nevada i Wisconsin: tam Bidena nie można już zmienić? Wyjaśniamy

Źródło:
Konkret24

Według polityków Konfederacji przyjęta przez Parlament Europejski rezolucja zmusza Polskę i pozostałe państwa unijne do wspierania Ukrainy w wysokości co najmniej 0,25 proc. PKB rocznie. Ale rezolucja nie ma mocy prawnej i jest jedynie "formą pewnej woli politycznej". Wyjaśniamy.

Konfederacja: europarlament zmusza Polskę "do stałego finansowania Ukrainy". Nie zmusza

Konfederacja: europarlament zmusza Polskę "do stałego finansowania Ukrainy". Nie zmusza

Źródło:
Konkret24

"Za pieniądze podatników Mastalerek zakleił sobie ucho?" - ironizują internauci, komentując fotografię, na której widać szefa gabinetu prezydenta z opatrunkiem na uchu. W domyśle jest przekaz, że Marcin Mastalerek, goszcząc na konwencji republikanów w USA, w ten sposób pokazał solidarność z Donaldem Trumpem.

Mastalerek na konwencji w USA "zakleił sobie ucho"? Skąd to zdjęcie

Mastalerek na konwencji w USA "zakleił sobie ucho"? Skąd to zdjęcie

Źródło:
Konkret24

Na krążącym w mediach społecznościowych zdjęciu grupa kilkuletnich dzieci oraz ich nauczycielki stoją roześmiani na tle napisu "Kochamy Tuska". Internauci się oburzają, piszą o indoktrynacji dzieci w szkołach, porównują Polskę do Korei Północnej. Ale zdjęcie nie jest prawdziwe.

"Przedszkole na Jagodnie"? Te osoby nie istnieją, napis też

"Przedszkole na Jagodnie"? Te osoby nie istnieją, napis też

Źródło:
Konkret24

Niedługo po pożarze jednej z najpiękniejszych katedr na świecie w mediach społecznościowych zaczęła krążyć mapa Francji mająca przedstawiać, ile jest tam rzekomo "podpalonych, sprofanowanych, zdemolowanych" kościołów. Tylko że opis tej mapy wprowadza w błąd, a ona sama nie jest aktualna.

"Podpalone, sprofanowane, zdemolowane" kościoły? Ta mapa pokazuje co innego

"Podpalone, sprofanowane, zdemolowane" kościoły? Ta mapa pokazuje co innego

Źródło:
Konkret24

13 milionów, 20 milionów, a nawet 22 miliony złotych mieli rzekomo już otrzymać w ramach premii ministrowie i wiceministrowie obecnego rządu - taki przekaz rozsyłany jest w mediach społecznościowych. Powstał po artykule jednego z dzienników, którego informacje zostały jednak przeinaczone.

22 miliony złotych nagród dla ministrów i wiceministrów? Nie, "nie otrzymywali"

22 miliony złotych nagród dla ministrów i wiceministrów? Nie, "nie otrzymywali"

Źródło:
Konkret24

Według rozsyłanego w sieci przekazu dzięki liberalnemu prawo aborcyjnemu w Czechach przyrost naturalny jest dużo wyższy niż w Polsce. Jednak pomieszano różne dane i wskaźniki. A wiązanie prawa aborcyjnego z przyrostem naturalnym lub współczynnikiem dzietności jest błędem. Wyjaśniamy.

Prawo do aborcji a przyrost naturalny w Polsce i Czechach. Co się tu nie zgadza

Prawo do aborcji a przyrost naturalny w Polsce i Czechach. Co się tu nie zgadza

Źródło:
Konkret24

Politycy Konfederacji zarzucają premierowi złamanie konstytucji i domagają się postawienia Donalda Tuska przed Trybunałem Stanu. Chodzi o podpisanie porozumienia między Polską a Ukrainą. Konstytucjonaliści, z którymi konsultował się Konkret24, w większości nie dostrzegają w tym przypadku złamania prawa - choć mają uwagi.

Umowa rządowa czy międzynarodowa? Eksperci oceniają, co podpisał Tusk z Zełenskim

Umowa rządowa czy międzynarodowa? Eksperci oceniają, co podpisał Tusk z Zełenskim

Źródło:
Konkret24

"Muzeum Narodowe rozprawiło się również z Maryją", "zamiarem tej władzy jest usunięcie nie tylko krzyży" - piszą oburzeni internauci, komentując informację, jakoby z obrazu Jana Matejki wymazano postać Matki Boskiej. W tym rozpowszechnianym między innymi przez Roberta Bąkiewicza fake newsie nie zgadza się nic - z wyjątkiem nazwy muzeum.

Bąkiewicz: z obrazu Matejki usunięto Matkę Boską. To nieprawda

Bąkiewicz: z obrazu Matejki usunięto Matkę Boską. To nieprawda

Źródło:
Konkret24

Po wizycie niemieckiego kanclerza Olafa Scholza w Warszawie wrócił temat reparacji wojennych. Jednak w trwającej debacie publicznej politycy raz mówią o "reparacjach", innym razem o "odszkodowaniach". Oba terminy oznaczają jednak inne pieniądze i dla kogo innego. Wyjaśniamy.

Polska i Niemcy: reparacje vs odszkodowania. Co mylą politycy

Polska i Niemcy: reparacje vs odszkodowania. Co mylą politycy

Źródło:
Konkret24