FAŁSZ

Te zdjęcia pokazują psy ratujące ludzi po trzęsieniu ziemi w Turcji i Syrii? Sprawdzamy

Źródło:
Konkret24

Po trzęsieniu ziemi w Turcji i Syrii internauci publikują zdjęcia psów, które rzekomo mają brać udział w akcji ratunkowej na miejscu. Niektóre z tych fotografii nie są jednak aktualne i pochodzą z innych krajów.

Pokazujemy, co jest prawdą, a co fałszem
Weryfikujemy fake newsy, sprawdzamy dane, analizujemy informacje z sieci

Po trzęsieniu ziemi, jakie nawiedziło południowo-wschodnią Turcję i północną część Syrii w poniedziałek 6 lutego, wiele krajów zadeklarowało wysłanie na miejsce zdarzenia swoich zespołów ratowniczych. Niektórym towarzyszą wytrenowane psy, które mają pomagać w znajdywaniu żywych osób zakopanych pod gruzami zniszczonych budynków. W tym kontekście w sieci zamieszczane są zdjęcia psów stojących na gruzach. Jeden z czytelników zapytał nas, czy najpopularniejsze fotografie pokazujące psa stojącego przy widocznej ręce osoby zakopanej pod gruzami są autentyczne i czy pochodzą z trwającej akcji w Turcji.

Wpisów z takimi zdjęciami jest w sieci dużo więcej. Wiele podpisów po polsku, a zwłaszcza po angielsku, sugeruje, że fotografie pochodzą z Turcji, a konkretnie z miasta Gaziantep, które zostało dotknięte tą katastrofą. Autorzy opisów chwalą psy, podkreślając ich odwagę. "Trzęsienie ziemi w Turcji, psy niezastąpione w takich sytuacjach. Szacunek dla nich" - napisał internauta, który udostępnił jedno z najpopularniejszych zdjęć krążących w sieci w kontekście wydarzeń w Turcji.

Wpisy z nieaktualnymi zdjęciamiFacebook, Twitter

Równie dużą popularnością cieszy się także zdjęcie ubrudzonego psa, który według wielu opisów w mediach społecznościowych miał "pracować całą noc i uratować 10 istnień", w domyśle podczas akcji w Turcji lub w Syrii.

Wpis z nieaktualnym zdjęciemTwitter

Zdjęcia widoczne na zamieszczonych wyżej wpisach nie są jednak aktualne i nie pochodzą z Turcji. Zdjęcie ubrudzonego psa zostało zrobione po akcji ratunkowej w Stanach Zjednoczonych w 2014 roku. Pozostałe fotografie opublikowano w sieci w 2018 roku.

Stare zdjęcia czeskiego fotografa

Żeby zweryfikować, czy zdjęcie jest aktualne i dotyczy niedawnych wydarzeń, wystarczy wprowadzić je do ogólnodostępnej wyszukiwarki obrazów, np. Google Grafika. W przypadku zdjęć psów na gruzach wyniki prowadzą m.in. do katalogu zatytułowanego "Psy ratownicze" w bazie zdjęć Shutterstock.

Jego autorem jest czeski fotograf Jaroslav Noska. W kolekcji można znaleźć wszystkie poszukiwane zdjęcia udostępniane często w mediach społecznościowych jako aktualne fotografie z Turcji i Syrii. Na pewno nie są one aktualne, ponieważ ostatnia aktualizacja katalogu nastąpiła 3 stycznia 2019. Niestety nie udało nam się ustalić, gdzie dokładnie je zrobiono, ponieważ wszystkie podpisano jedynie jako "Pies poszukuje rannych w gruzach po trzęsieniu ziemi".

Dokładną datę publikacji zdjęć można znaleźć natomiast w innym serwisie do udostępniania i zakupu zdjęć - Alamy.com. Tam również Jaroslav Noska podpisał je jedynie jako "Pies poszukuje rannych w gruzach po trzęsieniu ziemi", ale w opisie zamieszczono dokładną datę publikacji: 18 października 2018. Mimo że nie podano dokładnej lokalizacji, można więc stwierdzić, że fotografie nie są aktualne i nie pokazują trwającej akcji ratowniczej w Turcji.

Przeglądając inne zdjęcia w zbiorach Jaroslava Noski, można zobaczyć, że przy zdjęciach przedstawiających konkretne wydarzenie autor dodawał więcej szczegółowych informacji, w tym lokalizację i datę. Na przykład przy fotografiach z bohaterami filmu "Gwiezdne wojny" doprecyzował, że wykonano je 15 października 2018 roku w hali O2 Arena w Pradze. Niewykluczone więc, że popularne zdjęcia psów ratowniczych nie pochodzą z prawdziwych akcji, a zostały zrobione na potrzeby komercyjne. Tym bardziej, że w listopadzie 2020 roku czeski fotograf opublikował kolejną porcję zdjęć psów szukających ludzi pod gruzami i ponownie opisał je jedynie jako "Pies poszukuje rannych w gruzach po trzęsieniu ziemi".

Zagraniczne agencje Associated Press i Agence France Press, które weryfikowały pochodzenie zdjęcia, zapytały Jaroslava Noskę, gdzie i kiedy zrobił popularne fotografie, ale żadna z nich nie otrzymała odpowiedzi. Na profilach fotografa w mediach społecznościowych widać, że Noska obecnie zajmuje się on przede wszystkim fotografią komercyjną, np. portretami i sesjami ślubnymi.

Amerykański pies ratowniczy i akcja z 2014 roku

O zdjęciu ubrudzonego psa podpisanego jako "anioł, który pracował całą noc i uratował 10 istnień" można znaleźć jeszcze więcej informacji. Nie jest aktualne i nie pochodzi z Turcji. Wykonał je w marcu 2014 roku reporter agencji Reuters Rick Wilking. W archiwum agencji można przeczytać, że na fotografii widać psa ratowniczego Tryona, który pomagał szukać rannych po przejściu lawiny błotnej we wsi Oso w stanie Waszyngton.

Widocznego na popularnym zdjęciu Tryona uchwycono także np. na fotografiach agencji Associated Press. W opisie doprecyzowano, że zdjęcie zrobiono "na autostradzie 530 w pobliżu Arlington w stanie Waszyngton". Jednocześnie nie znaleźliśmy żadnych doniesień medialnych potwierdzających, żeby Tryon miał podczas tamtych wydarzeń uratować 10 osób. Lawina błotna przyniosła łącznie 43 ofiary.

Psy pomagają np. polskim strażakom

Mimo że akurat te popularne zdjęcia nie są aktualne, w sieci można znaleźć wiele innych, na których widać pracę psów ratowniczych w Turcji.

Osiem psów pomaga polskiej grupie poszukiwawczo-ratowniczej HUSAR, która wyruszyła do Turcji w poniedziałek 6 lutego. Zdjęcia z pracy zwierząt na gruzowisku opublikował 9 lutego komendant główny Państwowej Straży Pożarnej Andrzej Bartkowiak. "Nasi czworonożni bohaterowie dzielnie ze strażakami nie ustają w poszukiwaniu ludzi... Dziękuję i uważajcie na siebie" - napisał.

Autorka/Autor:Michał Istel

Źródło: Konkret24

Tagi:
Raporty:
Pozostałe wiadomości

W debacie "Super Expressu" kandydaci na prezydenta przepytywali siebie nawzajem. Odpierając zarzuty rywali, nieraz minęli się jednak z prawdą albo przeinaczali fakty. Oto wypowiedzi, które wprowadziły w błąd opinię publiczną.

Debata prezydencka. Fałsze i manipulacje kandydatów

Debata prezydencka. Fałsze i manipulacje kandydatów

Źródło:
Konkret24

W sieci rozchodzi się informacja, jakoby Polska była "rekordzistą" pod względem złożonych wniosków azylowych w tym roku. Przekaz ten podają dalej między innymi działacze Konfederacji i PiS. Jednak autor posta, który stał się źródłem tych doniesień, manipulacyjnie dobrał dane. I o czymś nie wspomniał.

Rekord wniosków o azyl w Polsce? Podwójna manipulacja

Rekord wniosków o azyl w Polsce? Podwójna manipulacja

Źródło:
Konkret24

Prezydent Andrzej Duda wykorzystał zaproszenie na konwencję Karola Nawrockiego w Łodzi, żeby chwalić osiągnięcia rządów Zjednoczonej Prawicy i skrytykować działania gabinetu Donalda Tuska. W niektórych kwestiach mijał się jednak z prawdą, wprowadzając opinię publiczną w błąd.

Duda na konwencji Nawrockiego. Cztery nieprawdy

Duda na konwencji Nawrockiego. Cztery nieprawdy

Źródło:
Konkret24

Poseł Konfederacji Michał Wawer straszy "polskimi emeryturami dla Hindusów", czyli że ZUS będzie hojnie dopłacał do "skromnych indyjskich emerytur". Mechanizm tej manipulacji jest podobny, jak w fałszywej narracji o uprawnieniach emerytalnych dla Ukraińców. Chodzi o umowy o zabezpieczeniu społecznym, które Polska standardowo zawiera z wieloma krajami.

"Polskie emerytury dla Hindusów"? Co zakłada ta umowa

"Polskie emerytury dla Hindusów"? Co zakłada ta umowa

Źródło:
Konkret24

Wojna prezydenta Donalda Trumpa z Uniwersytetem Harvarda trwa. Według rozsyłanego w sieci przekazu w odwecie za zabranie uczelni funduszy jej władze odrzuciły aplikację najmłodszego syna Trumpa - Barrona. Jednak żadnych dowodów na tę teorię nie ma.

Harvard nie przyjął na studia syna Trumpa? Skąd taka plotka

Harvard nie przyjął na studia syna Trumpa? Skąd taka plotka

Źródło:
Konkret24

"Jakaś masakra", "ekologia to fikcja" - komentują internauci film, który notuje miliony wyświetleń w sieci. Ma przedstawiać cmentarz elektrycznych skuterów. Co o nim wiemy?

"Cmentarz elektrycznych skuterów"? Niezupełnie

"Cmentarz elektrycznych skuterów"? Niezupełnie

Źródło:
Konkret24

Posłowie i senatorowie PiS mieli wpłacać na partię minimum tysiąc złotych miesięcznie, europosłowie PiS - minimum pięć tysięcy. Tak zarządził Jarosław Kaczyński, gdy PiS nie dostał części subwencji. Konkret24 pozyskał rejestr wszystkich wpłat dla tej partii za 2024 rok. Oto kto wpłacił najwięcej, a kto w ogóle.

Mieli "wspierać partię finansowo". Kto ile wpłacił? Mamy rejestry PiS

Mieli "wspierać partię finansowo". Kto ile wpłacił? Mamy rejestry PiS

Źródło:
TVN24+

Po śmierci papieża Franciszka i ogłoszeniu żałoby narodowej internauci przekonują, jakoby po 1945 roku tylko raz "po śmierci obcokrajowca" władze naszego państwa tak zdecydowały. Ale to nie jest prawda.

Żałoby narodowe w Polsce. Nie tylko dla uczczenia Polaków

Żałoby narodowe w Polsce. Nie tylko dla uczczenia Polaków

Źródło:
Konkret24

Czy Grzegorz Braun ma szansę na poparcie zapewniające mu wejście do drugiej tury wyborów prezydenckich? Taki scenariusz sugeruje sondaż, który miał zostać wykonany przez znany ośrodek badania opinii publicznej. Lecz ta sondażownia nigdy czegoś takiego nie opublikowała.

Braun notuje "olbrzymi wzrost poparcia"? To nie ten CBOS

Braun notuje "olbrzymi wzrost poparcia"? To nie ten CBOS

Źródło:
Konkret24

Miliony wyświetleń notuje w sieci nagranie przedstawiające grupę osób idących nocą z walizkami przez miasto. Zostało opublikowane, by zwrócić uwagę na pewien problem mieszkańców - tymczasem internauci wykorzystują je do hejtu na cudzoziemców i migrantów. Przestrzegamy przed jego rozpowszechnianiem.

"Nocą, żeby ludzie nie widzieli"? Ten film miał inny cel

"Nocą, żeby ludzie nie widzieli"? Ten film miał inny cel

Źródło:
Konkret24

Do szpitala w Oleśnicy europoseł i poseł przybyli z "interwencją poselską" w celu "obywatelskiego zatrzymania" lekarki. Tak przynajmniej tłumaczyli się Grzegorz Braun i Roman Fritz. Jednak politycy powołali się na przepisy, które ich zachowania nie dotyczą. Wyjaśniamy, dlaczego przekroczyli uprawnienia.

Braun w szpitalu w Oleśnicy. Co jest interwencją poselską, a co nie

Braun w szpitalu w Oleśnicy. Co jest interwencją poselską, a co nie

Źródło:
Konkret24

Według popularnego w sieci przekazu dopiero po zmianie prezydenta USA - czyli po powrocie na to stanowisko Donalda Trumpa - w Nowym Jorku mogła się odbyć procesja wielkanocna. Dowodem ma być opublikowane wideo. Tylko że nie ma ono nic wspólnego z Wielkanocą.

Procesja w Nowym Jorku możliwa dopiero za Trumpa? Co to za nagranie

Procesja w Nowym Jorku możliwa dopiero za Trumpa? Co to za nagranie

Źródło:
Konkret24

Czy marszałek Sejmu Szymon Hołownia spowodował wypadek samochodowy i wjechał w ogrodzenie? Na podstawie pewnego nagrania twierdzi tak wielu internautów, według części z nich - polityk musiał być pod wpływem alkoholu. Ale Hołownia w żadnym takim zdarzeniu nie brał udziału. Jego sztab wyborczy zaprzecza, a my wyjaśniamy ten przekaz.

Hołownia wjechał autem w płot? Jest odpowiedź sztabu

Hołownia wjechał autem w płot? Jest odpowiedź sztabu

Źródło:
Konkret24

Teksty z trzynastu polskich serwisów informacyjnych wykorzystano w kolejnej fazie operacji wpływu prowadzonej przez rosyjski ośrodek dezinformacji. W specjalnie tworzonych postach linkowano do artykułów, które zawierały treści przydatne Kremlowi. A potem w ruch szły boty.

Operacja Doppelganger. Cel: polskie wybory

Operacja Doppelganger. Cel: polskie wybory

Źródło:
Konkret24

Internauci zachwycają się postawą pilota, który rzekomo złamał procedury, by ratować ludzkie życie. Chodzi o o popularne nagranie z momentu lądowania samolotu, które krąży w sieci - także polskiej. Historia jest fascynująca, lecz nieprawdziwa.

"Przewożę serce dawcy". "Łamiesz zasady, zmień kurs!". Co to za film

"Przewożę serce dawcy". "Łamiesz zasady, zmień kurs!". Co to za film

Źródło:
Konkret24

Donald Trump nie wysłał własnego samolotu po 200 żołnierzy, którzy utknęli na Florydzie. A publikowane nagrania z wypadku księżnej Diany nie zawsze pokazują to zdarzenie. Wytworzenie zbiorowej fałszywej pamięci - zwanej efektem Mandeli - to jeden z celów ośrodków dezinformacji. Fake newsy wspomagają ten mechanizm.

Efekt Mandeli - co to jest? Możesz być ofiarą

Efekt Mandeli - co to jest? Możesz być ofiarą

Źródło:
Konkret24

W obwodzie Kurskim w Rosji miały zostać odkryte tysiące ciał zagranicznych najemników walczących dla Ukrainy, w tym Polaków - wykres z taką informacją krąży ostatnio w sieci. Wystarczy spojrzeć, które strony i profile rozpowszechniają ten przekaz, by stwierdzić: to kolejna odsłona prokremlowskiej propagandy.

Ciała "polskich najemników" w Rosji? Uwaga na ten wykres

Ciała "polskich najemników" w Rosji? Uwaga na ten wykres

Źródło:
Konkret24

Politycy Prawa i Sprawiedliwości po raz kolejny forsują przekaz wymierzony w cudzoziemców przebywających w Polsce. Teraz wykorzystują do niego zdjęcie z Nadarzyna, publikując je z fałszywym komentarzem.

"Nadarzyn 2025"? Nie. To "wielkopostne chrześcijaństwo" posła Warchoła

"Nadarzyn 2025"? Nie. To "wielkopostne chrześcijaństwo" posła Warchoła

Źródło:
Konkret24

Komentując słowa Donalda Tuska o repolonizacji, poseł PiS Michał Wójcik stwierdził, że jej przykładem była fuzja Orlenu i Lotosu z czasów rządów Zjednoczonej Prawicy. Eksperci są jednak innego zdania.

Poseł Wójcik: fuzja Orlenu i Lotosu to repolonizacja. Wręcz przeciwnie

Poseł Wójcik: fuzja Orlenu i Lotosu to repolonizacja. Wręcz przeciwnie

Źródło:
Konkret24

Krytykując obecny rząd, opozycja opowiada o "narodowym programie rozbrajania" Polski, twierdząc, że nie są realizowane wcześniej zawarte kontrakty na uzbrojenie. Jarosław Kaczyński jako dowód wskazuje zakup wyrzutni Himars i Chunmoo. Nie ma racji.

Kaczyński o Himarsach i koreańskich wyrzutniach: "to zostało zatrzymane". Nie zostało

Kaczyński o Himarsach i koreańskich wyrzutniach: "to zostało zatrzymane". Nie zostało

Źródło:
Konkret24

Straszenie Ukraińcami i nastawianie Polaków negatywnie do uchodźców zza wschodniej granicy - to cel rozpowszechnianego przez działaczy Konfederacji i Ruchu Narodowego przekazu. Jest on fałszywy, a powstał na podstawie tekstu jednego z ukraińskich serwisów.

Ukraińcy "masowo sięgną po polskie obywatelstwo"? Skąd ta teza

Ukraińcy "masowo sięgną po polskie obywatelstwo"? Skąd ta teza

Źródło:
Konkret24

Wicemarszałek Sejmu Krzysztof Bosak, powołując się na dane niemieckiej policji, opowiada o "ludziach przywożonych z wewnątrz niemieckiego kraju" do Polski. Tylko że owe statystyki nie dotyczą takich przypadków. Polityk Konfederacji manipuluje.

Bosak o "wpychaniu migrantów" z Niemiec. Czego nie rozumie

Bosak o "wpychaniu migrantów" z Niemiec. Czego nie rozumie

Źródło:
Konkret24

Obchody 1000-lecia Królestwa Polskiego i 500-lecia hołdu pruskiego wywołały dyskusję na temat faktycznej daty koronacji pierwszego króla Polski i udziału w niej niemieckiego cesarza. Wyjaśniamy, skąd rozbieżność dat.

Koronowany przez niemieckiego cesarza? Jak to z Chrobrym było

Koronowany przez niemieckiego cesarza? Jak to z Chrobrym było

Źródło:
Konkret24

Konfederacja opowiada, że na podstawie wydawanych pozwoleń na pracę dla cudzoziemców można stwierdzić, że Donald Tusk "sprowadza rocznie do Polski 100 tysięcy islamskich imigrantów". To jednak manipulacja: pozwolenie na pracę nie znaczy "sprowadzenia" do Polski.

Tusk "sprowadza 100 tysięcy islamskich imigrantów"? Manipulacja

Tusk "sprowadza 100 tysięcy islamskich imigrantów"? Manipulacja

Źródło:
Konkret24

Karol Nawrocki ogłosił, że jako prezydent zrobi wszystko, by "to Polacy mieli pierwszeństwo w korzystaniu z polskiej służby zdrowia". Szef jego sztabu wyborczego przekonuje, że kandydat PiS podał już wcześniej szczegóły swojego kontrowersyjnego pomysłu - to nieprawda.

Nawrocki zapowiada "pierwszeństwo" Polaków w kolejkach do lekarzy. A szczegóły?

Nawrocki zapowiada "pierwszeństwo" Polaków w kolejkach do lekarzy. A szczegóły?

Źródło:
Konkret24

Niemcy "podrzucili", "przerzucili" do Polski "dziewięć tysięcy nielegalnych migrantów" - powtarzają od dłuższego czasu politycy Konfederacji i PiS. Choć ta liczba pochodzi z niemieckich statystyk, taki przekaz jest manipulacją i grą na emocjach mającą wzbudzać niepokój w społeczeństwie. Bo wcale nie chodzi głównie o przybyszy z Afryki czy Azji. Wyjaśniamy.

"Tysiące migrantów podrzuconych z Niemiec". Co się kryje za tą liczbą

"Tysiące migrantów podrzuconych z Niemiec". Co się kryje za tą liczbą

Źródło:
Konkret24

W kampanii prezydenckiej politycy PiS punktują kandydata PO Rafała Trzaskowskiego za to, że "nie jest szczery". Bo Warszawa przystąpiła do organizacji C40 Cities, a to - według nich - pociąga za sobą szereg limitów i zakazów, o których Trzaskowski w kampanii nie mówi. Jak jest naprawdę?

"Tego chce Trzaskowski". Opozycja straszy zakazem jedzenia mięsa i nabiału

"Tego chce Trzaskowski". Opozycja straszy zakazem jedzenia mięsa i nabiału

Źródło:
Konkret24

Internauci kpią, że Magdalena Biejat "z geografii nie jest dobra", ponieważ jako państwo wymieniła Frankfurt. Nagranie, które ma tego dowodzić, zostało jednak przycięte, a wypowiedź kandydatki na prezydenta wyrwana z kontekstu.

Biejat wymieniła Frankfurt jako "państwo na F"? Nagranie jest ucięte

Biejat wymieniła Frankfurt jako "państwo na F"? Nagranie jest ucięte

Źródło:
Konkret24