Po ogłoszeniu, że od marca pracownicy ochrony zdrowia, służb mundurowych i nauczyciele zostaną objęci obowiązkiem szczepień na COVID-19, padają pytania o to, jaki odsetek tych grup już jest zaszczepiony. Przedstawiamy dane dotyczące medyków - co do innych grup, są tylko dość ogólne szacunki.
Obowiązek szczepień dla trzech grup zawodowych: medyków, nauczycieli i służb mundurowych ma obowiązywać od 1 marca 2022 roku. Zapowiedział to 7 grudnia minister zdrowia Adam Niedzielski na konferencji prasowej: "Idąc śladem Niemiec, Austrii, będziemy chcieli od 1 marca wprowadzić obowiązek zaszczepienia dla trzech grup: pierwsza grupa to są medycy, druga grupa to są nauczyciele, trzecia grupa to są służby mundurowe. (...) Perspektywa marca jest tym okresem, w którym szczepienia powinny być wykonane, bo potem oczywiście, jak wejdziemy w okres od 1 marca, będzie to już szczepienie, które jest wymagane jako spełnienie warunków pracy".
Zapowiedź obowiązkowych szczepień wywołała ożywioną dyskusję w mediach społecznościowych. "A może należałoby, w ramach zachęcania do szczepień, podać do publicznej wiadomości procent zaszczepionych lekarzy, posłów i senatorów, członków rządu, urzędników państwowych, wojskowych i policjantów? Verba docent, exempla trahunt" – napisał jeden z internautów na Twitterze (pisownia postów oryginalna). Przytoczona przez niego łacińska maksyma w polskim tłumaczeniu brzmi: "słowa uczą, przykłady pociągają".
Jak szczepią się parlamentarzyści, pisaliśmy latem w Konkret24. Poza posłami Prawa i Sprawiedliwości oraz Konfederacji niemal wszyscy posłowie z innych klubów było już wtedy zaszczepionych. PiS na nasze pytanie odpowiedziało wtedy tylko, że "bardzo zdecydowana większość parlamentarzystów była w pełni zaszczepiona", nie podając liczb. Konfederacja odpisała: "są to prywatne sprawy naszych posłów".
Do zapowiedzianych obowiązkowych szczepień medyków, nauczycieli i służb mundurowych odniósł się na Twitterze mi.in. publicysta Łukasz Warzecha. "Zastanawiam się nad rządową zapowiedzią obowiązku szczepień dla 3 grup zawodowych i im bardziej się zastanawiam, tym bardziej widzę zapowiedź ostrej jazdy. 1. W policji jest podobno 40 proc. niezaszczepionych. Policja straci 40 proc. stanu osobowego? Na jakiej podstawie?" – napisał.
Jaki rzeczywiście odsetek pracowników trzech wymienionych grup zawodowych został dotychczas zaszczepiony? By uzyskać te informacje, wysłaliśmy pytania do Ministerstwa Zdrowia, Ministerstwa Edukacji i Nauki oraz biur prasowych służb mundurowych. Jak się okazuje, tylko w przypadku jednej grupy takie dane są gromadzone.
Medycy: 83 proc. w pełni zaszczepionych
Z Ministerstwa Zdrowia otrzymaliśmy statystyki szczepień pracowników medycznych - stan na 9 grudnia. Przestawiamy je poniżej. Liczba osób zaszczepionych "pełną dawką" obejmuje te, które przyjęły dwie dawki szczepionki Pfizer, Moderna, Astra Zeneca lub jednodawkowy preparat Johnson & Johnson. Osoby zaszczepione jedną dawką to te, które przyjęły jedną dawkę szczepionki Pfizer, Moderna lub Astra Zeneca. Dlatego liczba osób zaszczepiona jedną dawką jest mniejsza niż tych z pełną dawką.
Jak informuje resort zdrowia, "ze względu na jakość danych mogą wystąpić odstępstwa (np. osoba ma wpisaną w systemie tylko drugą dawkę, bez dawki pierwszej)". "Nie ingerujemy w sprawozdawane dane, ponieważ jest to podpisana przez lekarzy dokumentacja medyczna" - wyjaśnia resort.
Według Ministerstwa Zdrowia w kraju mamy 674,3 tys. pracowników medycznych. 560,7 tys. z nich - czyli 83,1 proc. - jest w pełni zaszczepionych przeciw COVID-19. Spośród ośmiu grup medyków - pielęgniarka/pielęgniarz, lekarz, fizjoterapeuta, dentysta, położna/położny, farmaceuta, diagnosta laboratoryjny, felczer - najwięcej zaszczepionych wszystkimi dawkami jest lekarzy - 92 proc. Wśród dentystów zaszczepionych jest - 87 proc., wśród diagnostów laboratoryjnych - 85 proc., wśród położnych - 82 proc., pielęgniarek i pielęgniarzy oraz farmaceutów - 81 proc. Najmniej w pełni zaszczepionych jest fizjoterapeutów - 71 proc. i felczerów - 78 proc.
"Stan zaszczepienia jest daną wrażliwą"
W przypadku dwóch pozostałych grup zawodowych objętych od marca obowiązkiem szczepień - nauczycieli i służb mundurowych - takich danych się nie gromadzi.
Rzecznik Komendanta Głównego Policji insp. Mariusz Ciarka, pytany przez Konkret24 o poziom zaszczepienia funkcjonariuszy tej służby, wyjaśnia: "Na chwilę obecną w Polsce nie ma przepisów, które umożliwiałyby pracodawcy perfekcyjne ustalenie liczby osób zaszczepionych, gdyż ci nie mają obowiązku przekazywania takich danych". Przypomniał, że policjanci byli jedną z pierwszych grup szczepionych na początku roku. "Już wówczas zostało zaszczepionych ponad 60 procent policjantów, przy czym kolejne ok. 25 tys. funkcjonariuszy nie mogło otrzymać wówczas szczepień, gdyż byli oni albo chorzy na covid, albo niedawno wyzdrowieli, a zbyt krótki czas nie pozwalał na zaszczepienie".
Obecnie, jak informuje insp. Ciarka, "liczba zaszczepionych powinna według naszych szacunków być bardzo duża i sięgać pomiędzy 70 a 80 proc.". Według stanu na dzień 1 maja 2021 roku w polskiej policji służyło 97 921 policjantów.
Także Ministerstwo Edukacji i Nauki dysponuje tylko szacunkowymi danymi. "W ramach zorganizowanej przez MEiN rejestracji nauczycieli i innych pracowników szkół oraz wykładowców akademickich od 8 lutego do 3 marca 2021 r. łącznie zgłosiło się około 590 tys. osób. Dane te pochodziły z Systemu Informacji Oświatowej i dotyczyły deklaracji zaszczepienia" – odpisała Konkret24 Justyna Sadlak z biura prasowego ministerstwa. I dalej informuje: "Stan zaszczepienia nauczyciela jest daną wrażliwą, dlatego MEiN nie mogło wykorzystać tego systemu do zbierania danych osób zaszczepionych pełną dawką szczepionki. (...) Według szacunków około 80 proc. nauczycieli jest już zaszczepionych przeciw COVID-19".
Rzeczniczka Straży Granicznej por. Anna Michalska poinformowała nas, że program szczepień funkcjonariuszy tej formacji zakończył się 16 lipca. "W tym czasie zostało zaszczepionych 5924 funkcjonariuszy SG, czyli ok. 41 procent wszystkich funkcjonariuszy SG" - pisze, ale dodaje: "Proszę pamiętać, że w tym czasie funkcjonariusze szczepili się i szczepią ciągle poza punktami szczepień zorganizowanymi przez formację, czyli w tzw. populacyjnych punktach szczepień. Nie mamy informacji, ile osób zaszczepiło się w tych populacyjnych punktach i ile osób w formacji jest zaszczepionych, gdyż szczepienia miały i mają charakter dobrowolny".
Z kolei biuro prasowe Komendy Głównej Państwowej Straży Pożarnej na pytanie Konkret24 odpowiedziało: "Szacujemy, że około 50 procent funkcjonariuszy PSP skorzystało ze szczepień w profilaktyce COVID-19, kiedy jako formacja uczestniczyliśmy w akcji szczepień. Nie posiadamy jednak narzędzi prawnych, które pozwalałyby ustalić faktyczną liczbę zaszczepionych funkcjonariuszy PSP".
Z Ministerstwa Obrony Narodowej odpowiedzi jeszcze nie otrzymaliśmy.
Autor: Gabriela Sieczkowska, Piotr Jaźwiński / Źródło: Konkret24; zdjęcie: Wojtek Jargiło/PAP