Ministra klimatu: gospodarka drzewna to 6 procent PKB. Nieprawda, mniej

"Ilość drewna, jaka trafi do sprzedaży w przyszłym roku, może być niższa" - stwierdził 12 sierpnia 2024 roku w rozmowie z Polską Agencja Prasową Witold Koss, dyrektor generalny Lasów Państwowych. Jak zapowiedział, od 2025 roku zacznie obowiązywać nowy system sprzedaży drewna, który ma ograniczyć wywóz tego surowca poza Unię Europejską. Proponowane zmiany w "większości zostały poparte przez przemysł drzewny" - dodał.

Wycinka i eksport polskiego drewna od dawna są tematem publicznych dyskusji. 19 sierpnia w "Gościu Poranka" TVP Info gościła ministra klimatu i środowiska Paulina Hennig-Kloska. Jednym z tematów rozmowy był właśnie przemysł drzewny i cel ograniczenia wycinki drzew w Polsce. "Skoro dzisiaj mamy wycinanych sto sześć tysięcy drzew dziennie, czyli siedemdziesiąt na minutę, to pani by chciała, żeby to był jaki docelowo cel?" - zapytała prowadząca program Aleksandra Pawlicka.

"I tak będzie prawdopodobnie spadać zapotrzebowanie na polski surowiec. No nie możemy... Tego typu gospodarka to jest sześć procent polskiego PKB, to są konkretne miejsca pracy i tak dalej, więc to musi być wprowadzane stopniowo, zmniejszanie podaży drewna na rynek, tak żeby też cena się ustabilizowała" - odpowiedziała Hennig-Kloska. Dopytywana, dodała: "Dzisiaj mam marzenie faktycznie objąć ochroną, zmniejszyć ilość rębni zupełnych, pozyskiwać surowiec bardziej z cięć pielęgnacyjnych, sanitarnych, wymiany tego drzewostanu. I co najważniejsze: zwiększyć ochronę tych naprawdę terenów cennych przyrodniczo".

Czy faktycznie gospodarka drzewna to aż 6 proc. polskiego PKB, jak twierdzi ministra klimatu? Dostępne dane nie potwierdzają.

Z analizy przekazów instytucji państwowych, branżowych organizacji oraz mediów w tym roku wynika, że rzeczywiście powtarzana jest wciąż informacja, jakoby przemysł drzewny generował 6 proc. polskiego PKB. W niektórych publikacjach tłumaczono, że to jest szerokie ujęcie przemysłu drzewnego, np. biorące pod uwagę przemysł meblarski. Jednak w żadnej z tych publikacji nie podano źródła wyliczeń.

I tak np. 25 marca Podlaski Urząd Wojewódzki w Białymstoku opublikował relację ze spotkania z branżą drzewną. W materiale czytamy: "Szeroko rozumiany przemysł drzewny w Polsce to czterdzieści tysięcy firm, zatrudniających ponad 400 tysięcy pracowników, przede wszystkim na terenach wiejskich i w małych ośrodkach przemysłowych. Branża generuje niemal 6% PKB oraz ponad 15% wpływów z eksportu".

Podobnie podał 19 kwietnia serwis Polskiego Radia 24. W artykule pt. "Cała branża znalazła się w kryzysie. Masowe zwolnienia i ceny drewna najwyższe w UE" czytamy: "Przemysł drzewny w szerokim ujęciu ma kluczowe znaczenie dla polskiej gospodarki - to ponad 40 000 firm, tworzących około 350 tysięcy miejsc pracy przede wszystkim na terenach wiejskich i w małych ośrodkach przemysłowych. Branża generuje niemal 6 proc. PKB oraz ponad 15 proc. wpływów z eksportu".

Z kolei Polska Izba Gospodarcza Przemysłu Drzewnego 10 czerwca opublikowała krótki materiał pt. "Co dalej z branżą drzewną?". W nim czytamy: "Jeszcze w 2022 roku mogliśmy się pochwalić tym, że branża drzewna to lider branży w Europie. Zarówno w produkcji wyrobów tartacznych, mebli, podłóg, czy architektury podłogowej byliśmy na pierwszym miejscu, lub na podium w porównaniu z innymi państwami Unii Europejskiej. Cała nasza branża jest w naszym kraju odpowiedzialna za 6% PKB i zatrudniała jeszcze niedawno niespełna pół miliona ludzi".

A 14 sierpnia Polska Agencja Prasowa w serwisie PAP MediaRoom opublikowała informację prasową Ogólnopolskiej Izby Gospodarczej Producentów Mebli. Izba skarży się w niej na pogarszającą się sytuację w przemyśle drzewnym i na brak chęci pomocy ze strony Ministerstwa Finansów. "Przemysł drzewny odgrywa bardzo istotną rolę w polskiej gospodarce, generując 6 procent krajowego PKB" - podaje.

Tymczasem 7 sierpnia na stronie Lasów Państwowych pojawił się apel Lasów do Ministerstwa Klimatu i Środowiska o zmiany w prawie, które umożliwią ograniczenie eksportu polskiego drewna. Zacytowano w nim Witolda Kossa, dyrektora generalnego Lasów Państwowych: "Pamiętajmy, że branża drzewna w Polsce wypracowuje 2,5% naszego PKB, jest to więc - zwłaszcza w dzisiejszych, niespokojnych czasach - zasób o charakterze strategicznym. Chcemy zrobić wszystko co możliwe, żeby nie był on eksportowany poza granice Unii Europejskiej".

To o ponad połowę mniej, niż podawały inne źródła. W materiale Lasów Państwowych nie podano źródła danych.

Choć ministra Hennig-Kloska mówiła o 6 proc. PKB, to kierowane przez nią Ministerstwo Klimatu i Środowiska niedawno podawało inne dane o udziale sektora drzewnego w polskim PKB. Znalazły się w odpowiedzi resortu na interpelację posłanki Barbary Oliwieckiej z Trzeciej Drogi, która pytała o zmiany polityki sprzedaży drewna i ustalania jego cen. We fragmencie odpowiedzi z 21 kwietnia 2024 roku czytamy:

28 sierpnia zapytaliśmy resort, jakie jest ich źródło tych danych i co brano pod uwagę, szacując udział sektora drzewnego w polskim PKB. Do publikacji tekstu nie dostaliśmy odpowiedzi. Tydzień wcześniej zapytaliśmy resort o źródło danych z wypowiedzi ministry Hennig-Kloski, lecz na to pytanie resort też nie odpowiedział.

Zwróciliśmy się więc do Głównego Urzędu Statystycznego z pytaniem, jaki według jego danych jest udział sektora drzewnego w polskim PKB, bez dodawania np. przemysłu meblarskiego itp. 28 sierpnia biuro prasowe GUS przesłało nam wyliczenia: według nich w 2022 roku udział przemysłu drzewnego stanowi 2,09 proc. PKB (najnowsze dostępne dane). W dodatku, jak się okazuje, jest to wynik już z uwzględnieniem działu produkcji mebli.

Biuro prasowe wyjaśnia: "Departament Rachunków Narodowych GUS opracowuje dane o wartości dodanej brutto zgodnie z metodologią rachunków narodowych i regionalnych ESA 2010, grupowane wg sektorów instytucjonalnych oraz wg sekcji i działów Polskiej Klasyfikacji Działalności PKD 2007". Szacunki udziału przemysłu drzewnego w PKB, tj. udział wartości dodanej brutto, dotyczą trzech działów: 16. Produkcja wyrobów z drewna oraz korka, z wyłączeniem mebli; Produkcja wyrobów ze słomy i materiałów używanych do wyplatania (0,76 proc. PKB) 17. Produkcja papieru i wyrobów z papieru (0,58 proc. PKB) 31. Produkcja mebli (0,75 proc. PKB) PKD 2007 w tworzeniu PKB w roku 2022.