Muzeum, pomnik, stadion, szkoły, drogi... Na co miasta wydadzą środki z Funduszu COVID-19

W połowie października media obiegła informacja, że Katowice planują budowę pomnika upamiętniającego Tragedię Górnośląską, czyli deportację mieszkańców Górnego Śląska do Związku Radzieckiego. Nie tyle fakt budowy pomnika wzbudził zainteresowanie, co jego finansowanie: ma powstać m.in. ze środków przekazanych miastu w ramach Rządowego Funduszu Inwestycji Lokalnych (RFIL), który jest finansowany bezpośrednio z Funduszu Przeciwdziałania COVID-19.

Na RFIL rząd planuje przeznaczyć łącznie 6 mld zł, w tym 5 mld dla gmin i miast na prawach powiatu i 1 mld dla powiatów ziemskich. Nazwany "Tarczą dla samorządów" projekt RFIL zakłada, że środki zostaną wykorzystane na inwestycje ułatwiające lokalnym władzom wyjście z kryzysu spowodowanego epidemią.

Dlatego budowa pomnika za te pieniądze wzbudziła zdziwienie.

"Realizacja inwestycji w ramach funduszu ma przede wszystkim napędzać gospodarkę w Katowicach. Mimo trudnej sytuacji, którą tworzy COVID-19, staramy się cały czas realizować proces inwestycyjny" – tłumaczyła w rozmowie z TVN24 Ewa Lipka, rzeczniczka Urzędu Miasta w Katowicach. "Wiele inwestycji w tym roku ukończyliśmy, między innymi baseny miejskie, centra przesiadkowe, kolejne kontynuujemy: budowę ulicy Dworcowej, rozpoczynamy plan budowy kompleksu sportowego. To walka z COVID-em, ze skutkami koronawirusa. Musimy pamiętać, że czeka nas życie po koronawirusie i musimy realizować inne zadania miasta" – argumentowała m.in. decyzję o dofinansowaniu budowy pomnika.

Na rządowej stronie w zakładce poświęconej Rządowemu Funduszowi Inwestycji Lokalnych zapisano, że "środki przekazane przez rząd będzie można wykorzystać na bliskie ludziom inwestycje". Jako przykłady podano budowę żłobków, przedszkoli czy dróg.

Zapytaliśmy więc urzędy wszystkich miast wojewódzkich, na jakie inwestycje planują przeznaczyć bezzwrotne rządowe wsparcie.

Kwota przyznana danemu samorządowi w ramach RFIL różni się w zależności od "relacji wydatków majątkowych i zamożności gmin i powiatów". Na przykład Białystok otrzymał prawie 39,5 mln zł - niemal połowę najwyższej możliwej kwoty (93 mln zł).

Środki te białostoccy radni planują przeznaczyć na wkład własny do dwóch projektów unijnych. Wiele samorządów informowało, że kwoty z RFIL będą stanowić tylko część finansowania danych inwestycji. W Białymstoku będą to:

budowa węzła drogowego Porosły: 36,7 mln zł

rozwój infrastruktury transportu miejskiego: 2,8 mln zł.

Również Bydgoszcz planuje dofinansować środkami z funduszu dwie inwestycje. Obie związane są z rozwojem transportu tramwajowego w mieście:

budowa trasy tramwajowej w ul. Kujawskiej razem z zakupem taboru: 48 mln zł (wartość całej inwestycji: 380 mln zł)

budowa trasy tramwajowej Fordońska-Toruńska: 15,3 mln zł (wartość całej inwestycji: 140 mln zł).

Gdańskowi w ramach funduszu przyznano ponad 80 mln zł, a miasto planuje wydać te środki łącznie na 16 inwestycji, w tym:

projekty infrastrukturalne (drogi, chodniki, trasy rowerowe, wiadukt): 33 mln zł

modernizację w obiektach użyteczności publicznej: 25 mln zł

Gdański Program Przeciwpowodziowy: 8,1 mln zł

przebudowę i adaptację zabytkowego Wielkiego Młyna na Muzeum Bursztynu: 7 mln zł

Gdański Projekt Komunikacji Miejskiej: 4,2 mln zł

systemy gospodarowania wodami opadowymi: 2,5 mln zł

budowę przystani żeglarskiej w Sobieszewie: 970 tys. zł

rewitalizację Oruni w Gdańsku 633,8 tys. zł.

"Nie jest to w 100 procentach finansowanie całej inwestycji, często to jakiś procentowy udział w zadaniu" – poinformował nas rzecznik prezydent Gdańska Daniel Stenzel.

Rzecznik Urzędu Miasta Gorzowa Wielkopolskiego Wiesław Ciepiela przekazał Konkret24, że miasto otrzymało z RIFL 29,5 mln zł, ale odpowiedź na pytanie o konkretne inwestycje "wymaga czasu", co wynika z charakterystyki pracy wydziałów merytorycznych ratusza.

We wrześniu TVP3 Gorzów Wielkopolski informowała, że "starostwo przeznaczy pieniądze na to, co prawie wszyscy, czyli na drogi, remonty, przebudowy i budowy dróg w powiecie gorzowskim".

Katowiccy radni, poza przegłosowaniem dofinansowania budowy pomnika Tragedii Górnośląskiej kwotą 7 mln zł, planują przeznaczyć otrzymane ponad 51 mln zł jeszcze na 10 innych projektów:

system informacji miejskiej: 11,6 mln zł

zazielenienie ul. Warszawskiej: 8,2 mln zł

rozbudowę układu komunikacyjnego na os. Paderewskiego: 6,7 mln zł

modernizację obiektu sportowego RAPID: 4 mln zł

przebudowę skrzyżowania ul. Kościuszki z ul. Jankego: 4 mln zł

rekreacyjno-wypoczynkowe zagospodarowanie terenu wokół stawu Starganiec: 3,3 mln zł

budowę garażu wielostanowiskowego wraz ze wspinalnią: 2,8 mln zł

doposażenie taboru Miejskiego Zarządu Ulic i Mostów w frezarkę: 2 mln zł

adaptację obiektu na potrzeby archiwum UMK i Katowickiego Banku Żywności: 1,5 mln zł

adaptację lokalu na jadłodajnię: 600 tys. zł.

Rzeczniczka katowickiego urzędu miasta przekazała również, że zadania na kwotę 2 mln zł zostały wpisane do tegorocznego budżetu, natomiast pozostałe inwestycje na kwoty 24,2 mln i 25,6 mln dodano do wieloletniej prognozy na lata 2021 i 2022.

Rzecznik prasowy prezydenta Tomasz Porębski poinformował, że "miasto Kielce otrzymało w tym roku nieco ponad 23 mln zł z Rządowego Funduszu Inwestycji Lokalnych. Otrzymane środki zamierzamy przede wszystkim przeznaczyć na bezpieczeństwo mieszkańców, czyli poprawę infrastruktury drogowej oraz oświetlenia".

Przekazał też, że trwają pracę nad ostatecznym kształtem budżetu miasta na rok 2021 i dopiero po zakończeniu tego procesu będzie można precyzyjnie przedstawić inwestycje, które zostaną dofinansowane.

Kraków dostał maksymalną kwotę dofinansowania przewidzianą w funduszu dla jednego samorządu – 93,5 mln zł. "Środki te zostaną przeznaczone na zadania inwestycyjne, których realizacja przyczyni się m.in. do zrównoważonego rozwoju miasta Krakowa oraz zaktywizuje lokalną branżę budowlaną"– pisano we wrześniu na oficjalnej stronie miasta. Dodano, że wsparcie z funduszu obejmie dofinansowanie do 32 zadań inwestycyjnych, są to m.in.:

rozbudowa lub przebudowa ulic: 22,5 mln zł

budowa szkoły podstawowej i termomodernizacja obiektów oświatowych: 13,5 mln zł

Program Rozwoju Odnawialnych Źródeł Energii: 10,5 mln zł

budowa zespołu budynków mieszkalnych wielorodzinnych i termomodernizację budynków jednorodzinnych: 8,3 mln zł

rewitalizacja parku Lotników Polskich i zagospodarowanie Parku Duchackiego: 5,5 mln zł

przebudowę Specjalistycznego Szpitala Miejskiego im. Narutowicza: 2,9 mln zł

budowa Parku Rzecznego Wilga: 1,6 mln zł.

Urząd Miasta Lublina przekazał, że 31 sierpnia z Funduszu Przeciwdziałania COVID-19 w ramach Rządowego Funduszu Inwestycji Lokalnych do miejskiego budżetu wpłynęło ponad 35,7 mln zł. Największą część inwestycji, do których mają przyczynić się pieniądze z funduszu, stanowią inwestycje infrastrukturalne. Wszystkie projekty to:

rewitalizacja przyrodnicza Parku Ludowego: 9,5 mln zł

modernizacja i budowa dróg i chodników: 6,1 mln zł

poprawa warunków edukacji ogólnej w Zespole Szkół Ekonomicznych: 6 mln zł

budowa szkoły podstawowej, przedszkola i domu kultury przy ul. Berylowej: 5,9 mln zł

odbudowa budynku Domu Pomocy Społecznej im. Matki Teresy z Kalkuty: 2,8 mln

termomodernizacja i poprawa efektywności energetycznej obiektów użyteczności publicznej: 2,7 mln zł

opracowanie i wdrożenie zintegrowanego systemu informatycznego dla jednostek oświatowych: 1,4 mln zł.

W wyszukiwarce kwot przyznanych jednostkom samorządowych na stronach rządowych zapisano, że Łódź otrzymała z RFIL maksymalną wysokość dofinansowania: 93,5 mln zł. W wiadomości przesłanej Konkret24 biuro rzecznika prasowego prezydenta Łodzi przekazało, że miasto dostało "ponad 92 mln zł". Pierwsza transza została rozdysponowana w części (41,8 mln zł) na aktualnie realizowane projekty:

rozbudowę Stadionu Miejskiego przy Al. Unii Lubelskiej (Stadion ŁKS Łódź): 20 mln zł

rozwój funkcji i usług oferowanych przez EC-1 Łódź - Miasto Kultury: 9 mln zł

termomodernizację obiektów edukacyjnych (w tym żłobków): 8,8 mln zł

budowę ronda u zbiegu ulic Łanowa-Traktorowa oraz przebudowa ul. Traktorowej: 2,2 mln zł

gospodarkę ściekową: 1,2 mln zł

poprawę bazy technicznej Domu Opieki Społecznej nr 6: 645,4 tys. zł.

Biuro rzecznika wyjaśnia, że "pozostała kwota także zostanie rozdysponowana na projekty aktualnie realizowane w zależności od spływających faktur". Druga transza funduszu miała być rozdysponowana do końca października.

W odpowiedzi na pytanie Konkret24 rzeczniczka prasowa Urzędu Miasta Olsztyna Marta Bartoszewicz napisała, że na razie ratusz nie dostał żadnej informacji o tym, czy zgłoszone projekty otrzymają wsparcie. Zgodnie z informacją na rządowej stronie poświęconej RFIL stolica województwa warmińsko-mazurskiego otrzyma 20,6 mln zł.

Pod koniec września Radio Olsztyn potwierdziło tę kwotę i poinformowało, że miasto planuje przeznaczyć środki na wkład własny do finansowanego z Unii Europejskiej projektu rozbudowy drugiej nitki tramwajowej. Odpowiednie zapisy dotyczące tego projektu pojawiły się już w nowelizacji budżetu na 2020 rok. "Ratusz liczy również na to, że pozyska rządowe pieniądze na nowy żłobek przy ulicy Antonowicza" – informował tekst na stronie radia.

Krzysztof Guzek z Urzędu Wojewódzkiego w Olsztynie wyjaśnił w rozmowie z rozgłośnią, że "w odróżnieniu od pierwszego etapu, gdzie wsparcie przyznano wszystkim gminom i powiatom, które złożyło wnioski, w drugim etapie wszystkie złożone propozycje będą podlegały procedurze konkursowej". Wnioski będą oceniane przez specjalną komisję powołaną przez premiera.

Właśnie we wspominanym pierwszym etapie programu Opole otrzymało 31,5 mln zł. Pieniądze planuje przeznaczyć na dwa projekty:

budowę budynku administracji publicznej "Centrum Usług Publicznych": 20,5 mln zł

przebudowę polderu (naturalnego obszaru zalewowego) "Żelazna" jako zabezpieczenia przeciwpowodziowego Miasta Opola: 11 mln zł.

O przebudowie polderu Katarzyna Oborska-Marciniak, rzeczniczka urzędu miasta, mówiła w rozmowie z "Nową Trybuną Opolską", że "początkowo wkład w inwestycję miał być finansowany z kredytu". "Pieniądze przyznane Opolu z Funduszu Inwestycji Samorządowych sprawiają, że ten ruch nie będzie konieczny, a tym samym nie dojdzie do zwiększenia zadłużenia miasta" – wytłumaczyła.

Kolejnym miastem, które otrzymało maksymalną kwotę dofinansowania z RFIL, jest Poznań. Przekazane 93,5 mln zł w ramach pierwszego naboru wniosków zostało przeznaczone na 22 projekty, które można pogrupować na:

przebudowę/modernizację ulic, wiaduktów i chodników: 57,9 mln zł (w tym najdroższy projekt: przebudowa wiaduktu w ciągu ulicy Kurlandzkiej wraz z przebudową układu drogowego: 20,6 mln zł)

renowację/modernizację budynków jednostek oświatowych (przedszkoli, szkół, Poznańskiej Szkoły Chóralnej): 33,8 mln zł

modernizację Ogrodu Jordanowskiego nr 1: 1,8 mln zł.

Finansowanie rozłożono w czasie. Część środków z RFIL pojawiła się dopiero w planie budżetowym na 2022 rok.

Niecałe 30 mln zł z rządowego funduszu otrzymał Rzeszów. Jak wyjaśnił rzecznik prezydenta Rzeszowa Maciej Chłodnicki, środki mogą zostać przeznaczone tylko na wydatki majątkowe. "W grę wchodzi dofinansowanie do budowy infrastruktury drogowej i kubaturowej (przedszkola, żłobki i szkoły)" – napisał.

Rzeszowski magistrat zdecydował się jednak na wnioskowanie o dofinansowanie na dwie inwestycje budowlane:

budowę zespołu szkolno-przedszkolnego na os. Drabinianka: 19,5 mln zł

rozbudowę i doposażenie Szpitala Miejskiego. Zakup wyposażenia OIOM-u, zakup rezonansu i remont wind: 17,3 mln zł.

O ile w pierwszym przypadku cała wartość inwestycji to 40 mln zł, o tyle we wniosku o dofinansowanie szpitala Rzeszów poprosił o pokrycie pełnej kwoty projektu.

Szczecin jako jedyne miasto, które otrzymało najwyższą kwotę w ramach funduszu, przeznaczy całość na jedną inwestycję. Będzie to budowa Stadionu Miejskiego w Szczecinie – 93,5 mln zł.

Piotr Zieliński, rzecznik prasowy Urzędu Miasta Szczecina ds. inwestycji wyjaśnia, co stało za taką decyzją: "Miasto musi się z dofinansowania Funduszu Inwestycji Lokalnych rozliczyć do końca 2022 roku, dlatego takie rozwiązanie zostało uznane za najmniej obarczone ryzykiem jego utraty". Poza tym pod uwagę wzięto wysoki poziom zaawansowania inwestycji i możliwość wydatkowania środków za prace, które są realizowane już teraz.

Budowa, a tak naprawdę gruntowa przebudowa starego stadionu Pogoni Szczecin, rozpoczęła się w marcu 2019 roku. Według projektu cały obiekt ma być gotowy w pierwszym kwartale 2022 roku.

Przedstawiciel szczecińskiego ratusza wytłumaczył też, że dzięki rządowemu funduszowi "możliwe jest załatanie dziury budżetowej spowodowanej sytuacją 'covidową', w wyniku której budżet Szczecina przez pierwszą połowę 2020 roku poniósł ok. 51 mln zł strat". Szacuje, że do końca roku dziura budżetowa mogą sięgnąć 96 mln zł.

Podobną kwotę co Rzeszów i Gorzów Wlkp. w ramach rządowego funduszu otrzymał Toruń. Rzeczniczka prezydenta Torunia Anna Kulbicka-Tondel poinformowała nas jednak, że "środki nie zostały przeznaczone na wydatki w tym roku i zostaną ujęte w budżecie przyszłorocznym".

Rzeczniczka Urzędu Miasta Stołecznego Warszawy Karolina Gałecka przekazała, że lista konkretnych inwestycji, na które przeznaczone zostaną 93,5 mln zł, "zostanie wskazana po ogłoszeniu wyników naborów części konkursowej RFIL".

Urząd przygotował pięć wniosków o dofinansowanie w pięciu kategoriach inwestycji: drogownictwo, zakup autobusów, opieka zdrowotna, edukacja i kultura:

drogownictwo: remont wyeksploatowanych obiektów inżynieryjnych w ciągu Trasy Łazienkowskiej, budowa zabezpieczenia przeciwpowodziowego, zapewnienie niezawodności układu głównych ulic w centrum miasta (ul. Wybrzeże Helskie) i uspokojenie ruchu wewnątrz przestrzeni śródmiejskiej dzięki uporządkowaniu przestrzeni Placu Pięciu Rogów;

transport publiczny: zakup 160 niskoemisyjnych autobusów z napędem gazowym;

opieka zdrowotna: inwestycje związane ze Szpitalami Praskim, Bielańskim i Południowym oraz przychodnią przy ul. Wiertniczej;

edukacja: 11 inwestycji polegających na budowie i wyposażeniu, rozbudowie oraz modernizacji stołecznych placówek oświatowych, w tym modernizacja budynku Zespołu Szkół Specjalnych przy ul. Różanej, która zapewni przestrzeń do edukacji dzieciom i młodzieży z niepełnosprawnościami;

kultura: modernizacja Teatru Ateneum, budowa Centrum Kulturalno-Edukacyjnego na Pradze Południe, budowa Izby Pamięci przy Cmentarzu Powstańców Warszawy na Woli oraz wybudowanie i wyposażenie nowej siedziby Muzeum Sztuki Nowoczesnej.

Przedstawiciel Urzędu Miasta we Wrocławiu Marcin Obłoza poinformował nas, że miasto już wydatkuje przyznane 66,4 mln zł. Pieniądze przeznaczono na realizację 10 projektów.

Trzy z nich dotyczą rozbudowy infrastruktury drogowej, dwa remontów torowisk, a poza tym są to: przebudowa Mostów Pomorskich, Zespołu Szkolno-Przedszkolnego nr 5, basenu przy ul. Racławickiej oraz dwie budowy: przedszkola przy ul. Dębickiej i bloku sportowego przy XIII Liceum Ogólnokształcącym.

Zielonogórscy radni zdecydowali o przeznaczeniu pełnej kwoty dofinansowania na zagospodarowanie kąpieliska miejskiego przy ul. Botanicznej: 15,9 mln zł.

Ale miasto złożyło już trzy wnioski z projektami w drugim naborze. Dotyczą:

budowy parkingu wielopoziomowego przy ul. Piaskowej

budowy ul. Pileckiego

budowy sali gimnastycznej przy Zespole Edukacyjnym nr 10.

Autor: Michał Istel, Klara Mirecka / Źródło: Konkret24; zdjęcie: materiały prasowe miast