FAŁSZ

W Ameryce większość zgonów na COVID-19 to osoby zaszczepione? To nie jest cały obraz

Źródło:
Konkret24
Szpitale zakazują odwiedzin z powodu szalejącej grypy, wirusa RSV i COVID-19
Szpitale zakazują odwiedzin z powodu szalejącej grypy, wirusa RSV i COVID-19TVN24
wideo 2/8
Szpitale zakazują odwiedzin z powodu szalejącej grypy, wirusa RSV i COVID-19TVN24

"Amerykańskie badania potwierdzają: większość zgonów na COVID-19 to osoby zaszczepione" - głosi billboard, który miał zawisnąć gdzieś w Polsce. Wyjaśniamy, dlaczego brakujący kontekst jest kluczowy w zrozumieniu obecnej sytuacji dotyczącej liczby zgonów na COVID-19 w Stanach Zjednoczonych.

Pokazujemy, co jest prawdą, a co fałszem
Weryfikujemy fake newsy, sprawdzamy dane, analizujemy informacje z sieci

Ożywioną dyskusję internautów wzbudziło zdjęcie przedstawiające billboard o treści: "Amerykańskie badania potwierdzają: większość zgonów na COVID-19 to osoby zaszczepione". Ten miał stanąć w jednym z polskich miast. "Coraz więkrzy strach w tych kregach" - napisał 12 stycznia użytkownik Facebooka, który opublikował zdjęcie (pisownia wszystkich wpisów oryginalna). Post udostępniło ponad 210 użytkowników Facebooka, reakcję zostawiło ponad 150.

"3 dawka przypominająca, 4 zakarzajaca, a 5 tylko dla ludzi o silnych nerwach dobijająca"; "To my wiemy nawet bez amerykańskich badań"; "Nie wierzę, że na prawdę stoi gdzieś taki bilbord. Fotomontaż?" - pisali internauci w reakcji na fotografię. Na początku stycznia zdjęcie pojawiło się na Twitterze.

FAŁSZ
Wprowadzający w błąd post z 12 stycznia 2023 rokuFacebook.com

Czy podane na billboardzie źródło potwierdza przedstawioną na nim informacje? Czy i gdzie w Polsce stoi taki billboard?

Co nie znalazło się na billboardzie?

Linkiem widoczny na billboardzie kieruje do artykułu opublikowanego 23 listopada 2022 roku na stronie amerykańskiego dziennika "The Washington Post". Jego tytuł brzmi: "Covid nie jest już głównie pandemią niezaszczepionych. Oto dlaczego". Jest to materiał z cyklu "The Health 202", czyli specjalnego biuletynu (newslettera) poświęconego tematom dotyczącym polityki zdrowotnej w Stanach Zjednoczonych.

Autorka artykułu, McKenzie Beard, badaczka specjalizująca się w polityce zdrowotnej, zauważa, że po raz pierwszy większość Amerykanów umierających na koronawirusa otrzymała przynajmniej pierwszą serię szczepionki. W sierpniu 2022 roku 58 proc. osób, które zmarły z powodu COVID-19 to osoby zaszczepione - wynika z analizy przeprowadzonej dla "The Health 202" i "The Washington Post". Jej autorką jest Cynthia Cox, wiceprezes Kaiser Family Foundation (KFF), która to organizacja specjalizuje się w tematyce zdrowia publicznego. Cox ocenę przeprowadziła na podstawie ogólnodostępnego zbioru danych Amerykańskich Centrów Kontroli i Zapobiegania Chorobom (Centers for Disease Control and Prevention, CDC) zatytułowanego "Liczba przypadków lub zgonów spowodowanych szczepieniem COVID-19 według grupy wiekowej, stanu szczepienia i liczby dawek przypominających".

Na polskim billboardzie stwierdzono, że "amerykańskie badania potwierdzają". Tymczasem okazuje się, że treść billboardu odnosi się nie do badań (naukowych), a analizy ogólnodostępnych danych CDC, którą przygotowano dla newslettera amerykańskiej gazety. "The Washington Post" zauważa, że niepokojący wzrost odsetka zgonów wśród zaszczepionych na COVID-19 pojawił się w Stanach w ciągu ostatniego roku. We wrześniu 2021 roku osoby zaszczepione stanowiły 23 proc. ofiar śmiertelnych COVID-19. Udział ten wzrastał wraz ze wzrostem liczby szczepień i pojawieniem się nowych wariantów COVID-19. Do 11 stycznia 2023 roku 69,08 proc. mieszkańców Stanów Zjednoczonych otrzymała wszystkie dawki przepisane w protokole pierwotnego szczepienia (nie uwzględniając dawek przypominających). 9 listopada 2022 (dane najbliższe dacie publikacji tekstu "The Washington Post") było to 68,61 proc. - wynika z danych zgromadzonych w serwisie Our World in Data.

Cynthia Cox podaje trzy przyczyny zmiany tej proporcji. "Na tym etapie pandemii znaczna większość Amerykanów otrzymała przynajmniej podstawową serię szczepionek przeciwko koronawirusowi, więc sensowne wydaje się, że to osoby zaszczepione stanowią większą część ofiar śmiertelnych" - stwierdza na początku. Zwraca też uwagę, że osoby najbardziej narażone na śmierć z powodu zakażenia koronawirusem (osoby starsze, należące do tzw. grup ryzyka) również częściej szczepiły się na COVID-19. Jako trzecią przyczynę Cox podaje fakt, iż szczepionki z czasem tracą swoją skuteczność, a jednocześnie pojawiają się warianty wirusa, które są bardziej odporne na działanie preparatu.

"Nadal prawdą jest, że ryzyko śmierci z powodu zakażenia wirusem COVID-19 u osób zaszczepionych jest niższe niż u osób nieszczepionych, gdy dane są skorygowane o wiek" - przypomina autorka tekstu "The Washington Post". Powołuje się na analizę CDC opublikowaną 16 listopada 2022 roku. Autorzy opisują dane o śmiertelności na COVID-19 w Stanach Zjednoczonych, podkreślają znaczenie ochrony, jaką daje szczepienie na COVID-19 i dodatkowe szczepienia przypominające.

"Szczepionki przeciwko COVID-19 nadal zmniejszały ryzyko zgonu we wszystkich grupach wiekowych, w tym u osób starszych, przy czym największą ochronę zaobserwowano wśród osób, które otrzymały więcej niż dwie dawki przypominające" - czytamy w materiale CDC (wytłuszczenie od redakcji).

Billboard w Łęcznej. W tym miejscu już wisiały już antyszczepionkowe materiały

Sprawdziliśmy, gdzie wykonano zdjęcie billboardu. Używając wyszukiwania obrazem w przeglądarce Google, dotarliśmy też do dwóch kolejnych zdjęć billboardów z tą samą treścią. Dzięki nim ustaliśmy lokalizację billboardu z popularnego zdjęcia. Ten miał zawisnąć na jednym z osiedli mieszkaniowych w Łęcznej (woj. lubelskie). Billboard znajduje się przy zakładzie kamieniarskim i jest widoczne z ul. Kardynała Wyszyńskiego. Zdjęcia dostępne na Google Street View dowodzą, iż w kwietniu 2021 roku wisiał tam inny antyszczepionkowy materiał promujący książkę "Fałszywa pandemia".

Drugi billboard o tej samej treści miał zawisnąć na prywatnej posesji przy drodze w miejscowości Dominów, która graniczy z Lublinem.

Okazuje się, że billboardy nt. zgonów zaszczepionych to część "oddolnej inicjatywy" o nazwie "Lubelska Akcja Banerowa", której celem jest by "w przestrzeni publicznej za pomocą banerów odkłamywać to, co zakłamane".

Wszystkie zdjęcia billboardu opublikowano pierwotnie na profilu na Facebooku inicjatywy. Billboardy są finansowane ze zbiórki pieniędzy prowadzonej na stronie Zrzutka.pl. W jej opisie czytamy: "Ogromne zaangażowanie i hojne wsparcie zbiórki przez lokalną społeczność z miejscowości Łęczna zaowocowało kolejnym billboardem, który z początkiem grudnia pojawił się właśnie w Łęcznej. Jego tematyka związana jest z problemem szczepień".

Autorka/Autor:

Źródło: Konkret24

Źródło zdjęcia głównego: facebook.com

Pozostałe wiadomości

Karol Nawrocki "zachęcił wszystkich kontrkandydatów" w wyborach prezydenckich do opublikowania oświadczeń majątkowych. Tylko że większość z nich to zrobiła, są publicznie dostępne. Jeden z kandydatów nie deklaruje własności żadnego mieszkania czy domu, inni mają po kilka mieszkań. Co jeszcze wiemy?

Po kilka mieszkań, działki, akcje, obrazy. Oświadczenia majątkowe kandydatów na prezydenta

Po kilka mieszkań, działki, akcje, obrazy. Oświadczenia majątkowe kandydatów na prezydenta

Źródło:
Konkret24

Do tegorocznej parady w Dzień Zwycięstwa w Moskwie rosyjskie wojsko miało się przygotowywać, ćwicząc na czołgach "wypożyczonych w Kazachstanie" - twierdzą internauci, pokazując jako "dowód" pewnie nagranie. To, co na nim widać, przeczy jednak ich tezie.

Czołgi "wypożyczone z Kazachstanu" na paradzie w Moskwie?

Czołgi "wypożyczone z Kazachstanu" na paradzie w Moskwie?

Źródło:
Konkret24

Szefowa kancelarii prezydenta Małgorzata Paprocka broni Andrzeja Dudy jako strażnika konstytucji. Według niej "nie było żadnego wyborów sędziów dublerów". Przypominamy więc, jak w 2015 roku wybrano sędziów do Trybunału Konstytucyjnego.

Nieprawda minister Paprockiej. Dotyczy sędziów dublerów

Nieprawda minister Paprockiej. Dotyczy sędziów dublerów

Źródło:
Konkret24

Kilka godzin po tragedii na Uniwersytecie Warszawskim w mediach społecznościowych zaczęła krążyć informacja, jakoby sprawcą ataku był Ukrainiec. Przestrzegamy przed rozpowszechnianiem takich pogłosek, nie są prawdziwe.

Tragedia na uniwersytecie. Dezinformacja o sprawcy

Tragedia na uniwersytecie. Dezinformacja o sprawcy

Źródło:
Konkret24

Niedługo po ataku Indii na Pakistan zaczęto rozpowszechniać w sieci nagrania mające przedstawiać moment ataku. Jak często bywa w przypadku konfliktów zbrojnych, nie wszystkie publikowane teraz nagrania są aktualne. Przestrzegamy.

Indie bombardują Pakistan? To inne zdarzenie

Indie bombardują Pakistan? To inne zdarzenie

Źródło:
Konkret24

Jedni straszą hordami migrantów; drudzy twierdzą, że Polska jest wyłączona z lokowania migrantów. Jedni alarmują, że pakt migracyjny już działa; drudzy uspokajają, że nie wejdzie w życie. Wyborca może odnieść wrażenie, że Unia Europejska właśnie decyduje w sprawie paktu migracyjnego - nic bardziej mylnego. To kampanijna gra. Ekspert tłumaczy, dlaczego się opłaca.

Pakt migracyjny w ogniu kampanii. Faulują obie strony

Pakt migracyjny w ogniu kampanii. Faulują obie strony

Źródło:
TVN24+

Spór o referendum w sprawie prawa aborcyjnego był jednym z gorętszych momentów debaty Szymona Hołowni i Magdaleny Biejat. Marszałek Sejmu przekonywał, że w obecnej sytuacji "optymalne będzie referendum". Wyjaśniamy, dlaczego samo referendum nie przesądzi o zmianie prawa. 

Hołownia o prawie do aborcji: niech "naród zdecyduje". To tak nie działa

Hołownia o prawie do aborcji: niech "naród zdecyduje". To tak nie działa

Źródło:
Konkret24

Setki tysięcy wyświetleń w sieci generuje nagranie z fragmentem przemówienia Donalda Tuska w Holandii. Na jego podstawie internauci twierdzą, że polski premier o wybuch drugiej wojny światowej obwinił... Polskę. Lecz Tusk powiedział coś innego.

Tusk o "polskim ataku na Westerplatte"? Skąd taka wersja

Tusk o "polskim ataku na Westerplatte"? Skąd taka wersja

Źródło:
Konkret24

"Ukraińcy masowo ruszyli po polskie obywatelstwo" - ogłosił na nagraniu europoseł Konfederacji Marcin Sypniewski. Według niego w 2024 roku 40 tysięcy z nich dostało polski paszport. Nieprawda, o wiele mniej.

40 tysięcy Ukraińców z polskim paszportem w ciągu roku? Polityk Konfederacji zmyśla

40 tysięcy Ukraińców z polskim paszportem w ciągu roku? Polityk Konfederacji zmyśla

Źródło:
Konkret24

Karol Nawrocki, odpowiadając na pytania dotyczące swoich mieszkań, zapewnił, że "nie ma nic do ukrycia". Mówił, że opublikuje swoje oświadczenie majątkowe, jeśli tylko będzie taka możliwość prawna. Tylko że zdaniem ekspertów już może to zrobić. Oto dlaczego zależy to od samego prezesa IPN.

Nawrocki o ujawnieniu oświadczenia majątkowego: "jeśli będzie możliwość prawna". Przecież jest

Nawrocki o ujawnieniu oświadczenia majątkowego: "jeśli będzie możliwość prawna". Przecież jest

Źródło:
Konkret24

Czy premier kiedykolwiek zapowiadał, że będzie obchodził polskie prawo? Tak w kontekście dyskusji o przestrzeganiu konstytucji twierdzą posłowie PiS Zbigniew Bogucki i Michał Wójcik. Tylko że manipulują głośną już wypowiedzią Donalda Tuska.

Politycy PiS: Tusk zapowiadał "łamanie prawa". Manipulują cytatem

Politycy PiS: Tusk zapowiadał "łamanie prawa". Manipulują cytatem

Źródło:
Konkret24

Pożar kościoła, do którego doszło w Walii, wywołał kolejną falę antyimigranckich komentarzy - także w polskiej sieci. Powodem jest stworzony na bazie tego wydarzenia fake news, jakoby ogień podłożyło dwoje Pakistańczyków. Policja jednak zaprzecza.

Pożar kościoła w Walii. Internauci winią migrantów, policja dementuje 

Pożar kościoła w Walii. Internauci winią migrantów, policja dementuje 

Źródło:
Konkret24

W sieci krążą dwa niemal identyczne zdjęcia z uroczystości w ogrodzie Białego Domu. Na jednym z nich wśród gości widać Karola Nawrockiego, na drugim - w tym samym miejscu stoi zupełnie inny, nieznany mężczyzna. Sprawdziliśmy, które z tych zdjęć jest autentyczne, a które jest przeróbką.

Nawrocki w Białym Domu. "Które zdjęcie jest prawdziwe"?

Nawrocki w Białym Domu. "Które zdjęcie jest prawdziwe"?

Źródło:
Konkret24

Pismo jednego z polskich dowódców wojskowych ma być dowodem, że Polska wyśle "korpus interwencyjny" na Ukrainę - tak twierdzą posłowie Roman Fritz i Konrad Berkowicz. Dowództwo operacyjne zaprzecza tym informacjom i pisze o "pożywce dla rosyjskich ośrodków propagandowych".

Posłowie dezinformują o polskich żołnierzach na Ukrainie. Wyjaśniamy

Posłowie dezinformują o polskich żołnierzach na Ukrainie. Wyjaśniamy

Źródło:
Konkret24

Temat bykowego, czyli podatku dla osób bezdzietnych, wrócił w publicznej debacie za sprawą petycji, która trafiła do Sejmu. Ten pomysł forsuje również kandydujący na prezydenta Marek Jakubiak. Jako wzór wskazuje Niemcy. Porównanie jest niewłaściwe, a ekspert tłumaczy, dlaczego bykowe kłóci się z konstytucją.

Bykowe: Jakubiak nawołuje, petycja w Sejmie. Czy to w ogóle możliwe?

Bykowe: Jakubiak nawołuje, petycja w Sejmie. Czy to w ogóle możliwe?

Źródło:
TVN24+

"Niesamowite, Polska się budzi!" - ogłosił europoseł PiS Waldemar Buda, publikując zdjęcie dwóch plakatów na jakimś ogrodzeniu. Wynika z niego, że na jednym banerze ktoś "przeprasza za baner" obok z wizerunkiem Rafała Trzaskowskiego. Śmieszne? Przede wszystkim nieprawdziwe. Bazowe dla tej przeróbki zdjęcie istnieje i już wcześniej intrygowało internautów.

"Przepraszam za baner". Wyborcza wojna na plakaty i... fejki

"Przepraszam za baner". Wyborcza wojna na plakaty i... fejki

Źródło:
Konkret24

Sławomir Mentzen twierdzi, że Ukraińcy przebywający w Polsce w świadczeniach socjalnych dostają więcej, niż wpłacają do budżetu państwa w podatkach. Dostępne opracowania pokazują jednak coś odwrotnego.

Mentzen o tym, ile wydajemy na Ukraińców, a ile zyskujemy. Nie ma racji

Mentzen o tym, ile wydajemy na Ukraińców, a ile zyskujemy. Nie ma racji

Źródło:
Konkret24

W sieci rozchodzi się informacja, jakoby Polska była "rekordzistą" pod względem złożonych wniosków azylowych w tym roku. Przekaz ten podają dalej między innymi działacze Konfederacji i PiS. Jednak autor posta, który stał się źródłem tych doniesień, manipulacyjnie dobrał dane. I o czymś nie wspomniał.

Rekord wniosków o azyl w Polsce? Podwójna manipulacja

Rekord wniosków o azyl w Polsce? Podwójna manipulacja

Źródło:
Konkret24

Prezydent Andrzej Duda wykorzystał zaproszenie na konwencję Karola Nawrockiego w Łodzi, żeby chwalić osiągnięcia rządów Zjednoczonej Prawicy i skrytykować działania gabinetu Donalda Tuska. W niektórych kwestiach mijał się jednak z prawdą, wprowadzając opinię publiczną w błąd.

Duda na konwencji Nawrockiego. Cztery nieprawdy

Duda na konwencji Nawrockiego. Cztery nieprawdy

Źródło:
Konkret24

Poseł Konfederacji Michał Wawer straszy "polskimi emeryturami dla Hindusów", czyli że ZUS będzie hojnie dopłacał do "skromnych indyjskich emerytur". Mechanizm tej manipulacji jest podobny, jak w fałszywej narracji o uprawnieniach emerytalnych dla Ukraińców. Chodzi o umowy o zabezpieczeniu społecznym, które Polska standardowo zawiera z wieloma krajami.

"Polskie emerytury dla Hindusów"? Co zakłada ta umowa

"Polskie emerytury dla Hindusów"? Co zakłada ta umowa

Źródło:
Konkret24

Wojna prezydenta Donalda Trumpa z Uniwersytetem Harvarda trwa. Według rozsyłanego w sieci przekazu w odwecie za zabranie uczelni funduszy jej władze odrzuciły aplikację najmłodszego syna Trumpa - Barrona. Jednak żadnych dowodów na tę teorię nie ma.

Harvard nie przyjął na studia syna Trumpa? Skąd taka plotka

Harvard nie przyjął na studia syna Trumpa? Skąd taka plotka

Źródło:
Konkret24

Teksty z trzynastu polskich serwisów informacyjnych wykorzystano w kolejnej fazie operacji wpływu prowadzonej przez rosyjski ośrodek dezinformacji. W specjalnie tworzonych postach linkowano do artykułów, które zawierały treści przydatne Kremlowi. A potem w ruch szły boty.

Operacja Doppelganger. Cel: polskie wybory

Operacja Doppelganger. Cel: polskie wybory

Źródło:
Konkret24

"Jakaś masakra", "ekologia to fikcja" - komentują internauci film, który notuje miliony wyświetleń w sieci. Ma przedstawiać cmentarz elektrycznych skuterów. Co o nim wiemy?

"Cmentarz elektrycznych skuterów"? Niezupełnie

"Cmentarz elektrycznych skuterów"? Niezupełnie

Źródło:
Konkret24

Posłowie i senatorowie PiS mieli wpłacać na partię minimum tysiąc złotych miesięcznie, europosłowie PiS - minimum pięć tysięcy. Tak zarządził Jarosław Kaczyński, gdy PiS nie dostał części subwencji. Konkret24 pozyskał rejestr wszystkich wpłat dla tej partii za 2024 rok. Oto kto wpłacił najwięcej, a kto w ogóle.

Mieli "wspierać partię finansowo". Kto ile wpłacił? Mamy rejestry PiS

Mieli "wspierać partię finansowo". Kto ile wpłacił? Mamy rejestry PiS

Źródło:
TVN24+