Na COVID-19 chorują głównie niezaszczepieni? Tak wynika z dostępnych danych


Amerykańskie statystyki pokazują dużą skuteczność szczepień w ochronie przeciw COVID-19 - większość chorujących teraz w USA to osoby, które nie były szczepione. Antyszczepionkowcy co rusz rozsyłają jednak fałszywe wnioski z danych. Ekspert przestrzega: komentarze dotyczące danych, które krążą po internecie, to czysta manipulacja.

Pokazujemy, co jest prawdą, a co fałszem
Weryfikujemy fake newsy, sprawdzamy dane, analizujemy informacje z sieci

W Stanach Zjednoczonych prawie wszystkie zgony z powodu COVID-19 dotyczą teraz osób nieszczepionych - to ustalenia dziennikarzy agencji Associated Press na podstawie danych amerykańskiej rządowej agencji Centra Kontroli i Prewencji Chorób (CDC). Autorzy tekstu opublikowanego 24 czerwca i cytowanego przez wiele amerykańskich mediów przekonują, że dane to "oszałamiająca demonstracja skuteczności szczepionek", a notowane teraz statystyki zgonów z COVID-19 mogłyby być minimalne, gdyby wszyscy uprawnieni obywatele USA zostali zaszczepieni.

Tekst ten wzbudził zainteresowanie także czytelników w Polsce. Przytoczył go na Twitterze m.in. lekarz Bartosz Fiałek. O ustaleniach amerykańskich dziennikarzy dyskutowano w internecie. "Praktycznie już tylko niezaszczepieni chorują i umierają na covid w USA. Poniżej dane za maj. Z tych co umarli aż ponad 99 proc. nie było w pełni zaszczepionych. Jeśli to nie trafi do wyobraźni i rozumu, to żaden argument już nie trafi" - napisał na Twitterze dziennikarz Grzegorz Jankowski.

Na tweeta zareagował prof. Krzysztof Pyrć, wirusolog z Małopolskiego Centrum Biotechnologii Uniwersytetu Jagiellońskiego. "No właśnie" - skomentował. Wielu internautów nie zgadzało się jednak z dziennikarzem: "Nie łżyj redaktorze!!!", "Co Pan za dyrdymały opowiada ja się pytam!!!" - pisali.

W ostatnich dniach w sieci pojawia się więcej podobnych wypowiedzi internautów sceptycznie nastawionych do szczepień. Wielu prezentuje publicznie dostępne dane, ale formułuje fałszywe wnioski.

Zaszczepieni stanowią 1,1 proc. hospitalizowanych

Przyjrzeliśmy się opracowaniu Associated Press. Dziennikarze zauważyli, że wśród ponad 107 tys. hospitalizowanych z COVID-19 w maju tego roku wszystkie dawki szczepionki otrzymało niecałe 1200 osób - czyli tylko ok. 1,1 proc. A tylko ok. 150 z ponad 18 tys. zgonów spowodowanych COVID-19 w maju dotyczyło osób zaszczepionych - czyli ok. 0,8 proc.

Dziennikarze porównali sytuację epidemiczną w niektórych częściach USA. Zwrócili uwagę na Arkansas gdzie rosły statystyki zachorowań na COVID-19, hospitalizacji i zgonów. Nieprzypadkowo - tam tylko ok. 33 proc. mieszkańców była zaszczepiona. To jeden z niższych wskaźników w kraju. W St. Louis w stanie Missouri ponad 90 proc. pacjentów hospitalizowanych z COVID-19 nie przyjęło szczepionki.

Eksperci w tekście AP zwracają uwagę na niski odsetek zachorowań wśród osób zaszczepionych. Dyrektor CDC dr Rochelle Walensky powiedziała 22 czerwca, że szczepionka jest tak skuteczna, iż "prawie każdy zgon, zwłaszcza wśród dorosłych, z powodu COVID-19 jest w tym momencie całkowicie do uniknięcia". Nazwała takie zgony "szczególnie tragicznymi".

"Teza w stu procentach prawdziwa"

- Teza, że na COVID-19 chorują teraz głównie niezaszczepieni, jest w stu procentach prawdziwa - mówi Konkret24 prof. Krzysztof Pyrć. Zaznacza jednak, że nie można twierdzić, iż osoby zaszczepione są w pełni chronione. Profesor Pyrć powołuje się na dane Public Health England, agencji brytyjskiego Departamentu Zdrowia i Opieki Społecznej. W przypadku zakażenia wirusem w wariancie Delta po przyjęciu szczepionki firmy Pfizer/BioNTech ryzyko hospitalizacji jest mniejsze o 96 proc., a po przyjęciu szczepionki Oxford AstraZeneca - o 92 proc.

- Można powiedzieć wprost, że szczepionki chronią życie osób, które się zaszczepią. Tutaj raczej dyskusji nie ma - stwierdza prof. Pyrć. Przypomina, że wstępne dane dotyczące redukcji ryzyka zachorowania, niezależnie od ciężkości choroby, wskazują dla preparatu Pfizer/BioNTech wartość ponad 90 proc., a dla AstraZeneki ok. 60-70 proc. - Zatem szczepionki chronią przed hospitalizacją, przed ciężką chorobą i przed śmiercią - podsumowuje prof. Pyrć.

Dyrektorzy szkół zachęcają do szczepień. "Mobilizujemy, staramy się rozmawiać z uczniami"
Dyrektorzy szkół zachęcają do szczepień. "Mobilizujemy, staramy się rozmawiać z uczniami"Fakty po południu

W połowie czerwca serwis BBC News informował, że występujący ostatnio wzrost zakażeń COVID-19 w Wielkiej Brytanii związany jest w znacznym stopniu z młodymi ludźmi, którzy są aktywni i nie zostali zaszczepieni (za Polską Agencją Prasową). Szczepienie przeciwko COVID-19 ludzi młodych ma kluczowe znaczenie dla redukcji rozprzestrzenia się zakażenia – uważają specjaliści z Imperial College London. Pracujący tam prof. Paul Elliot twierdzi, że w Wielkiej Brytanii dzięki szczepieniom uzyskano dobra ochronę w populacji osób starszych, wśród których niemal wszyscy otrzymali dwie dawki. Dąży się teraz do tego, by do 19 lipca zaszczepione były wszystkie osoby dorosłe. To pozwoli zwiększyć odporność populacyjną.

Niezaszczepieni to większość wśród zarażonych wariantem Delta w Wielkiej Brytanii

W ostatnich dniach na antyszczepionkowych profilach w mediach społecznościowych rozpowszechniana jest teza o rzekomo mniejszej liczbie zgonów wśród niezaszczepionych niż wśród zaszczepionych. Chodzi o dane Public Health England dotyczące zakażonych SARS-CoV-2 w wariancie Delta.

Cytowane przez sceptyków szczepień dane nie pozwalają jednak na formułowanie takich wniosków, co wyjaśnialiśmy w Konkret24. Nie ma bowiem wystarczającej wiedzy o przyczynach i okolicznościach zgonów ujętych w statystykach. Podobne manipulacje z błędami logicznymi dotyczącymi rzekomych związków przyczynowo-skutkowych między szczepieniem a zgonem od tygodni krążą w sieci, a na ich podstawie tworzone są fałszywe przekazy. Forsując swoje teorie, antyszczepionkowcy nie zwracają jakoś uwagi na to, że cytowane przez nich dane pokazują wysoką skuteczność szczepień - bo większość zakażonych wariantem Delta to osoby niezaszczepione.

Potwierdzają to zresztą obserwacje z Wielkiej Brytanii, gdzie notuje się lawinowy skok zakażeń w stosunku tygodniowym. W sobotę 26 czerwca potwierdzono tam o 4448 przypadków więcej niż tydzień temu i 14 471 przypadków więcej niż przed miesiącem. Dominującym wariantem SARS-CoV-2 jest Delta. "Jedną rzeczą, którą na pewno wiemy, jest to, że szczepionki robią prawdziwą różnicę" - mówił wiceminister zdrowia Nadhim Zahawi. "Wydaje się, że szybki program szczepień przerwał w dużej mierze związek między zakażeniami i zgonami" - pisał Reuters. Do tej pory w Wielkiej Brytanii pierwszą dawkę szczepionek przyjęło 83,7 proc. dorosłych osób, a w pełni zaszczepionych jest 61,2 proc. tej części populacji. Informacje o zgonach związanych z COVID-19 pokazują, że mimo kolejnej fali zakażeń, są one już rzadkością.

- Komentarze dotyczące danych, które krążą po internecie, to jest czysta manipulacja - przestrzega prof. Krzysztof Pyrć. - W świetle danych Public Health England o wysokiej redukcji ryzyka hospitalizacji po szczepieniu właściwie nie ma dyskusji - dodaje.

Aktualizacja

30 czerwca tekst zaktualizowano w wyniku skorygowania danych przez Associated Press.

29 czerwca agencja poprawiła liczbę przyjęć do szpitala na: "ponad 107 tys." (poprzednio było 853 tys.). Jak podała AP, prawidłowy odsetek hospitalizowanych osób, które zostały zaszczepione wszystkimi wymaganymi dawkami szczepionki, wynosi więc 1,1 proc., a nie 0,1 proc. Zmiany te nie wpływają na główny przekaz tekstu: że większość chorujących teraz w USA to osoby niezaszczepione, że to potwierdza dużą skuteczność szczepień w ochronie przeciw COVID-19, że prawie wszystkie zgony z powodu COVID-19 w USA dotyczą teraz osób nieszczepionych.

Autor: Krzysztof Jabłonowski / Źródło: Konkret24, Associated Press, PAP; zdjęcie: Michael Reynolds/EPA/PAP

Pozostałe wiadomości

- Nie wiem, jak Rosjanie mogą wpływać na wybory poprzez Twittera czy Facebooka - stwierdził w radiowym wywiadzie kandydujący na prezydenta poseł Marek Jakubiak. To częsta postawa tych, którzy lekceważą skuteczność odziaływania kanałów Putina. Przedstawiamy pięć głównych stosowanych w rosyjskiej dezinformacji metod wpływania na poglądy wyborców.

"Nie wiem, jak Rosjanie mogą wpływać na wybory". To możesz być łatwym celem

"Nie wiem, jak Rosjanie mogą wpływać na wybory". To możesz być łatwym celem

Źródło:
Konkret24

"Niech sprawdzi konta swoich kolegów, część na pewno tam znajdzie" - reagują internauci na rozpowszechniany w mediach społecznościowych przekaz, jakoby prezydent Wołodymyr Zełenski sprzeniewierzył pieniądze przekazane przez USA na pomoc walczącej Ukrainie. Ta narracja powstała w wyniku zmanipulowania wypowiedzi Zełenskiego i jest podbijana w sieci przez prokremlowskie kanały.

"Gdzie się podziało 200 miliardów na armię". Zmanipulowane słowa Zełenskiego

"Gdzie się podziało 200 miliardów na armię". Zmanipulowane słowa Zełenskiego

Źródło:
Konkret24

Jak w końcu będzie z kominkami opalanymi drewnem? W mediach społecznościowych internauci nie zostawiają suchej nitki na propozycjach rzekomych nowych przepisów, alarmując, że w całym kraju zacznie obowiązywać zakaz używania kominków na drewno. Jednak są już kolejne propozycje zmian w programie "Czyste powietrze", a Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej uspokaja.

"Koniec domowych kominków"? Co się zmieniło

"Koniec domowych kominków"? Co się zmieniło

Źródło:
Konkret24

Akcje, petycje, plakaty, fałszywe informacje - politycy Konfederacji, ale też Karol Nawrocki oraz rzesza internautów dezinformują na temat Centrów Integracji Cudzoziemców. Alarmują, że to "ośrodki dla nielegalnych imigrantów", że powstają "z pieniędzy podatników", że to realizacja paktu migracyjnego. To wszystko nieprawda.

Centra Integracji Cudzoziemców dla "nielegalnych imigrantów"? Wielostopniowa manipulacja

Centra Integracji Cudzoziemców dla "nielegalnych imigrantów"? Wielostopniowa manipulacja

Źródło:
Konkret24

Według europosła Prawa i Sprawiedliwości Patryka Jakiego Niemcy na politykę migracyjną wydają mniej więcej tyle, co na całą armię. Sprawdziliśmy dostępne dane.

Ile Niemcy wydają na armię, ile na migrantów? Patryk Jaki twierdzi, że prawie tyle samo

Ile Niemcy wydają na armię, ile na migrantów? Patryk Jaki twierdzi, że prawie tyle samo

Źródło:
Konkret24

Internauci donoszą, że środki, które mogłyby pójść na wsparcie ofiar powodzi w Polsce, zostały przeznaczone na budowę ośrodka dla migrantów. Sprawdziliśmy, o jaki budynek chodzi.

"Ośrodek dla nielegalsów" zamiast pieniędzy dla powodzian? Wyjaśniamy

"Ośrodek dla nielegalsów" zamiast pieniędzy dla powodzian? Wyjaśniamy

Źródło:
Konkret24

Przekaz o tym, że szkocki rząd rzekomo rozważa wprowadzenie zakazu posiadania kotów, wywołał sporo zamieszania w brytyjskich mediach. Stamtąd dotarł do polskich internautów. Jednak raport, który jakoby miał rekomendować taki zakaz, nigdzie o nim nie wspomina.

Będzie zakaz posiadania kotów w Szkocji? O co chodzi z "ryzykiem dla dzikiej przyrody"

Będzie zakaz posiadania kotów w Szkocji? O co chodzi z "ryzykiem dla dzikiej przyrody"

Źródło:
Konkret24

Według polityków opozycji Komisja Europejska poinformowała poprzez swojego komisarza, że "Polska nie będzie zwolniona z mechanizmu solidarności" w ramach paktu migracyjnego. "Tusk blagował!", "Polacy ograni przez Tuska", "Tusk okłamuje Polaków" - alarmują politycy i część serwisów informacyjnych. Ale unijny komisarz wcale tak nie napisał.

"Polacy ograni przez Tuska"? Co napisał komisarz o pakcie migracyjnym

"Polacy ograni przez Tuska"? Co napisał komisarz o pakcie migracyjnym

Źródło:
Konkret24

Administracja Donalda Trumpa wykorzystała katastrofę lotniczą w Waszyngtonie, by walczyć z polityką inkluzywności w amerykańskiej armii. A wypowiedzi prezydenta dały początek fałszywej teorii, jakoby za wypadek odpowiadała transpłciowa kobieta, która rzekomo siedziała za sterami wojskowego śmigłowca.

"Transpłciowa pilotka" Black Hawka. Jak Trump rozkręcił fałszywą teorię o katastrofie lotniczej

"Transpłciowa pilotka" Black Hawka. Jak Trump rozkręcił fałszywą teorię o katastrofie lotniczej

Źródło:
Konkret24

"Latynosi za Trumpem 2024" - koszulkę z takim napisem rzekomo nosi mężczyzna zatrzymany przez amerykańskie służby migracyjne. Sam ma być Latynosem. Zdjęcie, które pokazuje tę sytuację, krąży po platformach społecznościowych. Nie dość, że jest stare, to jeszcze zostało przerobione. Wyjaśniamy.

Latynos głosował na Trumpa, teraz go deportują? Co jest nieprawdą

Latynos głosował na Trumpa, teraz go deportują? Co jest nieprawdą

Źródło:
Konkret24

Wraz z rosnącą liczbą zachorowań na grypę w ostatnich tygodniach zwiększa się aktywność przeciwników szczepień. Do obiegu wracają stare teorie - na przykład ta, że dowodem na nieskuteczność szczepionek na grypę jest fakt, iż choroba ta pojawia się co roku. Eksperci wyjaśniają więc, o co chodzi z sezonowością grypy i dlaczego właśnie szczepionki zmniejszają ryzyko zachorowania.

Szczepionki są, a "mamy grypę co roku". Eksperci tłumaczą

Szczepionki są, a "mamy grypę co roku". Eksperci tłumaczą

Źródło:
Konkret24

W sieci pojawiły się doniesienia, jakoby prezydent Warszawy Rafał Trzaskowski bezpłatnie korzystał z nieruchomości, które należą do urzędu miasta. Dowód ma stanowić rozpowszechniane przez internautów zdjęcie artykułu. Ta zmyślona historia to reakcja na informacje o korzystaniu przez Karola Nawrockiego z apartamentu w Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku. Warszawski ratusz zaprzecza, a my wskazujemy, co może sugerować, że ten artykuł to fałszywka.

Trzaskowski "żyje na koszt miasta"? Dowodem spreparowany artykuł

Trzaskowski "żyje na koszt miasta"? Dowodem spreparowany artykuł

Źródło:
Konkret24

Politycy Prawa i Sprawiedliwości oraz ludzie związani z Jarosławem Kaczyńskim są obecni nie tylko w studiach i na łamach gazet Tomasza Sakiewicza. Zajmują też posady w organach zarządzających jego mediami. Wszystkie one tworzą system naczyń połączonych: personalnie i kapitałowo.

Media Sakiewicza. Gdzie nie spojrzeć, ludzie PiS

Media Sakiewicza. Gdzie nie spojrzeć, ludzie PiS

Źródło:
Konkret24

Przedstawiciele opozycji, ale także kandydatka Lewicy na prezydenta Magdalena Biejat uznają, że zwolnienie byłego szefa RARS Michała K. z aresztu przez brytyjski sąd oznacza, iż zarzuty postawione mu przez polską prokuraturę były niezasadne. To fałszywa teza, bo sąd w Londynie nie oceniał zarzutów prokuratury. Śledztwo w sprawie RARS trwa i są kolejni aresztowani.

Sprawa Michała K. Sąd brytyjski "nie przyznał racji prokuraturze"? To nieprawda

Sprawa Michała K. Sąd brytyjski "nie przyznał racji prokuraturze"? To nieprawda

Źródło:
Konkret24

Unia Europejska znowu chce narzucić Polakom "żywność z robaków zamiast mięsa i nabiału" - tak prawicowi politycy interpretują decyzję o wpisaniu proszku z pewnego gatunku chrząszczy na unijną listę tak zwanej nowej żywności. Tyle że ów owad został dopuszczony do spożycia już dawno. Tłumaczymy, o co chodzi z "napromieniowanymi larwami żółtego mącznika".

Unia Europejska "wprowadza do żywności" nowego robaka? Co to za chrząszcz

Unia Europejska "wprowadza do żywności" nowego robaka? Co to za chrząszcz

Źródło:
Konkret24

Po 33. Finale Wielkiej Orkiestry Świątecznej Pomocy w sieci rozpowszechniano informacje, że koszty związane z jego organizacją w różnych miastach miały zostać pokryte z pieniędzy publicznych. Według jednego z takich przekazów miasto Warszawa zapłaciło za scenę, z której transmitowano finał. Urząd miasta to dementuje.

Za scenę 33. Finału WOŚP "zapłaciło miasto"? Ratusz odpowiada

Za scenę 33. Finału WOŚP "zapłaciło miasto"? Ratusz odpowiada

Źródło:
Konkret24

Po zapowiedzi Donalda Trumpa o wysłaniu dodatkowych żołnierzy na granicę z Meksykiem w sieci zaczęły krążyć filmy pokazujące rzekomo przejazdy sprzętu wojskowego pod tę granicę. Wśród nich można zobaczyć.... wozy bojowe polskiej armii. Przestrzegamy, to fake news.

Polskie czołgi i kolumna "w kierunku Teksasu". Warszawa w dezinformacji

Polskie czołgi i kolumna "w kierunku Teksasu". Warszawa w dezinformacji

Źródło:
Konkret24

Góra McKinley zamiast Denali, Zatoka Amerykańska zamiast Meksykańskiej. Prezydent Donald Trump zarządził zmianę tych dwóch nazw geograficznych. Dlaczego mógł tak zrobić? Czy świat musi się dostosować do tych zmian? Jakie nazwy będą obowiązywały w Polsce? Wyjaśniamy.

Trump zmienił Zatokę Meksykańską na Amerykańską. Świat musi się dostosować?

Trump zmienił Zatokę Meksykańską na Amerykańską. Świat musi się dostosować?

Źródło:
Konkret24

Według ministry z kancelarii prezydenta Andrzej Duda nie jest zadowolony z szybkości prac Trybunału Konstytucyjnego. Spojrzeliśmy więc w statystyki. Pokazują, że w ostatnim roku prezesury Julii Przyłębskiej wyroków znowu było mniej, a statystyki poprawiano metodą zakończonych postępowań.

Prezydent "wolałby, aby sprawy w Trybunale szły sprawnie". Dane potwierdzają zły trend

Prezydent "wolałby, aby sprawy w Trybunale szły sprawnie". Dane potwierdzają zły trend

Źródło:
Konkret24

Poseł PiS Przemysław Czarnek podczas dyskusji w telewizyjnym studiu straszył "lewacką ideologią", a jako rzekomy dowód jej złego wpływu na dzieci wskazał uczniów amerykańskich szkół, którzy "utożsamiają się z kotami, ćmami" i "chodzą na czworakach". Sprawdziliśmy, o co posłowi może chodzić. Okazuje się, że powiela fałszywy spin republikanów w USA. Sprawa dotyczy popularnej od lat subkultury.

Czarnek o szkołach w USA: "dzieci utożsamiają się z kotami". Czego poseł nie rozumie

Czarnek o szkołach w USA: "dzieci utożsamiają się z kotami". Czego poseł nie rozumie

Źródło:
Konkret24

Amerykańska działaczka antyaborcyjna Bevelyn Williams opuściła więzienie po tym, gdy ułaskawił ją prezydent Donald Trump. Politycy i działacze prawicowi - a za nimi internauci - twierdzą, że Williams trafiła do więzienia "za modlitwę" i "pokojowe protesty" przed kliniką aborcyjną. A to nieprawda.

Trafiła do więzienia "za modlitwę", a Trump ją ułaskawił? Historia jest inna

Trafiła do więzienia "za modlitwę", a Trump ją ułaskawił? Historia jest inna

Źródło:
Konkret24

Rozpowszechniany przekaz brzmi alarmująco: oto niemieckie konsorcjum ma pierwszeństwo na wydobywanie węgla ze złoża na Śląsku, a Jastrzębska Spółka Węglowa "musiała ustąpić Niemcom". Wyjaśniamy, o co naprawdę chodzi w tej historii.

Niemcy "mają pierwszeństwo" do polskiego złoża węgla? Potrójna manipulacja

Niemcy "mają pierwszeństwo" do polskiego złoża węgla? Potrójna manipulacja

Źródło:
Konkret24

Karol Nawrocki - krytykując Rafała Trzaskowskiego - na spotkaniu z wyborcami wrzucił do niszczarki okładkę książki rzekomo "dla dzieci", podając ją jako przykład "indoktrynacji" i "nawoływania do zmiany płci". Chodzi o pozycję, która była w księgarni Muzeum Sztuki Nowoczesnej. Lecz książkę oferuje wiele księgarni, nie jest skierowana do dzieci. Wyjaśniamy.

Nawrocki: "obsceniczny komiks dla dzieci" w MSN. Nie dla dzieci, w księgarniach od lat

Nawrocki: "obsceniczny komiks dla dzieci" w MSN. Nie dla dzieci, w księgarniach od lat

Źródło:
Konkret24

Internauci spierają się o to, w jakim języku została zaśpiewana piosenka "Lusterka" duetu Swada i Niczos, która ubiega się o reprezentowanie Polski w konkursie Eurowizji. Jedni twierdzą, że to język lub gwara podlaska. Inni uważają, że to białoruski, ukraiński, rosyjski lub ich mieszanka. Zapytaliśmy ekspertów.

W języku podlaskim, po swojomu, po białorusku czy ukraińsku? W jakim języku śpiewają kandydaci na Eurowizję

W języku podlaskim, po swojomu, po białorusku czy ukraińsku? W jakim języku śpiewają kandydaci na Eurowizję

Źródło:
Konkret24