PiS: z tych ośmiu krajów muzułmańskich nikt nie dostał polskiej wizy pracowniczej. MSZ: nieprawda

W piątek 23 czerwca Prawo i Sprawiedliwość zorganizowało konferencję prasową, w której udział wzięli rzecznik partii Rafał Bochenek, rzecznik rządu Piotr Mueller, europoseł Suwerennej Polski Patryk Jaki i wiceminister spraw wewnętrznych i administracji Bartosz Grodecki. Jednym z głównych tematów była kwestia migrantów, w tym tych z krajów muzułmańskich. Patryk Jaki mówił, że po zgłoszeniu przez Jarosława Kaczyńskiego pomysłu organizacji referendum ws. relokacji imigrantów "w przestrzeni publicznej ukazują się regularnie kłamstwa i manipulacje dotyczące tej sprawy".

Jednym z kłamstw wymienionych przez Patryka Jakiego i rozpowszechnianych jego zdaniem m.in. przez Donalda Tuska jest twierdzenie, że rząd PiS zgodził się na przyjęcie ponad 130 tysięcy migrantów z krajów muzułmańskich. W trakcie wystąpienia europosła na ekranie za jego plecami wyświetlono grafikę, którą opublikowano później także w mediach społecznościowych z komentarzem: "Opozycja znowu zakłamuje opinię publiczną, ale fakty są zupełnie inne".

Ilustrację opatrzono tytułem: "Liczba migrantów, którzy otrzymali wizy do pracy w Polsce w 2022 roku". Po lewej stronie widać czarno-biały wykres słupkowy z flagami i nazwami państw oraz liczbami, np. 33 373 przy Uzbekistanie, 25 004 przy Turcji i 216 przy Syrii. Na ten wykres naniesiono czerwony napis: "Fake news Platformy Obywatelskiej". Natomiast z prawej strony zapisano: "Żaden z mieszkańców krajów, z których do Europy przybywają nielegalni migranci (Syria, Iran, Irak) nie otrzymał polskiej wizy pracowniczej". Poniżej wypisano ostatnie osiem państw z wykresu po lewej stronie: Nigerię, Egipt, Algierię, Tunezję, Iran, Syrię, Irak oraz Jordanię. Cyfra zero postawiona przy nazwach tych krajów jednoznacznie ma wskazywać, że ich mieszkańcy w 2022 roku nie dostali polskich wiz pracowniczych.

O samej grafice i braku wiz pracowniczych dla obywateli "krajów muzułmańskich" mówił na wspomnianej konferencji wiceminister spraw wewnętrznych i administracji Bartosz Grodecki. "Parę słów o grafice, która od paru dni krąży po sieci, zwłaszcza w mediach społecznościowych, a dane z niej są niewłaściwie interpretowane, co prowadzi do fałszywych wniosków z nich wyciąganych" - zaczął wypowiedź wiceminister. "Po prawej stronie grafiki widzicie państwo liczbę wiz pracowniczych, czyli tytułów pobytowych wydawanych przez polskich konsulów, legalnie w sposób bezpieczny sprawdzonych, dla obywateli państw, którzy takie wizy pracownicze potrzebują, żeby przyjechać do Polski" - dodał, po czym stwierdził:

Tłumaczymy więc, co przedstawiają dane po lewej stronie ilustracji oraz jakie dane dotyczące wiz pracowniczych dla mieszkańców wybranych państw przekazało nam Ministerstwo Spraw Zagranicznych.

Wykres widoczny po lewej stronie grafiki stworzonej przez PiS już w lutym był udostępniany przez partię opozycyjną, ale nie była to Platforma Obywatelska, tylko Konfederacja. 14 lutego pojawił się na koncie wchodzącej w jej skład Ruchu Narodowego. Podano wtedy źródło danych: Departament Rynku Pracy Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej i napisano, że są to dane o "liczbie zezwoleń na pracę cudzoziemca wydanych w 2022 roku" (wyróżnienie własne).

Następnego dnia dane z grafiki pojawiły się też na oficjalnym koncie Konfederacji, która napisała, że "Rząd PiS otworzył Polskę na muzułmańskich imigrantów. Tylko w ostatnim roku zezwolił na pracę w Polsce dla ponad 136 tysięcy muzułmanów".

Tę liczbę powtarzał potem Donald Tusk. Na przykład podczas swojego wystąpienia w Kłodzku 19 czerwca mówił: "Oni [PiS] robią wielkie referendum w sprawie dwóch tysięcy [migrantów], których nam nikt nie chce siłą tu wysłać, a tylko w zeszłym roku ściągnęli z państw muzułmańskich 135 tysięcy. Nie dwa tysiące, nie 30 tysięcy, 135 tysięcy ludzi [sprowadzili] tu do Polski".

Wyjaśnijmy: liczba 135 tysięcy, a dokładnie 135 774, pochodzi z danych opublikowanych przez Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej na Wortalu Publicznych Służb Zatrudnienia. Jest to liczba zezwoleń na pracę wydanych w 2022 roku obywatelom 20 krajów: Algierii, Azerbejdżanu, Bangladeszu, Egiptu, Indonezji, Iraku, Iranu, Jordanii, Kazachstanu, Kirgistanu, Kosowa, Maroka, Nigerii, Pakistanu, Syrii, Tadżykistanu, Tunezji, Turcji, Turkmenistanu i Uzbekistanu. Ruch Narodowy i Konfederacja uznały je za kraje muzułmańskie, czyli takie, w którym dominującą religią jest islam. Wszystkich zezwoleń na pracę obywatelom 141 krajów wydano dokłądnie 365 490.

Zezwolenie na pracę to coś innego niż wiza pracownicza. Zezwolenie na pracę cudzoziemca w Polsce wydają urzędy wojewódzkie, czyli wojewodowie. Za wizy pracownicze odpowiadają natomiast polskie konsulaty lub wydziały konsularne polskich ambasad w krajach pochodzenia cudzoziemców. Zezwolenie na pracę legalizuje zatrudnienie cudzoziemca w Polsce, natomiast wiza pozwala mu przekroczyć granicę i legalizuje jego pobyt na terenie kraju.

Jak zapisano na rządowej stronie Biznes.gov.pl, wizy przeznaczone typowo do wykonywania pracy na terytorium Polski to wizy z oznaczeniem 05a ("w celu wykonywania pracy na podstawie oświadczenia o powierzeniu wykonywania pracy cudzoziemcowi"), 05b ("w celu wykonywania pracy sezonowej") i 06 ("w celu wykonywania pracy, której nie obejmują powyższe wizy, tj. najczęściej na podstawie zezwolenia na pracę"). Jednocześnie dodano, że "te oznaczenia wiz nie są jedynymi, które pozwalają cudzoziemcowi podjąć legalną pracę na terytorium Polski", ponieważ uprawnia do tego każda wiza Schengen typu C i wiza krajowa typu D (z wyjątkiem wiz turystycznych i wydanych w celu korzystania z ochrony czasowej).

Na rządowej stronie podkreślono jednak, że warunkiem podjęcia pracy posiadacza jakiejkolwiek wizy jest "uzyskanie odpowiedniego dokumentu legalizującego pracę", czyli np. zezwolenia na pracę. Na tej samej stronie zapisano również, że "cudzoziemiec otrzyma wizę na podstawie zezwolenia na pracę, zaświadczenia o wpisie wniosku o wydanie zezwolenia na pracę sezonową do ewidencji wniosków lub oświadczenia pracodawcy o powierzeniu pracy cudzoziemcowi, wpisanego do ewidencji oświadczeń przez powiatowy urząd pracy" (pogrubienia własne autora).

Liczba zezwoleń na pracę wydanych obywatelom krajów muzułmańskich, których w zeszłym roku było 135 tys., nie jest więc równa liczbie wydanych wiz pracowniczych. PiS na swojej grafice twierdzi natomiast, że nie wydał ani jednej takiej wizy obywatelom ośmiu krajów muzułmańskich. Zapytaliśmy o to Ministerstwo Spraw Zagranicznych.

MSZ dysponuje danymi o liczbie wiz z podziałem na ich cel wydania, ponieważ sprawuje nadzór nad placówkami konsularnymi i dyplomatycznymi, które wydają te wizy cudzoziemcom. Zapytaliśmy więc resort, ile wiz pracowniczych w 2022 roku wydano mieszkańcom Algierii, Egiptu, Iraku, Iranu, Jordanii, Nigerii, Syrii i Tunezji - to te same kraje, przy których na grafice zaprezentowanej i opublikowanej przez PiS wpisano zero.

W odpowiedzi z 27 czerwca MSZ przekazał, że takich wiz pracowniczych w 2022 roku wydano 586. Najwięcej mieszkańcom Egiptu (314), Iranu (68) i Jordanii (51). Szczegółowe zestawienie wygląda następująco:

O trzech krajach, "z których do Europy przybywają nielegalni migranci" - Syrii, Iranie i Iraku - PiS na grafice napisał, że żaden z ich mieszkańców nie otrzymał polskiej wizy pracowniczej. MSZ przekazał natomiast, że łącznie było ich 112: 68 dla mieszkańców Iranu, 36 dla mieszkańców Syrii i 8 dla mieszkańców Iraku.

Z danych MSZ wynika, że łącznie wszystkich wiz mieszkańcom ośmiu wspomnianych krajów muzułmańskich wydano w 2022 roku prawie 10,7 tys. Wizy pracownicze stanowiły więc osiem procent całości.