Bogucki: Tusk "zaorał" port kontenerowy w Świnoujściu. Sprawdzamy, co się dzieje z projektem

W czwartek, 29 sierpnia, Państwowa Komisja Wyborcza odrzuciła sprawozdanie finansowe Komitetu Wyborczego Prawa i Sprawiedliwości z wyborów parlamentarnych przeprowadzonych w październiku 2023 roku. PKW zarzuciła partii nieprawidłowości o wartości ponad 3,6 mln zł dotyczące pozyskiwania lub wydatkowania środków i przyjmowania korzyści majątkowych o charakterze niepieniężnym. Łączna kwota, którą może stracić Prawo i Sprawiedliwość w najbliższych latach, to prawie 58 mln zł, co szczegółowo wyliczyliśmy w Konkret24. Partii przysługuje odwołanie do Sądu Najwyższego.

Tuż po ogłoszeniu decyzji przez PKW konferencję prasową zorganizował Mariusz Błaszczak, wiceprezes PiS i przewodniczący jej klubu parlamentarnego. "My będziemy się odwoływać, oczywiście od tej decyzji będziemy składać skargę do Sądu Najwyższego" - zapowiedział. Jak dodał, PiS będzie "prowadzić działalność", choć "ona będzie ograniczona ze względu na zabranie finansowania".

CZYTAJ WIĘCEJ W KONKRET24: PKW odrzuca sprawozdanie komitetu PiS, co dalej? Możliwe scenariusze

Na tej samej konferencji głos zabrał Zbigniew Bogucki, poseł Prawa i Sprawiedliwości, były wojewoda zachodniopomorski w latach 2020-2023. "Donald Tusk najpierw zaorał obietnice wyborcze, więc w jakimś sensie swoich wyborców. Później zaorał polskie marzenia o Centralnym Porcie Komunikacyjnym, o elektrowni atomowej, o porcie kontenerowym w Świnoujściu i wiele innych. A na koniec, żeby to nie było pokazywane, chce zaorać Prawo i Sprawiedliwość, chce zaorać największą partię opozycyjną w Polsce, największe środowisko opozycyjne w ogóle i to jest jego marzenie. My nie pozwolimy, żeby to jego marzenie się ziściło" - powiedział Bogucki (pogrubienie od redakcji).

Sprawdziliśmy więc, jak się ma sytuacja z budową portu kontenerowego w Świnoujściu i czy rząd Donalda Tuska "zaorał" tę inwestycję.

Budowa portu kontenerowego w Świnoujściu to jedna ze strategicznych inwestycji zapoczątkowanych przez rząd Zjednoczonej Prawicy. Ma on przyjmować największe kontenerowce, jakie mogą pływać po Bałtyku.

Rząd w maju 2023 roku przyjął uchwałę w sprawie ustanowienia programu wieloletniego "Budowa i rozbudowa infrastruktury dostępowej do portu w Świnoujściu w latach 2023-2029". Wartość programu to 10,26 mld zł. Z budżetu państwa zaplanowano wydać 7,46 mld zł. Celem programu jest zapewnienie odpowiedniej infrastruktury dostępowej dla głębokowodnych terminali w porcie w Świnoujściu.

10 lipca 2023 roku Ministerstwo Infrastruktury poinformowało o podpisaniu przedwstępnej umowy na 30-letnią dzierżawę terenów zlokalizowanych w porcie zewnętrznym w Świnoujściu, na finansowanie, budowę i eksploatację głębokowodnego terminalu kontenerowego. Stronami umowy są Zarząd Morskich Portów Szczecin i Świnoujście SA oraz konsorcjum firm DEME Concessions oraz QTerminals.

Dwa tygodnie później, czyli 25 lipca, podpisano wstępną umowę dofinansowania zadania "Przeprowadzenie prac dla umożliwienia transportu wodnego do Portu Zewnętrznego w Świnoujściu". Stronami umowy są Centrum Unijnych Projektów Transportowych i Dyrektor Urzędu Morskiego w Szczecinie odpowiedzialny za realizację zadania, podał resort infrastruktury. Całkowita wartość zadania wynosi 7,33 mld zł, z czego około 2,8 mld zł to dofinansowanie ze środków unijnych.

13 listopada 2023 roku prezydent Andrzej Duda w swoim przemówieniu na pierwszym posiedzeniu Sejmu X kadencji zadeklarował: "Tych ambitnych projektów jako prezydent RP będę bronił, będę im patronował, będę dbał o to, by zostały zrealizowane". Obok Centralnego Portu Komunikacyjnego i elektrowni jądrowych wymienił budowę portu kontenerowego w Świnoujściu.

Po przejęciu władzy przez rząd Koalicji Obywatelskiej, Trzeciej Drogi i Nowej Lewicy pojawiły się wątpliwości, czy inwestycja na Pomorzu Zachodnim powstanie. Jak sprawdziliśmy, nic nie wskazuje na to, by rząd Donalda Tuska wycofał się z jej realizacji. Przedstawiciele rządu w 2024 roku wielokrotnie deklarowali, że port głębokowodny w Świnoujściu to jeden z priorytetowych projektów infrastrukturalnych. Za rządów obecnej koalicji podejmowane są kolejne decyzje i działania kluczowe dla powstania tej inwestycji.

"Port kontenerowy w Świnoujściu jest jednym z kluczowych projektów inwestycyjnych w sektorze morskim w Polsce" - 23 stycznia 2024 roku podkreśliło Ministerstwo Infrastruktury w odpowiedzi na pytanie posła Boguckiego. Zadał je Donaldowi Tuskowi po jego expose w Sejmie. Posłowie, którzy pytali premiera z trybuny sejmowej, otrzymali odpowiedzi na piśmie.

Resort zauważył, że "głębokowodny Terminal Kontenerowy w Świnoujściu jest jednym z kluczowych projektów inwestycyjnych w sektorze morskim w Polsce, ujętym w krajowych dokumentach strategicznych, za który odpowiada Zarząd Morskich Portów Szczecin i Świnoujście S.A.". Jak dodał, terminal będzie "zdolny do przyjęcia i obsługi największych kontenerowców oceanicznych wchodzących na Morze Bałtyckie".

Pierwszym punktem posiedzenia sejmowej komisji gospodarki morskiej i żeglugi śródlądowej 8 lutego 2024 roku było rozpatrzenie informacji na temat budowy terminalu kontenerowego w Świnoujściu. Przedstawił ją wiceminister infrastruktury Arkadiusz Marchewka.

"Na samym wstępie chcę powiedzieć, że głębokowodny terminal kontenerowy w Świnoujściu jest jednym z kluczowych projektów inwestycyjnych w sektorze morskim w Polsce" - zadeklarował. "(...) I na samym wstępie chcę jasno powiedzieć, że naszym celem jest realizacja tej inwestycji. Uważamy, że budowa portu kontenerowego jest wielką szansą na rozwój nie tylko Pomorza Zachodniego, ale całego wybrzeża i z dużym znaczeniem dla Polski w kontekście możliwości przypływania do Świnoujścia statków z kontenerami, do tej pory niespotykanych w Świnoujściu. I to się oczywiście wiąże z szeregiem działań, które chcemy podjąć, aby zrealizować tę inwestycję" - powiedział wiceminister.

7 marca 2024 roku, także na komisji gospodarki morskiej i żeglugi śródlądowej, poseł PiS Czesław Hoc pytał wiceministra Marchewkę, czy ten podtrzymuje deklarację budowy portu kontenerowego w Świnoujściu. "Tak, panie pośle, zgodnie z tym, co powiedziałem na wstępie mojego pierwszego wystąpienia, kwestię i inwestycję, jaką jest budowa terminala kontenerowego w Świnoujściu, uznajemy za inwestycję strategiczną, uznajemy ją jako inwestycję, która jest wielką szansą na rozwój gospodarki morskiej i całej polskiej gospodarki" - odpowiedział wiceminister.

"Podejmujemy konkretne działania, które temu służą" - zapewnił dalej wiceminister. Przypomniał, że na początku marca Urząd Morski w Szczecinie ogłosił przetarg "na rzecz może nie spektakularną, ale istotną z tego punktu widzenia, czyli wywiad ferromagnetyczny w miejscu, w którym powstanie falochron dla tego terminala".

Marchewka wymieniał dalej podjęte działania: "Zostały już również zebrane oferty dotyczące analizy nawigacyjnej toru podejściowego do terminala kontenerowego. Zostały uzupełnione dokumenty w urzędzie wojewódzkim w ramach wydania pozwolenia lokalizacyjnego. Zostały uzupełnione dokumenty dotyczące decyzji środowiskowych, które trwają już teraz w instytucjach, które nam bezpośrednio nie podlegają. (...) Przed nami jest etap realizacji wszystkich działań, które mają charakter dużo bardziej istotny, niż te, które wydarzyły się do tej pory". Na koniec powtórzył: "traktujemy tę inwestycję jako strategiczną". 17 kwietnia 2024 roku wojewoda zachodniopomorski Adam Rudawski wydał decyzję lokalizacyjną dla terminalu kontenerowego w Świnoujściu. Dała ona zielone światło do projektowania infrastruktury dostępowej do tego miejsca.

6 maja 2024 roku w Urzędzie Morskim w Szczecinie podpisano umowę na "przygotowanie studium wykonalności, przygotowanie raportów o oddziaływaniu na środowisko oraz na odkład urobku, a także opracowań pomocniczych" dla wschodniego toru podejściowego do portu w Świnoujściu. Jego powstanie jest kluczowe dla budowy w Świnoujściu terminala obsługującego wielkie kontenerowce. Umowa z konsorcjum firm Projmors Biuro Projektów Budownictwa Morskiego i Eko-Konsult opiewa na 9,8 mln zł. Wykonawcy dostali 32 miesiące na przygotowanie dokumentacji.

Temat portu kontenerowego w Świnoujściu poruszył 19 czerwca 2024 roku wicepremier i minister obrony Władysław Kosiniak-Kamysz. Podczas inauguracji XII Kongresu Infrastruktury Polskiej zapewnił: "Jesteśmy za wielkimi inwestycjami, chcę to bardzo wyraźnie powiedzieć. Wielką inwestycją o charakterze bezpieczeństwa, ale i infrastrukturalnym jest Tarcza Wschód. Tak jak wielką inwestycją jest port kontenerowy, tunel średnicowy pod Łodzią, największy tunel kolejowy na linii Limanowa-Nowy Sącz czy wreszcie dokończenie przekopu Mierzei Wiślanej". Poseł Bogucki 26 czerwca 2024 roku ponownie pytał o projekt budowy portu w Świnoujściu. "Dlaczego na przykład nie powstanie port kontenerowy w Świnoujściu? Z tego miejsca pytałem o to pana premiera Tuska. Dostałem od ministra infrastruktury zapewnienie, że ten port będzie realizowany, że to inwestycja ważna, strategiczna. Do dzisiaj nie stało się w tym zakresie nic. Decyzja, która została wydana wtedy, kiedy jeszcze byłem wojewodą, przez Regionalną Dyrekcję Ochrony Środowiska w Szczecinie, od ponad pół roku leży w Generalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska" - stwierdził z mównicy sejmowej.

Dwa miesiące później, 26 sierpnia 2024 roku, na konferencji prasowej Zarządu Morskich Portów Szczecin i Świnoujście obecny był wiceminister infrastruktury Arkadiusz Marchewka. Tam omówił obecny stan prac nad projektem budowy portu w Świnoujściu i zapowiedział, jakie będą kolejne kroki. "Decyzja lokalizacyjna, którą wydał wojewoda, jest decyzją ostateczną i została utrzymana. Jesteśmy na etapie uzupełniania materiałów jeśli chodzi o decyzję środowiskową. W ciągu najbliższych trzech tygodni wszystkie informacje, które Generalny Dyrekcja Ochrony Środowiska oczekuje od portu, zostaną przesłane po to, aby ostatecznie ta decyzja mogła zostać wydana" - powiedział wiceminister (cyt. za Polskie Radio Koszalin).

Jak dodał, "wszystkie działania, które przez ostatnich kilka miesięcy podjęliśmy, to są ważne kroki w realizacji tego przedsięwzięcia, aby na przełomie 2028-2029 roku największe na świecie kontenerowce mogły zawijać na Pomorze Zachodnie do portu w Świnoujściu".

Zapytaliśmy Ministerstwo Infrastruktury o stan inwestycji w porcie w Świnoujściu. Do czasu publikacji artykułu nie otrzymaliśmy odpowiedzi.

Aktualizacja, 5 września 2024 roku, godz. 16.45 5 września br. w odpowiedzi na nasze pytania resort infrastruktury podkreślił, że budowa Głębokowodnego Terminala Kontenerowego w Świnoujściu jest jednym ze strategicznych projektów, który obecnie jest realizowanych w polskich portach morskich. Dalej czytamy w odpowiedzi (pisownia oryginalna): "Projekt jest obecnie w fazie planowania i przygotowania inwestycji; decyzja lokalizacyjna, wydana przez Wojewodę Zachodniopomorskiego 15 kwietnia 2024 r. z końcem lipca została utrzymana w mocy w związku z zakończeniem procedury odwoławczej. Trwa natomiast procedura odwoławcza prowadzona przez Generalną Dyrekcję Ochrony Środowiska w sprawie odwołań od decyzji Regionalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska w Szczecinie z 10 października 2023 r. o środowiskowych uwarunkowaniach dla przedsięwzięcia 'Budowa Terminalu Kontenerowego w Porcie Zewnętrznym w Świnoujściu'. Zakończenie procedury odwoławczej i wydanie ostatecznej decyzji środowiskowej pozwoli na podjęcie dalszych działań". 6 września 2024 roku zostanie podpisana umowa na wykonanie skanu magnetycznego dna akwenu morskiego na wschód od Falochronu Wschodniego, otaczającego Terminal LNG w Świnoujściu, przekazało nam Ministerstwo Infrastruktury. Wykonanie skanu pozwoli na bezpieczne wykonanie planowanych robót związanych z realizacją projektu budowy terminalu.