Kanada a eutanazja dzieci. Ten fake news ma drugie dno 

"W Kanadzie dzieci będą uśmiercane, bez wiedzy rodziców" - napisał w poście na platformie X 4 października anonimowy internauta. Dowodem na wprowadzane takiej zmiany w Kanadzie ma być załączony do posta zrzut ekranu, na którym widać broszurę w języku angielskim z nagłówkiem "Procedura medycznie wspomaganej śmierci (medical assistance in dying; MAID - red.) dla dzieci i nastolatków" (tłum. red.). Z kontekstu można wnioskować, że to jakiś dokument rządowy. "'Dzieci muszą być chronione, dlatego chcemy im zapewnić doskonałą opiekę zdrowotną.'" - zacytował jej fragment autor wpisu, komentując: "Przecież to nowomowa, jakiej nawet nie było w Rok1984" (pisownia postów oryginalna).

"Czyli oznacza to, że nastolatek który doświadczy zawodu miłosnego na przykład, oczywiście wpadnie w stan depresyjny, będzie namawiany do odebrania sobie życia...."; "Depopulacja ! taki trend Globalistów !"; "Ciekawe, że lud Kanady nie zapewnił jeszcze 'doskonałej opieki' dla rządu?" - komentowali wpis zaniepokojeni internauci, którzy uwierzyli w to, że do eutanazji dzieci niepotrzebna jest zgoda rodzica.

Ile w tym prawdy?

Procedura medycznie wspomaganej śmierci w Kandzie została zalegalizowana w 2016 roku. Federalny Kodeks Karny Kanady na taką procedurę zezwala jedynie w szczegółowo określonych okolicznościach. Warunki kwalifikacyjne musi spełnić zarówno osoba, która o taką pomoc się ubiega, jak i lekarz lub pielęgniarka, który procedurę wykonuje. Są dwie możliwości poddania się procedurze medycznie wspomaganej śmierci. Pierwsza zakłada, że to medyk bezpośrednio podaje substancję, która powoduje śmierć. Druga wygląda tak, że choremu przypisywany jest lek do samodzielnego przyjmowania i spowodowania śmierci. Jak informuje na stronie internetowej rząd Kanady, wytyczne kliniczne i praktyki określające, które leki należy stosować, są ustalane przez prowincje i terytoria (jednostki podziału administracyjnego Kanady) oraz organizacje regulujące praktykę lekarską. 

Jednym z warunków kwalifikacji do procedury MAID jest "cierpienie na poważną i nieodwracalną chorobę". Aby za taką osobę zostać uznanym, trzeba spełnić wszystkie te kryteria: - mieć poważną chorobę, schorzenie lub niepełnosprawność - znajdować się w zaawansowanym, nieodwracalnym stanie pogorszenia - doświadczać nieznośnego cierpienia fizycznego lub psychicznego spowodowanego chorobą, schorzeniem, niepełnosprawnością lub stanem pogorszenia, którego nie można złagodzić w warunkach uznawanych za akceptowalne.

"Kwalifikowalność jest zawsze oceniana indywidualnie i uwzględnia wszystkie istotne okoliczności. Aby się zakwalifikować, musisz jednak spełnić wszystkie kryteria" – zaznaczono w rządowym komunikacie. 

Jednak - wbrew temu co twierdzi polski internauta - prawo nie zezwala na wykonanie takiej procedury na dzieciach, a tym bardziej bez zgody ich rodziców. Bowiem w komunikacie rządowym jasno określono, że minimalny wiek osoby chcącej się poddać procedurze MAID to 18 lat. Nie ma możliwości przeprowadzenia medycznie wspomaganej śmierci na niepełnoletnich.

Skąd więc wziął się ten fake news? Podobne twierdzenia pojawiły się już w maju 2025 roku w zagranicznym internecie. Wtedy internauci pisali, że w Kanadzie będzie przeprowadzana eutanazja na dzieciach i również do wpisów dodawali zdjęcie broszury informacyjnej.

Jednak z pokazywanej broszury możemy się dowiedzieć, że nie chodzi o żadną zmianę prawa, tylko o zalecenie części polityków. "Specjalna komisja posłów i senatorów badająca MAiD zaleciła umożliwienie korzystania z MAiD dla dojrzałych nieletnich. (...) Oznaczałoby to w praktyce zniesienie minimalnego wieku uprawniającego do skorzystania z tej procedury" - podano w broszurze.

A sama publikacja to nie akcja promocyjna kanadyjskiego rządu - owa broszura, czego można dowiedzieć się wpisując kilka zdań jej treści w wyszukiwarkę, została wydana w 2024 roku przez Evangelical Fellowship of Canada (EFC), czyli krajowe stowarzyszenie ewangelicznych chrześcijan w Kanadzie. EFC o sobie pisze, że "stanowi krajowe forum dla ewangelików, wspiera partnerstwa duszpasterskie, prowadzi badania nad trendami religijnymi i społecznymi oraz zapewnia konstruktywny głos w sprawie biblijnych zasad w życiu i społeczeństwie".

To ta organizacja wydała broszurę, której fragment potem udostępniano w sieci w ramach walki z dostępną w Kanadzie procedurą eutanazji. Nagłośnienie rzekomych planów ma więc wywołać efekt jeszcze większej krytyki wobec rządu Kanady i prawa dopuszczającego MAiD. Bo w kraju są środowiska opowiadające się za rozszerzeniem tej procedury na nowe grupy.

O żadnych zmianach w prawie Kanady nie można więc mówić. Fałszywe twierdzenie wzięło się z tego, że powołana przez parlament kanadyjski w 2021 roku komisja ds. wspomaganego umierania opublikowała w 2023 roku raport, w którym zbadała m.in. kwestię dostępu MAID dla tzw. dojrzałych małoletnich. To doktryna obowiązująca w kanadyjskim prawodawstwie zakładająca, że niepełnoletnie osoby mogą samodzielnie podejmować pewne decyzje, jeśli uważa się, że rozumieją oni ich naturę i konsekwencje.

Komisja zarekomendowała wówczas, by MAID obejmowało "dojrzałych małoletnich". Jedno z zaleceń dotyczących tej grupy Kanadyjczyków brzmiało, że "rząd Kanady powinien zmienić kryteria kwalifikacji do MAiD określone w kodeksie karnym, tak aby obejmowały one nieletnich uznanych, po ocenie, za posiadających wymaganą zdolność do podejmowania decyzji".

Ale w odpowiedzi parlamentu na tę propozycję nie przewidziano żadnych zmian prawnych. Poinformowano jedynie, że "przy tworzeniu jakiejkolwiek polityki lub ustaw dotyczących dojrzałych nieletnich kluczowym zagadnieniem jest znalezienie równowagi między wolnością i autonomią osobistą a zapewnieniem bezpieczeństwa nieletnim".

Zarzuty do władz Kanady, że zezwalają na eutanazje niepełnoletnich, nie są nowe. "MAID nie jest dostępny dla osób poniżej 18. roku życia w Kanadzie" - przekazało w czerwcu 2025 roku greckiej redakcji fact-checkingowej Ellinika Hoaxes kanadyjskie ministerstwo zdrowia. Resort zadeklarował także, że "rząd Kanady nie rozważa żadnych zmian legislacyjnych w tym wymogu, zgodnie z którym osoby niepełnoletnie nie mogą otrzymać MAID".

To samo przekazał redakcji AFP Factuel rzecznik ministerstwa zdrowia Kanady Mark Johnson. "Kryteria kwalifikacyjne określone w kodeksie karnym wymagają, aby dana osoba miała co najmniej 18 lat i była zdolna do podejmowania decyzji dotyczących swojego zdrowia" - poinformował i dodał, że w kwestii nieletnich rząd "nie rozważa żadnych zmian w przepisach". AFP Factuel rozmawiało także z Alishą Hall, rzeczniczką organizacji Dying With Dignity Canada, która opowiada się za procedurą MAID. Ta powiedziała, że aby mogły się do niej kwalifikować osoby poniżej 18. roku życia musiałaby zostać "wprowadzona i uchwalona ustawa zmieniająca kodeks karny".

A takich planów nie ma.

Oprócz kryterium wieku oraz poważnej i nieodwracalnej choroby, istnieje wiele innych, które człowiek chcący przystąpić do MAID musi spełnić. By móc zakwalifikować się do procedury MAID trzeba też m.in. posiadać uprawnienia do pobierania publicznych świadczeń zdrowotnych i złożyć w tej sprawie stosowny wniosek. Ten musi zostać podpisany w obecności niezależnego świadka i oceniony przez dwóch niezależnych od siebie lekarzy. Chory musi być także w stanie wyrazić świadomą zgodę zarówno w momencie składania wniosku jak i bezpośrednio przez procedurą, "chyba że zachodzą szczególne okoliczności". "W każdej chwili i w dowolny sposób możesz wycofać swoją zgodę" - zaznacza kanadyjski rząd.

Jak informowaliśmy w tvn24.pl, w 2023 roku procedurze MAID poddało się ponad 15 tys. mieszkańców Kanady. Aż 96 proc. stanowili śmiertelnie chorzy. Średni wiek wnioskujących o procedurę MAID wynosił 77 lat.