FAŁSZ

Kowalski: Wielka Brytania poza UE rozwija się najszybciej od drugiej wojny. To fałszywy przekaz


Poseł PiS Janusz Kowalski skomentował wzrost PKB Wielkiej Brytanii w 2021 roku - lecz zamiast wyjaśnić jego prawdziwą przyczynę, wykorzystał go w kontekście brexitu, stwarzając fałszywy przekaz. I na tej podstawie zasugerował, że "warto obliczyć potencjalne korzyści finansowe wyjścia Polski z UE".

Pokazujemy, co jest prawdą, a co fałszem
Weryfikujemy fake newsy, sprawdzamy dane, analizujemy informacje z sieci

Poseł Prawa i Sprawiedliwości Janusz Kowalski skomentował 11 lutego na Twitterze tekst o stanie gospodarki Wielkiej Brytanii, który ukazał się w jednym z serwisów. Treść jego posta brzmiała: "Wielka Brytania poza UE rozwija się najszybciej od II wojny światowej! Czy Polska także rozwijałaby się szybciej poza UE mając analogiczną umowę z Brukselą jaką wynegocjował Londyn? Warto więc obliczyć potencjalne korzyści finansowe wyjścia Polski z UE!" (pisownia oryginalna). Tweet polubiło ponad 360 użytkowników, ponad 140 podało dalej.

Poseł załączył link do tekstu opublikowanego tego dnia na stronie money.pl pod tytułem: "Brytyjska gospodarka urosła najmocniej od 80 lat. Teraz na jej drodze staje inflacja". Podsumowanie tego tekstu przez posła Kowalskiego wzbudziło jednak zastrzeżenia internautów - poseł PiS zmanipulował bowiem informację o wzroście brytyjskiego PKB poprzez nadanie jej innego kontekstu.

Wprowadzający w błąd tweet posła PiS Janusza KowalskiegoKonkret24 | twitter.com/JKowalski_posel

Na tweet posła PiS zareagował m.in. Adam Sikora, wydawca strony WP.pl. "Czy Pan naprawdę ma czytelników swojego TT za idiotów, którzy nie są w stanie przeczytać ze zrozumieniem całego tekstu?" - zapytał. Z kolei Jakub Krupa, dziennikarz w Londynie, skomentował: "Warto jednocześnie zauważyć, że punktem odniesienia dla PKB był 2020 rok, w którym brytyjska gospodarka skurczyła się aż o 9,4 proc. To z kolei była największa zapaść od 1919 roku. Czytanie ze zrozumieniem się kłania nisko".

Wyjaśniamy, jak informację o wzroście PKB na Wyspach poseł PiS wykorzystał w kontekście brexitu, chcąc stworzyć argument za potencjalnym polexitem.

Wzrost PKB Wielkiej Brytanii i jego powód

W piątek 11 lutego brytyjski urząd statystyczny - Office for National Statistics (ONS) - opublikował dane o PKB za cały 2021 rok: wzrósł o 7,5 proc. Informację podały media, mi.in. Reuters, "The Guardian", Euronews, również polskie serwisy. Serwis money.pl napisał: "Tamtejszy urząd statystyczny poinformował w piątek, że PKB w 2021 roku urósł o 7,5 proc. Takich danych nie było od drugiej wojny światowej". I dalej: "Warto jednocześnie zauważyć, że punktem odniesienia dla PKB był 2020 rok, w którym brytyjska gospodarka skurczyła się aż o 9,4 proc. To z kolei była największa zapaść od 1919 roku".

Tak wysoki wzrost PKB w 2021 roku po dużym spadku rok wcześniej tłumaczony jest pandemią również w leadzie tekstu: "PKB Wielkiej Brytanii w 2021 roku wzrósł o 7,5 proc. Takich statystyk na Wyspach nie było od czasów drugiej wojny światowej. Gospodarka zanotowała silne odbicie po koronakryzysie, które będzie trudno powtórzyć w tym roku. Głównym hamulcowym będzie wysoka inflacja".

I tak właśnie ów wzrost tłumaczy Office for National Statistics. W opublikowanej analizie zwraca uwagę na to, że wysoki wzrost PKB w 2021 roku był możliwy dzięki spadkowi aż o 9,4 proc. w 2020 roku. Ten spadek ONS wiąże ze "wstępnym wpływem pandemii koronawirusa (COVID-19) i ograniczeniami w zakresie zdrowia publicznego". Nie ma słowa o tym, jakoby brexit miał mieć wpływ na wzrost PKB w 2021 roku.

W radiu BBC 4 do tych danych odnosił się Darren Morgan, dyrektor ONS ds. statystyk gospodarczych. "Wzrost w 2021 roku wynika z niskiej bazy w 2020, kiedy to gospodarka brytyjska gwałtownie spadła. Jeśli spojrzeć na to, gdzie obecnie znajduje się gospodarka Wielkiej Brytanii, w porównaniu z jej poziomem sprzed pandemii - co, jak wiem, wiele osób robi, aby uzyskać szerszy obraz gospodarki - to Wielka Brytania jest w środku stawki w porównaniu z G7" - powiedział (cytat za: "The Guardian").

"W całym roku 2021 PKB wzrósł o imponujące 7,5 procent, ale należy to umieścić w kontekście spadku o 9,4 procent w roku 2020" - komentował dane dla "The Guardian" Paul Dales z Capital Economics, londyńskiej firmy konsultingowej.

PKB Wielkiej Brytanii w 2021 roku niższy niż przed brexitem

Office for National Statistics udostępnia archiwalne dane o PKB Wielkiej Brytanii za lata 1948-2022. Przedstawiamy je na poniższym wykresie. Jak widać, od 1948 roku PKB na Wyspach rósł stabilnie z roku na rok. Pierwszy gwałtowny spadek był w 2009 roku, czyli w szczycie światowego kryzysu gospodarczego - PKB spadł o 4,2 proc. Wielka Brytania potrzebowała trzech lat, by przywrócić PBK do poziomu sprzed 2009 roku: w 2012 wyniósł 1 940 087 mln funtów.

Kolejny, znacznie większy spadek PKB na Wyspach, przyniósł rok 2020 - o 9,4 proc. w porównaniu do 2019 roku (z 2 255 283 do 2 043 373 mln funtów). A w 2021 Wielka Brytania zaczęła odrabiać straty - PKB wyniósł 2 195 717 mln funtów, lecz nie wrócił do poziomu sprzed pandemii.

Tak więc, nawet przyjmując rozumowanie posła Kowalskiego - czyli pomijając kwestię zapaści gospodarczej i wpływu pandemii w 2020 roku - i patrząc na liczby bezwzględne, trzeba stwierdzić, że PKB Wielkiej Brytanii jest niższy po wyjściu z UE niż przed wyjściem.

Produkt krajowy brutto (PKB) Wielkiej Brytanii w latach 1948-2021Konkret24 | Office for National Statistics

Zobacz szczegółowe dane.

Przypomnijmy: 23 czerwca 2016 roku Brytyjczycy opowiedzieli się w referendum za wyjściem z UE. Wielka Brytania formalnie opuściła Unię 31 stycznia 2020 roku. Pandemia COVID-19 rozpoczęła się niedługo potem: w marcu.

Autor: Gabriela Sieczkowska / Źródło: Konkret24; zdjęcie: PAP / TVN24

Pozostałe wiadomości

Temat bykowego, czyli podatku dla osób bezdzietnych, wrócił w publicznej debacie za sprawą petycji, która trafiła do Sejmu. Ten pomysł forsuje również kandydujący na prezydenta Marek Jakubiak. Jako wzór wskazuje Niemcy. Porównanie jest niewłaściwe, a ekspert tłumaczy, dlaczego bykowe kłóci się z kontytucją.

Bykowe: Jakubiak nawołuje, petycja w Sejmie. Czy to w ogóle możliwe?

Bykowe: Jakubiak nawołuje, petycja w Sejmie. Czy to w ogóle możliwe?

Źródło:
TVN24+

"Niesamowite, Polska się budzi!" - ogłosił europoseł PiS Waldemar Buda, publikując zdjęcie dwóch plakatów na jakimś ogrodzeniu. Wynika z niego, że na jednym banerze ktoś "przeprasza za baner" obok z wizerunkiem Rafała Trzaskowskiego. Śmieszne? Przede wszystkim nieprawdziwe. Bazowe dla tej przeróbki zdjęcie istnieje i już wcześniej intrygowało internautów.

"Przepraszam za baner". Wyborcza wojna na plakaty i... fejki

"Przepraszam za baner". Wyborcza wojna na plakaty i... fejki

Źródło:
Konkret24

Sławomir Mentzen twierdzi, że Ukraińcy przebywający w Polsce w świadczeniach socjalnych dostają więcej, niż wpłacają do budżetu państwa w podatkach. Dostępne opracowania pokazują jednak coś odwrotnego.

Mentzen o tym, ile wydajemy na Ukraińców, a ile zyskujemy. Nie ma racji

Mentzen o tym, ile wydajemy na Ukraińców, a ile zyskujemy. Nie ma racji

Źródło:
Konkret24

W debacie "Super Expressu" kandydaci na prezydenta przepytywali siebie nawzajem. Odpierając zarzuty rywali, nieraz minęli się jednak z prawdą albo przeinaczali fakty. Oto wypowiedzi, które wprowadziły w błąd opinię publiczną.

Debata prezydencka. Fałsze i manipulacje kandydatów

Debata prezydencka. Fałsze i manipulacje kandydatów

Źródło:
Konkret24

W sieci rozchodzi się informacja, jakoby Polska była "rekordzistą" pod względem złożonych wniosków azylowych w tym roku. Przekaz ten podają dalej między innymi działacze Konfederacji i PiS. Jednak autor posta, który stał się źródłem tych doniesień, manipulacyjnie dobrał dane. I o czymś nie wspomniał.

Rekord wniosków o azyl w Polsce? Podwójna manipulacja

Rekord wniosków o azyl w Polsce? Podwójna manipulacja

Źródło:
Konkret24

Prezydent Andrzej Duda wykorzystał zaproszenie na konwencję Karola Nawrockiego w Łodzi, żeby chwalić osiągnięcia rządów Zjednoczonej Prawicy i skrytykować działania gabinetu Donalda Tuska. W niektórych kwestiach mijał się jednak z prawdą, wprowadzając opinię publiczną w błąd.

Duda na konwencji Nawrockiego. Cztery nieprawdy

Duda na konwencji Nawrockiego. Cztery nieprawdy

Źródło:
Konkret24

Poseł Konfederacji Michał Wawer straszy "polskimi emeryturami dla Hindusów", czyli że ZUS będzie hojnie dopłacał do "skromnych indyjskich emerytur". Mechanizm tej manipulacji jest podobny, jak w fałszywej narracji o uprawnieniach emerytalnych dla Ukraińców. Chodzi o umowy o zabezpieczeniu społecznym, które Polska standardowo zawiera z wieloma krajami.

"Polskie emerytury dla Hindusów"? Co zakłada ta umowa

"Polskie emerytury dla Hindusów"? Co zakłada ta umowa

Źródło:
Konkret24

Wojna prezydenta Donalda Trumpa z Uniwersytetem Harvarda trwa. Według rozsyłanego w sieci przekazu w odwecie za zabranie uczelni funduszy jej władze odrzuciły aplikację najmłodszego syna Trumpa - Barrona. Jednak żadnych dowodów na tę teorię nie ma.

Harvard nie przyjął na studia syna Trumpa? Skąd taka plotka

Harvard nie przyjął na studia syna Trumpa? Skąd taka plotka

Źródło:
Konkret24

"Jakaś masakra", "ekologia to fikcja" - komentują internauci film, który notuje miliony wyświetleń w sieci. Ma przedstawiać cmentarz elektrycznych skuterów. Co o nim wiemy?

"Cmentarz elektrycznych skuterów"? Niezupełnie

"Cmentarz elektrycznych skuterów"? Niezupełnie

Źródło:
Konkret24

Posłowie i senatorowie PiS mieli wpłacać na partię minimum tysiąc złotych miesięcznie, europosłowie PiS - minimum pięć tysięcy. Tak zarządził Jarosław Kaczyński, gdy PiS nie dostał części subwencji. Konkret24 pozyskał rejestr wszystkich wpłat dla tej partii za 2024 rok. Oto kto wpłacił najwięcej, a kto w ogóle.

Mieli "wspierać partię finansowo". Kto ile wpłacił? Mamy rejestry PiS

Mieli "wspierać partię finansowo". Kto ile wpłacił? Mamy rejestry PiS

Źródło:
TVN24+

Po śmierci papieża Franciszka i ogłoszeniu żałoby narodowej internauci przekonują, jakoby po 1945 roku tylko raz "po śmierci obcokrajowca" władze naszego państwa tak zdecydowały. Ale to nie jest prawda.

Żałoby narodowe w Polsce. Nie tylko dla uczczenia Polaków

Żałoby narodowe w Polsce. Nie tylko dla uczczenia Polaków

Źródło:
Konkret24

Czy Grzegorz Braun ma szansę na poparcie zapewniające mu wejście do drugiej tury wyborów prezydenckich? Taki scenariusz sugeruje sondaż, który miał zostać wykonany przez znany ośrodek badania opinii publicznej. Lecz ta sondażownia nigdy czegoś takiego nie opublikowała.

Braun notuje "olbrzymi wzrost poparcia"? To nie ten CBOS

Braun notuje "olbrzymi wzrost poparcia"? To nie ten CBOS

Źródło:
Konkret24

Miliony wyświetleń notuje w sieci nagranie przedstawiające grupę osób idących nocą z walizkami przez miasto. Zostało opublikowane, by zwrócić uwagę na pewien problem mieszkańców - tymczasem internauci wykorzystują je do hejtu na cudzoziemców i migrantów. Przestrzegamy przed jego rozpowszechnianiem.

"Nocą, żeby ludzie nie widzieli"? Ten film miał inny cel

"Nocą, żeby ludzie nie widzieli"? Ten film miał inny cel

Źródło:
Konkret24

Do szpitala w Oleśnicy europoseł i poseł przybyli z "interwencją poselską" w celu "obywatelskiego zatrzymania" lekarki. Tak przynajmniej tłumaczyli się Grzegorz Braun i Roman Fritz. Jednak politycy powołali się na przepisy, które ich zachowania nie dotyczą. Wyjaśniamy, dlaczego przekroczyli uprawnienia.

Braun w szpitalu w Oleśnicy. Co jest interwencją poselską, a co nie

Braun w szpitalu w Oleśnicy. Co jest interwencją poselską, a co nie

Źródło:
Konkret24

Według popularnego w sieci przekazu dopiero po zmianie prezydenta USA - czyli po powrocie na to stanowisko Donalda Trumpa - w Nowym Jorku mogła się odbyć procesja wielkanocna. Dowodem ma być opublikowane wideo. Tylko że nie ma ono nic wspólnego z Wielkanocą.

Procesja w Nowym Jorku możliwa dopiero za Trumpa? Co to za nagranie

Procesja w Nowym Jorku możliwa dopiero za Trumpa? Co to za nagranie

Źródło:
Konkret24

Czy marszałek Sejmu Szymon Hołownia spowodował wypadek samochodowy i wjechał w ogrodzenie? Na podstawie pewnego nagrania twierdzi tak wielu internautów, według części z nich - polityk musiał być pod wpływem alkoholu. Ale Hołownia w żadnym takim zdarzeniu nie brał udziału. Jego sztab wyborczy zaprzecza, a my wyjaśniamy ten przekaz.

Hołownia wjechał autem w płot? Jest odpowiedź sztabu

Hołownia wjechał autem w płot? Jest odpowiedź sztabu

Źródło:
Konkret24

Teksty z trzynastu polskich serwisów informacyjnych wykorzystano w kolejnej fazie operacji wpływu prowadzonej przez rosyjski ośrodek dezinformacji. W specjalnie tworzonych postach linkowano do artykułów, które zawierały treści przydatne Kremlowi. A potem w ruch szły boty.

Operacja Doppelganger. Cel: polskie wybory

Operacja Doppelganger. Cel: polskie wybory

Źródło:
Konkret24

Internauci zachwycają się postawą pilota, który rzekomo złamał procedury, by ratować ludzkie życie. Chodzi o o popularne nagranie z momentu lądowania samolotu, które krąży w sieci - także polskiej. Historia jest fascynująca, lecz nieprawdziwa.

"Przewożę serce dawcy". "Łamiesz zasady, zmień kurs!". Co to za film

"Przewożę serce dawcy". "Łamiesz zasady, zmień kurs!". Co to za film

Źródło:
Konkret24

Donald Trump nie wysłał własnego samolotu po 200 żołnierzy, którzy utknęli na Florydzie. A publikowane nagrania z wypadku księżnej Diany nie zawsze pokazują to zdarzenie. Wytworzenie zbiorowej fałszywej pamięci - zwanej efektem Mandeli - to jeden z celów ośrodków dezinformacji. Fake newsy wspomagają ten mechanizm.

Efekt Mandeli - co to jest? Możesz być ofiarą

Efekt Mandeli - co to jest? Możesz być ofiarą

Źródło:
Konkret24

W obwodzie Kurskim w Rosji miały zostać odkryte tysiące ciał zagranicznych najemników walczących dla Ukrainy, w tym Polaków - wykres z taką informacją krąży ostatnio w sieci. Wystarczy spojrzeć, które strony i profile rozpowszechniają ten przekaz, by stwierdzić: to kolejna odsłona prokremlowskiej propagandy.

Ciała "polskich najemników" w Rosji? Uwaga na ten wykres

Ciała "polskich najemników" w Rosji? Uwaga na ten wykres

Źródło:
Konkret24

Politycy Prawa i Sprawiedliwości po raz kolejny forsują przekaz wymierzony w cudzoziemców przebywających w Polsce. Teraz wykorzystują do niego zdjęcie z Nadarzyna, publikując je z fałszywym komentarzem.

"Nadarzyn 2025"? Nie. To "wielkopostne chrześcijaństwo" posła Warchoła

"Nadarzyn 2025"? Nie. To "wielkopostne chrześcijaństwo" posła Warchoła

Źródło:
Konkret24

Komentując słowa Donalda Tuska o repolonizacji, poseł PiS Michał Wójcik stwierdził, że jej przykładem była fuzja Orlenu i Lotosu z czasów rządów Zjednoczonej Prawicy. Eksperci są jednak innego zdania.

Poseł Wójcik: fuzja Orlenu i Lotosu to repolonizacja. Wręcz przeciwnie

Poseł Wójcik: fuzja Orlenu i Lotosu to repolonizacja. Wręcz przeciwnie

Źródło:
Konkret24

Krytykując obecny rząd, opozycja opowiada o "narodowym programie rozbrajania" Polski, twierdząc, że nie są realizowane wcześniej zawarte kontrakty na uzbrojenie. Jarosław Kaczyński jako dowód wskazuje zakup wyrzutni Himars i Chunmoo. Nie ma racji.

Kaczyński o Himarsach i koreańskich wyrzutniach: "to zostało zatrzymane". Nie zostało

Kaczyński o Himarsach i koreańskich wyrzutniach: "to zostało zatrzymane". Nie zostało

Źródło:
Konkret24

Straszenie Ukraińcami i nastawianie Polaków negatywnie do uchodźców zza wschodniej granicy - to cel rozpowszechnianego przez działaczy Konfederacji i Ruchu Narodowego przekazu. Jest on fałszywy, a powstał na podstawie tekstu jednego z ukraińskich serwisów.

Ukraińcy "masowo sięgną po polskie obywatelstwo"? Skąd ta teza

Ukraińcy "masowo sięgną po polskie obywatelstwo"? Skąd ta teza

Źródło:
Konkret24

Wicemarszałek Sejmu Krzysztof Bosak, powołując się na dane niemieckiej policji, opowiada o "ludziach przywożonych z wewnątrz niemieckiego kraju" do Polski. Tylko że owe statystyki nie dotyczą takich przypadków. Polityk Konfederacji manipuluje.

Bosak o "wpychaniu migrantów" z Niemiec. Czego nie rozumie

Bosak o "wpychaniu migrantów" z Niemiec. Czego nie rozumie

Źródło:
Konkret24

Obchody 1000-lecia Królestwa Polskiego i 500-lecia hołdu pruskiego wywołały dyskusję na temat faktycznej daty koronacji pierwszego króla Polski i udziału w niej niemieckiego cesarza. Wyjaśniamy, skąd rozbieżność dat.

Koronowany przez niemieckiego cesarza? Jak to z Chrobrym było

Koronowany przez niemieckiego cesarza? Jak to z Chrobrym było

Źródło:
Konkret24

Konfederacja opowiada, że na podstawie wydawanych pozwoleń na pracę dla cudzoziemców można stwierdzić, że Donald Tusk "sprowadza rocznie do Polski 100 tysięcy islamskich imigrantów". To jednak manipulacja: pozwolenie na pracę nie znaczy "sprowadzenia" do Polski.

Tusk "sprowadza 100 tysięcy islamskich imigrantów"? Manipulacja

Tusk "sprowadza 100 tysięcy islamskich imigrantów"? Manipulacja

Źródło:
Konkret24

Niemcy "podrzucili", "przerzucili" do Polski "dziewięć tysięcy nielegalnych migrantów" - powtarzają od dłuższego czasu politycy Konfederacji i PiS. Choć ta liczba pochodzi z niemieckich statystyk, taki przekaz jest manipulacją i grą na emocjach mającą wzbudzać niepokój w społeczeństwie. Bo wcale nie chodzi głównie o przybyszy z Afryki czy Azji. Wyjaśniamy.

"Tysiące migrantów podrzuconych z Niemiec". Co się kryje za tą liczbą

"Tysiące migrantów podrzuconych z Niemiec". Co się kryje za tą liczbą

Źródło:
Konkret24