"Kowidowe szczepionki rozwalają odporność"? Nie, wyjaśniamy, skąd błędne wnioski

"Kowidowe szczepionki rozwalają odporność"? Nie, wyjaśniamy, skąd te błędne wnioski

Dyskusja o tym, że szczepionki na COVID-19 "rozwalają odporność" i zwiększają śmiertelność, znowu rozgorzała w sieci - tym razem dowodem mają być dane z Izraela i Wielkiej Brytanii. Tylko że one nie potwierdzają tej fałszywej tezy.

Pokazujemy, co jest prawdą, a co fałszem
Weryfikujemy fake newsy, sprawdzamy dane, analizujemy informacje z sieci

Przekaz o rzekomej utracie odporności po przyjęciu szczepionki na COVID-19 wciąż pojawia się w polskich mediach społecznościowych - za każdym razem z jakimiś nowymi "dowodami". Jedna z użytkowniczek Twittera zamieściła 6 lutego post treści: "A jeśli okaże się, że kowidowe szczepionki rozwalają odporność i zaszczepieni padają jak muchy, to co wtedy? Bo w Izraelu już umiera więcej zaszczepionych niż niezaszczepionych. I w UK też. A nie tak miało być" (pisownia oryginalna). Profil ma należeć do Katarzyny Treter-Sierpińskiej, która w opisie przedstawia się jako publicystka portalu wPrawo.pl. Tweet polubiło ponad 2 tys. użytkowników, a ponad 400 udostępniło.

Wprowadzający w błąd tweet z 6 lutego 2022 rokuKonkret24 | Twitter.com

"Dane niemieckiego rządu", "oficjalne dane z Izraela"...

Pod tweetem rozgorzała dyskusja. "To już wiadomo. Są oficjalne dane niemieckiego min.zdrowia i @rki_de potwierdzające wcześniejsze przypuszczenia" - napisała w odpowiedzi jedna z użytkowniczek Twittera (pisownia wszystkich postów oryginalna). Udostępniła swój tweet, również z 6 lutego, z podobnym twierdzeniem: "U osób zaszczepionych spada ogólna odporność - wynika z danych niemieckiego rządu. Wśród odnotowanych w RFN przypadków #Omikron zdecydowana większość wystąpiła u osób, które przyjęły preparat". W tym poście był link do artykułu na stronie dailyexpose.uk. Twitter oznaczył ten post informacją: "Ten tweet kieruje użytkowników do strony, która może zawierać nieprawdziwe informacje na temat Covid-19".

"Proszę nie kłamać. 12% niezaszczepionych żydów generuje prawie połowę zgonów. Mówimy o fali Omikron. Przy zbliżonej populacji od początku pandemii Izrael ma 4x mniej zgonów niż Czechy" - napisał w odpowiedzi jeden z twitterowiczów, podając link do artykułu opublikowanego na stronie izraelskiej gazety haaretz.com.

Coraz więcej dzieci cierpi na PIMS. Lekarze ostrzegają i apelują o szczepienia
Coraz więcej dzieci cierpi na PIMS. Lekarze ostrzegają i apelują o szczepieniaFakty TVN

"O paradoksie wyszczepialności Pani słyszała? Oficjalne dane z Izraela mówią o ponad 11 razy większym ryzyku hospitalizacji i zgonów" - stwierdził inny użytkownik Twittera. Inni komentowali: "Mógłby ktoś ktoś podać źródła tych danych o zgonach zaszczepionych?"; "to nic. Selekcja naturalna. Dla nich i tak nie byłoby ratunku"; "Ja powtarzam od jakiegoś czasu, ten Izrael wygląda podejrzanie. Wyszczep na maksa i umieralność jeszcze większą. Chcą się pozbyć Żydów czy jak?"; "Będzie jak w filmie 'Epoka Lodowcowa' wielkie wymieranie.!".

Szczepionki "rozwalają oporność"? Nie, one ją wzmacniają

Twierdzenie, że szczepienie przeciw COVID-19 obniża odporność organizmu, w polskich mediach społecznościowych krążyło już na początku stycznia tego roku. Zbudowano je na fałszywych doniesieniach o 87-proc. niższej odporności u zaszczepionych - wówczas zweryfikowaliśmy to jako nieprawdę. A właśnie ten przekaz przywołała cytowana wyżej użytkowniczka Twittera.

I tak: według wciąż rozsyłanego artykułu ze strony dailyexpose.uk. dane o 87-proc. niższej odporności u zaszczepionych mają pochodzić z raportu Instytutu Roberta Kocha (RKI). Tylko że w raporcie wcale nie ma takiej informacji - ona powstała w wyniku błędnych wyliczeń anonimowego autora owego tekstu. Tak powstał rozsyłany teraz fejk (więcej czytaj w Konkret24).

Szczepionka nie wywołuje też AIDS, czyli zespołu nabytego niedoboru odporności. Wbrew krążącym w sieci twierdzeniom nie istnieje poszczepionkowa wersja AIDS nazywana VAIDS (słowo "vaccine" dodano do pełnej nazwy AIDS i powstała fałszywa nazwa: vaccine acquired immunodeficiency syndrome).

Bo prawa jest taka, że dopuszczone do użycia w Polsce szczepionki pomagają wzmocnić odpowiedź immunologiczną organizmu na COVID-19. Ich przyjęcie przygotowuje organizm na kontakt z wirusem SARS-CoV-2, zwiększa szanse na uniknięcie ciężkiego zachorowania na COVID-19, powikłań wynikających z przechorowania i zgonu. Szczepionki mRNA lub te oparte na wektorze wirusowym zawierają "instrukcje" dla organizmu, jak wytworzyć odpowiedni antygen z niewielką i nieszkodliwą częścią wirusa. Układ odpornościowy rozpoznaje następnie antygen jako "obcy" i zaczyna wytwarzać odpowiednie przeciwciała. Jeśli później zaszczepiona osoba zetknie się z wirusem SARS-CoV-2, jej układ odpornościowy będzie już "pamiętać", jak ma na niego zareagować - szybko wytworzy odpowiednie przeciwciała, które zniszczą wirusa. W ten sposób szczepienie może uchronić nas przed chorobą COVID-19 - wyjaśnia Europejski Portal Informacji o Szczepieniach vaccination-info.eu.

Izrael i Wielka Brytania: wskaźnik zgonów wśród zaszczepionych niższy niż wśród niezaszczepionych

Autorka cytowanego na początku posta podała, jakoby w Izraelu i Wielkiej Brytanii z powodu COVID-19 miało umierać więcej zaszczepionych niż niezaszczepionych. Statystyki tego nie potwierdzają.

Dane o zgonach z COVID-19 w podziale na zaszczepionych i niezaszczepionych dla Izraela dostępne są na stronie tamtejszego ministerstwa zdrowia. Te same dane przytoczono w artykule na stronie haaretz.com. Obejmują okres od 11 stycznia do 9 lutego 2022 roku i są podane w przeliczeniu na 100 tys. mieszkańców z podziałem na status szczepienia (takie przeliczenie nazywamy wskaźnikiem zgonów z COVID-19) dla całej populacji oraz w podziale na osoby przed i od 60. roku życia (poniżej pokazujemy te dane dla całej populacji).

W Izraelu wskaźnik zgonów z COVID-19 wśród osób zaszczepionych w styczniu i lutym tego roku był przeważnie niższy niż wśród niezaszczepionych. Dla niezaszczepionych wahał się między 0 a 0,9; dla zaszczepionych był na niższym poziomie - od 0,1 do 0,5. Według danych z 8 lutego dla niezaszczepionych wynosił 0,4, a dla zaszczepionych 0,1.

Zgony z COVID-19 w Izraelu na 100 tysięcy mieszkańców (dane od 11 stycznia do 8 lutego 2022)Konkret24 | health.gov.il

Zauważmy, że 8 lutego w pełni zaszczepionych na COVID-19 było 65,75 proc. mieszkańców Izraela (według Our World in Data).

W Wielkiej Brytanii również niezaszczepieni częściej niż zaszczepieni umierają na COVID-19. Częściej też są hospitalizowani - wynika z danych brytyjskiego resortu zdrowia. Poniższa tabela pochodzi z cotygodniowego raportu o pandemii na Wyspach z 3 lutego tego roku (tabela 13., strona 47). Przedstawia dane o przypadkach, hospitalizacjach i zgonach z COVID-19 z podziałem na grupy wiekowe i osoby zaszczepione (trzema dawkami) oraz niezaszczepione. Jak widać, wskaźnik zgonów z COVID-19 w każdej z grup wiekowych był wyższy wśród niezaszczepionych niż wśród zaszczepionych.

Wskaźnik zgonów w Wielkiej Brytanii w poszczególnych grupach wiekowych z podziałem na zaszczepionych i niezaszczepionychKonkret24 | UK Health Security Agency

I tak wskaźnik zgonów z COVID-19 (przeliczany na 100 tys. mieszkańców) w poszczególnych grupach wiekowych w Wielkiej Brytanii przedstawiał się następująco:

do 18 lat - brak zgonów zaszczepionych; 0,1 niezaszczepionych

18-29 lat - 0,2 zaszczepionych i 0,8 niezaszczepionych

30-39 lat - 0,3 zaszczepionych i 1,6 niezaszczepionych

40-49 lat - 0,6 zaszczepionych i 3,9 niezaszczepionych

50-59 lat - 1,4 zaszczepionych i 14 niezaszczepionych

60-69 lat - 4,3 zaszczepionych i 44,4 niezaszczepionych

70-79 lat - 14 zaszczepionych i 111,8 niezaszczepionych

80+ - 78 zaszczepionych i 325,5 niezaszczepionych.

W Wielkiej Brytanii odsetek zaszczepionych wynosił 8 lutego 71,32 proc.

Autor: Gabriela Sieczkowska / Źródło: Konkret24; zdjęcie: Shutterstock/Twitter

Pozostałe wiadomości

Miliony wyświetleń w mediach społecznościowych ma nagranie pokazujące, jak mężczyzna podbiega do zatkniętej w polu flagi Autonomii Palestyńskiej, kopie ją - i tym samym aktywuje ukrytą bombę. Czy to się zdarzyło naprawdę? Czy film jest prawdziwy? Czy on przeżył? Internauci pytają, a udzielane odpowiedzi są rozbieżne. Wyjaśniamy więc.

"Przeżył?". "Fejk jak byk". Odpowiedzi są dwie. Różne

"Przeżył?". "Fejk jak byk". Odpowiedzi są dwie. Różne

Źródło:
Konkret24

 W Kanadzie za "mówienie dobrze o samochodach spalinowych" grozi "dwa lata odsiadki", bo to "propaganda antyklimatystyczna" - twierdzą bohaterowie nagrań, które mają tysiące wyświetleń w sieci. Po pierwsze, to nieprawda. Po drugie, internauci mylą promowanie paliw kopalnych z chwaleniem samochodu.

W tym kraju nie wolno mówić "fajna fura" o aucie spalinowym? Nieporozumienie

W tym kraju nie wolno mówić "fajna fura" o aucie spalinowym? Nieporozumienie

Źródło:
Konkret24

Polscy policjanci będą od maja sprawdzać legalność pobytu w Polsce Ukraińców w wieku poborowym i jeśli trzeba, "eskortować" ich do ukraińskiej ambasady - taki przekaz rozpowszechniają polscy internauci. Nie jest to prawda, a film pokazywany jako rzekomy dowód jest klasyczną fałszywką.

Policja "rozpocznie masowe kontrole" Ukraińców w wieku poborowym? MSWiA dementuje

Policja "rozpocznie masowe kontrole" Ukraińców w wieku poborowym? MSWiA dementuje

Źródło:
Konkret24

Wielu internautów wierzy w rozpowszechniany w sieci przekaz, jakoby środki z Krajowego Planu Odbudowy zostały nam wypłacone po bardzo zawyżonym kursie i że Polska będzie spłacała to przez pół wieku. Tyle że to nieprawda.

Pieniądze z KPO według kursu 7,43 zł za 1 euro? Błąd w liczeniu

Pieniądze z KPO według kursu 7,43 zł za 1 euro? Błąd w liczeniu

Źródło:
Konkret24

Przewodniczący Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji Maciej Świrski uważa, że nikt nie będzie mógł go zastąpić, jeśli zostanie zawieszony po ewentualnym postawieniu przed Trybunałem Stanu. Przestrzega, że nie będzie komu podpisywać dokumentów, a rynek medialny zostanie wręcz "zatrzymany", tak jak i działania koncesyjne. Prawnicy oceniają, że przewodniczący KRRiT się myli.

Świrski: nikt nie może zastąpić przewodniczącego KRRiT. Prawnicy: może

Świrski: nikt nie może zastąpić przewodniczącego KRRiT. Prawnicy: może

Źródło:
Konkrtet24

Po głośnej imprezie w hotelu poselskim Łukasz Mejza tłumaczył z mównicy sejmowej, że w nocy bronił "tradycji polegających na wspólnym, chóralnym śpiewaniu". A w rozmowie z TVN24 tłumaczył się całodniową pracą w sejmowych komisjach i na posiedzeniach. Sprawdziliśmy więc aktywność parlamentarną tego posła PiS. Nie jest to długa analiza.

Mejza tłumaczy nocną imprezę: "skoro się pracuje cały dzień....". Jak on pracuje?

Mejza tłumaczy nocną imprezę: "skoro się pracuje cały dzień....". Jak on pracuje?

Źródło:
Konkret24

To nie ściema kampanijna - tłumaczył minister nauki Dariusz Wieczorek, pytany o obiecane przez Lewicę tysiąc złotych dla studenta. I wyjaśniał, że nie była to obietnica, że "to jest pewien błąd, który wszyscy popełniamy". Przypominamy więc, kto z Lewicy publicznie obiecywał to w kampanii wyborczej.

Minister pytany o obietnicę "tysiąc złotych dla studenta": "to pewien błąd". A kto obiecywał?

Minister pytany o obietnicę "tysiąc złotych dla studenta": "to pewien błąd". A kto obiecywał?

Źródło:
Konkret24

"Wystarczy spojrzeć na dane historyczne i zobaczyć, że zawsze kiedy rządzi Donald Tusk i Platforma Obywatelska, to frekwencja jest niższa" - przekonywał dzień po drugiej turze wyborów samorządowych szef gabinetu prezydenta RP Marcin Mastalerek. Dane PKW o frekwencji nie potwierdzają jego słów.

Mastalerek: "zawsze kiedy rządzi Donald Tusk i PO, to frekwencja jest niższa". Sprawdzamy

Mastalerek: "zawsze kiedy rządzi Donald Tusk i PO, to frekwencja jest niższa". Sprawdzamy

Źródło:
Konkret24

Politycy Prawa i Sprawiedliwości forsują w mediach przekaz, że wraz z powrotem Donalda Tuska na fotel premiera źle się dzieje na ryku pracy. Mateusz Morawiecki jako "dowód" pokazuje mapę z firmami, które zapowiedziały zwolnienia grupowe. Jak sprawdziliśmy, takich zwolnień nie jest więcej, niż było za zarządów Zjednoczonej Prawicy. Eksperci tłumaczą, czego są skutkiem.

Narracja PiS o grupowych zwolnieniach i "powrocie biedy". To manipulacja

Narracja PiS o grupowych zwolnieniach i "powrocie biedy". To manipulacja

Źródło:
Konkret24

"Ukraińcy mają większe prawa w Polsce niż Polacy" - stwierdził jeden z internautów, który rozsyłał przekaz o przyjęciu przez Senat uchwały "o zwolnieniu z podatku dochodowego obywateli Ukrainy i Białorusi". Posty te zawierają szereg nieprawdziwych informacji.

"Senat przyjął uchwałę o zwolnieniu z podatku dochodowego obywateli Ukrainy i Białorusi"? Nic się tu nie zgadza

"Senat przyjął uchwałę o zwolnieniu z podatku dochodowego obywateli Ukrainy i Białorusi"? Nic się tu nie zgadza

Źródło:
Konkret24

"Coś się szykuje" - przekazują zaniepokojeni internauci, rozsyłając zdjęcie zawiadomienia o wszczęciu postępowania administracyjnego w sprawie samochodu jako świadczenia na rzecz jednostki wojskowej. Uspokajamy: dokument wygląda groźnie, lecz nie jest ani niczym nowym, ani wyjątkowym.

Masz SUV-a, "to go stracisz"? Kto i dlaczego rozsyła takie pisma 

Masz SUV-a, "to go stracisz"? Kto i dlaczego rozsyła takie pisma 

Źródło:
Konkret24

Po pogrzebie Damiana Sobola, wolontariusza, który zginął w izraelskim ostrzale w Strefie Gazy, internauci zaczęli dopytywać, co wokół jego trumny robiły swastyki i czy były prawdziwe. Sprawdziliśmy.

Swastyki pod trumną Polaka zabitego w Strefie Gazy? Wyjaśniamy

Swastyki pod trumną Polaka zabitego w Strefie Gazy? Wyjaśniamy

Źródło:
Konkret24

Tysiące wyświetleń w mediach społecznościowych ma fotografia dwóch mężczyzn jedzących coś na ulicy przed barem. Jeden to prezydencki doradca Marcin Mastalerek, drugi stoi bokiem, twarzy nie widać. Internauci informują, że to prezydent Duda, który podczas pobytu w Nowym Jorku poszedł ze swoim doradcą na pizzę do baru. Czy na pewno?

Duda i Mastalerek jedzą pizzę na ulicy? Kto jest na zdjęciu

Duda i Mastalerek jedzą pizzę na ulicy? Kto jest na zdjęciu

Źródło:
Konkret24

Według krążącego w sieci przekazu po zmianie prawa Ukraińcom łatwiej będzie uzyskać u nas kartę pobytu na trzy lata. A to spowoduje, że "do Polski będą ściągać jeszcze większe ilości Ukraińców". Przekaz ten jest manipulacją - w rzeczywistości planowane zmiany mają uniemożliwić to, by wszyscy Ukraińcy mogli uzyskiwać karty pobytu i pozostawać u nas trzy lata.

"Każdy, kto zechce" z Ukrainy dostanie kartę pobytu w Polsce? No właśnie nie

"Każdy, kto zechce" z Ukrainy dostanie kartę pobytu w Polsce? No właśnie nie

Źródło:
Konkret24

Ponad milionowe zasięgi generuje w polskiej sieci przekaz, że od początku lipca nie będzie można w Niemczech w weekendy jeździć samochodami osobowymi. Powodem ma być troska o środowisko. Uspokajamy: nie ma takich planów.

W Niemczech od lipca "całkowity zakaz jazdy w weekendy"? To "nieuzasadnione obawy"

W Niemczech od lipca "całkowity zakaz jazdy w weekendy"? To "nieuzasadnione obawy"

Źródło:
Konkret24

Czy Amerykański Czerwony Krzyż nie przyjmuje krwi od osób zaszczepionych przeciw COVID-19? Taką teorię, na podstawie pytań z formularza tej organizacji, wysnuli polscy internauci. Kwestionariusz jest prawdziwy, teoria już nie.

Amerykański Czerwony Krzyż "odmawia przyjmowania krwi" od zaszczepionych? Nie

Amerykański Czerwony Krzyż "odmawia przyjmowania krwi" od zaszczepionych? Nie

Źródło:
Konkret24

Internauci i serwisy internetowe podają przekaz, że polskie wojsko wysyła pracującym pierwsze powołania - że dostają "pracownicze przydziały mobilizacyjne". Wyjaśniamy, o co chodzi.

Pracownikom wysłano "pierwsze powołania do wojska"? Nie, wyjaśniamy

Pracownikom wysłano "pierwsze powołania do wojska"? Nie, wyjaśniamy

Źródło:
Konkret24

Sceptycy pandemii COVID-19 i przeciwnicy wprowadzonych wtedy obostrzeń szerzą ostatnio narrację, jakoby "niemiecki rząd przyznał, że nie było pandemii". Wiele wpisów z taką informacją krąży po Facebooku i w serwisie X. Nie jest to jednak prawda.

"Niemiecki rząd przyznał, że nie było pandemii"? Manipulacja pana profesora

"Niemiecki rząd przyznał, że nie było pandemii"? Manipulacja pana profesora

Źródło:
Konkret24

W sieci pojawiły się dramatyczny zbiór nagrań, rzekomo z potężnej burzy, która przeszła nad Dubajem. Niektóre z nich nie mają jednak nic wspólnego z ostatnimi wydarzeniami. Wyjaśniamy.

Powódź w Dubaju. Huragan i drzewo wyrwane z korzeniami? To nie są nagrania stamtąd

Powódź w Dubaju. Huragan i drzewo wyrwane z korzeniami? To nie są nagrania stamtąd

Źródło:
Konkret24

Posłanka PiS Joanna Lichocka zaalarmowała swoich odbiorców, że we Wrocławiu powstał "ruchomy meczet". W poście nawiązała do kwestii nielegalnych migrantów, Donalda Tuska i Unii Europejskiej. Posłanka mija się z prawdą. Pokazujemy, co rzeczywiście stoi przy Stadionie Olimpijskim w stolicy Dolnego Śląska.

"Ruchomy meczet" we Wrocławiu? Posłanka PiS manipuluje, tam stało i stoi boisko

"Ruchomy meczet" we Wrocławiu? Posłanka PiS manipuluje, tam stało i stoi boisko

Źródło:
Konkret24

"Głosują, jak im patroni z Niemiec każą", "lista hańby europosłów", "komu podziękować za pakiet migracyjny" - z takimi komentarzami rozsyłane jest w sieci zestawienie mające pokazywać, jak 25 polskich europosłów rzekomo głosowało "w sprawie pakietu migracyjnego". Tylko że grafika zawiera błędy i nie przedstawia, jak rzeczywiście ci europosłowie głosowali. Wyjaśniamy.

"Lista hańby europosłów"? Nie, grafika z błędami. Kto jak głosował w sprawie paktu migracyjnego?

"Lista hańby europosłów"? Nie, grafika z błędami. Kto jak głosował w sprawie paktu migracyjnego?

Źródło:
Konkret24