"Kowidowe szczepionki rozwalają odporność"? Nie, wyjaśniamy, skąd błędne wnioski

Przekaz o rzekomej utracie odporności po przyjęciu szczepionki na COVID-19 wciąż pojawia się w polskich mediach społecznościowych - za każdym razem z jakimiś nowymi "dowodami". Jedna z użytkowniczek Twittera zamieściła 6 lutego post treści: "A jeśli okaże się, że kowidowe szczepionki rozwalają odporność i zaszczepieni padają jak muchy, to co wtedy? Bo w Izraelu już umiera więcej zaszczepionych niż niezaszczepionych. I w UK też. A nie tak miało być" (pisownia oryginalna). Profil ma należeć do Katarzyny Treter-Sierpińskiej, która w opisie przedstawia się jako publicystka portalu wPrawo.pl. Tweet polubiło ponad 2 tys. użytkowników, a ponad 400 udostępniło.

Pod tweetem rozgorzała dyskusja. "To już wiadomo. Są oficjalne dane niemieckiego min.zdrowia i @rki_de potwierdzające wcześniejsze przypuszczenia" - napisała w odpowiedzi jedna z użytkowniczek Twittera (pisownia wszystkich postów oryginalna). Udostępniła swój tweet, również z 6 lutego, z podobnym twierdzeniem: "U osób zaszczepionych spada ogólna odporność - wynika z danych niemieckiego rządu. Wśród odnotowanych w RFN przypadków #Omikron zdecydowana większość wystąpiła u osób, które przyjęły preparat". W tym poście był link do artykułu na stronie dailyexpose.uk. Twitter oznaczył ten post informacją: "Ten tweet kieruje użytkowników do strony, która może zawierać nieprawdziwe informacje na temat Covid-19".

"Proszę nie kłamać. 12% niezaszczepionych żydów generuje prawie połowę zgonów. Mówimy o fali Omikron. Przy zbliżonej populacji od początku pandemii Izrael ma 4x mniej zgonów niż Czechy" - napisał w odpowiedzi jeden z twitterowiczów, podając link do artykułu opublikowanego na stronie izraelskiej gazety haaretz.com.

"O paradoksie wyszczepialności Pani słyszała? Oficjalne dane z Izraela mówią o ponad 11 razy większym ryzyku hospitalizacji i zgonów" - stwierdził inny użytkownik Twittera. Inni komentowali: "Mógłby ktoś ktoś podać źródła tych danych o zgonach zaszczepionych?"; "to nic. Selekcja naturalna. Dla nich i tak nie byłoby ratunku"; "Ja powtarzam od jakiegoś czasu, ten Izrael wygląda podejrzanie. Wyszczep na maksa i umieralność jeszcze większą. Chcą się pozbyć Żydów czy jak?"; "Będzie jak w filmie 'Epoka Lodowcowa' wielkie wymieranie.!".

Twierdzenie, że szczepienie przeciw COVID-19 obniża odporność organizmu, w polskich mediach społecznościowych krążyło już na początku stycznia tego roku. Zbudowano je na fałszywych doniesieniach o 87-proc. niższej odporności u zaszczepionych - wówczas zweryfikowaliśmy to jako nieprawdę. A właśnie ten przekaz przywołała cytowana wyżej użytkowniczka Twittera.

I tak: według wciąż rozsyłanego artykułu ze strony dailyexpose.uk. dane o 87-proc. niższej odporności u zaszczepionych mają pochodzić z raportu Instytutu Roberta Kocha (RKI). Tylko że w raporcie wcale nie ma takiej informacji - ona powstała w wyniku błędnych wyliczeń anonimowego autora owego tekstu. Tak powstał rozsyłany teraz fejk (więcej czytaj w Konkret24).

Szczepionka nie wywołuje też AIDS, czyli zespołu nabytego niedoboru odporności. Wbrew krążącym w sieci twierdzeniom nie istnieje poszczepionkowa wersja AIDS nazywana VAIDS (słowo "vaccine" dodano do pełnej nazwy AIDS i powstała fałszywa nazwa: vaccine acquired immunodeficiency syndrome).

Bo prawa jest taka, że dopuszczone do użycia w Polsce szczepionki pomagają wzmocnić odpowiedź immunologiczną organizmu na COVID-19. Ich przyjęcie przygotowuje organizm na kontakt z wirusem SARS-CoV-2, zwiększa szanse na uniknięcie ciężkiego zachorowania na COVID-19, powikłań wynikających z przechorowania i zgonu. Szczepionki mRNA lub te oparte na wektorze wirusowym zawierają "instrukcje" dla organizmu, jak wytworzyć odpowiedni antygen z niewielką i nieszkodliwą częścią wirusa. Układ odpornościowy rozpoznaje następnie antygen jako "obcy" i zaczyna wytwarzać odpowiednie przeciwciała. Jeśli później zaszczepiona osoba zetknie się z wirusem SARS-CoV-2, jej układ odpornościowy będzie już "pamiętać", jak ma na niego zareagować - szybko wytworzy odpowiednie przeciwciała, które zniszczą wirusa. W ten sposób szczepienie może uchronić nas przed chorobą COVID-19 - wyjaśnia Europejski Portal Informacji o Szczepieniach vaccination-info.eu.

Autorka cytowanego na początku posta podała, jakoby w Izraelu i Wielkiej Brytanii z powodu COVID-19 miało umierać więcej zaszczepionych niż niezaszczepionych. Statystyki tego nie potwierdzają.

Dane o zgonach z COVID-19 w podziale na zaszczepionych i niezaszczepionych dla Izraela dostępne są na stronie tamtejszego ministerstwa zdrowia. Te same dane przytoczono w artykule na stronie haaretz.com. Obejmują okres od 11 stycznia do 9 lutego 2022 roku i są podane w przeliczeniu na 100 tys. mieszkańców z podziałem na status szczepienia (takie przeliczenie nazywamy wskaźnikiem zgonów z COVID-19) dla całej populacji oraz w podziale na osoby przed i od 60. roku życia (poniżej pokazujemy te dane dla całej populacji).

W Izraelu wskaźnik zgonów z COVID-19 wśród osób zaszczepionych w styczniu i lutym tego roku był przeważnie niższy niż wśród niezaszczepionych. Dla niezaszczepionych wahał się między 0 a 0,9; dla zaszczepionych był na niższym poziomie - od 0,1 do 0,5. Według danych z 8 lutego dla niezaszczepionych wynosił 0,4, a dla zaszczepionych 0,1.

Zauważmy, że 8 lutego w pełni zaszczepionych na COVID-19 było 65,75 proc. mieszkańców Izraela (według Our World in Data).

W Wielkiej Brytanii również niezaszczepieni częściej niż zaszczepieni umierają na COVID-19. Częściej też są hospitalizowani - wynika z danych brytyjskiego resortu zdrowia. Poniższa tabela pochodzi z cotygodniowego raportu o pandemii na Wyspach z 3 lutego tego roku (tabela 13., strona 47). Przedstawia dane o przypadkach, hospitalizacjach i zgonach z COVID-19 z podziałem na grupy wiekowe i osoby zaszczepione (trzema dawkami) oraz niezaszczepione. Jak widać, wskaźnik zgonów z COVID-19 w każdej z grup wiekowych był wyższy wśród niezaszczepionych niż wśród zaszczepionych.

I tak wskaźnik zgonów z COVID-19 (przeliczany na 100 tys. mieszkańców) w poszczególnych grupach wiekowych w Wielkiej Brytanii przedstawiał się następująco:

do 18 lat - brak zgonów zaszczepionych; 0,1 niezaszczepionych

18-29 lat - 0,2 zaszczepionych i 0,8 niezaszczepionych

30-39 lat - 0,3 zaszczepionych i 1,6 niezaszczepionych

40-49 lat - 0,6 zaszczepionych i 3,9 niezaszczepionych

50-59 lat - 1,4 zaszczepionych i 14 niezaszczepionych

60-69 lat - 4,3 zaszczepionych i 44,4 niezaszczepionych

70-79 lat - 14 zaszczepionych i 111,8 niezaszczepionych

80+ - 78 zaszczepionych i 325,5 niezaszczepionych.

W Wielkiej Brytanii odsetek zaszczepionych wynosił 8 lutego 71,32 proc.

Autor: Gabriela Sieczkowska / Źródło: Konkret24; zdjęcie: Shutterstock/Twitter