FAŁSZ

Prezydent Chorwacji "mówi stop koronaszaleństwu" i "ogłasza koniec szczepień"? Wręcz przeciwnie

Prezydent Chorwacji nie zapowiedział zakończenia szczepień na COVID-19Shutterstock

Prezydent Chorwacji Zoran Milanović miał ogłosić, że "w jego kraju nie będzie więcej szczepień" i "mówi stop koronaszaleństwu" - informują internauci rozsyłający nagranie z wystąpieniem prezydenta. Jednak to wideo jest montowane, zaś sam prezydent wciąż zachęca do szczepień przeciw COVID-19.

Pokazujemy, co jest prawdą, a co fałszem
Weryfikujemy fake newsy, sprawdzamy dane, analizujemy informacje z sieci

Krótkie wideo z wystąpienia prezydenta Chorwacji rozsyłane w internecie stało się podstawą do stworzenia przekazu, jakoby w Chorwacji szczepienia przeciw COVID-19 miały się już skończyć. Post opublikowany 28 września na jednej z facebookowych stron brzmiał: "Brawo! Prezydent Chorwacji sprzeciwia się koronapanice i ogłasza koniec szczepień na Covid-19! O tym w mediach nie usłyszycie". Szybko zyskał popularność - ponad 870 użytkowników zostawiło reakcję, ponad 170 udostępniło go na swoich profilach.

fałsz

Post fałszywie informujący o końcu szczepień w Chorwacjitvn24 | facebook

We wpisie udostępniono link do artykułu na stronie wolnosc.tv. Jego tytuł brzmiał: "Prezydent Chorwacji sprzeciwia się koronapanice i ogłasza koniec szczepień na Covid-19!". A w tekście czytamy: "Prezydent Chorwacji mówi stop koronaszaleństwu i nie obchodzi go to, że więcej osób nie chce się szczepić. Nie boi się także konsekwencji unijnych, gdyż to on jest prezydentem Chorwacji, a nie jakiś unijny urzędnik czy polityk. Chorwacja to kolejny kraj, w którym społeczeństwo mówi dość koronapanice".

To tam zamieszczono nagranie składające się z dwóch zmontowanych fragmentów wypowiedzi prezydenta Chorwacji Zorana Milanovicia (z nałożonymi polskimi napisami) z pierwszej połowy września. W polskim tłumaczeniu nałożonym na ekran czytamy, że prezydent na uwagę reporterki, iż "Chorwacja nie ma wystarczającej wyszczepialności w porównaniu do średniej unijnej", miał odpowiedzieć: "Nie obchodzi mnie to, tyle wystarczy i wszyscy to wiedzą. Nie wyszczepimy ponad 50 procent. Mogą otoczyć nas drutem". Potem ma mówić: "Mamy wystarczającą wyszczepialność, bo oni mają wystarczający poziom wyszczepienia, więc z ich perspektywy nam więcej nie trzeba" - nie wiadomo jednak, o kogo chodzi, kim są "oni" . W kolejnych zdaniach polskiego tłumaczenia czytamy: "Musimy wiedzieć, co jest celem tego szaleństwa?" - i prezydent ma przekonywać, że jeśli pozbycie się wirusa, jest to niemożliwe. Mówi też: "zaszczep się, a później jeszcze raz". Potem w tłumaczeniu pada fraza "czy to są szaleńcy?", ale kolejne części tłumaczonej wypowiedzi trudno logicznie połączyć. Jednak w całym tekście nie ma deklaracji o zakończeniu szczepień. Również w treści artykułu na stronie brak dowodów, by Milanović miał zdecydować o zaprzestaniu szczepień.

Film krążył w anglojęzycznym internecie

Wspomniane nagranie pochodzi z facebokowej strony Konfederacji, podobne wideo ukazało się na facebokowej stronie Partii KORWiN.

"Prezydent Chorwacji Zoran Milanović kończy ze szczepieniami w kraju"; "Prezydent Chorwacji demaskuje media za kłamstwo i szerzenie paniki w związku z Covidem oraz mówi, że w jego kraju nie będzie więcej szczepień" - twierdzą autorzy postów na Facebooku, które opublikowano 27 i 28 września. Również w nich powołano się na wspomniane nagranie Milanovicia lub cytaty z niego.

Eksperci o trzeciej dawce szczepienia przeciw COVID-19: jest niezbędna, ponieważ podkręca potencjalnie osłabioną odporność
Eksperci o trzeciej dawce szczepienia przeciw COVID-19: jest niezbędna, ponieważ podkręca potencjalnie osłabioną odpornośćFakty TVN

To samo wideo już wcześniej zostało opublikowane z angielskimi napisami na anglojęzycznych kontach w mediach społecznościowych - także z sugestiami, że Milanović ogłosił zakończenie szczepień w Chorwacji. Sprawę wyjaśniła redakcja Reuters. Nagranie, które jest udostępniane, pochodzi z 10 września, kiedy to prezydent Chorwacji odpowiadał na pytania dziennikarzy podczas konferencji prasowej.

Co naprawdę mówił prezydent na konferencji

Na facebookowej stronie chorwackiej stacji informacyjnej N1 Hrvatska opublikowano dłuższą, ponad 10-minutową wersję nagrania. To zapis transmisji z konferencji datowany na 10 września. W tym dłuższym materiale słyszymy, jak prezydent... zachęca do szczepień przeciw COVID-19.

Portal N1 Hrvatska i chorwacka gazeta Večernji List wyjaśniały szerszy kontekst wypowiedzi prezydenta, którą w rozsyłanym wideo mamy pociętą: otóż Milanowić odnosił się do tego, że mimo iż odsetek zaszczepionych w kraju jest niski, to obywateli nie można zmusić do przyjęcia szczepionki. "Nie możemy w nieskończoność zachęcać do tej obsesyjnej kultury bezpieczeństwa" – mówił. Nie zapowiedział zakończenia programu szczepień. Mówił za to o potwierdzonej skuteczności szczepień przeciw COVID-19: "W momencie, gdy jest więcej szczepionek niż osób zainteresowanych ich przyjęciem, historia się kończy, nie ma nic więcej. Zakładając, że szczepienie jest skuteczne – i tak jest".

"Żyjemy w prawdziwym świecie i istnieją niebezpieczeństwa. Dlatego nie ma życia bez ryzyka. Podobnie nie ma życia bez chorób, rób wszystko, co możesz, korzystaj z niesamowitego sukcesu nauki. Zaszczep się, a potem zaszczep się jeszcze raz. Wykorzenienie COVID-19 jest oczywiście niemożliwe. To sianie paniki to wstyd. Po prostu nie ma absolutnego bezpieczeństwa, nie ma życia bez ryzyka i niebezpieczeństwa zachorowania" – powiedział Milanović.

Czy prezydent Chorwacji może w ogóle zatrzymać program szczepień w kraju? W Chorwacji prezydent wybierany jest na pięć lat w wyborach powszechnych, a jego uprawnienia (w Chorwacji jest system parlamentarny) są ograniczone. Nie ma on uprawnień do podjęcia wiążącej decyzji o zakończeniu krajowego programu szczepień na COVID-19 - zauważa Reuters.

Prezydent Chorwacji: "Lepiej się zaszczepić, niż zachorować"

7 stycznia tego roku prezydent Milanović przyjął szczepionkę na COVID-19 firmy Pfizer i publicznie zachęcał innych do szczepienia się. "Zapraszam wszystkich, którzy chcą, ale także tych, którzy nie chcą i wahają się, aby się zaszczepili, wzięli tę lub którąkolwiek ze sprawdzonych szczepionek" - powiedział wtedy. "Lepiej się zaszczepić, niż zachorować" - dodał.

Również w ostatnim czasie prezydent Chorwacji zachęcał do szczepień. 15 sierpnia podczas wizyty w miejscowości Jelsa na wyspie Hvar ocenił, że "od roku żyjemy w anormalnych warunkach, na skraju wkroczenia w przestrzeń wolności człowieka, co wymaga zdecydowanych, jasnych i zrozumiałych uzasadnień" (cytaty za stroną stacji RTL). "Na razie trzymamy się, a to, co, jak widzę, jest najbardziej zagrożone, to zdrowie psychiczne ludzi. To przejdzie. Popieram ministra i popieram każdą rozsądną i wytrwałą politykę, która ma dobry cel. Więc zaszczep się, a to rozwiąże większość problemów" - dodał.

Natomiast 26 sierpnia apelował: "Zaszczep się, zaszczep się, zaszczep się, uwierz w naukę, bądź praktyczny, pomyśl o sobie" (cytat za portalem Net.hr).

A dwa dni później do zgromadzonych na otwarciu 40. imprezy turystycznej i kulinarnej w mieście Vrbovec mówił: "Przede wszystkim zadbaj o swoje zdrowie, a potem zaopiekujesz się innym. Pomyśl o sobie, zaszczep się, jeśli jeszcze nie jesteś. Jeśli nie, pomyśl jeszcze raz i zaszczep się, a jeśli nie, to dobrze jedz i baw się dobrze" (cytat za portalem index.hr).

Prawie 42 proc. populacji Chorwacji zaszczepiona, ale zainteresowanie szczepieniami spada

Statystyki o szczepieniu na COVID-19 w Chorwacji są dostępne na portalu Our World in Data. Dane z 27 września pokazują, że 41,6 proc. populacji Chorwacji (1,7 mln osób) była zaszczepiona wszystkimi dawkami szczepionki. 2,8 proc. (112,5 tys. osób) przyjęło tylko jedną dawkę dwudawkowej szczepionki.

W Chorwacji stosowane są trzy dwudawkowe preparaty od firm Moderna, AstraZeneca (po zmianie nazwy szczepionki: Vaxzevria) i Pfizer/BioNTech. Nic nie wskazuje na to, by program szczepień w tym kraju zakończono. Na rządowej stronie dostępne są statystyki o szczepieniu na COVID-19 w Chorwacji - są na bieżąco aktualizowane.

Statystyki o szczepieniu na COVID-19 w Chorwacji są aktualizowanetvn24 | koronavirus.hr

Z dostępnych danych wynika, że od połowy czerwca dzienna liczba szczepień na COVID-19 w Chorwacji zaczęła spadać. 15 czerwca wynosiła 35,5 tys.; 10 września było to 4,8 tys. - najmniej od 19 lutego.

Od drugiej połowy sierpnia średnia liczba dziennie podanych szczepionek waha się między 4 a 6 tys. na przykład 27 września było to 5,6 tys.

Średnia dzienna liczba podanych dawek szczepionki na COVID-19 w Chorwacji (31 grudnia 2020 - 27 września 2021) Our World in Data | ourworldindata.com

Autor: Gabriela Sieczkowska / Źródło: Konkret24; zdjęcie: Shutterstock / Facebook

Źródło zdjęcia głównego: Shutterstock

Pozostałe wiadomości

Wygląda jak lokalny serwis, ale nim nie jest. Zamiast informować, strona ta szerzy antymigrancki hejt. W rzekomej trosce o bezpieczeństwo mieszkańców karmi ich strachem. Promują ją politycy, a firmuje człowiek z komitetu poparcia Karola Nawrockiego. Portal Gazeta Zielonogórska to modelowe źródło dezinformacji niemedialnej. Na czym polega to zjawisko? 

Redakcja widmo i niewidzialni migranci. Kto gra strachem w Zielonej Górze

Redakcja widmo i niewidzialni migranci. Kto gra strachem w Zielonej Górze

Źródło:
TVN24+

Przed zapowiadanymi wielkimi opadami oczy wielu Polaków zwrócone są na największe zbiorniki przeciwpowodziowe w kraju. Zarządzający nimi zapewniają, że wszystkie mają zabezpieczone rezerwy. Porównaliśmy stan ich wypełnienia teraz oraz tuż przed powodzią we wrześniu 2024 roku. Eksperci tłumaczą, czy i jakie wnioski można z tego wyciągnąć.

Wypełnienie zbiorników retencyjnych teraz i przed powodzią 2024. Co nam to mówi

Wypełnienie zbiorników retencyjnych teraz i przed powodzią 2024. Co nam to mówi

Źródło:
Konkret24

Prawica rozpowszechnia przekaz o tysiącach "nielegalnych imigrantów" z Afryki, czy Bliskiego Wschodu zawróconych z Niemiec do Polski. Dane - także te najnowsze - pokazują coś zupełnie innego.

Kogo Niemcy zawracają do Polski? Jedna narodowość dominuje

Kogo Niemcy zawracają do Polski? Jedna narodowość dominuje

Źródło:
Konkret24

Politycy opozycji grzmią w mediach społecznościowych, że "ludzie Bodnara chcieli zapewnić sobie bezkarność". Jako dowód rozsyłają rzekomy zapis, który miał się znaleźć w ustawie przygotowywanej w Ministerstwie Sprawiedliwości. Resort już się do tego odniósł, a my wyjaśniamy, co dało początek tej narracji.

"Ustawa bezkarnościowa". Skąd się wziął wirtualny paragraf 

"Ustawa bezkarnościowa". Skąd się wziął wirtualny paragraf 

Źródło:
Konkret24

Zdjęcie wykonane nocą niedaleko granicy z Niemcami przez umieszczoną w lesie fotopułapkę wywołało oburzenie w sieci. Polityczka Konfederacji uznała bowiem, że kamera pokazała niemiecki patrol po polskiej stronie granicy. Wyjaśniamy, kogo naprawdę widać na fotografii.

Czy to "niemieccy żołnierze po polskiej stronie granicy"? Mamy odpowiedź

Czy to "niemieccy żołnierze po polskiej stronie granicy"? Mamy odpowiedź

Źródło:
Konkret24

Po głośnym pożarze budynku w podwarszawskich Ząbkach w mediach społecznościowych pojawiły się teorie, że jego przyczyną były panele fotowoltaiczne. Jako potwierdzenie tej tezy publikowano nawet zdjęcia satelitarne. Straż pożarna dementuje ten przekaz.

Pożar w Ząbkach. Fotowoltaika jako "podajnik ognia"? Nie wierzcie w to

Pożar w Ząbkach. Fotowoltaika jako "podajnik ognia"? Nie wierzcie w to

Źródło:
Konkret24

"Wszyscy powinni bić na alarm", "dlaczego zbiorniki retencyjne są pełne", "nie spuszczają wody"... - takie komentarze pojawiły się w sieci po informacjach o zbliżających się ulewach. Internauci alarmują, że zbiorniki retencyjne są już zapełnione, a Wody Polskie na to nie reagują. Przedsiębiorstwo zarządzające zbiornikami odpowiada, że "tworzący alternatywne teorie" internauci nie mają racji.

Zbiorniki retencyjne "pełne po brzegi"? Internauci alarmują, Wody Polskie odpowiadają

Zbiorniki retencyjne "pełne po brzegi"? Internauci alarmują, Wody Polskie odpowiadają

Źródło:
Konkret24

Internauci dyskutują, czy na nagraniu z płonącym samochodem, które krąży w sieci, rzeczywiście płonie auto elektryczne. Sprawdzamy, więc co o całym zajściu wiadomo.

"Płonie elektryk" w Koszalinie? Co to za auto

"Płonie elektryk" w Koszalinie? Co to za auto

Źródło:
Konkret24

Kolejne państwa strefy Schengen przywracają kontrole graniczne, dlatego coraz częściej można usłyszeć głosy o "końcu" czy nawet "zabiciu Schengen". Eksperci wymieniają jednak zaskakujące powody, dla których ich zdaniem strefa nie tylko przetrwa, ale będzie się rozszerzać.

Koniec strefy Schengen? "Składanie do grobu jest przedwczesne"

Koniec strefy Schengen? "Składanie do grobu jest przedwczesne"

Źródło:
TVN24+

Internauci, ale też poseł Marek Jakubiak oburzają się na zdjęcie polskiego policjanta, który na ramieniu ma naszywkę z flagą unijną. Wyjaśniamy, co to za naszywka.

"Europejska policja"? Co oznacza naszywka na mundurze

"Europejska policja"? Co oznacza naszywka na mundurze

Źródło:
Konkret24

Politycy opozycji utrzymują, że polski rząd nie przedstawia prawdziwych danych o liczbie migrantów "przerzucanych" z Niemiec do Polski, podczas gdy według władz niemieckich są to "duże liczby, tysiące w skali jednego miesiąca". Publikujemy więc najnowsze statystyki otrzymane z niemieckiej policji - nie potwierdzają takich twierdzeń.

Ilu migrantów odesłano do Polski? Nowe dane z Niemiec

Ilu migrantów odesłano do Polski? Nowe dane z Niemiec

Źródło:
Konkret24

Szef MSZ oferuje Karolowi Nawrockiemu "możliwość zbriefowania" go, jeśli chodzi o politykę zagraniczną rządu. W odpowiedzi przyszły rzecznik kancelarii prezydenta poucza, co należy do prerogatyw głowy państwa. Tak więc w nowej politycznej rzeczywistości wróci stary spór, a konstytucja się przecież nie zmieniła. Wyjaśniamy.

"Gest kurtuazji" kontra "rząd ma obowiązek". Nowy prezydent, stary spór

"Gest kurtuazji" kontra "rząd ma obowiązek". Nowy prezydent, stary spór

Źródło:
Konkret24

W kancelarii prezydenta Nawrockiego ma pozostać przynajmniej jeden minister z czasów obecnego prezydenta. A reszta? I co się stanie obecnymi doradcami Andrzeja Dudy? Wyjaśniamy.

Ministrowie i doradcy Andrzeja Dudy. Jaki ich los po 6 sierpnia?

Ministrowie i doradcy Andrzeja Dudy. Jaki ich los po 6 sierpnia?

Źródło:
Konkret24

Poszukujący Tadeusza Dudy policjanci jakoby nawet nie potrafią nosić broni, a sam poszukiwany rzekomo zamieszcza w sieci nagranie obozowiska; na dodatek miał też sfilmować policyjny śmigłowiec, a nagranie zamieścił w sieci. Akcja w okolicach Limanowej stała się pretekstem do drwienia z policjantów biorących w niej udział lub zwiększania zasięgów i popularności w sieci. Pokazujemy przykłady krążących wokół niej fake newsów.

"Vlogi Tadeusza Dudy" i zdjęcie policjantki. Fałszywki o obławie w Starej Wsi

"Vlogi Tadeusza Dudy" i zdjęcie policjantki. Fałszywki o obławie w Starej Wsi

Źródło:
Konkret24

Ministra funduszy i polityki regionalnej Katarzyna Pełczyńska-Nałęcz, stwierdziła, że dla jej partii istotna jest objęcie funkcji wicepremiera w planowanej rekonstrukcji rządu, bo "wicepremier może więcej niż minister". A co na to akty prawne?

Pełczyńska-Nałęcz: "wicepremier może więcej niż minister". Ekspert: "nieco ryzykowne stwierdzenie"

Pełczyńska-Nałęcz: "wicepremier może więcej niż minister". Ekspert: "nieco ryzykowne stwierdzenie"

Źródło:
Konkret24

Komentując "patrole obywatelskie" na granicy polsko-niemieckiej, politycy opozycji mówią po raz kolejny o "tysiącach migrantów przerzucanych przez Niemców". Dane o rzeczywistych przekazaniach są jednak dużo niższe. Wyjaśniamy.

"Kilka tysięcy nielegalnych migrantów dziennie" z Niemiec? Dane pokazują coś innego

"Kilka tysięcy nielegalnych migrantów dziennie" z Niemiec? Dane pokazują coś innego

Źródło:
Konkret24

Mateusz Morawiecki zamieścił wykres, który miał pokazywać, jak bardzo za rządów PiS rosły dochody budżetu państwa, gdy podczas rządów PO-PSL i obecnej koalicji wzrosty nie są tak znaczące. Ekonomiści tłumaczą, co były premier pomija.

Mateusz Morawiecki o dochodach państwa. Jak wprowadza w błąd

Mateusz Morawiecki o dochodach państwa. Jak wprowadza w błąd

Źródło:
Konkret24

Po tragedii w Starej Wsi, podczas policyjnej obławy pojawiło się zdjęcie, które ma pokazywać ulicę przed domem, gdzie dokonano zbrodni. Jest rozpowszechniane z twierdzeniem, że podejrzany Tadeusz Duda uciekł stamtąd na motocyklu. Oba przekazy są nieprawdziwe.

"Tak wygląda ulica", morderca na motocyklu? Nic tu się nie zgadza

"Tak wygląda ulica", morderca na motocyklu? Nic tu się nie zgadza

Źródło:
Konkret24

W sieci pojawił się fragment kodu, który ma świadczyć o tym, że tak zwana aplikacja Mateckiego miała być podłączona do serwerów PKW. Nieznających się na programowaniu może wprowadzać w błąd. Tłumaczymy.

"Aplikacja Mateckiego" podpięta pod PKW? Fałszywy "niezbity dowód"

"Aplikacja Mateckiego" podpięta pod PKW? Fałszywy "niezbity dowód"

Źródło:
Konkret24

Nagranie z kilkudziesięcioma bocianimi gniazdami na słupie wysokiego napięcia przyciągnęło uwagę tysięcy internautów. Jedni twierdzą, że to Polska, inni wskazują na zagranicę. Sprawdziliśmy, co wiadomo o tym materiale.

"Blokowisko bocianów" w Polsce? Sprawdzamy popularne nagranie

"Blokowisko bocianów" w Polsce? Sprawdzamy popularne nagranie

Źródło:
Konkret24

Były wicepremier Jacek Sasin pytał w wywiadzie radiowym, gdzie są pieniądze z Krajowego Planu Odbudowy i czy "ktoś odczuł jakąś poprawę z tego względu". Pokazujemy więc, na co do tej pory przeznaczono te środki: od pracowni AI, przez żłobki, po oczyszczalnie ścieków i modernizacje linii kolejowych.

Sasin: gdzie są mityczne pieniądze z KPO? Odpowiadamy

Sasin: gdzie są mityczne pieniądze z KPO? Odpowiadamy

Źródło:
Konkret24

Mimo zawieszenia przyjmowania wniosków o azyl na granicy polsko-białoruskiej, polskie służby wciąż przyjmują ich ponad tysiąc miesięcznie. Internauci komentują, że "Donald Tusk okłamał Polaków", bo "granica jest nieszczelna". Wyjaśniamy, dlaczego te dane o tym nie świadczą.

Wnioski o azyl w Polsce mimo zawieszenia. Kto i gdzie je składa

Wnioski o azyl w Polsce mimo zawieszenia. Kto i gdzie je składa

Źródło:
Konkret24

Politycy opozycji i internauci komentują, że wyborcy masowo wysyłali do Sądu Najwyższego protesty wyborcze według wzoru przygotowanego przez posła Romana Giertycha i z jego numerem PESEL. Pierwszy Prezes Sądu Najwyższego Małgorzata Manowska dolała oliwy do ognia, mówiąc, że takich protestów jest kilka tysięcy. Inne zdanie ma jednak rzecznik prasowy instytucji. Wyjaśniamy, co wiemy.

"Giertychówki", PESEL posła i dwugłos w Sądzie Najwyższym. Co wiemy

"Giertychówki", PESEL posła i dwugłos w Sądzie Najwyższym. Co wiemy

Źródło:
Konkret24

Prokurator generalny Adam Bodnar wnioskuje o ponowne przeliczenie głosów z niemal 1,5 tysiąca komisji wyborczych, bowiem w kilkunastu przypadkach, w których przeliczono już głosy, wykazano nieprawidłowości. Monitorujemy na bieżąco, w jakich komisjach sprawdzono jeszcze raz oddane głosy i z jakim wynikiem, oraz stan prokuratorskich śledztw.

Komisje, w których przeliczono ponownie głosy. Ile miał Trzaskowski, ile Nawrocki

Komisje, w których przeliczono ponownie głosy. Ile miał Trzaskowski, ile Nawrocki

Źródło:
Konkret24

Rzecznik rządu Adam Szłapka jako sukces koalicji rządzącej wymienił wzrost punktualności pociągów do niemal 95 procent. Sprawdziliśmy więc dane.

Rzecznik rządu o punktualności pociągów. Dane nie potwierdzają

Rzecznik rządu o punktualności pociągów. Dane nie potwierdzają

Źródło:
Konkret24

Internauci z rozbawieniem komentują materiał pochodzący rzekomo z rosyjskiej telewizji. Przedstawia on reportera, który zachwala nowo wybudowaną drogę w Woroneżu, ale asfalt okazuje się być tylko ogromnym kawałkiem tkaniny. "Propaganda sukcesu" - podsumowują. Tyle że nagranie nie jest autentyczne.

Reporter mówi, asfalt "się podnosi"? Nie, to nie Rosja

Reporter mówi, asfalt "się podnosi"? Nie, to nie Rosja

Źródło:
Konkret24