PRAWDA

Tak, film z kobietą ćwiczącą przy muzyce podczas przewrotu wojskowego w Mjanmie jest prawdziwy


Czy wideo z kobietą ćwiczącą do muzyki na tle kolumny samochodów wojskowych jest prawdziwe? Miliony internautów na świecie zadawało sobie to pytanie, oglądając nagranie z Mjanmy, które stało się viralem. Wyjaśniamy okoliczności jego powstania.

Pokazujemy, co jest prawdą, a co fałszem
Weryfikujemy fake newsy, sprawdzamy dane, analizujemy informacje z sieci

Młoda kobieta w stroju sportowym stoi na tle wielkiej, opustoszałej ulicy - po czym zaczyna ćwiczyć w rytm elektronicznej muzyki. W tle pojawia się kolumna samochodów wojskowych zmierzających w stronę parlamentu Mjanmy, by dokonać przewrotu wojskowego. To nagranie wideo zamieszczone 1 lutego na Facebooku z wpisem w języku birmańskim wydało się wielu internautom tak absurdalne, że aż nierzeczywiste.

Dlatego część użytkowników mediów społecznościowych pisało, że film jest fejkiem. Jednak to naprawdę się wydarzyło.

prawda

W poniedziałek 1 lutego armia Mjanmy dokonała puczu i poinformowała o przejęciu władzy w kraju na rok. Aung San Suu Kyi, liderka rządzącej w Mjanmie Narodowej Ligi dla Demokracji (NLD), została aresztowana przez siły zbrojne. "Działania, które podejmuje armia, mają na celu przywrócenie w kraju dyktatury" - napisano w oświadczeniu opublikowanym na jej profilu w mediach społecznościowych. Rzecznik NLD podał, że zatrzymani zostali także inni czołowi politycy tej partii. Na ulicach stolicy kraju, Naypyidaw, pojawiły się wojskowe patrole. Armia ogłosiła stan wyjątkowy.

Na filmie z ćwiczącą kobietą widać kolumnę pojazdów zmierzających w kierunku oddalonego od ronda o trzy kilometry parlamentu Mjanmy. Wideo szybko stało się viralem. Udostępniane przez miliony użytkowników, zyskało olbrzymią popularność na całym świecie. Tylko na profilu autorki na Facebooku wideo polubiło 64 tys. internautów, 20 tys. udostępniło je.

"Jej cień podejrzanie się ucina"

Pojawienie się nagrania z ćwiczącą na tle wojskowych wozów kobietą w dniu dokonania puczu komentowali także polscy internauci. "To prawdopodobnie najlepsza relacja z przewrotu wojskowego w historii" - stwierdził w Instastories dziennikarz Paweł Pieniążek.

"Innego końca świata nie będzie" - napisała na Twitterze dziennikarka Estera Flieger. "Słyszeliście o zamachu stanu w Birmie? Ta Pani dowiedziała się z pewnym opóźnieniem choć odbywał się na jej oczach" - zauważył dziennikarz Sławomir Wikariak.

W komentarzach jeden z internautów zastanawiał się jednak, czy wideo nie jest przerobione. "Jej cień podejrzanie się ucina. Nie jestem specjalistą, ale czy ćwiczenie nie jest nagrane na green screenie, a scenę z zamachu ktoś podstawił w tle"? - zapytał. "Tam za nią są chyba jakieś schody i dlatego urywa cień. Próbowałem zrobić printscreena i widać, że cień pojawia się na tym białym obiekcie" - odpowiedział inny.

Wątek rzekomo znikającego cienia i green screenu pojawiał się w wypowiedziach wielu użytkowników. Dominował także w zagranicznych komentarzach.

Ćwiczy tam od prawie roku

Wbrew wątpliwościom internautów niewiele wskazuje na to, że wideo zostało zmontowane. Z informacji zamieszczonych w opisie konta na Facebooku wynika, że autorka filmu Khing Hnin Wai jest nauczycielką wychowania fizycznego zatrudnioną przez Ministerstwo Edukacji. Oryginalny wpis był wielokrotnie edytowany. W pierwszej wersji kobieta nie odnosi się do sytuacji za jej plecami. W kolejnych wersjach wpisu - już tak.

Wieczorem 1 lutego kobieta zamieściła na Facebooku drugi post, w którym wyjaśniła, że w tym samym miejscu ćwiczy od 11 miesięcy. Opublikowała też inne podobne nagrania z tego samego miejsca.

Lokalizację zdarzenia potwierdził dziennikarz serwisu Bellingcat Aric Toler - poinformował portal BuzzFeedNews. Toler zamieścił na Twitterze zdjęcia Map Google z ronda Royal Lotus w stolicy Mjanmy Naypyidaw. Potwierdzają, że nagranie tam powstało.

Konkret24 skontaktował się z Khing Hnin Wai, która potwierdziła nam, że to jej nagranie. Nie zgodziła się jednak na publikację filmu na naszej witrynie - w każdym razie nie w najbliższych dniach. Nie chce też teraz wypowiadać się dla mediów.

Autor: Krzysztof Jabłonowski / Źródło: Konkret24, BuzzFeedNews, Tvn24.pl, PAP; zdjęcie: MAUNG LONGLAN/EPA/PAP/Facebook/Khing Hnin Wai

Pozostałe wiadomości

Osoby wypłacające pieniądze na poczcie, nawet stosunkowo niewielkie sumy, rzekomo muszą wypełniać deklaracje do urzędu skarbowego i określić przeznaczenie pieniędzy - piszą internauci w mediach społecznościowych. To nieprawda, nie ma takiego obowiązku.

Deklaracja do skarbówki przy wypłacie na poczcie? "Muszę kategorycznie zaprzeczyć"

Deklaracja do skarbówki przy wypłacie na poczcie? "Muszę kategorycznie zaprzeczyć"

Źródło:
Konkret24

"To takie ohydne", "to absolutnie nie pomaga zdławić tej historii" - to reakcje internautów na informację, że amerykańska agencja Associated Press usunęła ze swojej strony tekst na temat J.D. Vance'a. Był to fact-check dementujący pewną plotkę o kandydacie na republikańskiego wiceprezydenta. Skąd się wzięła? Wyjaśniamy.

Agencja AP usunęła tekst na temat J.D. Vance'a. O co chodzi

Agencja AP usunęła tekst na temat J.D. Vance'a. O co chodzi

Źródło:
Konkret24

"W tym tygodniu w Niemczech zakazana została litera C" - wpis z takim komunikatem niesie się w polskiej sieci. I wprowadza w błąd. Bo wcale nie chodzi o literę. Wyjaśniamy.

W Niemczech "zakazano litery C"? O jaki symbol chodzi

W Niemczech "zakazano litery C"? O jaki symbol chodzi

Źródło:
Konkret24

Aktorzy Mel Gibson i Mark Wahlberg oraz przedsiębiorca Elon Musk razem rzekomo mają stworzyć filmową inicjatywę antylewicową w ramach walki ze zjawiskiem woke - twierdzą użytkownicy mediów społecznościowych. Musk ma w to zainwestować miliard dolarów. Nie jest to jednak prawda. 

Musk, Gibson i Wahlberg zakładają studio filmowe antywoke? Aktorzy tłumaczą

Musk, Gibson i Wahlberg zakładają studio filmowe antywoke? Aktorzy tłumaczą

Źródło:
Konkret24

Według rozpowszechnianego w sieci przekazu prezydent Wołodymyr Zełenski potwierdził, że Polska przekaże Ukrainie swoje myśliwce F-16. To jednak przekłamanie wynikające z błędnej interpretacji posta prezydenta Ukrainy. Tłumaczymy, jak powstało.

Chcą "oddać Ukrainie nasze F-16"? Wyjaśniamy, skąd ten przekaz

Chcą "oddać Ukrainie nasze F-16"? Wyjaśniamy, skąd ten przekaz

Źródło:
Konkret24

Kilka dni po zamachu na Donalda Trumpa w sieci - także polskiej - zaczął krążyć przekaz, że w Stanach Zjednoczonych powstaje "armia weteranów". Mają oni "tłumić ewentualne niepokoje społeczne i zamieszki". Jako dowód rozpowszechniane jest wideo pokazujące rzekomą "armię". Tylko że przekaz jest fake newsem.

Po zamachu na Trumpa "formują armię weteranów"? Kogo widać na tym filmie

Po zamachu na Trumpa "formują armię weteranów"? Kogo widać na tym filmie

Źródło:
Konkret24

"Religia", "kolejna ideologia" - tak poseł PiS Piotr Kaleta przedstawiał problem dziury ozonowej. Sugerował, że został on wymyślony, a na dowód pytał ironicznie: "co się z nią stało?". Otóż dziura wciąż jest.

Poseł Kaleta: "co się stało z dziurą ozonową"? Odpowiadamy

Poseł Kaleta: "co się stało z dziurą ozonową"? Odpowiadamy

Źródło:
Konkret24

"Ale dać Polakowi to rozdawnictwo", "złodziejstwo" - to reakcje internautów na przekaz w sieci, jakoby "przeciętna ukraińska rodzina" miała dostawać 10 tysięcy złotych miesięcznie w ramach różnego rodzaju świadczeń. To fake news stworzony poprzez manipulację danymi.

10 tysięcy złotych miesięcznie dostaje "przeciętna ukraińska rodzina"? To manipulacja

10 tysięcy złotych miesięcznie dostaje "przeciętna ukraińska rodzina"? To manipulacja

Źródło:
Konkret24

"Brawo uśmiechnięta Polska", "Tusk przysłany przez Niemców wykończy Polskę" - piszą internauci, komentując upadłość Browaru Kościerzyna. Tylko że historia ta działa się za poprzedniego rządu. Wyjaśniamy.

Browar Kościerzyna upadł "po pół roku rządów Tuska"? Co to za historia

Browar Kościerzyna upadł "po pół roku rządów Tuska"? Co to za historia

Źródło:
Konkret24

Prokremlowska dezinformacja nie ustaje w podważaniu faktu, że Rosja stoi za zbombardowaniem szpitala dziecięcego w Kijowie. Wykorzystuje do tego stosowaną od początku wojny metodę: fałszywy fact-checking. Kolejną jego odsłoną jest nagranie, które ma być dowodem, że to Ukraińcy zainscenizowali sceny z lekarzem na gruzach szpitala.

"Koszmarny show" i sztuczna krew. Znowu fałszywy fact-checking

"Koszmarny show" i sztuczna krew. Znowu fałszywy fact-checking

Źródło:
Konkret24

Zdaniem Prawa i Sprawiedliwości po zmianie rządu nowe kierownictwo resortu obrony "zmarnowało szanse", które stworzyły podpisane przez ministra Mariusza Błaszczaka umowy na dostawy uzbrojenia. Z odpowiedzi MON dla Konkret24 wynika jednak, że tak nie jest. Każda z tych umów jest kontynuowana.

PiS pyta MON: "co z pięcioma umowami zbrojeniowymi"? Mamy odpowiedź

PiS pyta MON: "co z pięcioma umowami zbrojeniowymi"? Mamy odpowiedź

Źródło:
Konkret24

Według rozpowszechnianego w mediach społecznościowych przekazu w dwóch amerykańskich stanach Joe Biden otrzymał nominację i nie można już go skreślić z listy kandydatów na prezydenta. Tłumaczymy, że tak nie jest i dlaczego.

Nevada i Wisconsin: tam Bidena nie można już zmienić? Wyjaśniamy

Nevada i Wisconsin: tam Bidena nie można już zmienić? Wyjaśniamy

Źródło:
Konkret24

Według polityków Konfederacji przyjęta przez Parlament Europejski rezolucja zmusza Polskę i pozostałe państwa unijne do wspierania Ukrainy w wysokości co najmniej 0,25 proc. PKB rocznie. Ale rezolucja nie ma mocy prawnej i jest jedynie "formą pewnej woli politycznej". Wyjaśniamy.

Konfederacja: europarlament zmusza Polskę "do stałego finansowania Ukrainy". Nie zmusza

Konfederacja: europarlament zmusza Polskę "do stałego finansowania Ukrainy". Nie zmusza

Źródło:
Konkret24

"Za pieniądze podatników Mastalerek zakleił sobie ucho?" - ironizują internauci, komentując fotografię, na której widać szefa gabinetu prezydenta z opatrunkiem na uchu. W domyśle jest przekaz, że Marcin Mastalerek, goszcząc na konwencji republikanów w USA, w ten sposób pokazał solidarność z Donaldem Trumpem.

Mastalerek na konwencji w USA "zakleił sobie ucho"? Skąd to zdjęcie

Mastalerek na konwencji w USA "zakleił sobie ucho"? Skąd to zdjęcie

Źródło:
Konkret24

Na krążącym w mediach społecznościowych zdjęciu grupa kilkuletnich dzieci oraz ich nauczycielki stoją roześmiani na tle napisu "Kochamy Tuska". Internauci się oburzają, piszą o indoktrynacji dzieci w szkołach, porównują Polskę do Korei Północnej. Ale zdjęcie nie jest prawdziwe.

"Przedszkole na Jagodnie"? Te osoby nie istnieją, napis też

"Przedszkole na Jagodnie"? Te osoby nie istnieją, napis też

Źródło:
Konkret24

Niedługo po pożarze jednej z najpiękniejszych katedr na świecie w mediach społecznościowych zaczęła krążyć mapa Francji mająca przedstawiać, ile jest tam rzekomo "podpalonych, sprofanowanych, zdemolowanych" kościołów. Tylko że opis tej mapy wprowadza w błąd, a ona sama nie jest aktualna.

"Podpalone, sprofanowane, zdemolowane" kościoły? Ta mapa pokazuje co innego

"Podpalone, sprofanowane, zdemolowane" kościoły? Ta mapa pokazuje co innego

Źródło:
Konkret24

13 milionów, 20 milionów, a nawet 22 miliony złotych mieli rzekomo już otrzymać w ramach premii ministrowie i wiceministrowie obecnego rządu - taki przekaz rozsyłany jest w mediach społecznościowych. Powstał po artykule jednego z dzienników, którego informacje zostały jednak przeinaczone.

22 miliony złotych nagród dla ministrów i wiceministrów? Nie, "nie otrzymywali"

22 miliony złotych nagród dla ministrów i wiceministrów? Nie, "nie otrzymywali"

Źródło:
Konkret24

Według rozsyłanego w sieci przekazu dzięki liberalnemu prawo aborcyjnemu w Czechach przyrost naturalny jest dużo wyższy niż w Polsce. Jednak pomieszano różne dane i wskaźniki. A wiązanie prawa aborcyjnego z przyrostem naturalnym lub współczynnikiem dzietności jest błędem. Wyjaśniamy.

Prawo do aborcji a przyrost naturalny w Polsce i Czechach. Co się tu nie zgadza

Prawo do aborcji a przyrost naturalny w Polsce i Czechach. Co się tu nie zgadza

Źródło:
Konkret24

Politycy Konfederacji zarzucają premierowi złamanie konstytucji i domagają się postawienia Donalda Tuska przed Trybunałem Stanu. Chodzi o podpisanie porozumienia między Polską a Ukrainą. Konstytucjonaliści, z którymi konsultował się Konkret24, w większości nie dostrzegają w tym przypadku złamania prawa - choć mają uwagi.

Umowa rządowa czy międzynarodowa? Eksperci oceniają, co podpisał Tusk z Zełenskim

Umowa rządowa czy międzynarodowa? Eksperci oceniają, co podpisał Tusk z Zełenskim

Źródło:
Konkret24

"Muzeum Narodowe rozprawiło się również z Maryją", "zamiarem tej władzy jest usunięcie nie tylko krzyży" - piszą oburzeni internauci, komentując informację, jakoby z obrazu Jana Matejki wymazano postać Matki Boskiej. W tym rozpowszechnianym między innymi przez Roberta Bąkiewicza fake newsie nie zgadza się nic - z wyjątkiem nazwy muzeum.

Bąkiewicz: z obrazu Matejki usunięto Matkę Boską. To nieprawda

Bąkiewicz: z obrazu Matejki usunięto Matkę Boską. To nieprawda

Źródło:
Konkret24

Po wizycie niemieckiego kanclerza Olafa Scholza w Warszawie wrócił temat reparacji wojennych. Jednak w trwającej debacie publicznej politycy raz mówią o "reparacjach", innym razem o "odszkodowaniach". Oba terminy oznaczają jednak inne pieniądze i dla kogo innego. Wyjaśniamy.

Polska i Niemcy: reparacje vs odszkodowania. Co mylą politycy

Polska i Niemcy: reparacje vs odszkodowania. Co mylą politycy

Źródło:
Konkret24