"Pandemia skończyła się zwykłą grypą. Przepraszamy za zamieszanie". Sprawdziliśmy, czy szef WHO tak powiedział

"Ponad 200 tys nadmiarowych zgonów! Pół miliona zamkniętych biznesów! Dzieci zamknięte w domach na nauczaniu zdalnym! Tresura społeczeństwa! Nielegalny lockdown!" - 13 maja wyliczał na Twitterze Włodzimierz Skalik, wiceprezes partii Konfederacja Korony Polskiej (KKP, pisownia wszystkich postów oryginalna). Do tweeta załączył zrzut ekranu - to fragment artykułu z końca kwietnia, z portalu Fronda.pl. "Szef WHO: Pandemia skończyła się zwykłą grypą. Przepraszamy za zamieszanie" - czytamy w tytule. Do tekstu dołączono zdjęcie Tedrosa Adhanoma Ghebreyesusa, dyrektora generalnego Światowej Organizacji Zdrowia (WHO).

Wpis Skalika wyświetlono prawie 24 tys. razy, polubiło go ponad 500 użytkowników, a ponad 100 udostępniło. Wzbudził on też dyskusję wśród internautów. "Zbrodnia przeciwko ludzkości!"; "Kula w łeb bez procesu!"; "Gdzie jest rząd bo na ich miejscu wystawiłbym fakturę WHO za pandemie"; "Nie wspominając o ludziach którzy do tej pory umierają nagle z niewyjaśnionych przyczyn po ich preparacie"; "Może kiedyś to szambo wypłynie prosto od pfizera" - komentowali niektórzy.

Część komentujących uważała, że tweet Skalika wprowadza w błąd. "Bycie konfederatą wymaga bycia odpornym na wyłapywanie fejków?"; "Kolejny który czyta tylko nagłówki w szurskich portalach..."; "Czytałeś artykuł? Szef WHO nic takiego nie powiedział. To są bzdety redaktora. W artykule są zupełnie inne wypowiedzi przytoczone. Jesteś jak leming, co wszystko łyka. Takie są szury. Uwierzą w każde kłamstwo"; "Polecam zapoznać się z wypowiedzią szefa WHO, wcale tak nie powiedział" - pisali w odpowiedzi na popularny wpis.

Sprawdziliśmy więc, kto ma rację.

Artykuł z Fronda.pl, do którego odnosił się Skalik, złożony jest głównie z cytatów szefa WHO i omówienia jego słów, opiera się na materiale Polskiej Agencji Prasowej (PAP) z 27 kwietnia. W leadzie anonimowy autor przekonuje, że "Covid-19 wkrótce oficjalnie zostanie zrównany z grypą".

W leadzie tekstu czytamy również, że szef WHO "zapowiedział wczoraj publikację przewodnika dla rządów, który ma pomóc im w zarządzaniu walką z chorobą po ogłoszeniu końca pandemii". Pod koniec materiału autor ponownie wraca do tego wątku, tym razem jednak twierdzi, że Ghebreyesus zapowiedział publikację przewodnika WHO "dla rządów wszystkich państw na świecie, który pomoże w przejściu od reagowania kryzysowego do długoterminowego zarządzania Covid-19".

Jak sprawdziliśmy, PAP i następnie Fronda.pl opisywały słowa szefa WHO, które wygłosił na konferencji prasowej 26 kwietnia 2023 roku. Zapis wideo wydarzenia jest dostępny na oficjalnym kanale WHO w serwisie YouTube, a transkrypcję opublikowano na stronie organizacji.

Na tej konferencji szef WHO nie powiedział jednak, że "pandemia skończyła się zwykłą grypą", nie przeprosił też "za zamieszanie", jak sugerował tytuł artykułu na Fronda.pl. Nie dotarliśmy do innych wiarygodnych źródeł informacji, które potwierdzałyby, że Ghebreyesus kiedykolwiek powiedział takie lub podobne słowa.

Jak można sprawdzić w zapisie konferencji, dyrektor generalny WHO poinformował, że "w przyszłym tygodniu opublikujemy nasz czwarty SPRP (strategiczny plan gotowości i reagowania - red.), który ma pomóc poszczególnym państwom przez najbliższe dwa lata dokonać przejścia od reakcji kryzysowej do długoterminowego, zrównoważonego zarządzania COVID-19". 

3 maja 2023 roku na stronie WHO opublikowano zaktualizowany strategiczny plan gotowości i reagowania na COVID-19 na lata 2023–2025. Przedstawiona w dokumencie strategia "ma na celu wspieranie krajów, które pracują nad przejściem od krytycznych działań w zakresie reagowania kryzysowego do długoterminowego zrównoważonego zapobiegania chorobom COVID-19, ich kontroli i zarządzania nimi" - czytamy na stronie WHO.

Portal Demagog.pl. przeanalizował treść artykułu z Fronda.pl. Jego redakcja oceniła, że przedstawia fałszywe informacje o pandemii COVID-19 i WHO.

Nie jest prawdą, że pandemia COVID-19, która rozpoczęła się w marcu 2020 roku, zakończyła się "zwykłą grypą". Te dwie choroby - mimo pewnych podobieństw w przebiegu - wywołują dwa różne patogeny: COVID-19 wirus SARS-CoV-2, a grypę wirusy grypy typu A i B. Wyjaśniały to już redakcje fact-checkingowe - m.in. Reuters w 2020 roku i Full Fact w marcu 2023.

Naukowcy od początku pandemii przewidywali, że COVID-19 prawdopodobnie stanie się sezonową infekcją tak jak grypa. W marcu 2023 roku WHO poinformowała, że "pandemia COVID-19 może ustabilizować się w tym roku do punktu, w którym będzie stanowić zagrożenie podobne do grypy" (pogrubienie od redakcji).