Czy omikron skłonił Polaków do szczepień? W których grupach wiekowych najbardziej? Analiza


Ani natężenie czwartej fali pandemii, ani pojawienie się wariantu omikron nie spowodowały, że Polacy masowo ruszyli się szczepić na COVID-19. Statystyki z ostatnich tygodni pokazują, że chętnych przybywało - ale powoli. Najwięcej zaszczepiło się nastolatków i osób z grup wiekowych aktywnych zawodowo.

Pokazujemy, co jest prawdą, a co fałszem
Weryfikujemy fake newsy, sprawdzamy dane, analizujemy informacje z sieci

Zaszczepić się - to najlepsza ochrona przed ciężkim COVID-19, powikłaniami tej choroby i zgonem. Konsekwentnie powtarzają to lekarze, wirusolodzy, eksperci zdrowia publicznego. Przywołują statystyki hospitalizacji i zgonów w grupach zaszczepionych i niezaszczepionych, które dowodzą skuteczności szczepień. Opublikowana w Konkret24 analiza danych resortu zdrowia to potwierdza. Apele ekspertów o szczepienie się wzmagały się szczególnie z narastaniem w Polsce czwartej fali pandemii, której śmiertelność była wysoka. Od połowy listopada 2021 roku wzrosty zakażeń były już duże, a 28 listopada średnia siedmiodniowa liczba zakażeń przekroczyła 23 tys. A potem w grudniu, gdy fala zdawała się opadać, pojawił się nowy, szybko rozprzestrzeniający się wariant SARS-CoV-2 omikronu - i krzywa zakażeń dynamicznie wzrosła.

"Wszyscy będziemy mieli z tym wirusem kontakt gdzieś do połowy marca" - mówił 23 stycznia w TVN24 prof. Tomasz Wąsik, kierownik Katedry i Zakładu Mikrobiologii i Wirusologii ze Śląskiego Uniwersytetu Medycznego. "Od nas zależy w dużej mierze, jakie będą tego konsekwencje: jeśli jesteśmy wyszczepieni trzecią dawką, to przed omikronem, przed hospitalizacją jesteśmy chronieni w dziewięćdziesięciu procentach" - podkreślił.

Profesor Wąsik: omikron jest potwornie zakaźny
Profesor Wąsik: omikron jest potwornie zakaźnytvn24

Czy rosnąca czwarta fala i nowy wariant wirusa skłoniły Polaków, którzy się dotychczas nie zaszczepili na COVID-19, by zgłosić się po szczepionkę? Jak pokazują dane, w ostatnich tygodniach liczba wykonywanych szczepień konsekwentnie się zwiększała - lecz radykalnego wzrostu nie było.

Natężenie pandemii nie wywołało masowego zrywu do szczepień

Rządowy portal gov.pl publikuje statystyki o liczbie wykonywanych szczepień i osób zaszczepionych. Również zbiorcze dane o liczbie podanych dawek - pierwszych, drugich i przypominających - w podziale na grupy wiekowe. Te dane opracowują aktywiści zajmujący się analizą pandemii. Na potrzeby tekstu skorzystaliśmy z bazy danych Andrzeja Wisłockiego i Michała Rogalskiego.

Na poniższym wykresie pokazujemy, jak od początku wzrostu czwartej fali przybywało Polaków zaszczepionych wszystkimi wymaganymi dawkami (w tym jednodawkowym preparatem Johnson & Johnson) oraz osób, które przyjęły dawkę przypominającą. Biorąc pod uwagę pełne dwa miesiące - od 16 listopada do 16 stycznia - w kraju przybyło 1,28 mln w pełni zaszczepionych (z 20,16 do 21,44 mln) - w populacji wszystkich uprawnionych do szczepienia daje to wzrost zaledwie o 3,75 punktu procentowego. Dla porównania: od 16 września do 16 listopada przybyło 0,99 mln w pełni zaszczepionych, czyli niewiele mniej niż potem, gdy czwarta fala była już groźna i pojawił się omikron.

Do 16 stycznia wszystkie wymagane dawki przyjęło 62,84 proc. Polaków uprawnionych do szczepienia. W pełni zaszczepione było 56 proc. populacji.

Dynamika szczepień przeciw COVID-19 w Polsce
Dynamika szczepień przeciw COVID-19 w PolsceDynamika szczepień przeciw COVID-19 w PolsceKonkret24 | Ministerstwo Zdrowia/baza danych A. Wisłockiego i M. Rogalskiego

Od połowy listopada do 26 stycznia liczba w pełni zaszczepionych rosła raczej jednostajnie. Podobnie było z przyrostem tych, którzy decydowali się dopiero na pierwszą dawkę: w omawianym okresie przybyło ich z 20,49 do 22,04 mln. Tak więc fala zakażeń i zgonów oraz pojawienie się omikronu nie spowodowały gwałtownego wzrostu zainteresowania szczepieniami.

Zauważalnie przybywało szczepionych dawką przypominającą. Tylko że nie jest to jedynie skutek rozwoju pandemii - po prostu dawką przypominającą szczepi się w Polsce dopiero od 5 października 2021 roku, stąd na jej przyjęcie w listopadzie i grudniu decydowali się ci już wcześniej przekonani do szczepień. Od 16 listopada do 26 stycznia przybyło 7,3 mln zaszczepionych trzecią dawką.

Najchętniej szczepili się aktywni zawodowo

Przyjrzeliśmy się danym o dynamice szczepień w podziale na grupy wiekowe. W najmłodszej - 12-17 lat - zwraca uwagę więcej wykonywanych szczepień od połowy grudnia, czyli od pojawienia się pierwszego przypadku omikronu w Polsce. W kolejnej grupie - 18-30 lat - widać wzrost zainteresowania trzecią dawką od drugiego tygodnia stycznia.

Dynamika szczepień w grupach wiekowych
Dynamika szczepień w grupach wiekowychDynamika szczepień w grupach wiekowychKonkret24 | Ministerstwo Zdrowia/baza danych A. Wisłockiego i M. Rogalskiego

Liczbowo najwięcej zaszczepionych w analizowanym okresie przybyło w grupie 61-70 lat: o 2,5 mln.

Kolejne pod tym względem są grupy: 41-50 lat i 51-60 lat - wzrost o 1,7 mln oraz 31-40 lat - wzrost o 1,4 mln. Polacy w tym wieku od pierwszych dni grudnia coraz częściej przyjmowali szczepionkę.

Przy czym autorzy bazy danych zwracają uwagę, że może być niepełna z racji słabości w raportowaniu przez resort zdrowia (np. nie wiadomo, w grupie 12-17 lat nie ma też danych również młodszych roczników).

ECDC: Starsze roczniki chętnie przyjmowały dawkę przypominającą

Więcej pokazują dane o odsetku w pełni zaszczepionych publikowane przez Europejskie Centrum do spraw Zapobiegania i Kontroli Chorób (ECDC). Między 45. tygodniem 2021 roku (8-14 listopada), a trzecim tygodniem 2022 roku (17-23 stycznia) najwięcej w pełni zaszczepionych przybyło w najmłodszych rocznikach - z tym że trzeba pamiętać, że szczepienia dzieci w wieku 5-12 lat zaczęły się w Polsce dopiero 14 grudnia.

W grupie 15-17 lat udział w pełni zaszczepionych wzrósł z 44,1 do 51,3 proc. W grupie 18-24 lat - z 49,2 do 54,4 proc., a w grupie 25-49 lat - z 54,9 do 59,2 proc.

Przyrost zaszczepionych był mniejszy w grupie 50-59 lat - z 65,7 do 67,4 proc. W grupie 60+ udział zaszczepionych wzrósł z 74,6 do 76 proc.

W pełni zaszczepieni w Polsce według grup wiekowych
W pełni zaszczepieni w Polsce według grup wiekowychW pełni zaszczepieni w Polsce według grup wiekowychECDC

ECDC publikuje również dane o odsetku zaszczepionych trzecią dawką/dawką przypominającą. W interesującym nas okresie od 45. tygodnia 2021 roku do 3. tygodnia 2022 roku widać szczególne zainteresowanie tymi szczepieniami wśród starszych roczników.

18-24 lat: wzrost z 0,9 do 9,7 proc.

25-49 lat: wzrost z 1,5 do 18,4 proc.

50-59 lat: wzrost z 3,5 do 34,6 proc.

60-69 lat: wzrost z 3,4 do 47,9 proc.

70-79 lat: wzrost z 22,2 do 66,7 proc.

80+: wzrost z 22,7 do 46,1 proc.

Dlaczego potrzebna jest dawka przypominająca

Już w grudniu 2021 roku brytyjscy naukowcy informowali, że dwie dawki szczepionki nie wystarczą, by uniknąć zakażenia omikronem i konieczne jest szczepienie dawkami przypominającymi. 21 stycznia amerykańskie Centra Kontroli i Zapobiegania Chorobom (CDC) potwierdziły te ustalenia. Nowe raporty CDC opierają się na informacjach dotyczących wizyt zakażonych osób w szpitalach i będących na ostrym dyżurze między sierpniem ubiegłego roku a 5 stycznia tego roku. Podczas fali zakażeń związanych z wariantem delta skuteczność w zapobieganiu hospitalizacji wyniosła 94 proc., zaś w okresie dominacji omikronu - 90 proc.

U osób, które przyjęły dwie dawki szczepionki, dane pokazują 81-procentową skuteczność przeciwko omikronowi w okresie do sześciu miesięcy od drugiej dawki i 57-procentową po sześciu miesiącach. Inny z raportów podaje, że ryzyko hospitalizacji dla niezaszczepionych seniorów jest 49-krotnie większe niż w przypadku tych, którzy otrzymali trzy dawki.

Autor: Krzysztof Jabłonowski / Źródło: Konkret24; zdjęcie: Włodzimierz Wasyluk / Forum

Pozostałe wiadomości

Nowa ustawa spowoduje, że polski gaz będzie magazynowany w Niemczech - alarmują politycy opozycji i prawicowe media. To fałszywa narracja zbudowana na wielostopniowej manipulacji. W jej przypadku szczególnie istotne jest, jak powstała.

"Polski gaz u Niemca"? Tekst Obajtka i ustawa z czasów PiS

"Polski gaz u Niemca"? Tekst Obajtka i ustawa z czasów PiS

Źródło:
Konkret24

Wizualizacje remontowanych kamienic we Wrocławiu wywołały poruszenie w sieci. Na budynkach widać bowiem szyldy w językach polskim i niemieckim. Czy rzeczywiście tam wiszą? My sprawdziliśmy, a inwestor wyjaśnia.

Niemieckie szyldy na kamienicach we Wrocławiu? "Charakter ilustracyjny"

Niemieckie szyldy na kamienicach we Wrocławiu? "Charakter ilustracyjny"

Źródło:
Konkret24

Po rocznicy rzezi wołyńskiej w sieci pojawiło się zdjęcie, które rzekomo przedstawia szczątki ofiar w zbiorowej mogile. Drastyczny opis informuje o "10 000 czaszkach małych dzieci". Fotografia nie ma jednak nic wspólnego z ludobójstwem na Wołyniu. Wyjaśniamy, co wiadomo o grobie i ofiarach, które się w nim znajdują.

"10 000 czaszek małych dzieci" zabitych podczas rzezi wołyńskiej? Co widać na zdjęciu

"10 000 czaszek małych dzieci" zabitych podczas rzezi wołyńskiej? Co widać na zdjęciu

Źródło:
Konkret24

"To jest mocne" - napisał rzecznik rządu Adam Szłapka, publikując w mediach społecznościowych "wyciąg z systemu wizowego", który miał udowadniać, że za rządów Zjednoczonej Prawicy nie kontrolowano migracji do Polski. Tylko że akurat nie te dane to pokazują.

Adam Szłapka pokazuje dane o "niekontrolowanej migracji". Manipuluje

Adam Szłapka pokazuje dane o "niekontrolowanej migracji". Manipuluje

Źródło:
Konkret24

"Biurokratyczny zamordyzm w plastikowym wydaniu" - grzmiał w Sejmie poseł Konfederacji Witold Tumanowicz, twierdząc, że szwedzka fundacja wykazała wzrost liczby wyrzucanych nakrętek po tym, jak Unia Europejska nakazała przytwierdzać je do butelek. Tylko że to nieprawda.

"Unijne nakrętki". Konfederacja cytuje szwedzki raport. Oto jak zmyśla

"Unijne nakrętki". Konfederacja cytuje szwedzki raport. Oto jak zmyśla

Źródło:
Konkret24

Podczas gdy polski polityk wprost podważa zbrodnie popełnione w Auschwitz-Birkenau, w sieci rozpowszechniane są grafiki AI, które mają imitować autentyczne obrazy pokazujące sceny z tego obozu zagłady. Powstają często na bazie prawdziwych, zachowanych zdjęć. "Manipulowanie takim obrazem dla rozrywki bezcześci go" - przestrzega muzeum. Apeluje o niepodawanie dalej takich postów.

Nieautentyczne obrazy o Auschwitz. Muzeum apeluje do internautów

Nieautentyczne obrazy o Auschwitz. Muzeum apeluje do internautów

Źródło:
Konkret24

Iga Świątek pokonała Amandę Anisimovą w finale Wimbledonu, przechodząc do historii tenisa. Jej zwycięstwo skomentował premier Donald Tusk, lecz nie ustrzegł się przy tym wpadki.

Tusk o Świątek: "jeszcze nikt nigdy" nie wygrał tak finału Wimbledonu. Wygrał

Tusk o Świątek: "jeszcze nikt nigdy" nie wygrał tak finału Wimbledonu. Wygrał

Źródło:
Konkret24

W gorącej dyskusji na temat migrantów "przerzucanych" przez niemiecką granicę politycy opozycji stawiają za wzór Danię i Luksemburg. Według nich te dwa kraje mają nie przyjmować żadnych migrantów z Niemiec. Sprawdziliśmy więc, jak to jest. Publikujemy najnowsze niemieckie statystyki.

Nie tylko do Polski. Do których krajów Niemcy zawracają migrantów. Mamy dane

Nie tylko do Polski. Do których krajów Niemcy zawracają migrantów. Mamy dane

Źródło:
Konkret24

Te historie poruszają. Szczególnie tych rodziców, którzy stracili dzieci, a teraz widzą zdjęcia nastolatków i czytają, że zginęli w wypadkach, lecz ich organy posłużyły do przeszczepów. Autorzy takich wpisów "błagają o udostępnienia" - a my ostrzegamy: to fake newsy.

"Odszedł z tego świata". Fałszywe zdjęcia i prawdziwe żerowanie na uczuciach

"Odszedł z tego świata". Fałszywe zdjęcia i prawdziwe żerowanie na uczuciach

Źródło:
Konkret24

Poseł PiS postanowił zaalarmować o wzroście bezrobocia wśród młodych ludzi w Polsce. Choć posłużył się wiarygodnymi danymi, to przedstawił je w taki sposób, że czytelnik może wyciągać błędne wnioski. Wyjaśniamy.

Poseł PiS zrobił wykres wzrostu bezrobocia. Co policzył, a czego nie?

Poseł PiS zrobił wykres wzrostu bezrobocia. Co policzył, a czego nie?

Źródło:
Konkret24

Opozycja krytykuje rząd za wprowadzenie zakazu lotów dronami nad zachodnią granicą. Według niej ten zakaz ułatwi "przerzucanie" migrantów z Niemiec. A ponadto politycy opozycji twierdzą, że nie ma podstawy prawnej tej decyzji. Wyjaśniamy.

Zakaz dronów na zachodniej granicy. Jest, czy go nie ma

Zakaz dronów na zachodniej granicy. Jest, czy go nie ma

Źródło:
Konkret24

Posłowie Konfederacji grzmią, że prezydent Warszawy Rafał Trzaskowski postanowił przeznaczyć 700 tysięcy złotych na postawienie na Placu Zbawiciela tęczy. Instalacja ma być symbolem społeczności LGBTQ+. Politycy - a za nimi internauci - zarzucają prezydentowi Warszawy marnowanie pieniędzy. Tylko że on nie ma z tym nic wspólnego.

"Tęcza Trzaskowskiego za 700 tysięcy"? Kto zadecydował

"Tęcza Trzaskowskiego za 700 tysięcy"? Kto zadecydował

Źródło:
Konkret24

"Grok zerwał się z łańcucha", "Grok zwariował" – przestrzegają użytkownicy platformy X należącej do Elona Muska. Rzeczywiście, chatbot oparty na sztucznej inteligencji obraża Tuska i Giertycha, a pozytywnie pisze o Braunie czy Hitlerze. O co chodzi z tym Grokiem? 

Obraża Tuska i Giertycha, chwali Brauna. Co się stało z Grokiem?

Obraża Tuska i Giertycha, chwali Brauna. Co się stało z Grokiem?

Źródło:
TVN24+

"Germanizacja w pełni" - tak internauci i niektóre media komentują rzekomą zmianę nazwy mostu Grunwaldzkiego we Wrocławiu z polskiej na niemiecką. Konserwator zabytków i urząd miasta zaprzeczają, a my tłumaczymy, skąd wziął się ten fałszywy przekaz.

"Chcą zmienić nazwę Mostu Grunwaldzkiego na niemiecką"? O co chodzi

"Chcą zmienić nazwę Mostu Grunwaldzkiego na niemiecką"? O co chodzi

Źródło:
Konkret24

Wygląda jak lokalny serwis, ale nim nie jest. Zamiast informować, strona ta szerzy antymigrancki hejt. W rzekomej trosce o bezpieczeństwo mieszkańców karmi ich strachem. Promują ją politycy, a firmuje człowiek z komitetu poparcia Karola Nawrockiego. Portal Gazeta Zielonogórska to modelowe źródło dezinformacji niemedialnej. Na czym polega to zjawisko? 

Redakcja widmo i niewidzialni migranci. Kto gra strachem w Zielonej Górze

Redakcja widmo i niewidzialni migranci. Kto gra strachem w Zielonej Górze

Źródło:
TVN24+

Prawica rozpowszechnia przekaz o tysiącach "nielegalnych imigrantów" z Afryki, czy Bliskiego Wschodu zawróconych z Niemiec do Polski. Dane - także te najnowsze - pokazują coś zupełnie innego.

Kogo Niemcy zawracają do Polski? Jedna narodowość dominuje

Kogo Niemcy zawracają do Polski? Jedna narodowość dominuje

Źródło:
Konkret24

Politycy opozycji grzmią w mediach społecznościowych, że "ludzie Bodnara chcieli zapewnić sobie bezkarność". Jako dowód rozsyłają rzekomy zapis, który miał się znaleźć w ustawie przygotowywanej w Ministerstwie Sprawiedliwości. Resort już się do tego odniósł, a my wyjaśniamy, co dało początek tej narracji.

"Ustawa bezkarnościowa". Skąd się wziął wirtualny paragraf 

"Ustawa bezkarnościowa". Skąd się wziął wirtualny paragraf 

Źródło:
Konkret24

Zdjęcie wykonane nocą niedaleko granicy z Niemcami przez umieszczoną w lesie fotopułapkę wywołało oburzenie w sieci. Polityczka Konfederacji uznała bowiem, że kamera pokazała niemiecki patrol po polskiej stronie granicy. Wyjaśniamy, kogo naprawdę widać na fotografii.

Czy to "niemieccy żołnierze po polskiej stronie granicy"? Mamy odpowiedź

Czy to "niemieccy żołnierze po polskiej stronie granicy"? Mamy odpowiedź

Źródło:
Konkret24

Po głośnym pożarze budynku w podwarszawskich Ząbkach w mediach społecznościowych pojawiły się teorie, że jego przyczyną były panele fotowoltaiczne. Jako potwierdzenie tej tezy publikowano nawet zdjęcia satelitarne. Straż pożarna dementuje ten przekaz.

Pożar w Ząbkach. Fotowoltaika jako "podajnik ognia"? Nie wierzcie w to

Pożar w Ząbkach. Fotowoltaika jako "podajnik ognia"? Nie wierzcie w to

Źródło:
Konkret24

"Wszyscy powinni bić na alarm", "dlaczego zbiorniki retencyjne są pełne", "nie spuszczają wody"... - takie komentarze pojawiły się w sieci po informacjach o zbliżających się ulewach. Internauci alarmują, że zbiorniki retencyjne są już zapełnione, a Wody Polskie na to nie reagują. Przedsiębiorstwo zarządzające zbiornikami odpowiada, że "tworzący alternatywne teorie" internauci nie mają racji.

Zbiorniki retencyjne "pełne po brzegi"? Internauci alarmują, Wody Polskie odpowiadają

Zbiorniki retencyjne "pełne po brzegi"? Internauci alarmują, Wody Polskie odpowiadają

Źródło:
Konkret24

Internauci dyskutują, czy na nagraniu z płonącym samochodem, które krąży w sieci, rzeczywiście płonie auto elektryczne. Sprawdzamy, więc co o całym zajściu wiadomo.

"Płonie elektryk" w Koszalinie? Co to za auto

"Płonie elektryk" w Koszalinie? Co to za auto

Źródło:
Konkret24

Kolejne państwa strefy Schengen przywracają kontrole graniczne, dlatego coraz częściej można usłyszeć głosy o "końcu" czy nawet "zabiciu Schengen". Eksperci wymieniają jednak zaskakujące powody, dla których ich zdaniem strefa nie tylko przetrwa, ale będzie się rozszerzać.

Koniec strefy Schengen? "Składanie do grobu jest przedwczesne"

Koniec strefy Schengen? "Składanie do grobu jest przedwczesne"

Źródło:
TVN24+

Internauci, ale też poseł Marek Jakubiak oburzają się na zdjęcie polskiego policjanta, który na ramieniu ma naszywkę z flagą unijną. Wyjaśniamy, co to za naszywka.

"Europejska policja"? Co oznacza naszywka na mundurze

"Europejska policja"? Co oznacza naszywka na mundurze

Źródło:
Konkret24

Politycy opozycji utrzymują, że polski rząd nie przedstawia prawdziwych danych o liczbie migrantów "przerzucanych" z Niemiec do Polski, podczas gdy według władz niemieckich są to "duże liczby, tysiące w skali jednego miesiąca". Publikujemy więc najnowsze statystyki otrzymane z niemieckiej policji - nie potwierdzają takich twierdzeń.

Ilu migrantów odesłano do Polski? Nowe dane z Niemiec

Ilu migrantów odesłano do Polski? Nowe dane z Niemiec

Źródło:
Konkret24

Szef MSZ oferuje Karolowi Nawrockiemu "możliwość zbriefowania" go, jeśli chodzi o politykę zagraniczną rządu. W odpowiedzi przyszły rzecznik kancelarii prezydenta poucza, co należy do prerogatyw głowy państwa. Tak więc w nowej politycznej rzeczywistości wróci stary spór, a konstytucja się przecież nie zmieniła. Wyjaśniamy.

"Gest kurtuazji" kontra "rząd ma obowiązek". Nowy prezydent, stary spór

"Gest kurtuazji" kontra "rząd ma obowiązek". Nowy prezydent, stary spór

Źródło:
Konkret24