Czy omikron skłonił Polaków do szczepień? W których grupach wiekowych najbardziej? Analiza


Ani natężenie czwartej fali pandemii, ani pojawienie się wariantu omikron nie spowodowały, że Polacy masowo ruszyli się szczepić na COVID-19. Statystyki z ostatnich tygodni pokazują, że chętnych przybywało - ale powoli. Najwięcej zaszczepiło się nastolatków i osób z grup wiekowych aktywnych zawodowo.

Pokazujemy, co jest prawdą, a co fałszem
Weryfikujemy fake newsy, sprawdzamy dane, analizujemy informacje z sieci

Zaszczepić się - to najlepsza ochrona przed ciężkim COVID-19, powikłaniami tej choroby i zgonem. Konsekwentnie powtarzają to lekarze, wirusolodzy, eksperci zdrowia publicznego. Przywołują statystyki hospitalizacji i zgonów w grupach zaszczepionych i niezaszczepionych, które dowodzą skuteczności szczepień. Opublikowana w Konkret24 analiza danych resortu zdrowia to potwierdza. Apele ekspertów o szczepienie się wzmagały się szczególnie z narastaniem w Polsce czwartej fali pandemii, której śmiertelność była wysoka. Od połowy listopada 2021 roku wzrosty zakażeń były już duże, a 28 listopada średnia siedmiodniowa liczba zakażeń przekroczyła 23 tys. A potem w grudniu, gdy fala zdawała się opadać, pojawił się nowy, szybko rozprzestrzeniający się wariant SARS-CoV-2 omikronu - i krzywa zakażeń dynamicznie wzrosła.

"Wszyscy będziemy mieli z tym wirusem kontakt gdzieś do połowy marca" - mówił 23 stycznia w TVN24 prof. Tomasz Wąsik, kierownik Katedry i Zakładu Mikrobiologii i Wirusologii ze Śląskiego Uniwersytetu Medycznego. "Od nas zależy w dużej mierze, jakie będą tego konsekwencje: jeśli jesteśmy wyszczepieni trzecią dawką, to przed omikronem, przed hospitalizacją jesteśmy chronieni w dziewięćdziesięciu procentach" - podkreślił.

Profesor Wąsik: omikron jest potwornie zakaźny
Profesor Wąsik: omikron jest potwornie zakaźnytvn24

Czy rosnąca czwarta fala i nowy wariant wirusa skłoniły Polaków, którzy się dotychczas nie zaszczepili na COVID-19, by zgłosić się po szczepionkę? Jak pokazują dane, w ostatnich tygodniach liczba wykonywanych szczepień konsekwentnie się zwiększała - lecz radykalnego wzrostu nie było.

Natężenie pandemii nie wywołało masowego zrywu do szczepień

Rządowy portal gov.pl publikuje statystyki o liczbie wykonywanych szczepień i osób zaszczepionych. Również zbiorcze dane o liczbie podanych dawek - pierwszych, drugich i przypominających - w podziale na grupy wiekowe. Te dane opracowują aktywiści zajmujący się analizą pandemii. Na potrzeby tekstu skorzystaliśmy z bazy danych Andrzeja Wisłockiego i Michała Rogalskiego.

Na poniższym wykresie pokazujemy, jak od początku wzrostu czwartej fali przybywało Polaków zaszczepionych wszystkimi wymaganymi dawkami (w tym jednodawkowym preparatem Johnson & Johnson) oraz osób, które przyjęły dawkę przypominającą. Biorąc pod uwagę pełne dwa miesiące - od 16 listopada do 16 stycznia - w kraju przybyło 1,28 mln w pełni zaszczepionych (z 20,16 do 21,44 mln) - w populacji wszystkich uprawnionych do szczepienia daje to wzrost zaledwie o 3,75 punktu procentowego. Dla porównania: od 16 września do 16 listopada przybyło 0,99 mln w pełni zaszczepionych, czyli niewiele mniej niż potem, gdy czwarta fala była już groźna i pojawił się omikron.

Do 16 stycznia wszystkie wymagane dawki przyjęło 62,84 proc. Polaków uprawnionych do szczepienia. W pełni zaszczepione było 56 proc. populacji.

Dynamika szczepień przeciw COVID-19 w Polsce
Dynamika szczepień przeciw COVID-19 w PolsceDynamika szczepień przeciw COVID-19 w PolsceKonkret24 | Ministerstwo Zdrowia/baza danych A. Wisłockiego i M. Rogalskiego

Od połowy listopada do 26 stycznia liczba w pełni zaszczepionych rosła raczej jednostajnie. Podobnie było z przyrostem tych, którzy decydowali się dopiero na pierwszą dawkę: w omawianym okresie przybyło ich z 20,49 do 22,04 mln. Tak więc fala zakażeń i zgonów oraz pojawienie się omikronu nie spowodowały gwałtownego wzrostu zainteresowania szczepieniami.

Zauważalnie przybywało szczepionych dawką przypominającą. Tylko że nie jest to jedynie skutek rozwoju pandemii - po prostu dawką przypominającą szczepi się w Polsce dopiero od 5 października 2021 roku, stąd na jej przyjęcie w listopadzie i grudniu decydowali się ci już wcześniej przekonani do szczepień. Od 16 listopada do 26 stycznia przybyło 7,3 mln zaszczepionych trzecią dawką.

Najchętniej szczepili się aktywni zawodowo

Przyjrzeliśmy się danym o dynamice szczepień w podziale na grupy wiekowe. W najmłodszej - 12-17 lat - zwraca uwagę więcej wykonywanych szczepień od połowy grudnia, czyli od pojawienia się pierwszego przypadku omikronu w Polsce. W kolejnej grupie - 18-30 lat - widać wzrost zainteresowania trzecią dawką od drugiego tygodnia stycznia.

Dynamika szczepień w grupach wiekowych
Dynamika szczepień w grupach wiekowychDynamika szczepień w grupach wiekowychKonkret24 | Ministerstwo Zdrowia/baza danych A. Wisłockiego i M. Rogalskiego

Liczbowo najwięcej zaszczepionych w analizowanym okresie przybyło w grupie 61-70 lat: o 2,5 mln.

Kolejne pod tym względem są grupy: 41-50 lat i 51-60 lat - wzrost o 1,7 mln oraz 31-40 lat - wzrost o 1,4 mln. Polacy w tym wieku od pierwszych dni grudnia coraz częściej przyjmowali szczepionkę.

Przy czym autorzy bazy danych zwracają uwagę, że może być niepełna z racji słabości w raportowaniu przez resort zdrowia (np. nie wiadomo, w grupie 12-17 lat nie ma też danych również młodszych roczników).

ECDC: Starsze roczniki chętnie przyjmowały dawkę przypominającą

Więcej pokazują dane o odsetku w pełni zaszczepionych publikowane przez Europejskie Centrum do spraw Zapobiegania i Kontroli Chorób (ECDC). Między 45. tygodniem 2021 roku (8-14 listopada), a trzecim tygodniem 2022 roku (17-23 stycznia) najwięcej w pełni zaszczepionych przybyło w najmłodszych rocznikach - z tym że trzeba pamiętać, że szczepienia dzieci w wieku 5-12 lat zaczęły się w Polsce dopiero 14 grudnia.

W grupie 15-17 lat udział w pełni zaszczepionych wzrósł z 44,1 do 51,3 proc. W grupie 18-24 lat - z 49,2 do 54,4 proc., a w grupie 25-49 lat - z 54,9 do 59,2 proc.

Przyrost zaszczepionych był mniejszy w grupie 50-59 lat - z 65,7 do 67,4 proc. W grupie 60+ udział zaszczepionych wzrósł z 74,6 do 76 proc.

W pełni zaszczepieni w Polsce według grup wiekowych
W pełni zaszczepieni w Polsce według grup wiekowychW pełni zaszczepieni w Polsce według grup wiekowychECDC

ECDC publikuje również dane o odsetku zaszczepionych trzecią dawką/dawką przypominającą. W interesującym nas okresie od 45. tygodnia 2021 roku do 3. tygodnia 2022 roku widać szczególne zainteresowanie tymi szczepieniami wśród starszych roczników.

18-24 lat: wzrost z 0,9 do 9,7 proc.

25-49 lat: wzrost z 1,5 do 18,4 proc.

50-59 lat: wzrost z 3,5 do 34,6 proc.

60-69 lat: wzrost z 3,4 do 47,9 proc.

70-79 lat: wzrost z 22,2 do 66,7 proc.

80+: wzrost z 22,7 do 46,1 proc.

Dlaczego potrzebna jest dawka przypominająca

Już w grudniu 2021 roku brytyjscy naukowcy informowali, że dwie dawki szczepionki nie wystarczą, by uniknąć zakażenia omikronem i konieczne jest szczepienie dawkami przypominającymi. 21 stycznia amerykańskie Centra Kontroli i Zapobiegania Chorobom (CDC) potwierdziły te ustalenia. Nowe raporty CDC opierają się na informacjach dotyczących wizyt zakażonych osób w szpitalach i będących na ostrym dyżurze między sierpniem ubiegłego roku a 5 stycznia tego roku. Podczas fali zakażeń związanych z wariantem delta skuteczność w zapobieganiu hospitalizacji wyniosła 94 proc., zaś w okresie dominacji omikronu - 90 proc.

U osób, które przyjęły dwie dawki szczepionki, dane pokazują 81-procentową skuteczność przeciwko omikronowi w okresie do sześciu miesięcy od drugiej dawki i 57-procentową po sześciu miesiącach. Inny z raportów podaje, że ryzyko hospitalizacji dla niezaszczepionych seniorów jest 49-krotnie większe niż w przypadku tych, którzy otrzymali trzy dawki.

Autor: Krzysztof Jabłonowski / Źródło: Konkret24; zdjęcie: Włodzimierz Wasyluk / Forum

Pozostałe wiadomości

"Polskojęzyczny rząd postanowił zmienić słowa Roty" - oburza się Konrad Berkowicz z Konfederacji. Z kolei Sebastian Kaleta pisze o "cenzurze proniemieckiej". Obaj odnoszą się do zdjęcia stron podręcznika do języka polskiego dla szkół średnich, gdzie w cytowanej patriotycznej pieśni użyto słowa "Krzyżak" zamiast "Niemiec". Politycy sugerują, że ten podręcznik wprowadził rząd Donalda Tuska. Tyle że zatwierdził go minister edukacji w czasach rządów PiS. Co więcej - najprawdopodobniej istniały różne wersje wiersza Marii Konopnickiej.

"Cenzura proniemiecka" Roty? Kto i kiedy wprowadził nową wersję

"Cenzura proniemiecka" Roty? Kto i kiedy wprowadził nową wersję

Źródło:
Konkret24

Żołnierze z Wielkiej Brytanii rzekomo giną na ukraińskim froncie - z taką narracją rozpowszechniana jest fotografia kilkunastu trumien w samolocie transportowym. Zdjęcie jest prawdziwe, ale zrobiono je w czasach innego konfliktu i nie ma nic wspólnego z Ukrainą.

Brytyjscy żołnierze zginęli na froncie w Ukrainie? Nie

Brytyjscy żołnierze zginęli na froncie w Ukrainie? Nie

Źródło:
Konkret24

Setki tysięcy wyświetleń w mediach społecznościowych - polskich i zagranicznych - generuje film prezentujący przezroczyste smartfony lub takie, które można zwijać. Sprzęt ten ma już być rzekomo produkowany w Chinach. Jednak nagranie nie ma nic wspólnego z rzeczywistością.

Przezroczyste, ultracienkie smartfony z Chin? Wyjaśniamy

Przezroczyste, ultracienkie smartfony z Chin? Wyjaśniamy

Źródło:
Konkret24

Po wygraniu wyborów w USA przez Donalda Trumpa w polskich mediach społecznościowych zaczęto rozpowszechniać rzekomy cytat z książki, którą napisał kiedyś J.D. Vance - teraz kandydat na wiceprezydenta. Miał to być niewybredny żart o Polakach. Jednak słowa te wcale nie pochodzą z jego książki "Elegia dla bidoków".

J.D. Vance "tak pisał o Polakach"? Nie on

J.D. Vance "tak pisał o Polakach"? Nie on

Źródło:
Konkret24

Opozycja oskarża rząd Donalda Tuska o fatalną politykę gospodarczą, której skutkiem ma być to, że wielkie międzynarodowe firmy wycofują się z planów dotyczących Polski. Jako przykłady podawane są najczęściej koncerny: Intel, Ford, Maersk, Beko. Tylko że ich decyzje mają inne podłoże. Wyjaśniamy.

Intel, Ford, Beko, Maersk. Polska traci inwestycje "przez nieudolność rządu"? Wyjaśniamy

Intel, Ford, Beko, Maersk. Polska traci inwestycje "przez nieudolność rządu"? Wyjaśniamy

Źródło:
Konkret24

"Dokąd zmierzamy jako naród?", "mogliby się zorganizować, zameldować się i przejąć władzę nad miastem" - tak internauci komentują wpis, jakoby 35 procent mieszkańców Rzeszowa stanowili Ukraińcy. Dane tego jednak nie potwierdzają, a fałszywy przekaz powstał na bazie starej informacji wyrwanej z kontekstu.

35 procent mieszkańców Rzeszowa "stanowią Ukraińcy"? Skąd ten fałszywy przekaz

35 procent mieszkańców Rzeszowa "stanowią Ukraińcy"? Skąd ten fałszywy przekaz

Źródło:
Konkret24

Antoni Macierewicz nie zrezygnował z zakupu samolotów tankujących w powietrzu, a Polska miała płacić za to, że będą one stacjonować w Holandii - twierdzi Jacek Sasin i broni decyzji rządu Zjednoczonej Prawicy. Jednak poprzedni szef MON wycofał się z programu międzynarodowego, w ramach którego latające cysterny miały stacjonować w Polsce. W rezultacie Wojsko Polskie wciąż ich nie ma.

Sasin: "nie zrezygnowaliśmy z zakupu latających cystern". Jak było naprawdę?

Sasin: "nie zrezygnowaliśmy z zakupu latających cystern". Jak było naprawdę?

Źródło:
Konkret24

Franciszkanin został aresztowany w Nowym Jorku "za modlitwę w intencji nienarodzonych dzieci" - z taką informacją rozpowszechniany jest w sieci film z momentu zatrzymania księdza przez policję. Nagranie jest prawdziwe, lecz jego opis już nie.

Ksiądz "aresztowany za modlitwę"? Nie, za co innego

Ksiądz "aresztowany za modlitwę"? Nie, za co innego

Źródło:
Konkret24

U wybrzeży Hiszpanii miał się pojawić jakiś statek, potem miała zostać użyta "broń pogodowa", a wcześniej specjalnie zlikwidowano zapory na rzekach - liczba teorii spiskowych, które wylewają się teraz w sieci na temat powodzi w Walencji, może zaskakiwać.

"Tajemniczy statek", "broń pogodowa". Zalew fałszywych tez o powodzi w Hiszpanii

"Tajemniczy statek", "broń pogodowa". Zalew fałszywych tez o powodzi w Hiszpanii

Źródło:
Konkret24

Tysiące odsłon w mediach społecznościowych generuje zdjęcie plakatu, na którym prezydent Warszawy ma rzekomo zapraszać na Marsz Niepodległości 11 listopada. Wielu zastanawia się, czy Rafał Trzaskowski zmienił zdanie na temat imprezy narodowców. Nie zmienił.

"Najpierw zakazywał, teraz zaprasza"? Trzaskowski na plakacie o Marszu Niepodległości

"Najpierw zakazywał, teraz zaprasza"? Trzaskowski na plakacie o Marszu Niepodległości

Źródło:
Konkret24

W czternastu stanach USA wyborcy nie muszą okazywać dokumentu tożsamości w lokalu wyborczym. Brak tego wymogu jest wykorzystywany do podważania rzetelności procesu wyborczego w Stanach Zjednoczonych. Autorzy dezinformacji uderzają głównie w Kalifornię, gdzie szansę na wygraną ma Kamala Harris. Tłumaczymy, jak wygląda tam weryfikacja wyborców.

"Paranoja wyborów" w Kalifornii? Nie, tam wyborców weryfikują inaczej

"Paranoja wyborów" w Kalifornii? Nie, tam wyborców weryfikują inaczej

Źródło:
Konkret24

Równolegle z kampanią kandydatów na prezydenta Stanów Zjednoczonych trwa ostra walka dezinformacyjna w sieci, której głównym celem już teraz jest podważenie wyniku głosowania. Stąd w mediach społecznościowych pojawią się przekazy o tym, że "maszyny do głosowania odmówiły wybrania Donalda Trumpa" czy "jeden pan głosował 29 razy". Pokazujemy, dlaczego są nieprawdziwe.

"Głosował 29 razy", "głosowałem w dwóch miejscach". Dezinformacja przed wyborami

"Głosował 29 razy", "głosowałem w dwóch miejscach". Dezinformacja przed wyborami

Źródło:
Konkret24

Czy po próbnych eksperymentach związanych z krótszym czasem pracy Islandia zdecydowała, że "przechodzi na czterodniowy tydzień pracy"? Internauci tak zrozumieli analizy raportu z badań na ten temat, ale to uproszczenie. Bo ani nie ma odgórnej decyzji rządu, ani krótszy czas pracy nie zawsze znaczy tam mniej dni roboczych.

Islandia już "przechodzi na czterodniowy tydzień pracy"? To bardziej skomplikowane

Islandia już "przechodzi na czterodniowy tydzień pracy"? To bardziej skomplikowane

Źródło:
Konkret24

Platforma Obywatelska chwali się w mediach społecznościowych wysokością renty socjalnej dla osób z niepełnosprawnością. Przekaz sugeruje, że na podaną kwotę będą mogły liczyć wszystkie osoby pobierające rentę socjalną. Tak nie jest. Wyjaśniamy dlaczego.

Wysoka renta socjalna dla osób z niepełnosprawnościami? Nie dla wszystkich

Wysoka renta socjalna dla osób z niepełnosprawnościami? Nie dla wszystkich

Źródło:
Konkret24

Rząd wprowadzi bony na ubrania z drugiej ręki i dopłaty dla przedsiębiorców chcących otworzyć sklep typu second hand, a to wszystko po to, by zapobiegać zmianom klimatycznym - tak przynajmniej sądzą internauci i przypisują ową zapowiedź wiceministrze klimatu Urszuli Zielińskiej. Tylko że ta nigdy takich słów nie wypowiedziała.

Bony na zakupy w lumpeksach? Tego ministra nie zapowiadała

Bony na zakupy w lumpeksach? Tego ministra nie zapowiadała

Źródło:
Konkret24

"Co za cringe z tą koszulką", "rozumiem, że to fejk?", "udziela wsparcia Trumpowi?" - zastanawiali się internauci, komentując hasło na koszulce prezydenta Wołodymyra Zełenskiego. Nie wszyscy wierzą, że zdjęcie jest prawdziwe i prezydent Ukrainy wystąpił w takim T-shircie. Wyjaśniamy, jaki mógł być sens tego przekazu.

Zełenski z hasłem o "małej Rosji". Wyjaśniamy

Zełenski z hasłem o "małej Rosji". Wyjaśniamy

Źródło:
Konkret24

Nasze projekty ustaw "utknęły w zamrażarce sejmowej" - skarży się europosłanka Konfederacji Ewa Zajączkowska-Hernik. Zajrzeliśmy więc do owej słynnej zamrażarki i okazuje się, że polityczka Konfederacji nie ma racji.

Konfederacja skarży się na sejmową zamrażarkę. Ile projektów w niej "utknęło"?

Konfederacja skarży się na sejmową zamrażarkę. Ile projektów w niej "utknęło"?

Źródło:
Konkret24

Specjalny zespół złożony z przedstawicieli trzech resortów pracuje nad tym, by do polskiego prawa wprowadzić karę za czyn określany jako zabójstwo drogowe. Jednak prawnicy wskazują na problem, który może być nie do przeskoczenia. Widać to po rozwiązaniach, jakie stosują już w przypadku takiego zabójstwa inne kraje w Europie. Wyjaśniamy.

Kara za zabójstwo drogowe. U nas problem, a w innych krajach?

Kara za zabójstwo drogowe. U nas problem, a w innych krajach?

Źródło:
Konkret24

"Jak ludzie mogą patrzeć obojętnie na takie sceny", "niestety takie jest życie i tego nie zmienimy" - piszą internauci, komentując popularne w sieci nagranie, które ma rzekomo przedstawiać dziecko uwięzione pod gruzami budynku w Strefie Gazy. Film ma miliony wyświetleń, chwyta za serce, więc wielu wierzy w ten opis. Ale to nieprawda.

"Palestyńskie dziecko uwięzione pod gruzami"? Co pokazuje nagranie

"Palestyńskie dziecko uwięzione pod gruzami"? Co pokazuje nagranie

Źródło:
Konkret24

Skąd się wzięło hasło "Chwała Ukrainie"? Wbrew informacji rozpowszechnianej teraz w polskich mediach społecznościowych jego autorem wcale nie był Stepan Bandera. Taką tezę forsują przeciwnicy Ukrainy, próbując wzbudzić niechęć Polaków do Ukraińców - ale się mylą.

"Chwała Ukrainie" wymyślił Bandera? Geneza jest inna

"Chwała Ukrainie" wymyślił Bandera? Geneza jest inna

Źródło:
Konkret24

Po tym, jak ostatnio Ryszard Petru wypowiadał się na temat pracy w Wigilię, w internecie zaczęła krążyć informacja, jakoby kiedyś już "namawiał do wytężonej pracy na rzecz PZPR". Jako dowód pokazywane jest zdjęcie ze "Sztandaru Młodych" ze zdjęciem tego polityka na pierwszej stronie. To jednak powracający w sieci fake news.

Ryszard Petru, praca w Wigilię i gazeta z PRL. Zdjęcie znowu wróciło

Ryszard Petru, praca w Wigilię i gazeta z PRL. Zdjęcie znowu wróciło

Źródło:
Konkret24

Prezydencki minister Łukasz Rzepecki przekonywał w telewizyjnej dyskusji, że prezydent Andrzej Duda nigdy się nie angażował w żadną kampanię wyborczą, oprócz swoich. Niezupełnie ma rację. Przypominamy.

"Andrzej Duda nie angażował się w żadną kampanię, oprócz swoich"? Nieprawda

"Andrzej Duda nie angażował się w żadną kampanię, oprócz swoich"? Nieprawda

Źródło:
Konkret24

Ustawiona w centrum Warszawy artystyczna instalacja "Aleja bohaterów" z sylwetkami ukraińskich żołnierzy oburzyła niektórych - co szybko wykorzystała rosyjska propaganda. Największe rosyjskie media przeinaczają przekaz, próbując wzmocnić podziały między Polakami i Ukraińcami. Jednak twórcami instalacji są Polak i Ukrainka.

"Pochowano mnie żywcem". Wystawa w Warszawie w trybach rosyjskiej propagandy

"Pochowano mnie żywcem". Wystawa w Warszawie w trybach rosyjskiej propagandy

Źródło:
Konkret24
Głosy na Trumpa w Pensylwanii niszczone? Nie, film to przykład "wysiłków Moskwy"

Głosy na Trumpa w Pensylwanii niszczone? Nie, film to przykład "wysiłków Moskwy"

Źródło:
Konkret24

Ubijanie masła kablem, wysypywanie ziemi na głowę, obsceniczne ruchy kobiet - nagrania z takich performance krążą w mediach społecznościowych z informacją, że można je było obejrzeć na otwarciu Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie. Placówka zaprzecza, a my wyjaśniamy, skąd pochodzą te filmy.

Muzeum Sztuki Nowoczesnej "niezwykle nowatorskie"? Skąd są te nagrania

Muzeum Sztuki Nowoczesnej "niezwykle nowatorskie"? Skąd są te nagrania

Źródło:
Konkret24

Były premier Mateusz Morawiecki utrzymuje, że obecny rząd obniżył 14. emeryturę. Tylko nie dodaje, że wysokość tego świadczenia wynika z przepisów przyjętych w czasach jego rządu. Przypominamy, jak to było.

Morawiecki: rząd "obciął" czternastą emeryturę. Czego nie mówi?

Morawiecki: rząd "obciął" czternastą emeryturę. Czego nie mówi?

Źródło:
Konkret24

"Guten morgen" - takie powitanie mogli zobaczyć mieszkańcy Warszawy na tablicach przystanków tramwajowych na nowej linii do Wilanowa. Zdjęcia pokazujące taki komunikat obiegły sieć. Ale nie pokazały one, że tablice wyświetlały też powitanie w innych językach.

"Guten morgen" na przystankach w Warszawie. Wyjaśniamy

"Guten morgen" na przystankach w Warszawie. Wyjaśniamy

Źródło:
Konkret24, tvnwarszawa.pl