Zielony to "naturalne składniki", a czarny to "chemiczny wkład"? Co oznaczają kolory pasków na tubkach

Twierdzeń dotyczących znaczenia i funkcji pasków różnego koloru na opakowaniach past do zębów można znaleźć w sieci sporo. Wśród nich jest teza, że poszczególne kolory oznaczają skład pasty i ilość znajdujących się w niej substancji chemicznych. Tak napisał internauta, który 4 stycznia 2025 roku opublikował na portalu X wpis ilustrowany zdjęciem trzech tubek past do zębów, na którym strzałkami pokazano paski: zielony, czerwony i niebieski.

''Kolor paska na tubce wskazuje stosunek składników naturalnych do chemicznych w paście do zębów'' – informuje autor posta, który ma już ponad 220 tys. wyświetleń. I wymienia: ''Zielony pasek oznacza, że pasta do zębów zawiera głównie naturalne składniki. Nadaje się do codziennego użytku''; czerwonym kolorem oznaczone mają być pasty zawierające ''zbilansowaną mieszankę składników naturalnych i chemicznych", które "można stosować codziennie, jednak osoby z alergią powinny zachować ostrożność przy jego wyborze''; niebieski kolor według internauty oznacza, że ''pasta do zębów zawiera zintensyfikowany skład, który zawiera aż 80 proc. środków chemicznych, że można ją stosować regularnie, jednak "na zmianę z mniej intensywnymi pastami do zębów''; ''Czarny pasek oznacza w pełni chemiczny skład zawierający dużą ilość składników aktywnych. Pasta do zębów ma charakter terapeutyczny i nie jest przeznaczona do codziennego użytku'' – informuje autor posta, sugerując, że oznaczniki te odpowiadają stopniowi szkodliwości pasty dla organizmu. Post kończy się pytaniem: ''A Wy jaki pasek macie?''.

''Kilka czerwonych i dwie czarne z których jedna wylądowała w koszu''; ''Ciekawe, nigdy nie myślałem o tym. Obydwie pasty dla dziecka 3 lata są oznakowane na czarno? To oznacza, że nie możemy jej codziennie stosować?''; ''Ja mam same niebieskie, jeden czerwony'' - odpowiadali internauci w komentarzach, z czego można wnioskować, że uwierzyli w treść posta. Polubiło go ponad tysiąc użytkowników, skomentowało ponad dwustu.

Jednak kolory pasków na tubce nie mają nic wspólnego ze składem danej pasty. Nie po raz pierwszy zresztą w sieci pojawiają się błędne spekulacje na ten temat - jedni przekonują, że kolory wskazują na ilość pasty jaką należy użyć do umycia zębów, inni że na przeznaczenie pasty (np. przeciwbakteryjne czy wybielające). A w rzeczywistości wyjaśnienie funkcji pasków jest proste - chodzi tylko o opakowanie, nie o zawartość.

Otóż kolorowy pasek, który można znaleźć na tubce pasty do zębów to tzw. eye mark, czyli oznaczenie drukarskie. Wskazuje ono maszynie produkcyjnej miejsce zgrzania tubki, czyli zamknięcia jej poprzez podgrzanie i stopnienie materiału, z którego jest zrobiona . Kolorowe paski przy zgrzewaniu stosuje się po to, by opakowanie było jak najlepiej przycięte i uszczelnione.

Niektórzy internauci pod cytowanym postem zwracali zresztą na to uwagę. ''To znacznik zgrzewu dla maszyny pakującej, kolor wynika z użytych pantonów w druku. Wolny kolor na cylindrach, lub kolor odczytywany przez kamerę zgrzewarki"; ''Przykro mi, ale to bzdura. To znacznik optyczny dla maszyny pakującej, żeby wiedziała kiedy ma 'ciachnąć' albo zgrzać. Znajdziesz Pan takie na prawie wszystkich opakowaniach, czasem w niewidocznym dla użytkownika miejscu. Np. na zawieszkach i kopertach od herbaty''; "to znacznik technologiczny do odcinania tuby (kolor randomowy)" - tłumaczyli. ''Kolorowe paski na tubkach past do zębów nie powinny być interpretowane w kontekście składu pasty czy ilości substancji czynnych. To element praktyczny, ułatwiający produkcję i pakowanie, a nie tajemniczy klucz do zrozumienia właściwości pasty do zębów'' - wyjaśniał jeden z komentujących popularny post (pisownia wpisów oryginalna).

Tak samo jak z pastami do zębów jest w przypadku innych kosmetyków pakowanych w podobny sposób. O znaczeniu kolorów można przeczytać m.in. na stronach internetowych producentów produktów przeznaczonych do higieny jamy ustnej czy na portalach o tematyce zdrowotnej. A także w artykułach redakcji fact-checkingowych, które już weryfikowały mity na temat tych kolorów.

''Prawda jest taka, że system kodowania kolorami pasty do zębów po prostu nie istnieje. Firmy zajmujące się higieną jamy ustnej nie oznaczają swoich past do zębów kolorowymi kwadratami, aby oszukać konsumentów i ukryć przed nimi składniki'' - wyjaśniała firma Colgate, dementując w styczniu 2023 roku na swojej stronie fałszywe wyjaśnienia na temat roli kolorowych pasków (tłum. red.). Redakcja AFP Fact Check pokazała zdjęcie tubki pasty, na której widać zielony pasek - ale także skład pasty. ''Poniżej znajduje się zrobione przez AFP zdjęcie pasty do zębów dostępnej na Sri Lance, która ma zielone oznaczenie na tubce. Wbrew twierdzeniom zawartym we wprowadzających w błąd postach w mediach społecznościowych, produkt zawiera różne substancje syntetyczne, w tym laurylosiarczan sodu i benzoesan sodu'' - poinformowano (tłum. red.). Czyli że kolor zielony wcale nie oznacza, że - jak twierdzi też polski internauta - "pasta do zębów zawiera głównie naturalne składniki". Zresztą popularny post w X polskiego internauty ukazuje się już teraz z notą społeczności przestrzegającą, że autor wprowadza w błąd.