FAŁSZ

"Nie kupuj owoców i warzyw z tym znaczkiem". Kolejna teoria spiskowa

Źródło:
Konkret24
Ekspert o cenach warzyw importowanych
Ekspert o cenach warzyw importowanych TVN24
wideo 2/3
Ekspert o cenach warzyw importowanych TVN24

W polskim internecie rozsyłane są przestrogi, by nie kupować owoców i warzyw z naklejką firmy Apeel, bo produkty te mają być rzekomo powleczone szkodliwą substancją. A w tle tego fałszywego przekazu jest Bill Gates i kolejna spiskowa teoria. Uspokajamy: produkty z tą naklejką nie są niebezpieczne dla zdrowia.

Pokazujemy, co jest prawdą, a co fałszem
Weryfikujemy fake newsy, sprawdzamy dane, analizujemy informacje z sieci

"Uwaga na warzywa lub owoce oznaczone naklejką 'Apeel'. Produkty tak opakowane zaczynają się pojawiać w sklepach spożywczych. Warzywa lub owoce nie są owinięte w folię, ale jest duży napis, że są powlekane Apeelem, aby zachować świeżość i zmniejszyć odpady z tworzyw sztucznych. Firma jest finansowana przez Billa Gatesa, a WEF (World Economic Forum) bardzo ją popiera" - napisała 24 kwietnia jedna z użytkowniczek Facebooka (pisownia postów oryginalna). Autorka dodała, że "karta charakterystyki mówi: APEEL wskazuje na rodzaj zagrożenia H318 - poważne uszkodzenie oczu; H317 - może powodować reakcję alergiczną skóry: H412 - działa szkodliwie na organizmy wodne, powodując długotrwałe skutki". Po czym stwierdziła, że "Apeel to najnowsza technika żywnościowa", że jest "zaprojektowana jako rzekomo jadalna folia zapobiegająca psuciu się produktów". Post zilustrowała zdjęciem awokado, na którym widać naklejkę z logo i nazwą Appeel. Tylko ten facebookowy wpis udostępniło 1,3 tys. użytkowników, ponad 160 zostawiło reakcję.

Lecz postów podobnej treści pojawiło się dużo więcej od końca kwietnia w polskiej sieci - wysyp takich informacji nastąpił np. w publicznych grupach w komunikatorze Telegram, m.in. na profilach PolskiWirSerca, Strażnicy Wolności, Ogólnopolskie Stowarzyszenie Wiedzy o Szczepieniach Stop NOP, Anielskie Siostry Jasnowidzki czy Wiadomości Czasów Ostatecznych. "Apeel to najnowszy wynalazek żywnościowy psychopaty Billa #Gates"; "Nie jedz niczego, co ma naklejkę 'Apeel'. Właśnie pojawiło się w naszych sklepach spożywczych, dziś po raz pierwszy je zobaczyliśmy. Ogórki nie są owinięte w folię, ale jest duży napis, że są powlekane Apeelem, aby zachować świeżość i zmniejszyć odpady z tworzyw sztucznych. Ogórki mają również naklejkę ze słowem Apeel. Sprawdziłem firmę, która jest finansowana przez Billa Gatesa i innych, a WEF ją popiera"; "Nie kupujcie owoców i warzyw z tym znaczkiem, należy do Gatesa i super hiper odlotowe dodatki nam funduje"; Niebezpieczna substancja chemiczna, którą Bill Gates powleka Twoje produkty organiczne. Nie możesz już nawet ufać kupowaniu produktów ekologicznych dzięki Fundacji Billa i Melindy Gatesów, Katy Perry i Oprah" - czytamy w postach na Telegramie. Niektórzy zamieszczali rzekome cytaty z karty charakterystyki powłoki firmy Apeel lub zrzuty ekranu mające przedstawiać dokument.

FAŁSZ
Wprowadzające w błąd posty na Facebooku i Telegramie z kwietnia 2023 rokuFacebook, Telegram

Wyjaśnijmy: karta charakterystyki produktu to dokument przedstawiający szczegółowe informacje na temat substancji lub mieszaniny chemicznej. Jest wymagany w m.in. Unii Europejskiej i Stanach Zjednoczonych. "Musi informować użytkownika o zagrożeniach stwarzanych przez substancję lub mieszaninę oraz zawierać informacje dotyczące bezpiecznego magazynowania substancji lub mieszaniny, postępowania z nią oraz jej usuwania" - czytamy w załączniku do rozporządzenia Komisji Europejskiej z 2020 roku.

Czy naklejki z nazwą Apeel rzeczywiście dają powody do obaw? Jak sprawdziliśmy, również w kwietniu podobne twierdzenia krążyły w anglojęzycznym internecie. Dementowały je już agencje informacyjne Associated Press (AP) i Reuters oraz portale fact-checkingowe PolitFact.com i AFP Fact Check. Uznały ten przekaz za wprowadzający w błąd.

Pomylono produkty. Nazwa brytyjskiego środka taka sama jak amerykańskiego, ale przeznaczenie inne

Apeel Sciences (Apeel) to start-up założony 2012 roku w Kalifornii. Produkuje powłokę na bazie roślin o nazwie Edipeel. To bezbarwna, bezwonna i pozbawiona smaku warstwa ochronna mająca pomóc zatrzymać wilgoć, jednocześnie zatrzymując dostęp tlenu. Użyta na owocach i warzywach, pozwala dłużej zachować ich świeżość - czytamy na stronie internetowej Apeel Sciences. Edipeel firmy Apeel Sciences nie jest więc zabójczą substancją chemiczną stworzoną przez Billa Gatesa do zatruwania świeżych warzyw i owoców.

Cytowana przez niektórych internautów karta charakterystyki produktu wcale nie dotyczy powłoki firmy Apeel, tylko produktu do czyszczenia powierzchni twardych o nazwie Apeel, który produkuje brytyjska firma Evans Vanodine. Treść karty błędnie więc przytoczyła polska użytkowniczka Facebooka, informując o rzekomym zagrożeniu powłoki Edipeel. Zrzut ekranu przedstawiający jedną ze stron tego dokumentu - konkretnie: stronę drugą - opublikowano w jednym z postów na Telegramie, także podając, że to charakterystyka produktu firmy z Kalifornii.

"Evans Apeel nie ma związku z Apeel Sciences i nie powinien być stosowany do konserwowania owoców i warzyw" - czytamy teraz wyjaśnienie na stronie brytyjskiego producenta w opisie jego środku do czyszczenia powierzchni.

O bezpieczeństwie powłoki produkowanej przez amerykańską firmę Apeel można przeczytać na jej stronie internetowej. Powłoka Edipeel składa się z oczyszczonych monoglicerydów i diglicerydów, które - jak wyjaśnia producent - są jadalne i występują w różnych produktach spożywczych. Pozyskuje się je ze skórek, nasion i miąższu roślin. Monoglicerydy i diglicerydy są powszechnie stosowane jako dodatki w przetworzonej żywności - przypomina portal PolitiFact. Amerykańska Agencja ds. Żywności i Leków uznała te dodatki za "ogólnie uważane za bezpieczne".

Co warto podkreślić, Edipeel nie jest dostępny w Polsce. Do państw, w których jest używany, należą: Stany Zjednoczone, Kanada, Dania, Niemcy, Niderlandy, Hiszpania i Wielka Brytania.

Fałszywy przekaz wpisuje się w teorie spiskowe o Billu Gatesie i WEF

Internauci piszący o marce Apeel twierdzą, że firma ta jest finansowana lub należy do Billa Gatesa, jednej z najbogatszych osób na świecie, byłego prezesa Microsoftu. Twierdzą też, że firma ma poparcie Światowego Forum Ekonomicznego (World Economic Forum).

Otóż firma Apeel Sciences dwukrotnie otrzymała grant z Fundacji Billa i Melindy Gatesów: w 2012 i 2015 roku. A W 2018 roku Apeel Sciences została wybrana przez Światowe Forum Ekonomiczne na jednego z Pionierów Technologii, lecz - jak wyjaśniła ta firma redakcji AFP Fact Check - nigdy nie otrzymała finansowania WEF. Jednak oba te fakty wystarczyły twórcom kolejnej teorii spiskowej, by powiązać Gatesa z fałszywym przekazem o niebezpiecznym środku rzekomo produkowanym przez firmę Apeel. Teoria ta wpisuje się bowiem we wcześniej krążące już teorie spiskowe na temat Billa Gatesa: według nich miliarder ma realizować swój plan kontroli populacji (co jest nieprawdą).

Autorka/Autor:

Źródło: Konkret24

Źródło zdjęcia głównego: Shutterstock/Telegram

Pozostałe wiadomości

"Głosują, jak im patroni z Niemiec każą", "lista hańby europosłów", "komu podziękować za pakiet migracyjny" - z takimi komentarzami rozsyłane jest w sieci zestawienie mające pokazywać, jak 25 polskich europosłów rzekomo głosowało "w sprawie pakietu migracyjnego". Tylko że grafika zawiera błędy i nie przedstawia, jak rzeczywiście ci europosłowie głosowali. Wyjaśniamy.

"Lista hańby europosłów"? Nie, grafika z błędami. Kto jak głosował w sprawie paktu migracyjnego?

"Lista hańby europosłów"? Nie, grafika z błędami. Kto jak głosował w sprawie paktu migracyjnego?

Źródło:
Konkret24

Za pomocą treści reklamowych, lecz nieoznaczonych jako płatne, prorosyjska sieć propagandowa rozsyła wśród internautów w Europie treści zniechęcające do pomocy Ukrainie i podważające politykę Unii Europejskiej. W ciągu ostatniego pół roku te przekazy dotarły do co najmniej 38 milionów użytkowników internetu we Francji i Niemczech. 

38 milionów internautów we Francji i Niemczech w zasięgu rosyjskiej operacji propagandowej

38 milionów internautów we Francji i Niemczech w zasięgu rosyjskiej operacji propagandowej

Źródło:
Konkret24

Salon kosmetyczny z eksperymentalną terapią odchudzającą komarami jakoby działał w Gdańsku. Uchodźczyni z Ukrainy, która go prowadziła, miała na tym zarobić ponad milion złotych - wynika z rzekomego materiału stacji Euronews. Rozpowszechniają go w sieci prorosyjskie konta. Jest sfabrykowany.

Terapia odchudzająca komarami, fałszywe dokumenty i Ukrainka z milionem złotych. Nic tu nie jest prawdą

Terapia odchudzająca komarami, fałszywe dokumenty i Ukrainka z milionem złotych. Nic tu nie jest prawdą

Źródło:
Konkret24

W 2023 roku pierwszy raz od trzech lat spadła liczba osób, wobec których zarządzono kontrolę operacyjną. Wśród nich były też inwigilowane Pegasusem. Cały czas jest to jednak więcej niż przed objęciem rządów przez Zjednoczoną Prawicę.

Nie tylko Pegasus. Ile osób służby inwigilowały w 2023 roku?

Nie tylko Pegasus. Ile osób służby inwigilowały w 2023 roku?

Źródło:
Konkret24

Jarosław Kaczyński, motywując członków Prawa i Sprawiedliwości do pracy przed drugą turą wyborów samorządowych, przekonywał ich, że partia ma teraz więcej kandydatów na wójtów, burmistrzów i prezydentów miast niż w 2018 roku. Nie ma jednak racji.

Kaczyński o kandydatach PiS w drugiej turze: "więcej niż przedtem". Nie, dużo mniej

Kaczyński o kandydatach PiS w drugiej turze: "więcej niż przedtem". Nie, dużo mniej

Źródło:
Konkret24

Nowy warszawski radny PiS, a wcześniej wojewoda mazowiecki Tobiasz Bocheński postanowił uczcić Święto Chrztu Polski wpisem w mediach społecznościowych. Jednak swój post na ten temat zilustrował grafiką przedstawiającą chrzest nie Mieszka I, tylko innego władcy. 

Bocheński uczcił Święto Chrztu Polski. "Douczy się pan z okresu średniowiecza" 

Bocheński uczcił Święto Chrztu Polski. "Douczy się pan z okresu średniowiecza" 

Źródło:
Konkret24

Jordańska księżniczka Salma miała "osobiście strącić" sześć irańskich dronów skierowanych na Izrael, Iran zrobił Izraelowi "małe Drezno", a jeden z dronów zawisł na kablach elektrycznych... - tego typu informacje o ataku na Izrael rozchodzą się w polskich mediach społecznościowych. Są niepotwierdzone i fałszywe, oparte na starych zdjęciach i nagraniach.

Drony "strąciła jordańska księżniczka", a jeden "zaplątał się w kable". Fejki o ataku Iranu na Izrael

Drony "strąciła jordańska księżniczka", a jeden "zaplątał się w kable". Fejki o ataku Iranu na Izrael

Źródło:
Konkret24

Portal rzekomo z Londynu, a teksty publikowane po rosyjsku. Film wideo mający być dowodem, tylko że już skasowany, a bohater zniknął. Oto jak historia o rzekomym zakupie rezydencji króla Karola przez Ołenę Zełenską powiela schemat prokremlowskiej dezinformacji.

Zełenski "nabywa byłą rezydencję króla Karola"? Rosyjski schemat dezinformacji

Zełenski "nabywa byłą rezydencję króla Karola"? Rosyjski schemat dezinformacji

Źródło:
Konkret24, Snopes

Poseł PiS Sebastian Kaleta straszy, że według projektu nowelizacji Kodeksu karnego, jeśli publicznie "sprzeciwisz się tęczowym piątkom w szkole twojego dziecka", to "może się tobą z urzędu zająć prokurator". Podobnie ma rzekomo być wówczas, gdy ktoś powie, że "są tylko dwie płcie". Prawnicy tłumaczą, na czym polega manipulacja posła PiS.

Kaleta o nowelizacji Kodeksu karnego: "lewacka cenzura". Wyjaśniamy, jak manipuluje

Kaleta o nowelizacji Kodeksu karnego: "lewacka cenzura". Wyjaśniamy, jak manipuluje

Źródło:
Konkret24

Według popularnego wpisu uczniowie rzekomo są uczeni, że Ukraina jako państwo istniała już w XVI wieku. Dowodem ma być zdjęcie mapy ze szkolnego atlasu. Z tej mapy to nie wynika, co wyjaśnia wydawnictwo i eksperci.

"Ukraina jako państwo istniała już w XVI wieku"? Sprawdzamy, co wynika z mapy w szkolnym atlasie

"Ukraina jako państwo istniała już w XVI wieku"? Sprawdzamy, co wynika z mapy w szkolnym atlasie

Źródło:
Konkret24

Donald Tusk rzekomo trafił do czołówki rankingu najbogatszych Polaków - tak wynika z krążącego w mediach społecznościowych zrzutu ekranu. Oburzeni internauci pytają, skąd premier ma tyle pieniędzy. Jednak to fake news.

Donald Tusk "w czołówce najbogatszych Polaków"? Nieprawda

Donald Tusk "w czołówce najbogatszych Polaków"? Nieprawda

Źródło:
Konkret24

Ponad połowa Polaków wie, że celem fake newsów i teorii spiskowych jest manipulowanie opinią publiczną i realizowanie politycznych interesów. Mimo to ulegają tym manipulacjom. Jak wynika z najnowszego raportu "Dezinformacja oczami Polaków", co trzeci Polak wierzy, że zaplanowano już kolejną pandemię. Niemal co trzeci - że w Smoleńsku doszło do zamachu. Jedna piąta uważa, że skoro pada śnieg, to żadnego ocieplenia klimatu nie ma.

Polacy vs dezinformacja. W jakie fałsze wierzymy, komu ufamy, czego się boimy

Polacy vs dezinformacja. W jakie fałsze wierzymy, komu ufamy, czego się boimy

Źródło:
Konkret24

Już po wyborach samorządowych nowa krakowska rada miejska przedstawi kolejny projekt strefy czystego transportu. Poprzednią uchwałę uchylił sąd administracyjny. W przekazie Konfederacji takie strefy są niezgodne z konstytucją. Co na to prawnicy?

Konfederacja: strefy czystego transportu są niezgodne z konstytucją. Co na to prawnicy?

Konfederacja: strefy czystego transportu są niezgodne z konstytucją. Co na to prawnicy?

Źródło:
Konkret24

Patrzeć na ręce politykom i nie lekceważyć roli sztucznej inteligencji. Fact-checkerzy i eksperci opisujący dezinformację dyskutują o największych wyzwaniach mediów i edukacji. Komentują również drugą edycję raportu "Dezinformacja oczami Polaków. Edycja 2024". Do serwisów fact-checkingowych apelują o lepszą komunikację, a do całego społeczeństwa o stawianie na edukację medialną.

"Najpierw musi być chęć, żeby w ogóle sprawdzić". Eksperci o tym, jak skutecznie walczyć z fake newsami

"Najpierw musi być chęć, żeby w ogóle sprawdzić". Eksperci o tym, jak skutecznie walczyć z fake newsami

Źródło:
Konkret24

Po wyborach samorządowych politycy podają różne dane o tym, w ilu miastach kandydaci poszczególnych partii zostali burmistrzami lub prezydentami. Sprawdziliśmy więc, jak poradzili sobie w I turze w dużych i średnich miastach przedstawiciele Koalicji Obywatelskiej oraz Prawa i Sprawiedliwości.

Ilu burmistrzów i prezydentów ma KO, a ile PiS? Policzyliśmy

Ilu burmistrzów i prezydentów ma KO, a ile PiS? Policzyliśmy

Źródło:
Konkret24

"Zazdrość", "czas na nas" - użytkownicy serwisu X entuzjastycznie reagują na wpisy o rzekomym odrzuceniu konkordatu przez czeski parlament. Tyle że, przynajmniej w ostatnim czasie, nikt w Czechach nie usiłował doprowadzić do podpisania umowy z Watykanem. Wyjaśniamy.

"Czeski parlament odrzucił konkordat z Watykanem"? Nic nowego

"Czeski parlament odrzucił konkordat z Watykanem"? Nic nowego

Źródło:
Konkret24

Nie sądzę, żeby prokuratura mogła tak bezczelnie kłamać - to reakcja Antoniego Macierewicza na informacje, że prokuratura nie znalazła dowodów na wybuch w polskim samolocie, który rozbił się 10 kwietnia 2010 roku w Smoleńsku. Bo na rzekomym wybuchu, do którego miało dojść w tupolewie, Macierewicz i PiS budowali przez lata swoje kłamstwo smoleńskie. Oto jego główne założenia.

10 fałszów Macierewicza. Jak zbudowano smoleński mit

10 fałszów Macierewicza. Jak zbudowano smoleński mit

Źródło:
Konkret24, "Czarno na białym" TVN24

Kobiety czekają na zmianę prawa, a koalicja rządząca dyskutuje zarówno o terminie procedowania czterech projektów ustaw w sprawie aborcji, jak też jego formie. Wyjaśniamy, o jakich projektach mowa, co w nich zaproponowano, jaka musi być ścieżka legislacyjna i dlaczego różna.

"Kodeksowe" i "niekodeksowe". Cztery projekty ustaw dotyczących aborcji

"Kodeksowe" i "niekodeksowe". Cztery projekty ustaw dotyczących aborcji

Źródło:
Konkret24

Według prezydenta Warszawy dla wszystkich mieszkańców stolicy znalazłyby się miejsca schronienia na wypadek zagrożenia. Ale wcześniejszy raport NIK mówił o miejscach ukrycia dla dwóch trzecich warszawiaków. Poza tym nie ma przepisów, jak te miejsca powinny wyglądać.

Trzaskowski: jest wystarczająca liczba miejsc schronienia dla wszystkich warszawiaków. Ale brakuje przepisów

Trzaskowski: jest wystarczająca liczba miejsc schronienia dla wszystkich warszawiaków. Ale brakuje przepisów

Źródło:
Konkret24

Czy to prezydent Andrzej Duda "zablokował" ustawę o Krajowej Sieci Onkologicznej, czy to rząd Donalda Tuska "opóźnia leczenie" w ramach tej sieci? W tym sporze politycznym padają ostre słowa typu "podłość", "kłamstwo", "manipulacja". Wyjaśniamy, kto ma rację.

Kto "zablokował" sieć onkologiczną. Prezydent, rząd czy wspólnie PO i PiS? 

Kto "zablokował" sieć onkologiczną. Prezydent, rząd czy wspólnie PO i PiS? 

Źródło:
Konkret24

Według wiceministry edukacji to Prawo i Sprawiedliwość tak wyznaczyło datę wyborów samorządowych, by zdemobilizować młodych i wpłynąć na frekwencję. Tyle że to nieprawda.

Joanna Mucha: PiS wyznaczył taką datę wyborów, żeby zdemobilizować młodych. To nie PiS wyznaczał

Joanna Mucha: PiS wyznaczył taką datę wyborów, żeby zdemobilizować młodych. To nie PiS wyznaczał

Źródło:
Konkret24

Brytyjski magazyn "The Economist" ocenił rzekomo w swoim rankingu, że Warszawa jest "jednym z najgorszych miast do życia w Europie" - ten fałszywy przekaz rozpowszechniano w mediach społecznościowych przed wyborami samorządowymi. Fałszywy, bo jest to manipulacja wynikami rankingu sprzed dwóch lat. Wyjaśniamy.

Warszawa "jednym z najgorszych miast do życia w Europie"? Manipulacja rankingiem

Warszawa "jednym z najgorszych miast do życia w Europie"? Manipulacja rankingiem

Źródło:
Konkret24

Wideo pokazujące niemieckich policjantów przy mołdawskiej granicy z Ukrainą rozchodzi się w polskim internecie od kilku dni, budząc kontrowersje i pytania. Prorosyjskie kanały wykorzystują to nagranie jako dowód, że wojna Rosji z Ukrainą to już tak naprawdę wojna z NATO. Wyjaśniamy rzeczywisty powód obecności niemieckiej policji w Mołdawii.

"Co robi niemiecka policja na mołdawsko-ukraińskiej granicy"? Wyjaśniamy

"Co robi niemiecka policja na mołdawsko-ukraińskiej granicy"? Wyjaśniamy

Źródło:
Konkret24

"Japonia zakazuje osobom zaszczepionym oddawania skażonej krwi" - alarmują polscy internauci, pokazując, że temat rzekomej szkodliwości szczepień przeciw COVID-19 jest wśród nich nadal żywy. Prezentowany przekaz jest jednak nieprawdziwy. Wyjaśniamy decyzje, jakie zapadały w Japonii.

"Skażona krew" i zakaz oddawania krwi przez osoby zaszczepione. Co nie zgadza się w tym przekazie?

"Skażona krew" i zakaz oddawania krwi przez osoby zaszczepione. Co nie zgadza się w tym przekazie?

Źródło:
Konkret24