"Nie ma czegoś takiego jak kryzys klimatyczny". Sprawdzamy słowa Grety Thunberg


Szwedzka aktywistka klimatyczna miała zmienić poglądy i w wywiadzie zaprzeczyła istnieniu kryzysu klimatycznego. Nagranie z jej udziałem zostało zmanipulowane.

Pokazujemy, co jest prawdą, a co fałszem
Weryfikujemy fake newsy, sprawdzamy dane, analizujemy informacje z sieci

W krótkim nagraniu rozpowszechnianym na Twitterze Greta Thunberg miała powiedzieć, że kryzys klimatyczny nie istnieje. "Greta mówi: 'Nie ma czegoś takiego jak kryzys klimatyczny!'. How dare you! (Jak śmiesz!) A może po prostu skończyły się rosyjskie pieniądze wysyłane na ekopropagandę?" - napisał 18 kwietnia jeden z internautów (pisownia wszystkich wpisów oryginalna). Tweet zdobył ponad 550 polubień i blisko 200 podań dalej.

fałsz

Internauta przekonuje, że Greta Thunberg zaprzeczyła istnieniu kryzysu klimatycznego
Internauta przekonuje, że Greta Thunberg zaprzeczyła istnieniu kryzysu klimatycznegoInternauta przekonuje, że Greta Thunberg zaprzeczyła istnieniu kryzysu klimatycznegoTwitter

Do tweeta dołączono nagranie z fragmentem wywiadu Grety Thunberg dla amerykańskiej telewizji MSNBC. Dziennikarz pyta, co by odpowiedziała, gdyby "on" (nie wiemy kto, możemy się domyślać, że chodzi o Joe Bidena) zadzwonił do niej i zapytał, co musi zmienić w swoich działaniach (w sprawie zmian klimatycznych), bo może użyć "prezydenckiej magicznej różdżki". Thunberg najpierw zastrzega, że nie odpowiedziałaby nic, bo takie podpowiedzi uważa za niezgodne z duchem demokracji. Chwilę później jednak stwierdza, że poradziłaby mówić o sytuacji zgodnie ze stanem faktycznym. "Skoro kryzys klimatyczny nie istnieje, jak możemy oczekiwać od ludzi podejmowania działań dla klimatu?" - pyta aktywistka.

Susza uderza w rolnictwo. Plony w tym roku mogą być mniejsze
Susza uderza w rolnictwo. Plony w tym roku mogą być mniejszeFakty TVN

"Greta! How dare you?", "Zaczyna się wycofywać rakiem"

Internauci triumfowali: "Gówniara dorośleje..."; "To był przepał od początku..."; "Zarobila juz swoje wiec zaczyna sie wycofywac rakiem" - komentowali. Autorzy kilku wpisów przekonywali, że Thunberg była wcześniej zależna finansowo od Rosjan: "Greta już swoje zarobiła na Ruskiej propagandzie"; "Bez ruskiej forsy zmienia się punkt widzenia".

"Czy ja dobrze słyszę?,'Największy autorytet' od klimatu odwołał właśnie kryzys klimatyczny? Greta mówi, że coś takiego jak ,'kryzys klimatyczny no exist' Piekło zamarzło!" - to treść innego popularnego tweeta z 18 kwietnia. Polubiło go ponad 200 internautów, ponad 100 podało dalej. "Greta! How dare you?"; "Grecia spadnie z piedestału za 3…2…1…" - komentowali internauci.

Autorzy obu podanych wyżej komentarzy wykorzystali nagranie wideo z niemieckojęzycznego wpisu z 17 kwietnia. Na Twitterze równolegle krąży popularny wpis w języku angielskim z 19 kwietnia z tym samym nagraniem. Nie jest to jednak nowe wideo. W czerwcu 2021 roku serwisy fact-checkingowe Reuters Fact-Check i Politifact informowały, że fragment rozmowy opublikowano m.in. na instagramowym profilu Republican Party (nie jest to oficjalne konto amerykańskiej partii politycznej).

Oryginalne nagranie zostało przemontowane w taki sposób, by uwiarygodnić tezę o Grecie Thunberg negującej kryzys klimatyczny.

Thunberg o postawie polityków wobec kryzysu klimatycznego

Sześciominutowy wywiad z marca 2021 roku można obejrzeć na profilu MSNBC w serwisie YouTube. Rozpoczyna się od pytania Mehdiego Hasana o ocenę pierwszych dni prezydentury Joe Bidena.

Hasana interesują konkretne działania dotyczące zmian klimatycznych, które Greta Thunberg doradziłaby Joe Bidenowi. Aktywistka zastrzega, że wolałaby nie doradzać niczego z uwagi na poszanowanie [zasad] demokracji, gdyż przywódcy wybierani w demokratycznych wyborach, nie powinni podejmować działań bez wsparcia wyborców. Mówiła, że potrzeba przede wszystkim podnoszenia świadomości i kształtowania opinii publicznej. "Jeśli ludzie nie będą świadomi kryzysu, z którym mamy do czynienia, to oczywiście nie będą wywierać nacisku na wybranych przywódców" - przekonywała. Prezydentowi USA doradziłaby przedstawianie sytuacji "taką, jaka jest".

Thunberg przywołała doświadczenie rozmów z wieloma światowymi przywódcami, którzy swoją powściągliwość we wprowadzaniu ekologicznych rozwiązań tłumaczyli brakiem poparcia wyborców. Właśnie dlatego, według Thunberg, najważniejszą radą dla polityków powinno być ich świadome podejście do zagrożeń związanych z kryzysem klimatycznym.

prawda

Jak można oczekiwać wsparcia i presji ze strony wyborców, jeśli nie traktuje się kryzysu [klimatycznego] jak kryzysu. Skoro kryzys klimatyczny "nie istnieje", jak możemy oczekiwać, że ludzie będą chcieli działań na rzecz klimatu? Greta Thunberg, wywiad dla MSNBC z 8 marca 2021 roku

Fragmenty wywiadu Grety Thunberg wykorzystane w wyżej omawianych tweetach nie uwzględniają pełnego kontekstu wypowiedzi. Retoryczne pytanie Szwedki dotyczące "nieistniejącego kryzysu klimatycznego" zostało użyte jako zdanie oznajmujące. Słowa aktywistki nie miały obrazować jej poglądów, a błędną postawę polityków. Z kolei zdania niepasujące do koncepcji autorów manipulacji usunięto. W wypowiedzi dla MSNBC Thunberg wielokrotnie mówi o kryzysie klimatycznym jako realnym zagrożeniu.

8 marca 2021 roku Mehdi Hasan opublikował na Twitterze prawie trzyminutowy fragment wywiadu. "'Chciałabym tylko, żeby [Biden] traktował kryzys klimatyczny jak kryzys' - Greta Thunberg mówi mi w programie Mehdi Hasan Show na MSNBC. Politycy 'sami powiedzieli, że jest to zagrożenie egzystencjalne i lepiej, żeby traktowali je odpowiednio, czego nie robią'" - napisał Hasan.

Autor: Krzysztof Jabłonowski / Źródło: Konkret24; zdjęcie: PAUL WENNERHOLM/EPA/PAP/Twitter

Pozostałe wiadomości

Po ułaskawieniu Roberta Bąkiewicza przez prezydenta Andrzeja Dudę obrońcy tej decyzji szerzą narrację o niewinnie skazanym za "obronę Kościoła przed barbarzyńcami". Absurd? Nie, przemyślana retoryka. I znana metoda budowania poparcia z wykorzystaniem fałszywego założenia.

Bąkiewicz jako "obrońca Kościoła" kontra "barbarzyńcy". Tu nie ma przypadku

Bąkiewicz jako "obrońca Kościoła" kontra "barbarzyńcy". Tu nie ma przypadku

Źródło:
TVN24+

Europosłowie Adam Bielan i Patryk Jaki sugerują, że Niemcy zawracają migrantów wyłącznie do Polski. Tak nie jest - dane pokazują, że Niemcy stosują tę procedurę wobec innych sąsiadów.

Bielan i Jaki: "robią to tylko z Polską". No nie

Bielan i Jaki: "robią to tylko z Polską". No nie

Źródło:
Konkret24

"To już jest anektowanie terenów należących do Polski" - w tym duchu komentowana jest nagłaśniana w sieci informacja, że Polska oddała most graniczny w Słubicach pod zarząd Niemiec. Wpisuje się ona w prowadzoną przez prawicę i środowiska narodowe akcję polityczną, lecz błędnie jest łączona zarówno z obecnym rządem, jak i z tematem migrantów. To długa historia. Wyjaśniamy.

Polska "oddała most pod zarząd Niemiec"? Ten tak, ale inne "dostała"

Polska "oddała most pod zarząd Niemiec"? Ten tak, ale inne "dostała"

Źródło:
Konkret24

"Kpiny", "bezczelność" - tak internauci komentują przemówienie ambasadora Ukrainy w Polsce wygłoszone na obchodach rocznicy rzezi wołyńskiej. A to za sprawą nagrania, które krąży w sieci. Przekaz jest jednak fake newsem.

Ambasador Ukrainy o Wołyniu mówił 10 sekund? "Muszę zabrać głos"

Ambasador Ukrainy o Wołyniu mówił 10 sekund? "Muszę zabrać głos"

Źródło:
Konkret24

Były premier Mateusz Morawiecki opublikował w mediach społecznościowych film pokazujący "niemieckie wojsko" w okolicach Lubieszyna, pytając, kiedy rząd "z tym skończy". W ten sposób podważył nie tylko obecność wojsk NATO w Polsce, ale też udział Polski w sojuszu.

Morawiecki o "niemieckim wojsku" w Polsce. "Kłamstwem walczy o zasięg"

Morawiecki o "niemieckim wojsku" w Polsce. "Kłamstwem walczy o zasięg"

Źródło:
Konkret24

Politycy prawicy - a za nimi internauci - zwracają ostatnio uwagę na wszystko, co niemieckie bądź z Niemiec, komentując to jako zagrożenie dla Polski. Tak też się stało, gdy na Wałach Chrobrego w Szczecinie zacumowała niemiecka korweta. Padały nawet komentarze o możliwej prowokacji wobec Polski. Ten alarmujący ton i wzbudzający strach polityczny przekaz jest bezzasadny.

Niemiecka korweta Braunschweig w Szczecinie. "Co to ma być?" 

Niemiecka korweta Braunschweig w Szczecinie. "Co to ma być?" 

Źródło:
Konkret24

Europoseł PiS Patryk Jaki przekonuje, że obecny rząd wydaje więcej wiz pracowniczych obcokrajowcom niż poprzednie. Dane, które otrzymaliśmy z MSZ, pokazują coś innego.

Patryk Jaki: "wiz pracowniczych jest teraz więcej". A naprawdę? Mamy dane

Patryk Jaki: "wiz pracowniczych jest teraz więcej". A naprawdę? Mamy dane

Źródło:
Konkret24

Nowa ustawa spowoduje, że polski gaz będzie magazynowany w Niemczech - alarmują politycy opozycji i prawicowe media. To fałszywa narracja zbudowana na wielostopniowej manipulacji. W jej przypadku szczególnie istotne jest, jak powstała.

"Polski gaz u Niemca"? Tekst Obajtka i ustawa z czasów PiS

"Polski gaz u Niemca"? Tekst Obajtka i ustawa z czasów PiS

Źródło:
Konkret24

Po rocznicy rzezi wołyńskiej w sieci pojawiło się zdjęcie, które rzekomo przedstawia szczątki ofiar w zbiorowej mogile. Drastyczny opis informuje o "10 000 czaszkach małych dzieci". Fotografia nie ma jednak nic wspólnego z ludobójstwem na Wołyniu. Wyjaśniamy, co wiadomo o grobie i ofiarach, które się w nim znajdują.

"10 000 czaszek małych dzieci" zabitych podczas rzezi wołyńskiej? Co widać na zdjęciu

"10 000 czaszek małych dzieci" zabitych podczas rzezi wołyńskiej? Co widać na zdjęciu

Źródło:
Konkret24

"To jest mocne" - napisał rzecznik rządu Adam Szłapka, publikując w mediach społecznościowych "wyciąg z systemu wizowego", który miał udowadniać, że za rządów Zjednoczonej Prawicy nie kontrolowano migracji do Polski. Tylko że akurat nie te dane to pokazują.

Adam Szłapka pokazuje dane o "niekontrolowanej migracji". Manipuluje

Adam Szłapka pokazuje dane o "niekontrolowanej migracji". Manipuluje

Źródło:
Konkret24

Wizualizacje remontowanych kamienic we Wrocławiu wywołały poruszenie w sieci. Na budynkach widać bowiem szyldy w językach polskim i niemieckim. Czy rzeczywiście tam wiszą? My sprawdziliśmy, a inwestor wyjaśnia.

Niemieckie szyldy na kamienicach we Wrocławiu? "Charakter ilustracyjny"

Niemieckie szyldy na kamienicach we Wrocławiu? "Charakter ilustracyjny"

Źródło:
Konkret24

"Biurokratyczny zamordyzm w plastikowym wydaniu" - grzmiał w Sejmie poseł Konfederacji Witold Tumanowicz, twierdząc, że szwedzka fundacja wykazała wzrost liczby wyrzucanych nakrętek po tym, jak Unia Europejska nakazała przytwierdzać je do butelek. Tylko że to nieprawda.

"Unijne nakrętki". Konfederacja cytuje szwedzki raport. Oto jak zmyśla

"Unijne nakrętki". Konfederacja cytuje szwedzki raport. Oto jak zmyśla

Źródło:
Konkret24

Podczas gdy polski polityk wprost podważa zbrodnie popełnione w Auschwitz-Birkenau, w sieci rozpowszechniane są grafiki AI, które mają imitować autentyczne obrazy pokazujące sceny z tego obozu zagłady. Powstają często na bazie prawdziwych, zachowanych zdjęć. "Manipulowanie takim obrazem dla rozrywki bezcześci go" - przestrzega muzeum. Apeluje o niepodawanie dalej takich postów.

Nieautentyczne obrazy o Auschwitz. Muzeum apeluje do internautów

Nieautentyczne obrazy o Auschwitz. Muzeum apeluje do internautów

Źródło:
Konkret24

Iga Świątek pokonała Amandę Anisimovą w finale Wimbledonu, przechodząc do historii tenisa. Jej zwycięstwo skomentował premier Donald Tusk, lecz nie ustrzegł się przy tym wpadki.

Tusk o Świątek: "jeszcze nikt nigdy" nie wygrał tak finału Wimbledonu. Wygrał

Tusk o Świątek: "jeszcze nikt nigdy" nie wygrał tak finału Wimbledonu. Wygrał

Źródło:
Konkret24

W gorącej dyskusji na temat migrantów "przerzucanych" przez niemiecką granicę politycy opozycji stawiają za wzór Danię i Luksemburg. Według nich te dwa kraje mają nie przyjmować żadnych migrantów z Niemiec. Sprawdziliśmy więc, jak to jest. Publikujemy najnowsze niemieckie statystyki.

Nie tylko do Polski. Do których krajów Niemcy zawracają migrantów. Mamy dane

Nie tylko do Polski. Do których krajów Niemcy zawracają migrantów. Mamy dane

Źródło:
Konkret24

Te historie poruszają. Szczególnie tych rodziców, którzy stracili dzieci, a teraz widzą zdjęcia nastolatków i czytają, że zginęli w wypadkach, lecz ich organy posłużyły do przeszczepów. Autorzy takich wpisów "błagają o udostępnienia" - a my ostrzegamy: to fake newsy.

"Odszedł z tego świata". Fałszywe zdjęcia i prawdziwe żerowanie na uczuciach

"Odszedł z tego świata". Fałszywe zdjęcia i prawdziwe żerowanie na uczuciach

Źródło:
Konkret24

Poseł PiS postanowił zaalarmować o wzroście bezrobocia wśród młodych ludzi w Polsce. Choć posłużył się wiarygodnymi danymi, to przedstawił je w taki sposób, że czytelnik może wyciągać błędne wnioski. Wyjaśniamy.

Poseł PiS zrobił wykres wzrostu bezrobocia. Co policzył, a czego nie?

Poseł PiS zrobił wykres wzrostu bezrobocia. Co policzył, a czego nie?

Źródło:
Konkret24

Opozycja krytykuje rząd za wprowadzenie zakazu lotów dronami nad zachodnią granicą. Według niej ten zakaz ułatwi "przerzucanie" migrantów z Niemiec. A ponadto politycy opozycji twierdzą, że nie ma podstawy prawnej tej decyzji. Wyjaśniamy.

Zakaz dronów na zachodniej granicy. Jest, czy go nie ma

Zakaz dronów na zachodniej granicy. Jest, czy go nie ma

Źródło:
Konkret24

Posłowie Konfederacji grzmią, że prezydent Warszawy Rafał Trzaskowski postanowił przeznaczyć 700 tysięcy złotych na postawienie na Placu Zbawiciela tęczy. Instalacja ma być symbolem społeczności LGBTQ+. Politycy - a za nimi internauci - zarzucają prezydentowi Warszawy marnowanie pieniędzy. Tylko że on nie ma z tym nic wspólnego.

"Tęcza Trzaskowskiego za 700 tysięcy"? Kto zadecydował

"Tęcza Trzaskowskiego za 700 tysięcy"? Kto zadecydował

Źródło:
Konkret24

"Grok zerwał się z łańcucha", "Grok zwariował" – przestrzegają użytkownicy platformy X należącej do Elona Muska. Rzeczywiście, chatbot oparty na sztucznej inteligencji obraża Tuska i Giertycha, a pozytywnie pisze o Braunie czy Hitlerze. O co chodzi z tym Grokiem? 

Obraża Tuska i Giertycha, chwali Brauna. Co się stało z Grokiem?

Obraża Tuska i Giertycha, chwali Brauna. Co się stało z Grokiem?

Źródło:
TVN24+

"Germanizacja w pełni" - tak internauci i niektóre media komentują rzekomą zmianę nazwy mostu Grunwaldzkiego we Wrocławiu z polskiej na niemiecką. Konserwator zabytków i urząd miasta zaprzeczają, a my tłumaczymy, skąd wziął się ten fałszywy przekaz.

"Chcą zmienić nazwę Mostu Grunwaldzkiego na niemiecką"? O co chodzi

"Chcą zmienić nazwę Mostu Grunwaldzkiego na niemiecką"? O co chodzi

Źródło:
Konkret24

Wygląda jak lokalny serwis, ale nim nie jest. Zamiast informować, strona ta szerzy antymigrancki hejt. W rzekomej trosce o bezpieczeństwo mieszkańców karmi ich strachem. Promują ją politycy, a firmuje człowiek z komitetu poparcia Karola Nawrockiego. Portal Gazeta Zielonogórska to modelowe źródło dezinformacji niemedialnej. Na czym polega to zjawisko? 

Redakcja widmo i niewidzialni migranci. Kto gra strachem w Zielonej Górze

Redakcja widmo i niewidzialni migranci. Kto gra strachem w Zielonej Górze

Źródło:
TVN24+

Prawica rozpowszechnia przekaz o tysiącach "nielegalnych imigrantów" z Afryki, czy Bliskiego Wschodu zawróconych z Niemiec do Polski. Dane - także te najnowsze - pokazują coś zupełnie innego.

Kogo Niemcy zawracają do Polski? Jedna narodowość dominuje

Kogo Niemcy zawracają do Polski? Jedna narodowość dominuje

Źródło:
Konkret24

Politycy opozycji grzmią w mediach społecznościowych, że "ludzie Bodnara chcieli zapewnić sobie bezkarność". Jako dowód rozsyłają rzekomy zapis, który miał się znaleźć w ustawie przygotowywanej w Ministerstwie Sprawiedliwości. Resort już się do tego odniósł, a my wyjaśniamy, co dało początek tej narracji.

"Ustawa bezkarnościowa". Skąd się wziął wirtualny paragraf 

"Ustawa bezkarnościowa". Skąd się wziął wirtualny paragraf 

Źródło:
Konkret24

Zdjęcie wykonane nocą niedaleko granicy z Niemcami przez umieszczoną w lesie fotopułapkę wywołało oburzenie w sieci. Polityczka Konfederacji uznała bowiem, że kamera pokazała niemiecki patrol po polskiej stronie granicy. Wyjaśniamy, kogo naprawdę widać na fotografii.

Czy to "niemieccy żołnierze po polskiej stronie granicy"? Mamy odpowiedź

Czy to "niemieccy żołnierze po polskiej stronie granicy"? Mamy odpowiedź

Źródło:
Konkret24