Ponad sto tysięcy odsłon ma krążące w mediach społecznościowych wideo, które według internautów pokazuje rzekomo niedawne zestrzelenie "najnowszego i najnowocześniejszego" rosyjskiego samolotu. Jednak film powstał dużo wcześniej.
"Moment zestrzelenia najnowszego i najnowocześniejszego rosyjskiego Su 35C przy pomocy norweskiego kompleksu [rakietowego] Nasams w rejonie Bachmutu. Pilot się katapultował ale nie przeżył" - taki wpis pojawił się 18 listopada na anglojęzycznym koncie @UkraineRussia2 na Twitterze (tłum. red.). Na profilu opisywane są wydarzenia na ukraińskim froncie. Wideo trwa zaledwie 12 sekund, ale ma już ponad 130 tys. odsłon tylko w tym poście. Krąży też na innych kontach w mediach społecznościowych. Film pokazuje spadającą na ziemię kulę ognia - jakby trafiony samolot.
Nagranie trafiło również do polskiej sieci. "SU-35C orków - jeden z najnowocześniejszych myśliwców na wyposażeniu armii rosyjskiej zestrzelony pod Bachmutem" - brzmi jeden z polskich tweetów opublikowany 18 listopada na anonimowym koncie.
Film krąży w sieci co najmniej od wiosny
Su-35S (omyłkowo określany przez internautów Su-35C) to rosyjski nowoczesny myśliwiec wielozadaniowy stworzony w oparciu o technologie piątej generacji. Zadebiutował na rynku w 2008 roku.
Nie znaleźliśmy oryginału popularnego teraz wideo, ale - jak można łatwo sprawdzić przy pomocy odwróconego wyszukiwania obrazem - było ono już publikowane w mediach społecznościowych co najmniej od 13 marca 2022 roku i również wtedy stało się popularne. Nie znaleźliśmy oficjalnych informacji opisujących, co pokazuje ten film. Według krążących wiosną przekazów miało to być zestrzelenie rosyjskiego samolotu, którego pilot się katapultował.
Nagranie nie może zatem pokazywać tego, co ostatnio się działo na ukraińskim froncie - a tak właśnie internauci je postrzegają i w takim kontekście je komentują. Tymczasem pierwsze systemy NASAMS dotarły do Ukrainy dopiero jesienią.
Autorka/Autor:Jan Kunert
Źródło: Konkret24
Źródło zdjęcia głównego: Twitter
Podziel się
- Podziel się
- Tweetnij
- Wyślij znajomemu
Unijni sędziowie stawiają się ponad polskim systemem konstytucyjnym, Trybunał Sprawiedliwości "zakazał Polsce powoływania się na swoją konstytucję" - tak politycy PiS przedstawiają wyrok TSUE dotyczący Trybunału Konstytucyjnego. Grzmią, że to próba odebrania Polsce suwerenności. Konstytucjonaliści tłumaczą: to nieprawda.
Politycy PiS: TSUE "zakazał powoływać się na konstytucję". Nieprawda
Do budynku urzędu wchodzi mężczyzna, a wraz z nim krowa, lama i kozy. Film pokazujący taką scenę krąży w sieci z wyjaśnieniem, że to rolnik, który z powodu umowy Unii Europejskiej z Mercosur nie daje już rady płacić podatków. Po pierwsze, ta umowa jeszcze nie obowiązuje. Po drugie..., rzeczywiście, coś takiego się wydarzyło, ale nie teraz.
"Przyszedł do urzędu skarbowego zapłacić podatki zwierzętami". Co to za historia
Setki tysięcy wyświetleń generują w polskiej sieci nagrania pokazujące protesty rolników we Francji - te prawdziwe i te fałszywe. Tak szerokie zastosowanie sztucznej inteligencji do tworzenia fake newsów na bazie prawdziwego wydarzenia spowodowało, że internauci już sami nie wiedzą, co jest prawdą, a co fałszem. I nawet w dobrej wierze dezinformują - też z pomocą AI.
"Tego w mediach nie zobaczycie". Rzeczywiście, coś tu śmierdzi
"Chrześcijańskie szczucie na bliźniego" - komentują jedni. A inni wierzą i podają tę informację dalej. Chodzi o nagranie polityka Konfederacji Korony Polskiej, w którym insynuuje on, że w jednej z gdyńskich szkół zabroniono klasowej wigilii ze względu na uczniów z Ukrainy. Sam nic nie wie, nie sprawdził - ale mówi.
"Wigilii w szkole nie organizować". Świąteczna "szczuj-narracja" polityka prawicy
"Niemądra decyzja", minister "przekroczył swoje uprawienia", "samodzielnie nie może przekazać takiej kwoty" - grzmią politycy opozycji, krytykując decyzję ministra spraw zagranicznych Radosława Sikorskiego o przeznaczeniu 100 milionów dolarów na zakup amerykańskiego sprzętu dla Ukrainy. I dywagują, z jakich funduszy pójdzie ta pomoc. MSZ odpowiedział nam na to pytanie.
Sikorski: "dam 100 milionów dolarów Ukrainie". Z czego? Mamy odpowiedź MSZ
"To już jawna okupacja" - piszą internauci, oburzeni rzekomym planem pilnowania polskich granic przez niemieckie wojsko. O tym "skandalu" poinformował Robert Bąkiewicz. Lecz to żaden skandal, tylko zwykły fake news.
Bąkiewicz: "niemieckie wojsko ma pilnować polskich granic". Nie, nie po to przyjadą
Roztrzęsiony rolnik żali się do kamery: "Nie mamy już nic. Traktują nas jak śmieci". A potem oglądamy, jak policja rekwiruje jakieś bydło. Ta przejmująca scena ma przedstawiać trwające we Francji protesty rolników. Wydaje się rzeczywista - lecz nie jest.
"Policja konfiskuje bydło rolnikowi". Ale nie temu i nie te krowy
"Jest dość stary, ale nie zdawałam sobie sprawy, że był obecny przy narodzinach Jezusa" - tak internauci kpią z okładki książki o narodzinach Jezusa, na której znalazł się Donald Trump. Prezydent USA ma też być rzekomo lektorem tej historii. Wielu komentujących wątpi jednak, czy taka publikacja istnieje: "Serio? To jest naprawdę?".
"Narodziny Jezusa" według Trumpa? Skąd prezydent w stajence
"Całe narody nie wyginęły", mimo że wcale nie muszą się szczepić - przekonują ci, którzy walczą z obowiązkowymi szczepieniami w Polsce. Także polscy politycy. Rzeczywiście, inne europejskie narody jakoś nie wyginęły, choć większość szczepień u nich jest dobrowolna. Paradoks - czy jednak jest coś, o czym antyszczepionkowcy wam nie mówią?
"Szczepienia dobrowolne". Brzmi dobrze, gdy chcą tobą manipulować
Izraelski paszport Wołodymyra Zełenskiego mieli znaleźć funkcjonariusze ukraińskiej agencji antykorupcyjnej - taki przekaz rozpowszechniany jest w ostatnich dniach w polskiej sieci. To zbudowana na fałszywkach narracja, której celem jest zdyskredytowanie prezydenta Ukrainy.
Zełenski i "odkryta kolekcja paszportów". O co im tym razem chodzi
Ta historia wydaje się nieprawdopodobna. Ale dla tych, do których ją wymyślono, może być przekonująca - bo potwierdzi ich przekonania. Połączenie prezydenta Wołodymyra Zełenskiego, Billa Cosby'ego i Jeffreya Epsteina nie jest przypadkowe w tej kolejnej odsłonie rosyjskiej dezinformacji.
Bill Cosby, Zełenski i rezydencja w Nowym Jorku. Jak oni to połączyli
Dyskusja o ubogiej dekoracji choinki w Londynie rozgrzewa internet - nie pierwszy raz. Teraz powodem stało się nagranie na polskim profilu. Dominuje teza, że taki wygląd choinki jest efektem napływu muzułmanów do miasta czy nawet pochodzenia burmistrza Londynu. Internauci nie znają bądź celowo nie wspominają o niemal 80-letniej tradycji.
"Upadek Londynu"? Polityka z choinką w tle
Ponad setka osób z postawionymi zarzutami, lecz aktów oskarżenia nieco ponad 30, a wyroków skazujących tylko kilka - po dwóch latach rządu Donalda Tuska najgłośniejsze afery Zjednoczonej Prawicy wciąż nie zostały rozliczone. Choć prace wymiaru sprawiedliwości przyspieszyły, byli rządzący skutecznie sypią piasek w tryby, a Polacy niecierpliwią się coraz bardziej. Oto jak wygląda stan rozliczeń.
Półmetek rządu Tuska. Jak idą rozliczenia afer Zjednoczonej Prawicy?
W kampanii wyborczej Donald Tusk zapowiadał - w razie wygranej - odchudzenie rządu. Nie udało się. Z kolei tegoroczna rekonstrukcja jego gabinetu miała być wręcz "systemową zmianą". Na półmetku kadencji sprawdzamy, co zostało z tych obietnic.
Rząd Tuska miał być mniejszy i tańszy. No to policzyliśmy
Nagranie parowej lokomotywy w Kijowie krąży w sieci jako dowód, że problemy z dostawami energii przygniatają walczącą Ukrainę. Promuje to rosyjska propaganda, a internauci rozpowszechniają. Otóż parowozy rzeczywiście wyjechały na tory w Kijowie, lecz powód był inny.
W Kijowie brakuje prądu, więc wyciągnęli parowozy? Co to jest Magic Express
"Zachód upada", "Europa staje się skansenem", my dyskutujemy o nakrętkach do plastikowych butelek, a Chiny otwierają kolejny wiadukt dla superszybkich pociągów. Gdzieś już to czytaliście? Zapewne nie raz, nawet niektórzy polscy politycy wchodzą w tę narrację. A partia Xi Jinpinga tylko zaciera ręce. Nie tylko ona.
"Ultranowoczesny kraj". Jak wpadliśmy w paszczę chińskiego smoka propagandy
Zgoda Komisji Europejskiej na wsparcie budowy elektrowni jądrowej z polskiego budżetu uruchomiła wśród polityków PiS narrację, że Polska "nisko upadła". Kpią, że skoro musimy pytać Brukselę o zgodę na wydanie własnych pieniędzy, to "tak właśnie wygląda suwerenność Polski w praktyce". O istotnej rzeczy nie informują.
Teraz twierdzą: "nisko upadliśmy". A jak było, gdy rządzili?
Władze Chersonia szykują się do ucieczki, wysyłają już swoje rodziny do Polski - tak ma wynikać z posiedzenia rady miasta, z którego zapis rzekomo wyciekł do sieci. Nagranie rzeczywiście istnieje, lecz reszta to rosyjska fałszywka. Jej główne cele są trzy.
"Trzeba się zbierać, dokumenty do kominka". Radni nie wyłączyli mikrofonu?
Elon Musk - wspierany przez czołowych amerykańskich polityków - bije na alarm i oskarża Komisję Europejską o próbę cenzurowania platformy X. Za cenzurę uznał bowiem nałożoną na serwis przez Brukselę dotkliwą karę. Wyjaśniamy, dlaczego X ją otrzymał i co naprawdę leży u podstaw takiej decyzji KE.
Musk oskarża Unię o cenzurę. Oto za co naprawdę go ukarano
Zdjęcie z Lublina ma być rzekomym dowodem na niedawne spotkanie Jarosława Kaczyńskiego z Grzegorzem Braunem. Obraz ten wpisuje się w debatę o ewentualnej koalicji PiS z Konfederacją Korony Polskiej - lecz wielu internautów ostrzega, że nie jest prawdziwy. Analiza za pomocą narzędzi do weryfikacji materiałów AI nie pozostawia wątpliwości.
Kaczyński spotkał się z Braunem? "Ot, niespodzianka"
Setki tysięcy wyświetleń generuje w mediach społecznościowych nagranie, w którym ojciec i brat irlandzkiego nauczyciela opowiadają, że dostał on wyrok dożywocia za odmowę używania wobec uczniów wskazanych zaimków. W całej tej historii zgadza się tylko to, że nauczyciel w Irlandii trafił do więzienia.
Religia, transpłciowy uczeń i nauczyciel "skazany na dożywocie". Ile w tym prawdy
Oszuści działający na największych platformach społecznościowych takich jak Facebook, Instagram czy X pozostają często bezkarni. Właściciele serwisów wykazują raczej bierność w walce z nimi. Eksperci przyznają: odpowiednie mechanizmy prawne istnieją, jednak bez realnej międzynarodowej presji szans na poprawę tej sytuacji nie ma.
Raj dla oszustów. Dlaczego Big Techy zawodzą w ochronie użytkowników
Na bożonarodzeniowym jarmarku we Francji zamachowiec rzekomo wjechał autem w tłum i zabił 10 osób - takie informacje krążą w sieci. Informację podał też Elon Musk. Ale nie jest ona prawdziwa. Wyjaśniamy, co się stało i gdzie.
Dziesięć osób zabitych na jarmarku bożonarodzeniowym we Francji? Jak było naprawdę
Doniesienia, jakoby w Szwajcarii zakazano mammografii, znów pojawiły się w polskiej sieci. Przekaz ma zniechęcić kobiety do udziału w badaniach wykrywających raka piersi, strasząc ich rzekomą szkodliwością. Przestrzegamy przed tym fake newsem.
Szwajcaria zakazuje, w Kanadzie i Włoszech też już nie robią? O co chodzi z mammografią
Potężne demonstracje przechodziły ulicami bułgarskich miast na początku grudnia. Kłopoty tamtejszego rządu są jednak fałszywie przedstawiane jako protesty "przeciwko Brukseli", czyli Unii Europejskiej. Tak to przedstawia kremlowska propaganda.
Bułgaria "wypowiedziała posłuszeństwo". Komu naprawdę?
Czy polski rząd rozważa wprowadzenie kolejnego świadczenia - Ślub Plus? Według krążącego w sieci przekazu za samo zawarcie małżeństwa para miałaby otrzymać 40 tysięcy złotych. Miałyby też być dodatki za dzieci. Rzeczywiście, taki pomysł pojawił się w dyskusji publicznej, ale rząd nie ma z tym nic wspólnego.
Nowy projekt rządu "Ślub Plus"? Ależ tu namieszali
Neutralne pod względem płci – takie mają być od 24 grudnia 2025 roku wszystkie ogłoszenia o pracę. Jedni kpią, wymyślając feminatywy od męskich zawodów, inni jednak już zmieniają regulaminy wynagrodzeń. Wchodząca w życie nowelizacja Kodeksu pracy rodzi jednak więcej pytań, niż daje odpowiedzi.