Szef NATO nie mówił o "wyczerpaniu zapasów wojskowych". Wyjaśniamy manipulację

"I co teraz? Stoltenberg: 'Sojusznicy NATO i członkowie UE wyczerpali zapasy wojskowe, aby wesprzeć Ukrainę'"; "Wyczerpaliśmy nasze zapasy, ale to dla naszego bezpieczeństwa"; "NATO nie ma broni dla Ukrainy, kapitulacja?" - tak konferencję prasową sekretarza generalnego NATO Jensa Stoltenberga relacjonują użytkownicy Twittera, w tym administratorzy kont znanych z rozprowadzania treści zbieżnych z rosyjską propagandą. W publikowanych 10 stycznia wpisach zamieszczali fragment nagrania z wypowiedzią Stoltenberga. Jeden z udostępnionych fragmentów trwa tylko 10 sekund. Stoltenberg mówi w nim: "NATO Allies and EU members have depleted their stocks to provide support to Ukraine" (tłum. Sojusznicy NATO i członkowie UE uszczuplili swoje zapasy, aby zapewnić wsparcie dla Ukrainy). Inne są nieco dłuższe, ale zawierają ten kluczowy fragment wypowiedzi sekretarza generalnego NATO.

Zmanipulowany przekaz bazuje na dwuznaczności użytego przez Stoltenberga słowa "depleted". W języku angielskim oznacza ono zarówno "uszczuplić", "zredukować", "zmniejszyć", jak i "wyczerpać". Kontekst wypowiedzi sekretarza generalnego NATO nie pozostawia jednak wątpliwości, że chodziło o to pierwsze znaczenie.

Rozpowszechniany fragment wideo z wypowiedzią Jensa Stoltenberga jest prawdziwy. To fragment wspólnej konferencji prasowej sekretarza generalnego Sojuszu Północnoatlantyckiego z przewodniczącą Komisji Europejskiej Ursulą von der Leyen i z szefem Rady Europejskiej Charlesem Michelem. 10 stycznia w Brukseli podpisano trzecią już deklarację o współpracy NATO i Unii Europejskiej. "Jesteśmy zdeterminowani, by partnerstwo między NATO a Unią Europejską przeszło na kolejny poziom, aby zająć się przede wszystkim rosnącą konkurencją geostrategiczną, kwestią odporności oraz ochrony infrastruktury krytycznej" - mówił Jens Stoltenberg. Pełen zapis konferencji w wersjach audio, wideo i tekstowej można znaleźć na stronach NATO.

W serii pytań od dziennikarzy padło pytanie w języku angielskim o uszczuplenie zasobów wojskowych NATO i UE w związku ze wsparciem udzielanym Ukrainie i pomysły na załatanie tej luki. Dziennikarz, który zadał to pytanie, użył sformułowania "depletion of military stocks". Według słownika języka angielskiego Cambridge słowo "depletion" oznacza "zmniejszenie", "ograniczenie". Inne popularne słowniki i tłumacze online, takie jak Tłumacz Google czy DeepL tłumaczą to słowo zarówno jako "zmniejszenie", "uszczuplenie", jak i "wyczerpanie".

Odpowiadając na pytanie Jens Stoltenberg przyznał, że zasoby wojskowe NATO i UE zostały uszczuplone. On również użył słowa "depleted". Kontekst wypowiedzi nie pozostawia wątpliwości, że miał na myśli uszczuplenie zasobów, a nie ich wyczerpanie.

Dalej odpowiadając na pytanie Jens Stoltenberg relacjonował, że rekomendował sojusznikom w NATO, że jeśli mają wybierać między spełnieniem wytycznych dotyczących zapasów uzbrojenia a wsparciem Ukrainy, to ważniejsze jest wsparcie Ukrainy. Ocenił, że na zmniejszenie się zapasów jest tylko jedno długoterminowe rozwiązanie - zwiększenie produkcji.

W sieci znaleźliśmy posty z 10 i 11 stycznia rozprowadzające ten sam zmanipulowany przekaz o konferencji Jensa Stoltenberga. Niektóre konta, które opublikowały wpisy, regularnie rozsyłają treści zbieżne z rosyjską propagandą. "Wystarczyła sama Rosja, a tym kolesiom skończyła się już broń! Kiedy to ogłosiłem, 'zombie' jak zwykle zawyły" - to fragment tweeta w języku angielskim z 11 stycznia. Większość tweetów powielała jednak samo tłumaczenie wyrwanego z kontekstu zdania Jensa Stoltenberga o uszczupleniu zasobów sojuszu. Wszystkie te konta rozsyłały film skopiowany z rosyjskojęzycznego kanału smotri_media na Telegramie. Film opublikowano na tym kanale 10 stycznia.

Podobne treści - uderzające w NATO, sugerujące słabość sojuszu czy obarczające go winą za aktualny konflikt między Rosją a Ukrainą to stały motyw rosyjskich przekazów propagandowych. O podobnych manipulacjach regularnie informuje portal EUvsDisinfo.

Również w Konkret24 wielokrotnie opisywaliśmy przykłady forsowania narracji o rzekomej słabości NATO, jego nietrwałości czy niekompetencji natowskich urzędników. W lipcu 2022 roku opisaliśmy wideo z performancem odgrywanym rzekomo w siedzibie NATO wykorzystanym do dyskredytowania Paktu Północnoatlantyckiego. W rzeczywistości film nie miał z NATO nic wspólnego. W grudniu 2022 roku opisaliśmy krążące w sieci nagranie, na którym widać dziwne zachowania rzekomo natowskich instruktorów w "ukraińskim centrum szkolenia". Film jednak wcale nie powstał w Ukrainie, a żołnierze pochodzili spoza kraju NATO.