FAŁSZ

Szef NATO nie mówił o "wyczerpaniu zapasów wojskowych". Wyjaśniamy manipulację

Źródło:
Konkret24
Stoltenberg: osiągnęliśmy niemający precedensu postęp w naszej współpracy
Stoltenberg: osiągnęliśmy niemający precedensu postęp w naszej współpracyTVN24
wideo 2/5
Stoltenberg: osiągnęliśmy niemający precedensu postęp w naszej współpracyTVN24

Internauci rozsyłają fragment nagrania z niedawnej konferencji sekretarza generalnego NATO Jensa Stoltenberga - i twierdzą, że mówił o "wyczerpaniu zapasów wojskowych" NATO i Unii Europejskiej. To manipulacyjny przekaz. Szef sojuszu powiedział co innego.

Pokazujemy, co jest prawdą, a co fałszem
Weryfikujemy fake newsy, sprawdzamy dane, analizujemy informacje z sieci

"I co teraz? Stoltenberg: 'Sojusznicy NATO i członkowie UE wyczerpali zapasy wojskowe, aby wesprzeć Ukrainę'"; "Wyczerpaliśmy nasze zapasy, ale to dla naszego bezpieczeństwa"; "NATO nie ma broni dla Ukrainy, kapitulacja?" - tak konferencję prasową sekretarza generalnego NATO Jensa Stoltenberga relacjonują użytkownicy Twittera, w tym administratorzy kont znanych z rozprowadzania treści zbieżnych z rosyjską propagandą. W publikowanych 10 stycznia wpisach zamieszczali fragment nagrania z wypowiedzią Stoltenberga. Jeden z udostępnionych fragmentów trwa tylko 10 sekund. Stoltenberg mówi w nim: "NATO Allies and EU members have depleted their stocks to provide support to Ukraine" (tłum. Sojusznicy NATO i członkowie UE uszczuplili swoje zapasy, aby zapewnić wsparcie dla Ukrainy). Inne są nieco dłuższe, ale zawierają ten kluczowy fragment wypowiedzi sekretarza generalnego NATO.

FAŁSZ
Posty powielające zmanipulowany przekaz o konferencji sekretarza generalnego NATOTwitter

Zmanipulowany przekaz bazuje na dwuznaczności użytego przez Stoltenberga słowa "depleted". W języku angielskim oznacza ono zarówno "uszczuplić", "zredukować", "zmniejszyć", jak i "wyczerpać". Kontekst wypowiedzi sekretarza generalnego NATO nie pozostawia jednak wątpliwości, że chodziło o to pierwsze znaczenie.

Stoltenberg mówił o uszczupleniu, a nie wyczerpaniu zasobów w związku z pomocą Ukrainie

Rozpowszechniany fragment wideo z wypowiedzią Jensa Stoltenberga jest prawdziwy. To fragment wspólnej konferencji prasowej sekretarza generalnego Sojuszu Północnoatlantyckiego z przewodniczącą Komisji Europejskiej Ursulą von der Leyen i z szefem Rady Europejskiej Charlesem Michelem. 10 stycznia w Brukseli podpisano trzecią już deklarację o współpracy NATO i Unii Europejskiej. "Jesteśmy zdeterminowani, by partnerstwo między NATO a Unią Europejską przeszło na kolejny poziom, aby zająć się przede wszystkim rosnącą konkurencją geostrategiczną, kwestią odporności oraz ochrony infrastruktury krytycznej" - mówił Jens Stoltenberg. Pełen zapis konferencji w wersjach audio, wideo i tekstowej można znaleźć na stronach NATO.

W serii pytań od dziennikarzy padło pytanie w języku angielskim o uszczuplenie zasobów wojskowych NATO i UE w związku ze wsparciem udzielanym Ukrainie i pomysły na załatanie tej luki. Dziennikarz, który zadał to pytanie, użył sformułowania "depletion of military stocks". Według słownika języka angielskiego Cambridge słowo "depletion" oznacza "zmniejszenie", "ograniczenie". Inne popularne słowniki i tłumacze online, takie jak Tłumacz Google czy DeepL tłumaczą to słowo zarówno jako "zmniejszenie", "uszczuplenie", jak i "wyczerpanie".

Odpowiadając na pytanie Jens Stoltenberg przyznał, że zasoby wojskowe NATO i UE zostały uszczuplone. On również użył słowa "depleted". Kontekst wypowiedzi nie pozostawia wątpliwości, że miał na myśli uszczuplenie zasobów, a nie ich wyczerpanie.

PRAWDA

Ma pan rację, iż sojusznicy NATO i członkowie UE uszczuplili swoje zapasy, aby zapewnić Ukrainie wsparcie, i że było to słuszne posunięcie. Ponieważ chodzi tu również o nasze bezpieczeństwo. I oczywiście musimy wykorzystać nasze możliwości, nasze zapasy, naszą amunicję, aby wesprzeć Ukrainę.

Dalej odpowiadając na pytanie Jens Stoltenberg relacjonował, że rekomendował sojusznikom w NATO, że jeśli mają wybierać między spełnieniem wytycznych dotyczących zapasów uzbrojenia a wsparciem Ukrainy, to ważniejsze jest wsparcie Ukrainy. Ocenił, że na zmniejszenie się zapasów jest tylko jedno długoterminowe rozwiązanie - zwiększenie produkcji.

Akcja dezinformacyjna w różnych językach

W sieci znaleźliśmy posty z 10 i 11 stycznia rozprowadzające ten sam zmanipulowany przekaz o konferencji Jensa Stoltenberga. Niektóre konta, które opublikowały wpisy, regularnie rozsyłają treści zbieżne z rosyjską propagandą. "Wystarczyła sama Rosja, a tym kolesiom skończyła się już broń! Kiedy to ogłosiłem, 'zombie' jak zwykle zawyły" - to fragment tweeta w języku angielskim z 11 stycznia. Większość tweetów powielała jednak samo tłumaczenie wyrwanego z kontekstu zdania Jensa Stoltenberga o uszczupleniu zasobów sojuszu. Wszystkie te konta rozsyłały film skopiowany z rosyjskojęzycznego kanału smotri_media na Telegramie. Film opublikowano na tym kanale 10 stycznia.

FAŁSZ
Fałszywy przekaz rozpowszechniany w różnych europejskich językachTwitter, TikTok

Podobne treści - uderzające w NATO, sugerujące słabość sojuszu czy obarczające go winą za aktualny konflikt między Rosją a Ukrainą to stały motyw rosyjskich przekazów propagandowych. O podobnych manipulacjach regularnie informuje portal EUvsDisinfo.

Również w Konkret24 wielokrotnie opisywaliśmy przykłady forsowania narracji o rzekomej słabości NATO, jego nietrwałości czy niekompetencji natowskich urzędników. W lipcu 2022 roku opisaliśmy wideo z performancem odgrywanym rzekomo w siedzibie NATO wykorzystanym do dyskredytowania Paktu Północnoatlantyckiego. W rzeczywistości film nie miał z NATO nic wspólnego. W grudniu 2022 roku opisaliśmy krążące w sieci nagranie, na którym widać dziwne zachowania rzekomo natowskich instruktorów w "ukraińskim centrum szkolenia". Film jednak wcale nie powstał w Ukrainie, a żołnierze pochodzili spoza kraju NATO.

Autorka/Autor:Krzysztof Jabłonowski, współpraca: Gabriela Sieczkowska

Źródło: Konkret24

Źródło zdjęcia głównego: Shutterstock/Twitter

Pozostałe wiadomości

Poseł Konfederacji Roman Fritz przyrównał sytuację odstąpienia od terapii daremnej wobec pacjenta do jego eutanazji. W Sejmie oskarżono lekarzy o promowanie "cywilizacji śmierci". Lekarze zareagowali pismem do marszałka - a my wyjaśniamy, jak zmanipulowano opinię publiczną co do terapii daremnej. Bo akurat w tej sprawie jednym głosem mówią zarówno Naczelna Rada Lekarska, jak i episkopat.

Mocne słowa w Sejmie: "śmierć zaczęła nosić biały kitel". Manipulacje o terapii daremnej

Mocne słowa w Sejmie: "śmierć zaczęła nosić biały kitel". Manipulacje o terapii daremnej

Źródło:
Konkret24

Po ostatnich publicznych wystąpieniach prezydenta USA w sieci krąży rzekomy cytat, w którym Donald Trump miał kiedyś obrazić republikańskich wyborców. Jednak takie słowa nie padły, takiego wywiadu nie było, a ów fake news wraca niczym bumerang, gdy tylko Trump powie coś kontrowersyjnego.

"Mógłbym kłamać, a oni by to przełknęli". Tego nie powiedział Trump

"Mógłbym kłamać, a oni by to przełknęli". Tego nie powiedział Trump

Źródło:
Konkret24

Sławomir Mentzen podczas spotkań z wyborcami w ramach kampanii prezydenckiej twierdzi, że działania klimatyczne Unii Europejskiej dążą do spadku temperatury o jeden stopień Celsjusza. Poseł wprowadza w błąd - myli spadek temperatury z ograniczeniem wzrostu średniej temperatury na świecie. Wyjaśniamy.

Zielony Ład tylko po to, aby było "jeden stopień chłodniej". Mentzen manipuluje

Zielony Ład tylko po to, aby było "jeden stopień chłodniej". Mentzen manipuluje

Źródło:
Konkret24

Decyzje amerykańskiej administracji odbijają się szerokim echem wśród internautów, także polskich. Na ich podstawach często powstają fałszywe przekazy. Tym razem ich ofiarą padła zwolniona urzędniczka amerykańskiego resortu rolnictwa. W tle są zarzuty wobec poprzedniej władzy, ceny jajek, inflacja i ptasia grypa.

Aresztowana "agentka deep state" winna wysokim cenom jaj? Nowy przykład amerykańskiej dezinformacji

Aresztowana "agentka deep state" winna wysokim cenom jaj? Nowy przykład amerykańskiej dezinformacji

Źródło:
Konkret24

"Przerzut nielegalnych imigrantów" z Niemiec do Polski, "Niemcy imigrantów odwożą do Polski" - takie informacje krążą w polskim internecie, a politycy opozycji je powielają. Chodzi o pewne zdarzenie na polsko-niemieckim przejściu granicznym, które posłużyło do zbudowania tej fałszywej narracji.

"Niemieckie służby przekazują migranta do Polski". Wyjaśnienie zaskakuje

"Niemieckie służby przekazują migranta do Polski". Wyjaśnienie zaskakuje

Źródło:
Konkret24

Popularny w sieci ratownik medyczny Damian Garlicki został społecznym asystentem posła Konfederacji Grzegorza Płaczka. Treści, które ów asystent publikuje na swoich profilach społecznościowych, propagują rosyjskie tezy o wojnie w Ukrainie i antyukraińską narrację. A ponadto spiskowe teorie antyszczepionkowe niezgodne z faktami i nauką.

Nie tylko Bucza. Jak asystent polskiego posła sieje rosyjską dezinformację

Nie tylko Bucza. Jak asystent polskiego posła sieje rosyjską dezinformację

Źródło:
Konkret24

Europoseł PiS Maciej Wąsik "ujawnił" unijne rozporządzenie, które tajne nie jest, i na jego podstawie stworzył tezy, które nie są prawdą. Sprawa dotyczy paktu migracyjnego, który wzbudza ogromne emocje wśród Polaków. Pokazane w unijnym dokumencie liczby znaczą co innego, niż podał europoseł. Wyjaśniamy.

Wąsik "ujawnia straszne skutki" paktu migracyjnego. I trzy razy mija się z prawdą

Wąsik "ujawnia straszne skutki" paktu migracyjnego. I trzy razy mija się z prawdą

Źródło:
Konkret24

Polityczna akcja prezesa Trybunału Konstytucyjnego z oskarżeniem rządzących o rzekomy "zamach stanu" w Polsce okazała się "politycznym złotem" dla rosyjskiej dezinformacji. Według kremlowskich mediów premier Donald Tusk został postawiony w stan oskarżenia, poparł to prezydent Andrzej Duda, lecz rząd wyprowadzi niedługo wojsko na ulice.

Jak Kreml wykorzystał akcję Święczkowskiego z "zamachem stanu"

Jak Kreml wykorzystał akcję Święczkowskiego z "zamachem stanu"

Źródło:
Konkret24

Scarlett Johansson, Steven Spielberg, Woody Allen, Lenny Kravitz czy Adam Sander - to niektóre z gwiazd, które miały wziąć udział w rzekomej akcji amerykańskich celebrytów wymierzonej w Kanyego Westa. Problem w tym, że nigdy nie wystąpili w filmie, który w sieci generuje setki tysięcy odsłon.

Zuckerberg, Spielberg, Kravitz "odpowiadają antysemicie" Westowi? Nie wierzcie

Zuckerberg, Spielberg, Kravitz "odpowiadają antysemicie" Westowi? Nie wierzcie

Źródło:
Konkret24

W internecie krąży coraz więcej dezinformujących treści na temat polskich rezerw złota. Jedni piszą, że wcale nie należą one do Polski. Inni - że nie wiadomo, gdzie są przechowywane. Jeszcze inni - że polskie złoto należy do całej Unii Europejskiej. Sprawdziliśmy.

Polskie rezerwy złota. "Nie należą tylko do Polski"? Gdzie są przechowywane?

Polskie rezerwy złota. "Nie należą tylko do Polski"? Gdzie są przechowywane?

Źródło:
Konkret24

Podczas gdy resort zdrowia zaleca szczepienia na HPV, przeciwnicy szczepionek twierdzą, że nie ma on dokumentacji potwierdzającej skuteczność i bezpieczeństwo preparatu. Dowodem ma być fragment pisma rozpowszechnianego między innymi przez posła Konfederacji Konrada Berkowicza. Polityk sieje fałszywy przekaz. Eksperci przestrzegają i wyjaśniają.

Berkowicz zniechęca do szczepień na HPV. "Pan poseł nie ma wiedzy"

Berkowicz zniechęca do szczepień na HPV. "Pan poseł nie ma wiedzy"

Źródło:
Konkret24

Według rozpowszechnianego przekazu kanclerz Niemiec Olaf Scholz rzekomo "kazał Tuskowi przyjmować niechcianych migrantów w Polsce", a polski premier się na to rzekomo zgodził. Ma chodzić nawet o 200 tysięcy cudzoziemców przesłanych z Niemiec do Polski. To fałszywa, zmanipulowana interpretacja fragmentu debaty przedwyborczej w Niemczech, którą w Polsce nagłaśniają politycy opozycji.

"Scholz wsypał Tuska". Podwójna manipulacja w polskiej narracji o debacie w Niemczech

"Scholz wsypał Tuska". Podwójna manipulacja w polskiej narracji o debacie w Niemczech

Źródło:
Konkret24

"To szaleństwo. Proces za polubienie wpisu!" - tak Elon Musk skomentował fragment wywiadu z Patrykiem Jakim. Polski europoseł opowiadał, za co grożą mu trzy lata więzienia. Przedstawił jednak swoją wersję, a my przypominamy, o co naprawdę chodzi w tym procesie.

Musk komentuje wywiad Jakiego: "to szaleństwo". Na co skarżył się europoseł

Musk komentuje wywiad Jakiego: "to szaleństwo". Na co skarżył się europoseł

Źródło:
Konkret24

Według posła Michała Moskala i innych polityków PiS "pakt migracyjny wchodzi w fazę realizacji", a "państwowe instytucje mają być przygotowane na przyjęcie rzesz nielegalnych imigrantów". Dowodzić tego ma pismo, którego kopię Moskal opublikował w mediach społecznościowych. A to aktualizacja dokumentu, którego przyjęcie wymusza ustawa przyjęta... za pierwszych rządów PiS.

"Sekretny" plan Tuska. Poseł Moskal manipuluje opinią publiczną

"Sekretny" plan Tuska. Poseł Moskal manipuluje opinią publiczną

Źródło:
Konkret24

Rachunki za energię niższe o jedną trzecią - taką obietnicę złożył wyborcom Karol Nawrocki, kandydat Prawa i Sprawiedliwości na prezydenta. Wyjaśniamy, dlaczego prezydent RP ma "marginalny wpływ" na ceny energii - zarówno na świecie, jak i w Polsce.

Nawrocki: prąd będzie tańszy o 33 procent. Ale nie prezydent o tym decyduje

Nawrocki: prąd będzie tańszy o 33 procent. Ale nie prezydent o tym decyduje

Źródło:
Konkret24

Zapowiedzi rządu o "reakcji na przestępczość zorganizowaną cudzoziemców" wykorzystuje kandydat KO na prezydenta Rafał Trzaskowski, przywołując w swoich wystąpieniach liczbę "deportowanych" z Polski w 2024 roku. Jeszcze inną liczbę - jako "wydalonych Gruzinów" - podaje minister Katarzyna Lubnauer. Co to za statystyki?

1082 czy 2589 cudzoziemców "wydalonych z Polski"? Dużo więcej

1082 czy 2589 cudzoziemców "wydalonych z Polski"? Dużo więcej

Źródło:
Konkret24

Profesor Andrzej Zybertowicz stwierdził, że Komisja Europejska - decydując o ewentualnym zwolnieniu Polski z obowiązku przyjmowania migrantów - będzie uwzględniała obecną liczbę ukraińskich uchodźców w naszym kraju. Sprawdziliśmy, co stanowią unijne dokumenty w tej sprawie.

Pakt migracyjny a Polska. Kiedy Komisja Europejska zdecyduje

Pakt migracyjny a Polska. Kiedy Komisja Europejska zdecyduje

Źródło:
Konkret24

Angelina Jolie miała dostać 20 milionów dolarów, Sean Penn – 5 milionów, a Orlando Bloom – 8 milionów za to, że pojechali na Ukrainę robić promocję Zełenskiemu - taka narracja rozpowszechniana jest w internecie. Wyjazdy miały być finansowane przez amerykańską agencję pomocową USAID. Pojawienie się tej historii nieprzypadkowo zbiega się w czasie z ostatnimi decyzjami Donalda Trumpa. Zmyślony przekaz jest tworem rosyjskiej dezinformacji i ma konkretny cel.

Gwiazdy Hollywood i miliony dolarów "za fotkę z Zełenskim". Jak Kreml sieje zwątpienie

Gwiazdy Hollywood i miliony dolarów "za fotkę z Zełenskim". Jak Kreml sieje zwątpienie

Źródło:
Konkret24

Jak to jest z dostępem członków sejmowej komisji ds. Pegasusa do najtajniejszych informacji? Wobec dyskusji na ten temat pomiędzy politykami - sprawdziliśmy. Okazuje się, że rzeczywiście nie wszyscy mogą czytać akta z klauzulą "ściśle tajne".

"Dostępu nie mają"? Członkowie komisji do spraw Pegasusa a tajne materiały

"Dostępu nie mają"? Członkowie komisji do spraw Pegasusa a tajne materiały

Źródło:
Konkret24

Brak przesłanek prawnych do twierdzenia, że w Polsce doszło do zamachu stanu - oceniają eksperci, komentując zawiadomienie do prokuratury złożone przez prezesa Trybunału Konstytucyjnego Bogdana Święczkowskiego. A raczej: do konkretnego prokuratora. Bo kto, przez kogo i w jakiej sprawie uruchomił tę akcję, dużo mówi o jej drugim, politycznym dnie.

"Zamach stanu" według Święczkowskiego. Eksperci: polityczny performance

"Zamach stanu" według Święczkowskiego. Eksperci: polityczny performance

Źródło:
Konkret24

Coraz częściej politycy opozycji, ale też prawicowe media i internauci alarmują, że po wyborach prezydenckich w Polsce możliwy jest "wariant rumuński" - jeśli zwycięzca "nie spodoba się Brukseli". Na temat wydarzeń w Rumunii krąży wiele manipulacji, wszystkiego nie ujawniono, dlatego łatwo ten casus wykorzystywać w fałszywych przekazach. Wyjaśniamy, co na razie ustalono w sprawie wpływu na wybory w Rumunii.

"Scenariusz rumuński". O co chodzi i czego nie wiemy

"Scenariusz rumuński". O co chodzi i czego nie wiemy

Źródło:
Konkret24

- Nie wiem, jak Rosjanie mogą wpływać na wybory poprzez Twittera czy Facebooka - stwierdził w radiowym wywiadzie kandydujący na prezydenta poseł Marek Jakubiak. To częsta postawa tych, którzy lekceważą skuteczność odziaływania kanałów Putina. Przedstawiamy pięć głównych stosowanych w rosyjskiej dezinformacji metod wpływania na poglądy wyborców.

"Nie wiem, jak Rosjanie mogą wpływać na wybory". To możesz być łatwym celem

"Nie wiem, jak Rosjanie mogą wpływać na wybory". To możesz być łatwym celem

Źródło:
Konkret24

"Niech sprawdzi konta swoich kolegów, część na pewno tam znajdzie" - reagują internauci na rozpowszechniany w mediach społecznościowych przekaz, jakoby prezydent Wołodymyr Zełenski sprzeniewierzył pieniądze przekazane przez USA na pomoc walczącej Ukrainie. Ta narracja powstała w wyniku zmanipulowania wypowiedzi Zełenskiego i jest podbijana w sieci przez prokremlowskie kanały.

"Gdzie się podziało 200 miliardów na armię". Zmanipulowane słowa Zełenskiego

"Gdzie się podziało 200 miliardów na armię". Zmanipulowane słowa Zełenskiego

Źródło:
Konkret24

Jak w końcu będzie z kominkami opalanymi drewnem? W mediach społecznościowych internauci nie zostawiają suchej nitki na propozycjach rzekomych nowych przepisów, alarmując, że w całym kraju zacznie obowiązywać zakaz używania kominków na drewno. Jednak są już kolejne propozycje zmian w programie "Czyste powietrze", a Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej uspokaja.

"Koniec domowych kominków"? Co się zmieniło

"Koniec domowych kominków"? Co się zmieniło

Źródło:
Konkret24

Akcje, petycje, plakaty, fałszywe informacje - politycy Konfederacji, ale też Karol Nawrocki oraz rzesza internautów dezinformują na temat Centrów Integracji Cudzoziemców. Alarmują, że to "ośrodki dla nielegalnych imigrantów", że powstają "z pieniędzy podatników", że to realizacja paktu migracyjnego. To wszystko nieprawda.

Centra Integracji Cudzoziemców dla "nielegalnych imigrantów"? Wielostopniowa manipulacja

Centra Integracji Cudzoziemców dla "nielegalnych imigrantów"? Wielostopniowa manipulacja

Źródło:
Konkret24