"Paranoja wyborów" w Kalifornii? Nie, tam wyborców weryfikują inaczej

Źródło:
Konkret24
Kamala Harris i Donald Trump na finiszu kampanii wyborczej
Kamala Harris i Donald Trump na finiszu kampanii wyborczejReuters/TVN24
wideo 2/3
Kamala Harris i Donald Trump na finiszu kampanii wyborczejReuters/TVN24

W czternastu stanach USA wyborcy nie muszą okazywać dokumentu tożsamości w lokalu wyborczym. Brak tego wymogu jest wykorzystywany do podważania rzetelności procesu wyborczego w Stanach Zjednoczonych. Autorzy dezinformacji uderzają głównie w Kalifornię, gdzie szansę na wygraną ma Kamala Harris. Tłumaczymy, jak wygląda tam weryfikacja wyborców.

Pokazujemy, co jest prawdą, a co fałszem
Weryfikujemy fake newsy, sprawdzamy dane, analizujemy informacje z sieci

OGLĄDAJ: "Czas decyzji. Ameryka wybiera". Wydanie specjalne w TVN24

Przez ostatnie dni przed wyborami prezydenckimi w USA i nawet jeszcze w dniu głosowania 5 listopada w mediach społecznościowych nasilał się przekaz podważający rzetelność procesu wyborczego w Stanach Zjednoczonych. Jak informowaliśmy w Konkret24, celem tej dezinformacyjnej kampanii jest pokazanie Amerykanom - i nie tylko, bo przekaz rozchodzi się też w polskiej sieci - że system wyborczy nie działa prawidłowo, a tym samym wynik wyborów może zostać podważony. Posty dotyczyły głównie przykładów, gdy "poszkodowanym" miał być Donald Trump.

CZYTAJ WIĘCEJ W KONKRET24: "Głosował 29 razy", "głosowałem w dwóch miejscach". Dezinformacja przed wyborami

Narracja: "amerykańska demokracja okazuje się być żartem"

5 listopada szczególnie mocna w mediach społecznościowych była narracja dotycząca tego, że w niektórych stanach USA nie trzeba pokazywać przy głosowaniu żadnego dokumentu tożsamości. A to - zdaniem szerzących ów przekaz - powoduje, że te wybory są "paranoją" czy "żartem". Jako przykład podawano Kalifornię (uznawaną za stan sprzyjający Kamali Harris). Rozpowszechniano trwające ponad dwie minuty nagranie, mające przedstawiać sytuację, do jakiej doszło właśnie w komisji wyborczej w Kalifornii, gdzie można było oddać głos przed 5 listopada. Według rozpowszechniających to wideo internautów - w tym Elona Muska - nagranie jest dowodem, że nie ma żadnej weryfikacji głosujących w tym stanie.

Wideo zostało nagrane telefonem przez mężczyznę podchodzącego do młodej kobiety z komisji wyborczej. Pyta go ona o trzy pierwsze litery imienia i nazwiska. Mężczyzna podaje je, dodając jednak, że "mogą być" poprawne. Następnie kobieta pyta o adres, mężczyzna go podaje (wówczas nagranie jest wyciszone), ale znów używa słowa "może". Potem, pytany o datę urodzenia, odpowiada: "może 1995, a może nie". Następnie wdaje się w spór z innymi członkiniami komisji wyborczej. Podkreśla, że nie mogą zweryfikować żadnych podanych przez niego danych. Po czym, poproszony, składa swój podpis na tablecie - i tu nagranie się urywa.

FAŁSZ

"USA Kalifornia. Obywatel chce zagłosować, ale zanim będzie mógł zagłosować, musi się zarejestrować. Prawo stanu Kalifornia nie wymaga okazywania dowodu osobistego w celach weryfikacji. Podaje więc fikcyjne dane, a i tak otrzymuje kartę do głosowania. Te wybory to żart..." - taki komentarz do wideo dodał jeden z polskich użytkowników serwisu X w poście z 4 listopada; ten wpis ma niemal 450 tysięcy wyświetleń. "Komisja nie oczekuje żadnego dokumentu tożsamości, a on 'potwierdza' swoje słowami 'might be'. No faktycznie prawdziwa 'demokracja'" - dodał w kolejnym wpisie.

"Czyli cała Polska mogła jechać podać inne dane i głosować"; "Amerykańska demokracja okazuje się być żartem"; "Patologia i kpina ludzi wierzących w uczciwość i demokrację"; "To jest chore!"; "W Kalifornii rządzi lewactwo"; "To się w głowie nie mieści. Ta demokracja to fikcja"; "To jest farsa" - komentują internauci pod postem. "To Kalifornia. Parodia wyborów, w kraju, którego głównym towarem eksportowym na cały świat jest demokracja" - brzmi komentarz socjologa, publicysty prawicowych mediów Marcina Paladego, który również opublikował to wideo.

CZYTAJ TEŻ: Jak głosują Amerykanie

Nagranie z Glendale w Kalifornii

Najwcześniejszą wersję filmiku, do której dotarliśmy, opublikowano w niedzielę, 3 listopada, na profilu anglojęzycznego użytkownika serwisu X. Wygląda na to, że jest on autorem nagrania. Imię i nazwisko użytkownika zaczyna się od tych samych trzech liter, które podaje mężczyzna z filmiku. Jak przekonuje w poście, do takiej sytuacji miało dojść w komisji wyborczej w mieście Glendale w stanie Kalifornia.

"Kalifornia ma najbardziej skorumpowany system głosowania w USA. Kiedy dziś głosowałem w Glendale w Kalifornii, odmówiłem potwierdzenia, że moje informacje są dokładne, ale urzędnicy nadal musieli mi zaufać i wydać kartę do głosowania. Poprosiłem urzędnika wyborczego o sprawdzenie mojego dowodu tożsamości, a ona po prostu powiedziała: 'Wierzę ci na słowo - to Kalifornia'. Ten stan to absolutny żart!!! Identyfikacja wyborcy jest oczywiście niezbędna do zapewnienia bezpiecznych i weryfikowalnych wyborów. Nigdy więcej nie głosuj na Demokratów - MAGA!" - napisał w poście z nagraniem. Zachęcił do udostępniania jego posta, "aby ujawnić, jak łatwo byłoby popełnić oszustwo wyborcze w Kalifornii".

Nagranie, które stało się podstawą fałszywej narracji, opublikował najpierw anglojęzyczny użytkownik serwisu Xx.com

Ten pierwotny wpis z wideo wyświetlono już ponad 36 milionów razy. Udostępnił go m.in. Elon Musk, który otwarcie wspiera kampanię prezydencką kandydata republikanów Donalda Trumpa. "To jest totalne szaleństwo. Jedynym powodem zakazu okazania dowodu osobistego jest uczynienie oszustw wyborczych niemożliwymi do wykrycia" - skomentował właściciel platformy X.

Jednak sytuacja pokazana w komisji wyborczej w Kalifornii wcale nie jest dowodem na to, że system wyborczy jest tam podatny na oszustwa z powodu tego, iż głosujący obywatele nie okazują dokumentów tożsamości.

Wybory w Kalifornii: rejestracja i weryfikacja tożsamości wyborców

29 października 2024 roku gubernator Kalifornii Gavin Newsom podpisał nowe prawo, zgodnie z którym lokalne władze stanowe nie będą mogły już stanowić przepisów wymagających od mieszkańców okazania dowodu tożsamości w celu głosowania w wyborach. Była to odpowiedź na działania konserwatywnych lokalnych władz - wprowadzały one bowiem przepisy wymagające od wyborców przedstawienia dokumentu tożsamości, wbrew stanowemu prawu. Wynikało to często z niepotwierdzonych obaw przed oszustwami wyborczymi - wyjaśniał portal Politico.

Tylko w 36 stanach USA przepisy wymagają od wyborców okazania jakiegoś dokumentu tożsamości podczas głosowania w wyborach. Kalifornia jest jednym pozostałych z 14 stanów, które stosują inne metody weryfikacji tożsamości wyborców. "Najczęściej inne informacje identyfikujące dostarczone w lokalu wyborczym, takie jak podpis, są sprawdzane z informacjami znajdującymi się w rejestrze" - wyjaśnia Krajowa Konferencja Legislatur Stanowych (NCSL), organizacja zrzeszająca ustawodawców i pracowników legislacyjnych ze wszystkich stanów i terytoriów USA.

Aby zarejestrować się do głosowania w Kalifornii, trzeba:

  • być obywatelem Stanów Zjednoczonych i mieszkańcem Kalifornii,
  • mieć co najmniej 18 lat w dniu wyborów,
  • nie odbywać obecnie kary więzienia stanowego lub federalnego z tytułu skazania za przestępstwo,
  • nie być obecnie uznanym przez sąd za psychicznie niezdolnego do głosowania.

Kalifornijczycy muszą być zarejestrowani do głosowania co najmniej 15 dni przed dniem wyborów. Chcąc to zrobić online, należy podać: numer kalifornijskiego prawa jazdy lub kalifornijskiego dowodu tożsamości; cztery ostatnie cyfry numeru ubezpieczenia społecznego i datę urodzenia. Te informacje są przekazywane kalifornijskiemu Departamentowi Pojazdów Silnikowych (DMV) w celu uzyskania kopii podpisu osoby, która zarejestrowała się jako wyborca.

W przypadku gdy osoba ta nie posiada kalifornijskiego prawa jazdy lub kalifornijskiego dowodu tożsamości, nadal może wypełnić formularz rejestracji online, jednak wówczas będzie "konieczne podjęcie dodatkowych kroków w celu ukończenia rejestracji wyborcy" - wyjaśniono na oficjalnej stronie rejestracji wyborców w stanie Kalifornia.

"System ten, choć wydaje się skomplikowany, gwarantuje, że nie będzie dochodzić do nadużyć na szeroką skalę"

W rozmowie z Konkret24 amerykanista i publicysta Rafał Michalski podkreśla wagę weryfikacji wyborcy w momencie jego rejestrowania się w spisie wyborców. Jak piszemy wyżej, w Kalifornii wymaga się podania kalifornijskiego numeru identyfikacyjnego, prawa jazdy, czterech ostatnich liczb numeru ubezpieczenia i daty urodzenia - a jeśli ktoś nie ma takich dokumentów, może przedstawić inne, np. umowę najmu mieszkania czy wyciąg z konta bankowego. - W formularzu rejestracyjnym jest rubryka, w której wypełniający wpisuje wszystkie miejsca, gdzie jest zarejestrowany jako obywatel, czyli na przykład bank lub jakiś program rządowy, w którym uczestniczył, na przykład wymiany pieca. To rodzaj poświadczenia, że inne placówki pozytywnie zweryfikowały tożsamość danej osoby i fakt, że mieszka w danym miejscu - wyjaśnia Michalski.

Podkreśla, że we wszystkich stanach podczas rejestracji wyborcy musi on złożyć swój podpis, który od razu jest umieszczany w systemie informatycznym. - Gdy wyborca zgłasza się po kartę do głosowania w jednym z czternastu stanów, gdzie nie jest wymagane okazanie dokumentu, również musi się podpisać. I jego podpis jest weryfikowany z tym widniejącym w systemie - opisuje amerykanista.

Jak więc weryfikowana jest tożsamość wyborcy w lokalu wyborczym w Kalifornii, skoro nie prosi się tam o dowód tożsamości? Otóż każdy głosujący obywatel jest proszony o podpisanie formularza potwierdzającego tożsamość. Następnie urzędnik wyborczy - w celu weryfikacji - porównuje podpis złożony w komisji wyborczej z tym złożonym wcześniej w momencie rejestracji danego wyborcy. W stanie Kalifornia obowiązują szczegółowe wytyczne dotyczące weryfikacji podpisu. Zwraca się uwagę m.in. na pochylenie pisma, jego wielkość, cechy indywidualne - tj. sposób stawiania kropek nad literami, wygląd zakręconej części w literach f, g, j lub y. Podpisy, w których system wykazuje wiele istotnych różnic, są poddawane dodatkowej kontroli.

Podpis może zostać odrzucony, jeśli dwóch urzędników wyborczych jednogłośnie stwierdzi, że poza wszelką wątpliwością nie zgadza się on z podpisem w dokumentacji rejestracyjnej wyborcy. Do weryfikacji podpisów mogą być też wykorzystywane narzędzia technologiczne. Jeśli one odrzucą podpis, ten weryfikowany jest później przez urzędnika.

Przypomnijmy: na popularnym teraz w sieci nagraniu słyszymy, jak członkini komisji wyborczej pyta mężczyznę, czy złoży taki podpis. Ten potwierdza - ale tego aktu na filmiku już nie widzimy. A wcześniej inna członkini komisji poprosiła go o podanie pierwszych trzech liter imienia i nazwiska oraz o podanie daty urodzenia.

"Rzeczywiście, w niektórych stanach USA nie jest wymagane wylegitymowanie się w lokalu wyborczym dokumentem ze zdjęciem. Nie oznacza to jednak, że nie weryfikuje się tożsamości wyborców i pozwala się np. na wielokrotne głosowanie przez tę samą osobę. Jest oczywiste, że taki system wyborczy byłby powszechnie nadużywany " - uspokaja dr Mateusz Radajewski, prawnik z Wydział Prawa i Komunikacji Społecznej Uniwersytetu SWPS we Wrocławiu. Jak wyjaśnia w komentarzu dla Konkret24, sposoby weryfikacji wyborców różnią się w poszczególnych stanach. "W niektórych konieczne jest np. podanie dokładnych danych osobistych. Choć może to rodzić ryzyko zagłosowania za inną osobę, należy pamiętać, że takie działania są przestępstwem (podobnie zresztą w Polsce jest możliwe zagłosowanie za inną osobę, gdy np. posłużymy się skradzionym albo podrobionym dowodem osobistym). Wbrew sugestiom pojawiającym się w internecie nie można też skutecznie zagłosować, podając w lokalu wyborczym fikcyjne dane. Każdy wyborca jest bowiem sprawdzany w rejestrze wyborców i otrzymuję kartę wyborczą tylko wtedy, gdy potwierdzi się, że rzeczywiście istnieje i jest uprawniony do głosowania" - wyjaśnia prawnik.

"W Kalifornii istnieje specjalna procedura dotycząca wyborców, których dane nie znajdują się w rejestrze (czyli dotyczy to również podania w lokalu wyborczym fikcyjnych danych). Oddają oni tzw. głos warunkowy (ang. Provisional Ballot - red.). Jest on umieszczany w specjalnej kopercie, na której wyborca wskazuje swoje dane oraz zamieszcza swój podpis. Odpowiedni urzędnik wyborczy następnie weryfikuje te dane i podpis, sprawdzając, czy dany wyborca znajduje się w rejestrze i czy nie głosował w innym miejscu. Gdy uda się potwierdzić, że dana osoba była uprawniona do głosowania (czyli np. nie znalazła się w rejestrze z powodu błędu), kopertę się otwiera, a jej głos zalicza się jako ważny. Jeśli natomiast dane wyborcy były fikcyjne albo głosował on już w innym miejscu, taki głos warunkowy jest nieważny" - opisuje dr Radajewski. I podkreśla: "System ten, choć wydaje się skomplikowany, w praktyce gwarantuje, że nie będzie dochodzić do nadużyć na szeroką skalę".

Którzy wyborcy muszą okazać dokument tożsamości w Kalifornii

Zgodnie z prawem federalnym - a więc obowiązującym we wszystkich stanach USA - "wyborcy głosujący po raz pierwszy muszą okazać dokument tożsamości podczas głosowania w dniu wyborów, jeśli nie zarejestrowali się osobiście lub nie okazali dokumentu tożsamości podczas rejestracji" - czytamy na rządowej stronie USA. W takiej sytuacji wyborca powinien podczas głosowania okazać jeden z wymienionych dokumentów: aktualny i ważny dokument tożsamości ze zdjęciem; aktualny rachunek za media; wyciąg bankowy; czek rządowy; czek z wypłatą; wydany przez rząd dokument zawierający imię i nazwisko oraz adres.

Miliony Amerykanów bez dowodu tożsamości

Amerykanista Rafał Michalski w obszernym wątku w serwisie X opublikowanym 5 listopada wyjaśnia, dlaczego tyle kontrowersji wywołują w USA zasady identyfikacji wyborcy w lokalu wyborczym. "W latach 80. wiele stanów wprowadza *wymóg* osobistego stawiennictwa przed wyborami, aby wpisać swoje nazwisko do rejestru. I to po przedstawieniu zadowalającego dowodu tożsamości i kwalifikowalności. To są przepisy utrzymujące się do dzisiaj w wielu przypadkach" - pisze.

Przypomina, że od 1993 roku zgodnie z National Voter Registration Act obowiązek rejestracji wyborców przekazano władzom federalnym. Michalski zaznacza, że "*nie ma* dzisiaj stanu, w którym osoba bez udowodnienia swojej tożsamości zarejestrowałaby się na liście wyborców". Skąd zatem problem potwierdzaniem tożsamości w lokalu wyborczym? Ekspert odpowiada: "Powód jest jasny: i wtedy, i dzisiaj - kilkadziesiąt % Amerykanów nie posiada dowodu tożsamości".

"W 2020 roku prawie 29 milionów obywateli USA w wieku uprawniającym do głosowania nie posiadało ważnego prawa jazdy, a ponad 7 milionów nie posiadało żadnego innego ważnego dokumentu tożsamości ze zdjęciem wydanego przez rząd" - wynika z badania Uniwersytetu Maryland i VoteRiders, amerykańskiej pozarządowej organizacji zajmującej się prawami wyborczymi. Bo w USA nie jest prawnie wymagane posiadanie dokumentu tożsamości. Nie ma też jednego, krajowego wzoru tego dokumentu - każdy stan wydaje własną wersję. Dowodem tożsamości jest też prawo jazdy, także wydawane przez stany.

Michalski w swojej analizie przywołuje sekcję pierwszą 24. poprawki do konstytucji USA, która stanowi:

Prawo obywateli Stanów Zjednoczonych do głosowania w jakichkolwiek prawyborach i wyborach Prezydenta i Wiceprezydenta, elektorów Prezydenta i Wiceprezydenta, Senatorów lub Reprezentantów w Kongresie nie będzie uchylane ani ograniczane przez Stany Zjednoczone albo którykolwiek ze stanów z powodu niezapłacenia podatku wyborczego lub innego.

I właśnie na ten zapis w konstytucji USA powołują się przeciwnicy identyfikacji wyborców w lokalach wyborczych. "Czy w Kalifornii nielegalny imigrant może w lokalu wyborczym podać się obywatela i pobrać kartę wyborczą? Jeśli dana zarejestrowana osoba nie głosowałaby po raz pierwszy, to tak. Czy to się dzieje? Rejestr karny nie mówi nam rokrocznie o wielu wszczętych postępowaniach" - komentuje Rafał Michalski.

Głosowanie za kogoś lub pod fałszywym nazwiskiem? Konsekwencje są surowe

Wszyscy wyborcy, niezależnie od rodzaju weryfikacji wymaganej przez stany, podlegają zarzutom krzywoprzysięstwa, jeśli głosują pod fałszywym pozorem - przypomina NCSL. Zgodnie z prawem stanu Kalifornia przestępstwo popełnia każda osoba nieuprawniona do głosowania w wyborach, która oszukańczo głosuje lub oszukańczo próbuje głosować w tych wyborach albo też podszywa się lub próbuje podszyć się pod wyborcę podczas wyborów. Grozi za to kara więzienia.

Podobnie w przypadku głosowania korespondencyjnego: każdy, kto w stanie Kalifornia próbuje zagłosować lub zagłosuje korespondencyjnie, składając fałszywy podpis, używając fikcyjnego imienia i nazwiska lub imienia i nazwiska innego wyborcy uprawnionego do głosowania, jest winien przestępstwa i podlega karze pozbawienia wolności od 16 miesięcy do trzech lat oraz grzywnie do tysiąca dolarów.

Amerykanista Rafał Michalski zaznacza, że kradzież tożsamości wyborcy jest jednym z najcięższych przestępstw - zwłaszcza dla imigrantów, którym grozi deportacja. Co do ewentualnych masowych fałszerstw, które miałyby być - jak straszą internauci nagłaśniający tę narrację - skutkiem braku wymogu okazania dokumentu tożsamości przed komisją wyborczą, Michalski stwierdza, że po prostu nie ma żadnych danych, które by mówiły o masowych oszustwach przy głosowaniach, na co także zwracają uwagę amerykańskie sądy.

"Nadzorować taką krynicę demokracji jak USA?" Tak, jest misja OBWE

W związku z opisanym tu popularnym nagraniem z Kalifornii internauci poruszają jeszcze jedną kwestię: jakoby żadna organizacja międzynarodowa nie nadzorowała wyborów w Stanach Zjednoczonych. "No jak można nadzorować taką krynicę demokracji jak USA?"; "Jakaś organizacja miałaby nadzorować USA? Pękliby ze śmiechu" - kpią w postach na platformie X.

Nie mają racji. Wybory w USA obserwuje bowiem Organizacja Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie (OBWE/OSCE). W skład misji wchodzi 15-osobowy zespół ekspertów i 64 obserwatorów, którzy zostali rozmieszczeni w całym kraju. Szefem misji jest Węgier Tamás Meszerics. Wśród obserwatorów jest dwóch polskich posłów: Konrad Frysztak i Krzysztof Truskolaski, obaj z Platformy Obywatelskiej.

Zgodnie z komunikatem na stronie OBWE misja ocenia "przebieg wyborów pod kątem ich zgodności ze zobowiązaniami OBWE i innymi międzynarodowymi zobowiązaniami i standardami, a także z przepisami krajowymi".

Obserwatorzy zajmują się takimi zagadnieniami jak:

  • prawo wyborcze i jego wdrażanie;
  • administracja wyborcza, w tym rejestracja wyborców, ich identyfikacja, alternatywne mechanizmy głosowania, środki zapewniające tajność głosowania;
  • głosowania z wykorzystaniem nowoczesnych technologii;
  • środowisko kampanii wyborczej, w tym sieć internetowa;
  • finansowanie kampanii, w tym prawne regulacje, przejrzystość.

Jest prowadzony jakościowy i ilościowy monitoring relacji medialnych na temat kampanii wyborczej w USA, a także ograniczona obserwacja kampanii wyborczej w mediach społecznościowych.

Autorka/Autor:

Źródło: Konkret24

Pozostałe wiadomości

Epidemia odry w Teksasie i teorie amerykańskiego sekretarza zdrowia Roberta F. Kennedy'ego Jr. na temat szczepionek spowodowały, że w polskiej sieci wraca dyskusja, czy warto się szczepić. Przypominamy, dlaczego nie można dopuścić do przekroczenia "czerwonej linii" - i sprawdzamy, jak jest obecnie w Polsce.

Szczepienia na odrę. Ile brakuje do przekroczenia "czerwonej linii"?

Szczepienia na odrę. Ile brakuje do przekroczenia "czerwonej linii"?

Źródło:
Konkret24

Według rozpowszechnianego w sieci przekazu wiceprezydent USA J.D. Vance miał powiedzieć, że Stany Zjednoczone dla dobra Europy "muszą trwale zneutralizować Niemcy". To manipulacja.

J.D. Vance powiedział: "Ameryka musi zneutralizować Niemcy"?

J.D. Vance powiedział: "Ameryka musi zneutralizować Niemcy"?

Źródło:
Konkret24

"Zmarła po pięciu godzinach przesłuchania"; "zginęła z rąk naszych przeciwników", "zapłaciła najwyższą cenę" - tak w dwa dni po śmierci Barbary Skrzypek politycy PiS zbudowali narrację o tym, że jej zgon jest wynikiem przesłuchania w prokuraturze. Przedstawiamy kalendarium wydarzeń.

Śmierć Barbary Skrzypek. Jak zbudowano przekaz "pierwsza ofiara reżimu"

Śmierć Barbary Skrzypek. Jak zbudowano przekaz "pierwsza ofiara reżimu"

Źródło:
Konkret24

"Demokracja to ułuda", "u nas też musi do tego dojść" - tak internauci komentują nagranie z Grecji, gdzie obywatele starli się z policją. Według popularnego przekazu protesty wywołała polityka rządu wobec Ukrainy. Tymczasem powód protestów był inny.

Zamieszki w Grecji z powodu wsparcia dla Ukrainy? Co to za protesty

Zamieszki w Grecji z powodu wsparcia dla Ukrainy? Co to za protesty

Źródło:
Konkret24

Oddano Unii Europejskiej kontrolę nad Wojskiem Polskim, odebrano państwom decyzyjność w sprawach obrony - tak europosłowie PiS tłumaczą, dlaczego głosowali przeciw rezolucji Parlamentu Europejskiego dotyczącej między innymi Tarczy Wschód. Twierdzą też, że projekt nie jest realizowany. Ich tezy wprowadzają w błąd opinię publiczną.

Tarcza Wschód: co już zrobiono. Manipulacje PiS po głosowaniu w PE

Tarcza Wschód: co już zrobiono. Manipulacje PiS po głosowaniu w PE

Źródło:
Konkret24

"Propaganda", "inscenizacja", "reżim kijowski" - to komentarze internautów do filmu, który ma być dowodem na to, że Ukraina zatrudnia aktorów do tworzenia antyrosyjskich treści. Jednak prawda jest zupełnie inna, a metoda dezinformacji oskarżająca Ukrainę o tworzenie propagandówek - powszechna.

Aktorzy zamiast żołnierzy? Jak do prokremlowskiej tezy wykorzystano teledysk

Aktorzy zamiast żołnierzy? Jak do prokremlowskiej tezy wykorzystano teledysk

Źródło:
Konkret24

"Telewizja uczy dzieci nienawiści!", "spot propagandowy uczy najmłodszych donosicielstwa" - komentują internauci, oburzeni rzekomą reklamą, która miała się ukazać w ukraińskiej stacji dla dzieci. Przestrzegamy: to fałszywka. I kolejny przykład rosyjskiej dezinformacji uderzającej w Ukrainę.

"Zgłoś zdradę", donieś na rodzinę. Uwaga: rosyjska fałszywka

"Zgłoś zdradę", donieś na rodzinę. Uwaga: rosyjska fałszywka

Źródło:
Konkret24

Nienaturalnie wykręcone dłonie, znikające ręce i palce - tak wyglądają na zdjęciu kobiety, które rzekomo wspierają kampanię Karola Nawrockiego. Politycy PiS rozsyłają fotografię, a internauci zachwycają się akcją wyborczyń. Tylko że one nie istnieją.

"Polskie dziewczyny za Nawrockim". Wygenerowane komputerowo

"Polskie dziewczyny za Nawrockim". Wygenerowane komputerowo

Źródło:
Konkret24

Plotka o rzekomej konsultacji Wołodymyra Zełenskiego z politykami amerykańskiej Partii Demokratycznej obiegła internet. Prezydent Ukrainy jakoby był namawiany do twardej postawy wobec Donalda Trumpa. Wyjaśniamy, jaką drogę pokonała ta nieprawdziwa informacja, która dotarła do ludzi z najbliższego otoczenia prezydenta Stanów Zjednoczonych.

Plotka o spotkaniu Trump-Zełenski. Jak otoczenie prezydenta USA tworzy fikcję

Plotka o spotkaniu Trump-Zełenski. Jak otoczenie prezydenta USA tworzy fikcję

Źródło:
Konkret24

Jak to jest z produkcją amunicji w Polsce? Zdaniem polityków Konfederacji "nie mamy produkcji amunicji", według innych polityków - mamy, tylko zbyt małą. Sednem sporu jest posiadanie własnych surowców. Wyjaśniamy.

"Polska nie produkuje amunicji"? Jest pewien problem

"Polska nie produkuje amunicji"? Jest pewien problem

Źródło:
Konkret24

"Jak jesteś chory przewlekle, to się ciebie nie leczy, tylko trafiasz na listę do 'odstrzału'" - straszą internauci. W szpitalnych oddziałach ratunkowych rzekomo segregowani są pacjenci, którzy "kwalifikują się do wręczenia protokołu zapobiegania terapii daremniej". To przekaz towarzyszący popularnemu nagraniu, które krąży w mediach społecznościowych. To całkowita nieprawda i szerzenie dezinformacji. Wyjaśniamy.

"Segregacja pacjentów na SOR-ach"? Kłamstwa o terapii daremnej

"Segregacja pacjentów na SOR-ach"? Kłamstwa o terapii daremnej

Źródło:
Konkret24

Zdaniem wicemarszałka Sejmu Piotra Zgorzelskiego nastały czasy, gdy Rosja wróciła do realizacji doktryny Primakowa, a Stany Zjednoczone ożywiły doktrynę Monroego. Dwa wielkie mocarstwa i dwie metody prowadzenia polityki zagranicznej - o co chodzi? Eksperci oceniają, czy teza wicemarszałka jest trafna.

Trump kontra Putin. Doktryny dwóch mocarstw znowu żywe? "Widać echa"

Trump kontra Putin. Doktryny dwóch mocarstw znowu żywe? "Widać echa"

Źródło:
Konkret24

"Czas się zastanowić, komu naprawdę warto pomagać", "zamiast wdzięczności aroganckie komentarze" - reagują internauci na masowo rozpowszechniany film. W nim rzekomo "niewdzięczna Oksana" krytykuje bowiem paczkę pomocową otrzymaną z Polski. Uwaga: to rosyjska i antyukraińska dezinformacja. Film zmanipulowano, prawdziwa autorka mówiła coś odwrotnego.

Ukrainka "pogardza żywnością z Polski"? Nie wierzcie w ten film

Ukrainka "pogardza żywnością z Polski"? Nie wierzcie w ten film

Źródło:
Konkret24

Zdjęcie ukraińskiego nagrobka ma być dowodem na to, że ojciec obecnego ministra sprawiedliwości Adama Bodnara rzekomo miał powiązania z ukraińską organizacją UPA. Wyjaśniamy.

"Grób ojca Adama Bodnara"? Minister wyjaśnia

"Grób ojca Adama Bodnara"? Minister wyjaśnia

Źródło:
Konkret24

Internauci zachwycają się postawą Jacka Nicholsona, oglądając filmik rzekomo pokazujący scenę, jak aktor ten solidaryzuje się z Ukrainą. Lecz nie jest to ani nowy film, ani znany aktor.

Jack Nicholson wspiera Ukrainę? Wyjaśniamy

Jack Nicholson wspiera Ukrainę? Wyjaśniamy

Źródło:
Konkret24

Polityk Konfederacji przestrzega, że w Unii Europejskiej może zostać wprowadzony zakaz środków do walki z gryzoniami. Internauci reagują na to oburzeniem. Komisja Europejska uspokaja.

Unia Europejska "zakaże trutek na szczury"? Mamy odpowiedź

Unia Europejska "zakaże trutek na szczury"? Mamy odpowiedź

Źródło:
Konkret24

Premier Donald Tusk zapowiedział plany na zwiększenie obronności, w tym szkolenia wojskowe i potencjalne wycofanie Polski z konwencji ottawskiej i dublińskiej. Wywołało to wiele komentarzy, szczególnie w kontekście konwencji dublińskiej. Wyjaśniamy, co to za umowy i czego dotyczą.

Konwencja ottawska i dublińska. Tusk wypowiedział? Niezupełnie

Konwencja ottawska i dublińska. Tusk wypowiedział? Niezupełnie

Źródło:
Konkret24

"Niemcy będą zwozić imigrantów autobusami", "już w tym tygodniu pierwszy transport nielegalnych migrantów" - alarmują internauci, twierdząc, że takie są ustalenia międzyrządowe. Przekaz ten jest szeroko rozpowszechniany w sieci, między innymi przez Konfederację. Nie jest prawdziwy. To manipulacja stworzona na bazie tekstu niemieckiego serwisu.

"Autobusy z imigrantami" przyjadą z Niemiec? "Kampanijne kłamstwo"

"Autobusy z imigrantami" przyjadą z Niemiec? "Kampanijne kłamstwo"

Źródło:
Konkret24

Wobec zapowiedzi administracji Donalda Trumpa, że warto postawić na reset relacji z Rosją, przypominane są kontakty obecnego prezydenta USA z ludźmi Kremla w przeszłości. W ten sposób nową odsłonę zyskał przekaz, jakoby w latach 80. Trump miał zostać zwerbowany przez radzieckie KGB. Wyjaśniamy, ile w tym prawdy.

Trump, agent "Krasnov" i KGB. Co to za historia

Trump, agent "Krasnov" i KGB. Co to za historia

Źródło:
Snopes

Toronto wstrzymało dopłaty dla kierowców samochodów marki Tesla, a internauci rozpowszechniają przekaz, jakoby w ogóle wprowadzono zakaz wjazdu tych aut do Kanady. Służby graniczne uspokajają: Kanadyjczycy posiadający tesle mogą spokojnie wracać do kraju.

"Brawo Kanada"? No niezupełnie

"Brawo Kanada"? No niezupełnie

Źródło:
Konkret24

Kandydat PiS na prezydenta Karol Nawrocki wciąż mówi o "trzykrotnym spadku przyjęć" do wojska. Według szefa Sztabu Generalnego Wojska Polskiego w razie konfliktu Polska może stworzyć półmilionową armię. A jak jest naprawdę z liczebnością naszej armii i rekrutacją do niej? Prezentujemy dane Ministerstwa Obrony Narodowej.

Ilu mamy "żołnierzy pod bronią", a ilu rekrutujemy co roku. Najnowsze dane

Ilu mamy "żołnierzy pod bronią", a ilu rekrutujemy co roku. Najnowsze dane

Źródło:
Konkret24

Po kłótni w Białym Domu w sieci pojawiają się teorie dotyczące umów podpisywanych przez Ukrainę z innymi państwami za plecami Donalda Trumpa. Według jednej Ukraina zawarła wcześniej porozumienie z Wielką Brytanią także co do złóż surowców. Wyjaśniamy.

Zełenski "potajemnie podpisał umowę z Wielką Brytanią" i rozgrywał Trumpa? O co tu chodzi

Zełenski "potajemnie podpisał umowę z Wielką Brytanią" i rozgrywał Trumpa? O co tu chodzi

Źródło:
Konkret24

Kandydat PiS na prezydenta Karol Nawrocki mówił, że rezygnacja z dotacji do aut elektrycznych to sposób na niższe ceny prądu. "My wszyscy płacimy za kilkadziesiąt tysięcy samochodów elektrycznych" - twierdził. Pokazujemy, na ile dokładnie pojazdów wypłacono dotacje i jakie to były kwoty.

Nawrocki chce likwidacji dopłat do elektryków. Sprawdziliśmy, ile wyniosły i kto je otrzymał

Nawrocki chce likwidacji dopłat do elektryków. Sprawdziliśmy, ile wyniosły i kto je otrzymał

Źródło:
Konkret24

Joe Biden miał specjalnie doprowadzić do wzrostu cen jaj, miliony osób powyżej 100. roku życia miały pobierać emerytury, a przy budowie Kanału Panamskiego miało umrzeć tysiące Amerykanów - takie rewelacje wygłaszał prezydent Donald Trump w Kongresie USA. Mijał się też z prawdą, opowiadając o migrantach czy o pomocy dla Ukrainy.

Jak Trump przed Kongresem mijał się z prawdą

Jak Trump przed Kongresem mijał się z prawdą

Źródło:
Konkret24, CNN

Według jednej wersji są to mieszkańcy Kijowa, którzy niedawno wyszli na ulicę protestować przeciwko prezydentowi Zełenskiemu. Według innego przekazu są to mieszkający w Polsce Ukraińcy, domagający się większego wsparcia socjalnego. Tymczasem popularne w sieci nagranie pokazuje zupełnie inną manifestację.

Ukraińcy wyszli na ulice. Kiedy?

Ukraińcy wyszli na ulice. Kiedy?

Źródło:
Konkret24

Według rozpowszechnianego w sieci przekazu Norwegia w ramach solidarności z Ukrainą miała zaprzestać dostarczania paliwa dla okrętów amerykańskiej marynarki wojennej. To nieprawda - choć faktem jest, że jedna z firm postanowiła okazać Ukraińcom "moralne wsparcie". Wyjaśniamy.

Norwegia "odmawia paliwa okrętom USA"? Kto naprawdę odmówił

Norwegia "odmawia paliwa okrętom USA"? Kto naprawdę odmówił

Źródło:
Konkret24

Wołodymyr Zełenski odwołuje wybory w Ukrainie, zabił amerykańskiego dziennikarza i nie wie, gdzie są pieniądze, które otrzymał jako wsparcie ze Stanów Zjednoczonych - to tylko niektóre z fałszywych przekazów, które Elon Musk wykorzystywał do dyskredytacji prezydenta Ukrainy i jego otoczenia.

Elon Musk o Zełenskim i Ukrainie. Nieprawdy i manipulacje

Elon Musk o Zełenskim i Ukrainie. Nieprawdy i manipulacje

Źródło:
Konkret24