Historia o śmierci pary jemiołuszek cedrowych rozchodzi się na polskim Facebooku. 14 lipca na jednej z polskich facebookowych stron pojawił się taki tekst: "Wczoraj byłem świadkiem czegoś, co zaparło mi dech w piersiach. Usłyszałem dźwięk w oknie domu. Kiedy spojrzałem, jemiołuszka cedrowa uderzyła w okno i spadła na taras. Było jasne, że upadły ptak nie żyje. Obok stał jej partner, który po chwili położył się obok, dotykając głowami, zamknął oczy i zamarł. Byłem świadkiem pięknej i smutnej chwili. Jeśli ktoś kiedykolwiek wątpił, że zwierzęta odczuwają emocje i miłość, ta chwila była absolutnym dowodem na jedno i drugie. Natura naprawdę może nas wiele nauczyć". Pod tym tekstem podpisana jest "Janis Mirynech". Zilustrowano go zdjęciem ptaków, które wyglądają na martwe. Para jemiołuszek cedrowych leży brzuszkami do góry na drewnianym podłożu - tarasie lub podłodze. Na wpis zareagowało ponad 300 użytkowników, udostępniło go ponad 180.
Wpis tej treści publikowało jednak na swoich profilach wielu użytkowników Facebooka. Również 14 lipca pojawił się na facebookowych stronach Feniks z popiołów - Motywacja, Filozofia Pozytywna i Lejdis w Świecie. Pojawił się także na stronie Demotywatory.pl; stamtąd trafił też na Twittera.
"Zwierzęta pokazują nam bardzo często, co jest najistotniejsze w życiu"; "Zwierzęta potrafią bardziej kochać niż my ludzie,bardzo to smutne"; "Smutne a zarazem piękne i pełne przekazu dla nas ludzi"; "Niesamowite ale natura potrafi zaskoczyć"; "To prawda, im bardziej obserwuje przyrodę ,tym więcej kocham zwierzęta niż ludzi" - pisali w komentarzach użytkownicy Facebooka (oryginalna pisownia postów).
Czy jednak ta romantyczna opowieść, że partner martwej jemiołuszki "położył się i zamarł", jest prawdziwa?
Historia "śmiesznie zantropomorfizowana"
Rozpowszechniany tekst to internetowa pasta (z ang. copy-paste - tekst przypominający opowiadanie, kopiowany i rozpowszechniany przez internautów). Wcześniej wraz z tym samym zdjęciem krążył w anglojęzycznym internecie. Portal fact-checkingowy Snopes przeanalizował go i stwierdził, że nie ma żadnych dowodów na to, iż taki zgon ptaków mógł być czymś więcej niż niefortunnym zbiegiem okoliczności.
Podwójna śmierć była prawdopodobnie wypadkiem, a ptaki były potencjalnymi partnerami, lub - co bardziej prawdopodobne - rywalami - ocenił w rozmowie ze Snopes doktor Jack Dumbacher, kurator ornitologii i teriologii (dział zoologii zajmujący się ssakami - red.) z Kalifornijskiej Akademii Nauk w San Francisco. "W sezonie lęgowym, a później w ciągu roku, gdy młode bawią się i latają, dwa ptaki są często zaangażowane w spory terytorialne lub partnerskie, [jak również] pościgi - rzeczywiste lub w ramach zabawy" - tłumaczył dr Dumbacher. W takiej sytuacji - jeśli pierwszy ptak uderzy w szybę okna, drugi jest zwykle tuż za nim i również może uderzyć w okno. Jego zespołowi kilkukrotnie udało się zaobserwować podobne zjawisko. W jednym przypadku znaleziono trzy martwe ptaki obok siebie.
"Ptaki często nie umierają natychmiast; czasami trwa to kilka minut lub dłużej, ponieważ ranne wykrwawiają się lub stają się niezdolne do lotu z powodu urazów głowy. Nie jestem więc zdziwiony, że ktoś mógł usłyszeć uderzenie i zobaczyć spadającego [goniącego] ptaka, a drugiego [gonionego] leżącego już na ziemi - a następnie umierające obok siebie" - stwierdził ornitolog. Doktor Dumbacher nie słyszał o żadnych dowodach na to, że ptaki "umierają w parach". Według niego krążąca w społecznościowych pasta została "śmiesznie zantropomorfizowana".
Jemiołuszki cedrowe (Bombycilla cedrorum) zamieszkują całą Amerykę Północną i Środkową. Żywią się owadami, jagodami i słodkimi owocami. Są znane z upijania się sfermentowanymi jagodami.
Szyby niebezpieczne dla ptaków
Doktor Dumbacher przypomniał, że w Stanach Zjednoczonych w wyniku zderzeń z oknami, każdego roku giną setki milionów ptaków. Autorzy badania z 2014 roku szacują, że jest to nawet miliard ptaków rocznie. Zwierzęta widzą w szybie odbicie otoczenia i wydaje im się, że kierunek lotu jest bezpieczny. Kolizjom ptaków z oknami można zapobiec, np. stosując po zewnętrznej stronie szyby moskitiery, siatki lub piktogramy, które odstraszą ptaki.
