PRAWDA

"Awaria matrycy"? Wyjaśniamy, dlaczego niebo podzieliło się podczas zachodu słońca

Źródło:
Konkret24
Jastarnia. Kąpiel łosi na tle zachodzącego słońca. Niezwykłe zdjęcia obiegły sieć
Jastarnia. Kąpiel łosi na tle zachodzącego słońca. Niezwykłe zdjęcia obiegły siećMaciej Załuski
wideo 2/5
Jastarnia. Kąpiel łosi na tle zachodzącego słońca. Niezwykłe zdjęcia obiegły siećMaciej Załuski

"Da się tak?", "A dlaczego tego nie widać u nas?" - dopytywali internauci w reakcji na nagranie z nietypowym zachodem słońca. Niektórzy sądzili, że takie zjawisko jest niemożliwe, a wideo powstało przy użyciu sztucznej inteligencji. Ekspert rozwiewa wątpliwości.

Pokazujemy, co jest prawdą, a co fałszem
Weryfikujemy fake newsy, sprawdzamy dane, analizujemy informacje z sieci

Zachód słońca, który uchwycono na krótkim nagraniu, zaciekawił wielu internautów. Niebo wygląda jak podzielone na pół. Lewa strona jest pełna chmur skąpanych w słońcu, za to prawa strona pozostaje ciemnoszara. Wygląda na to, że nagranie powstało na ruchliwej drodze wiodącej do dużego miasta - na horyzoncie widać zarys kilku wieżowców. Autor nagrania prawdopodobnie porusza się na motocyklu lub skuterze pomiędzy pasami jezdni, wokół widać samochody stojące w korku. Kamerę może mieć zamontowaną na kasku.

"Na Florydzie doszło do 'awarii matrycy'. Zachód słońca podzielił niebo na dwie części" - czytamy w poście z 11 czerwca 2024 roku (pisownia wszystkich wpisów oryginalna). Dodane do wpisu nagranie wyświetlono ponad 122,5 tys. razy.

"Naprawił to ktoś?"; "Da się tak?"; "A dlaczego tego nie widać u nas?"; "Jak to możliwe? O ile to nie fejk" - pytała część internautów.

Inni byli przekonani, że nagranie nie jest autentyczne. "Fake Ai to zrobilo"; "To się nazywa AI. Nic takiego nie widziałem u mnie w Ft Lauderdale"; "Truman show"; "Czekam aż ktoś napisze że to normalne zjawisko albo że filmik to fake" - komentowali inni.

Post opublikowany 14 czerwca 2024 roku w serwisie X pokazujący "awarię matrycy" Florydzie.X.com

To stare nagranie

W połowie listopada 2023 roku to samo nagranie publikowali użytkownicy serwisu X. 13 listopada pojawiło się w poście w języku japońskim, wyświetlono je ponad 95 tys. razy. Dwa dni później inna użytkowniczka opublikowała ten sam materiał w poście po angielsku. Jej wpis wyświetlono już ponad 18 mln razy. Treść obu wpisów sugerowała, że nagranie powstało na Florydzie.

17 listopada o popularnym nagraniu pisał anglojęzyczny portal Indianexpress.com, a 19 listopada - ukraińska agencja informacyjna RBC-Ukraine. "Podzielony zachód słońca na Florydzie wprawia w osłupienie media społecznościowe; internauci nazywają to 'usterką w oprogramowaniu'"; "Niebo na Florydzie podzielone na dwie połowy: Urzekający moment zachodu słońca" - zatytułowano materiały.

Ukraińska agencja informacyjna i indyjski portal powoływały się na nagrania opublikowane w serwisie X. Oba źródła podały, że nagranie jest prawdziwe, ale nie wyjaśniły przyczyn zjawiska. Nie poinformowały też, gdzie dokładniei kiedy je zarejestrowano.

Wpis mówiący o "awarii matrycy" pojawił się również w polskiej sieci, na Facebooku. W listopadzie 2023 roku użytkownik napisał: "Na Florydzie wystąpiła 'awaria matrycy'. Zachód słońca podzielił niebo na dwie części Media podzieliły się na dwa obozy. Niektórzy piszą, że jest to cień dużej chmury, która nie zasłania promieni słonecznych . Inni twierdzą, że przyczyną może być połączenie mas zimnych i ciepłych" (pisownia oryginalna).

"Rozszczepiony zachód słońca" obserwowano już wcześniej

We wrześniu 2021 roku o podobnym zachodzie słońca informowała amerykańska lokalna stacja informacyjna Fox2 Detroit. Nietypowe zjawisko sfotografował jeden z mieszkańców hrabstwa Oakland w stanie Michigan. Podobnie jak na popularnym nagraniu, niebo prostą linią podzielone jest na pół. Po lewej stronie chmury są jaśniejsze i mają kolor pomarańczowy, czasem wpadający w różowy, a chmury po lewej są szare, prawie niewidoczne na niebie.

"Jest to rzadkie zjawisko znane jako rozszczepiony zachód słońca" - wyjaśniono w artykule na portalu stacji Fox2 Detroit.

W 2012 roku prywatna korporacja naukowo-badawcza Universities Space Research Association (USRA) także tłumaczyła, dlaczego czasem na niebie możemy obserwować takie zachody słońca. Wykorzystała do tego zdjęcie "rozszczepionego zachodu słońca" z Ponto Beach w Kalifornii. "Przyczyną tego zjawiska jest powstawanie cieni" - wyjaśnia. I dalej tłumaczy: "bezpośrednie światło słoneczne (zaczerwienione z powodu wydłużonej drogi, którą musi pokonać) oświetla niektóre chmury, podczas gdy cień dużej chmury blokuje bezpośrednie światło słoneczne przed dotarciem do innych chmur". W konsekwencji chmury w cieniu są oświetlone jedynie przez rozproszone niebieskie światło nieba, co sprawia, że wydają się niebieskoszare.

To, że takie zjawiska jest możliwe potwierdza Grzegorz Walijewski, zastępca dyrektora Centrum Hydrologicznej Osłony Kraju Instytutu Meteorologii i Gospodarki Wodnej w Warszawie (IMGW), pełniący także funkcję rzecznika prasowego Instytutu. "To, co widać na nagraniu, analizując dostępną wiedzę naszych ekspertów z IMGW i analizując literaturę fachową, jest możliwe" - pisze w odpowiedzi dla Konkret24.

"Zachodzi pytanie, czy jedna chmura przysłaniająca drugą warstwę może wywołać cień o tak idealnej krawędzi. Jest to możliwe tylko wtedy, kiedy wyżej zalega chmura, która taką krawędź posiada, zdarza się to rzadko. Ale zdarza" - kontynuuje. I zwraca uwagę, że to nie tylko chmura może rzucać taki cień, który dzieli niebo. "Może była tam inna przeszkoda, rzucająca cień" i podaje przykład góry Mount Rainier (Mount Tahoma), najwyższego szczytu Gór Kaskadowych (mierzy ponad 4400 m n.p.m.) w amerykańskim stanie Waszyngton. Góra znana jest z tego, że wschodzące słońce tak ją oświetla, że ta rzuca malownicze cienie na niebo.

Autorka/Autor:

Źródło: Konkret24

Źródło zdjęcia głównego: Konkret 24

Pozostałe wiadomości

Mimo że Polska otwarła już przejścia graniczne z Białorusią, to Chiny wykluczyły ją z kolejowego Jedwabnego Szlaku - twierdzą internauci, którzy obejrzeli krążące w sieci nagranie. Film jest spreparowaną fałszywką, w którą uwierzą osoby nie rozumiejące, czym naprawdę jest obecnie Jedwabny Szlak.

"Polska wykluczona z Jedwabnego Szlaku"? Kto rysuje te kreski na mapie

"Polska wykluczona z Jedwabnego Szlaku"? Kto rysuje te kreski na mapie

Źródło:
Konkret24

W mediach społecznościowych krąży informacja, że rodzice, którzy nie zaszczepią dzieci, będą płacić nawet do 50 tysięcy złotych kary grzywny. Sugeruje się, że to nowe prawo. Pojawia się data 17 października, od kiedy mają rzekomo obowiązywać "nowe zasady" w żłobkach. Wyjaśniamy przekłamania w tym przekazie.

50 tysięcy złotych grzywny za brak szczepień? Z czego im wyszła taka kwota

50 tysięcy złotych grzywny za brak szczepień? Z czego im wyszła taka kwota

Źródło:
Konkret24

Poseł Konrad Berkowicz po raz kolejny postanowił przestrzec Polaków przed "ukrainizacją" - tym razem Rzeszowa. I po raz kolejny zrobił to, tworząc fake newsa. Nawet osoby mu sprzyjające uznały, że przekroczył granice.

"Teraz to się pan skompromitował". Posła Berkowicza walka z Ukraińcami

"Teraz to się pan skompromitował". Posła Berkowicza walka z Ukraińcami

Źródło:
Konkret24

Posłowie PiS krytykują rząd Tuska za system kaucyjny, który w exposé w 2019 roku zapowiadał premier Morawiecki. W 2023 roku głosowali za przyjęciem ustawy wprowadzającej ten system, ale teraz go krytykują. Z kolei obecna ministra klimatu przekonuje, że nowelizacja wprowadziła niewielkie zmiany – a jej resort informuje o wielu. Kto ma rację?

Kto odpowiada za system kaucyjny? Tusk czy Morawiecki

Kto odpowiada za system kaucyjny? Tusk czy Morawiecki

Źródło:
Konkret24

Czy prawdą jest, że ponieważ w religii islamskiej muzyka jest zakazana, to z uwagi na ilość muzułmańskich uczniów w szkołach w Hamburgu nie będzie już lekcji śpiewu? Taki przekaz krąży w sieci - polskiej i zagranicznej. U jego podstaw leżą napięcia, do jakich dochodzi w Niemczech między muzułmanami a szkołami, w których uczą się ich dzieci.

W Hamburgu lekcje muzyki w szkole są "haram"? Problem jest inny

W Hamburgu lekcje muzyki w szkole są "haram"? Problem jest inny

Źródło:
Konkret24

Podczas rekrutacji do warszawskich szkół średnich nie dostało się ponad trzy tysiące uczniów. Według rozpowszechnianego w internecie przekazu to dlatego, że w tym roku faworyzowani byli cudzoziemcy. W domyśle - Ukraińcy. Zdaniem władz miasta taka teza może być "świadomą dezinformacją celem tworzenia antagonizmów wśród młodzieży i ich rodzin".

Szkoły średnie. "Pierwszeństwo w naborze mieli cudzoziemcy"? Warszawski ratusz wyjaśnia

Szkoły średnie. "Pierwszeństwo w naborze mieli cudzoziemcy"? Warszawski ratusz wyjaśnia

Źródło:
Konkret24

"Dwa lata sobie trwał w tym bajzlu i teraz się obudził", "teraz tak gada, bo jest na wylocie", "on jest współodpowiedzialny" - komentują internauci fragment wywiadu z Szymonem Hołownią, który notuje tysiące wyświetleń w mediach społecznościowych. Lider Polski 2050 wypowiada tam słowa wskazujące, że ostro krytykuje rząd Donalda Tuska. Takie słowa padły - ale w jakim kontekście?

Hołownia przyznał: "ten rząd niczego nie dowozi"? Skąd ten cytat

Hołownia przyznał: "ten rząd niczego nie dowozi"? Skąd ten cytat

Źródło:
Konkret24

Wywiad Angeli Merkel dla węgierskiego kanału Partizan wywołał polityczną burzę w Polsce. Jednak nie ze względu na słowa, które padły. Wiele polskich mediów - między innymi TVP Info, Onet, "Rzeczpospolita", "Fakt", Gazeta.pl, RMF FM, Polskie Radio, Telewizja Republika - bezkrytycznie przekazywało interpretację niemieckiego dziennika. Oto jak zbudowano przekaz, że była kanclerz Niemiec "obwinia Polskę" za wojnę w Ukrainie.

Merkel "obwiniła Polskę" za wojnę w Ukrainie? Jak powstał fałszywy przekaz

Merkel "obwiniła Polskę" za wojnę w Ukrainie? Jak powstał fałszywy przekaz

Źródło:
Konkret24

"Mega inwestycja", "jak oni się będą ewakuować?" - zastanawiali się internauci, którzy za prawdziwy wzięli film pokazujący rzekomo nowy stadion w Arabii Saudyjskiej. Tym razem wiara w możliwości technologiczne tego kraju przegrała jednak ze zdrowym rozsądkiem.

"Arabia Saudyjska przygotowuje się do mistrzostw świata". Ale nie tak

"Arabia Saudyjska przygotowuje się do mistrzostw świata". Ale nie tak

Źródło:
Konkret24

Za sprawą petycji do prezydenta ożyła dyskusja, czy należałoby wycofać monety o nominale 1 grosz i 2 grosze. Co do autora petycji - wersje są różne. Co do przykładów państw, które wycofały już monety z najniższymi nominałami - nie zawsze to prawda. Co do kosztów produkcji jednogroszówek - to chroniona tajemnica, lecz niektórzy uchylili jej rąbka.

Groszowa sprawa? U nas tajemnicza petycja, w innych krajach decyzje

Groszowa sprawa? U nas tajemnicza petycja, w innych krajach decyzje

Źródło:
TVN24+

Widzowie ukraińskiego spektaklu rzekomo mieli pokazywać gest nawiązujący do rzezi wołyńskiej. W rzeczywistości oznacza on jednak coś zupełnie innego.

"Trzy palce symbolizujące widły"? Co pokazywali Ukraińcy

"Trzy palce symbolizujące widły"? Co pokazywali Ukraińcy

Źródło:
Konkret24

Według posła Konrada Berkowicza premier Donald Tusk jest "rzecznikiem interesów państwa Izrael". Tak przynajmniej poseł Konfederacji podsumowuje wypowiedź premiera z konferencji prasowej. Jednak manipuluje.

Co Tusk mówił o Izraelu, a co poseł Berkowicz zrozumiał

Co Tusk mówił o Izraelu, a co poseł Berkowicz zrozumiał

Źródło:
Konkret24

Poseł Marek Jakubiak alarmuje w mediach społecznościowych, że decyzją Światowej Organizacji Zdrowia uprawy tytoniu mają być zlikwidowane, co uderzy w 30 tysięcy polskich rolników. Europoseł Daniel Obajtek ocenia to jako "kolejny cios w polskich rolników". Obaj jednak wprowadzają w błąd.

"WHO wydała wyrok na rolników"? Jak polski tytoń podpala polityków

"WHO wydała wyrok na rolników"? Jak polski tytoń podpala polityków

Źródło:
Konkret24

Poseł Marcin Horała z PiS twierdzi, że "wszędzie na Zachodzie", gdzie wprowadzono edukację seksualną, wskaźniki ciąż, chorób wenerycznych i przemocy seksualnej wśród nieletnich są wielokrotnie wyższe niż w Polsce. Sprawdzamy dane, a ekspertka wyjaśnia, dlaczego takie tezy są demagogią niezgodną z rzeczywistością.

Horała o skutkach edukacji seksualnej na Zachodzie. "Powiela chochoły"

Horała o skutkach edukacji seksualnej na Zachodzie. "Powiela chochoły"

Źródło:
Konkret24

Anglia i Austria to dwa kraje, gdzie rzekomo wprowadzono prawo szariatu - przekonują popularne wpisy, w tym polityków Konfederacji. Dowodem ma być krótkie nagranie z brytyjskiego parlamentu. Tymczasem teza, jak i nagranie, to manipulacja.

Prawo szariatu w Anglii i Austrii? Uwaga na manipulację

Prawo szariatu w Anglii i Austrii? Uwaga na manipulację

Źródło:
Konkret24

Czy można trafić do więzienia za nieprzeczytanie książki? Taka sytuacja rzekomo miała przytrafić się mężczyźnie, którego historię nagłaśnia prawicowy polityk. Wielu internautów oburzyły te doniesienia. Sprawdziliśmy więc, o co dokładnie chodzi w tej sprawie i za co dokładnie mężczyzna został skazany.

"Sąd nakazał przeczytanie książki". Co to za historia

"Sąd nakazał przeczytanie książki". Co to za historia

Źródło:
Konkret24

Senator Wojciech Skurkiewicz przekonywał, że Donald Tusk "mówił wprost, że stosuje prawo tak jak je rozumie". Tyle że to manipulacja wypowiedzią premiera, a politycy Prawa i Sprawiedliwości dopuścili się jej już kilkukrotnie.

Tusk "ogłosił, że będzie stosował prawo tak jak je rozumie"? Senator PiS manipuluje cytatem

Tusk "ogłosił, że będzie stosował prawo tak jak je rozumie"? Senator PiS manipuluje cytatem

Źródło:
Konkret24

Samolot przelatuje bardzo nisko nad wieżowcami i podobno ma to związek z zagrożeniem spowodowanym przez ukraińskie drony, które w tamtym momencie miały atakować Moskwę. Tak część internautów interpretuje krążące w sieci od poniedziałku nagrania. Co wiemy o tym zdarzeniu?

Samolot leciał tuż nad wieżowcami w Moskwie przez atak  ukraińskich drony? Co wiadomo o filmiku

Samolot leciał tuż nad wieżowcami w Moskwie przez atak ukraińskich drony? Co wiadomo o filmiku

Źródło:
Konkret24

Nagranie mężczyzny niosącego czerwono-czarną flagę przez centrum miasta wywołało w sieci gorącą dyskusję. Internauci spierali się o to, czy sceny pochodzą z Polski - tak jak sugerował popularny wpis, czy zza zagranicy. Wyjaśniamy więc.

"Banderowcy chodzą po polskich ulicach. To się naprawdę dzieje w Polsce"? Skąd jest to nagranie

"Banderowcy chodzą po polskich ulicach. To się naprawdę dzieje w Polsce"? Skąd jest to nagranie

Źródło:
Konkret24

Komisja Europejska rzekomo przyznała, że zaszczepieni przeciw COVID-19 służyli za "szczury laboratoryjne". Tyle że nie są to słowa KE. Wyjaśniamy, skąd wziął się przekaz i co pomija.

Szczepieni na COVID-19 to "szczury laboratoryjne"? Co uznała Komisja Europejska

Szczepieni na COVID-19 to "szczury laboratoryjne"? Co uznała Komisja Europejska

Źródło:
Konkret24

Po burzliwych obradach Rada Warszawy zdecydowała, że nocny zakaz sprzedaży alkoholu zostanie wprowadzony tylko w części miasta i to na zasadzie pilotażu. Prezydent Rafał Trzaskowski twierdzi, że tak zrobiło wiele innych miast. Sprawdzamy słowa prezydenta stolicy. Pokazujemy też, gdzie w Polsce jest zakaz sprzedaży alkoholu po godzinie 22.

Nocna prohibicja. Trzaskowski o pilotażu w "wielu miastach". Tylko w których?

Nocna prohibicja. Trzaskowski o pilotażu w "wielu miastach". Tylko w których?

Źródło:
Konkret24

Według jednych umowa Unii Europejskiej z Mercosur "zniszczy dorobek polskiego rolnictwa". Według innych będzie szansą na zwiększenie polskiego eksportu do krajów Ameryki Południowej. Polityczna dyskusja skupia się jednak na sytuacji rolników, a obaw słyszymy więcej niż argumentów "za". Czy rzeczywiście takowych nie ma? Wyjaśniamy, co kryje się w tej kontrowersyjnej umowie.

Umowa UE z Mercosur. O co w tym wszystkim chodzi

Umowa UE z Mercosur. O co w tym wszystkim chodzi

Źródło:
TVN24+

"Czwarty rozbiór Polski", "Tuskowi chodzi o to, żeby wyprzedać Polskę do reszty" - to komentarze internautów na informację o potencjalnym przejęciu polskiej kopalni przez spółkę założoną w Ukrainie. Politycy opozycji piszą o "rozprzedawaniu Polski" i krytykują brak reakcji rządu. Tylko pomijają istotny fakt, o którym mało Polaków wie.

"Ukraińcy przejmą polską kopalnię". Ile w tym prawdy, ile polityki

"Ukraińcy przejmą polską kopalnię". Ile w tym prawdy, ile polityki

Źródło:
Konkret24