Expose Morawieckiego - sprawdzamy dane, o których mówił premier


We wtorek w Sejmie premier Mateusz Morawiecki wygłosił expose, w którym określał cele i plany swojego rządu. Sprawdzamy dane i projekty, na które się powołał.

Po złożeniu oficjalnej dymisji swojego poprzedniego rządu, dzisiaj premier Mateusz Morawiecki wygłosił w Sejmie expose. Nie tylko zapowiadał przyszły program swojego nowego rządu, ale także wymieniał sukcesy, które w jego ocenie udało się osiągnąć ustępującemu gabinetowi. W tym celu użył wielu danych i statystyk, które miały potwierdzać te osiągnięcia. Sprawdziliśmy ich prawdziwość i szerszy kontekst w oficjalnych źródłach.

Premier: otrzymaliśmy od Polaków silny, rekordowy mandat, który wynika z rekordowej liczby głosów oddanych na nasze ugrupowanie
Premier: otrzymaliśmy od Polaków silny, rekordowy mandat, który wynika z rekordowej liczby głosów oddanych na nasze ugrupowanietvn24

Subwencja oświatowa wzrosła, ale...

- Inwestujemy w tych, którzy niosą Polskę dalej: w uczniów, w nauczycieli, w oświatę - przekonywał premier Mateusz Morawiecki.

Mateusz Morawiecki o subwencjach oświatowych
Mateusz Morawiecki o subwencjach oświatowychtvn24

- Tylko w tym roku subwencję oświatową dla samorządów zwiększyliśmy o ponad 3,8 mld zł – podkreślił premier. By zobrazować wielkość tej kwoty, przywołał wartość subwencji z poprzednich lat. - Nasi poprzednicy przez cztery lata zwiększyli tę dotację o ok. 3,5 mld zł – podkreślił Morawiecki. - W cztery lata, a więc mniej niż nam się udało zagwarantować przez jeden tylko rok – dodał.

Subwencje oświatowe dla samorządów (w mld zł)
Subwencje oświatowe dla samorządów (w mld zł)Subwencje oświatowe dla samorządów (w mld zł)TVN 24

Dane przytoczone przez premiera są zgodne z tymi udostępnianymi przez Ministerstwo Edukacji Narodowej. Znaczące zwiększenie subwencji w ostatnich latach było związane m.in. z wydatkami na reformę edukacji (m.in. likwidację gimnazjów) i podwyżkami dla nauczycieli. Warto zauważyć, że zgodnie z danymi MEN z 2012 roku, w latach 2007-2011, w okresie znaczących podwyżek dla nauczycieli, kwota subwencji oświatowej zwiększyła się o 8,7 mld zł.

Model subwencjonowania oświaty jest przedmiotem krytyki ze strony samorządów i pracowników oświaty. Wzrasta bowiem luka pomiędzy kwotą subwencji a rzeczywistymi wydatkami samorządów na oświatę.

W przedstawionym w kwietniu "Raporcie o finansowaniu oświaty w Polsce w latach 2004-2018", przygotowanym m.in. przez Związek Miast Polskich i Związek Gmin Wiejskich RP, podkreślono, że w dwóch ostatnich latach nastąpił "skokowy" wzrost luki. "Był to efekt: rezygnacji z gwarancji ustawowej wysokości subwencji w nowych przepisach ustawowych, braku wystarczających środków na wprowadzenie reformy systemu oświaty, niedoszacowania kwot subwencji w latach 2017 i 2018" – podkreślono w raporcie. W efekcie luka finansowa pomiędzy subwencją a wydatkami w ciągu dwóch lat (2017-2018) wzrosła do poziomu 23,45 mld zł.

Jak wyliczyła Najwyższa Izba Kontroli, w latach 2014-17, wydatki samorządów na oświatę wzrosły o 12,1 proc. (z 62,5 do 70 mld zł), a subwencja jedynie o 6,1 proc. To oznacza, że udział subwencji w wydatkach na oświatę spadł z 63 do 60 proc. Co prawda w latach 2017-18 samorządy mogły się starać o dofinansowanie zadań związanych z reformą, ale średnio otrzymały tylko 38,5 proc. wnioskowanych kwot.

Mieszkań w Polsce coraz więcej, ale...

Mateusz Morawiecki podkreślił także, że wdrożono nowe regulacje w budownictwie mieszkaniowym. Premier przytoczył statystyki dotyczące tej gałęzi gospodarki. - Średnio w latach 2011-2014 oddawano do użytku 143 tys. mieszkań – powiedział Morawiecki. - W latach 2017-2020 będzie to ponad 200 tys. mieszkań - dodał.

Mateusz Morawiecki o mieszkalnictwie
Mateusz Morawiecki o mieszkalnictwietvn24

Morawiecki powiedział również, że Narodowy Program Mieszkaniowy, którego częścią jest Mieszkanie Plus, "tworzy nowe perspektywy". - Przekształciliśmy prawo użytkowania wieczystego gruntów pod budynkami mieszkalnymi, ten relikt PRL, w normalne prawo własności – podkreślił.

1 stycznia 2019 r. prawo użytkowania wieczystego gruntów zabudowanych na cele mieszkaniowe przekształcono w prawo własności. Przytoczone przez premiera dane dotyczące ogólnej liczby mieszkań oddanych do użytku w Polsce są zgodne ze statystykami udostępnianymi przez Główny Urząd Statystyczny. Większość z nich jednak to inicjatywy niemające związku z rządowym programem "Mieszkanie Plus".

Mieszkania oddane do użytku w Polsce
Mieszkania oddane do użytku w PolsceMieszkania oddane do użytku w PolsceTVN24/Shutterstock

Liczba wszystkich mieszkań oddawanych do użytku rośnie od 2014 r. Wraz z końcem 2014 r. było to w sumie ponad 143 tys. mieszkań. Największy wzrost nastąpił pomiędzy 2015 a 2016 rokiem, kiedy wybudowano ponad 163 tys. lokali. Na koniec ubiegłego roku zanotowano aż 185 tys. wybudowanych nowych lokali mieszkalnych.

- Wysoka liczba oddanych mieszkań to efekt tego, że od kilku lat notuje się bardzo mocne ożywienie na rynku mieszkaniowym – komentował dla Konkret24 w sierpniu tego roku ekspert rynku nieruchomości firmy obido.pl Marcin Krasoń.

Statystyki programu Mieszkanie Plus
Statystyki programu Mieszkanie Plus w dn. 19.11.2019Statystyki programu Mieszkanie Plusmplus.pl/PFR Nieruchomości

Zdaniem Krasonia, wzrost liczby mieszkań w wyniku programu "Mieszkanie Plus" nie jest znaczący. - To jest kropla w morzu tego, co się dzieje na rynku – ocenił ekspert.

W kwietniu ubiegłego roku premier deklarował, że w 2019 r. w budowie w ramach programu ma być 100 tys. mieszkań. Jak wynika jednak z oficjalnych danych, łączna liczba mieszkań już oddanych i mieszkań w budowie to zaledwie 1977.

Narodowa Strategia Onkologiczna, która nie "ruszyła"

Mówiąc o sukcesach swojego poprzedniego rządu w służbie zdrowia, premier wymienił m.in. start programu, mającego stanowić nowy pomysł Rady Ministrów na rozwiązanie problemów w polskiej onkologii. - Stworzyliśmy strategiczne podejście do onkologii - mówił premier.

Ruszyła Narodowa Strategia Onkologiczna, której celem jest poprawa profilaktyki, wczesnego wykrywania i leczenia nowotworów. Mateusz Morawiecki

W rzeczywistości jednak Narodowa Strategia Onkologiczna nie została jeszcze wdrożona. Przedstawiony przez prezydenta Andrzeja Dudę projekt ustawy o NSO wpłynął do Sejmu 8 stycznia 2019, a po przejściu obu izb parlamentu uzyskał podpis głowy państwa 20 maja 2019.

Ustawa ustanowiła jednak wyłącznie "ramy prawne umożliwiające opracowanie i przyjęcie Narodowej Strategii Onkologicznej". W artykule 12 tego dokumentu zaznaczono, że "Projekt Strategii wraz z projektem harmonogramu wdrażania Strategii na 2020 r. minister właściwy do spraw zdrowia przedstawi Radzie Ministrów nie później niż do dnia 30 listopada 2019 roku".

Podczas konferencji "Cancer Prevention 2020", która odbyła się 18 września 2019 r., minister Łukasz Szumowski zapowiedział, że zamierza to zrobić "za niedługo". Prof. Piotr Rutkowski, przewodniczący Zespołu ds. Narodowej Strategii Onkologicznej, dodawał, że chce przedstawić założenia "jeszcze w październiku".

Po uzyskaniu akceptacji dla tego dokumentu, od 2020 r. moglibyśmy ruszyć z realizacją wytyczonych celów. prof. Piotr Rutkowski

– Na razie potrzebujemy dwóch tygodni na zapoznanie się zespołu z jej ostateczną wersją i kolejnych dwóch tygodni na konsultacje społeczne – zapowiedział wtedy Rutkowski. Od tego czasu aż do ostatniego posiedzenia ustępującego rządu projekt nie został jednak przedstawiony Radzie Ministrów, przez co - wbrew słowom premiera - nie został jeszcze wdrożony.

Krajowa Sieć Onkologiczna, która "zacznie funkcjonować w 2021 r."

Drugie wymienione przez szefa rządu rozwiązanie mające mierzyć się z problemami w służbie zdrowia również dotyczyło walki z nowotworami.

Wprowadziliśmy Krajową Sieć Onkologiczną, by każdy pacjent, bez względu na miejsce zamieszkania, został objęty skutecznym programem leczenia. Mateusz Morawiecki

Ten program jest jednak obecnie dopiero na etapie pilotażu. W pierwotnej wersji, zapowiedzianej przez Ministerstwo Zdrowia w październiku 2018 roku, miał on się zacząć w grudniu zeszłego roku, jednak ostatecznie wystartował dwa miesiące później – w lutym 2019 r. Na początku objął dwa województwa: dolnośląskie i świętokrzyskie.

Zgodnie z informacjami opublikowanymi na oficjalnej stronie Ministerstwa Zdrowia, drugi etap pilotażu miał zacząć się w I kwartale tego roku, jednak rozporządzeniem ministra Szumowskiego dwa kolejne województwa, podlaskie i pomorskie, dodano do programu dopiero z początkiem października. 23 października wiceminister zdrowia Sławomir Gadomski pisał w "Pulsie medycyny", że "ma nadzieję, że realnie pilotaż rozpocznie się w tych regionach w ciągu miesiąca". W tym samym artykule dodawał:

Chciałbym, aby Krajowa Sieć Onkologiczna zaczęła funkcjonować w 2021 roku, ale wymaga to szczegółowego opracowania przemyślanej koncepcji i takiego przeszkolenia personelu, by jej start był "miękki" i nie wywołał niepotrzebnych trudności. Musimy również dotrzeć z informacją do środowiska pacjenckiego. wiceminister zdrowia Sławomir Gadomski

Instytucje międzynarodowe o polskiej gospodarce

W swoim expose Mateusz Morawiecki powoływał się na coraz lepsze opinie o rozwoju polskiej gospodarki, wydawane przez międzynarodowe organizacje i agencje. "Bank Światowy docenia nowy polski model rozwoju, nową politykę strukturalną i nową politykę przemysłową" – mówił premier.

Premier Morawiecki o docenianiu polskiej gospodarki za granicą
Premier Morawiecki o docenianiu polskiej gospodarki za granicątvn24

W kwietniu tego roku ekonomiści Banku Światowego opublikowali prognozę, w której na 2019 rok dla Polski przewidziano wzrost PKB na poziomie 4 proc. Na początku października skorygowali jednak tamte wyliczenia, sugerując, że wzrost może wynieść nawet 4,3 proc. Taki wynik miał być osiągnięty głównie dzięki "zwiększeniu konsumpcji krajowej i zintensyfikowaniu inwestycji". Eksperci zastrzegli jednak, że "w kolejnych latach gospodarka będzie zwalniać, ponieważ wzrost w Unii Europejskiej słabnie, a Polska coraz bardziej cierpi z powodu niedoborów siły roboczej, zgodnie z najnowszą aktualizacją gospodarczą Banku Światowego dla Europy i Azji Środkowej".

Następnie premier odwołał się do rankingów Międzynarodowego Funduszu Walutowego, który ma "przesuwać nas w górę coraz bliżej pierwszej dwudziestki".

W tym momencie, na podstawie najnowszych danych MFW, w rankingu liczonym według obecnych cen sprowadzanych do dolara, polska gospodarka zajmuje 22. miejsce na świecie. Nasze PKB zostało oszacowane na poziomie 565,9 mld dolarów. Rzeczywiście od 2015 roku w tym zestawieniu Polska regularnie zyskuje. Cztery lata temu była na miejscu 25., rok i dwa lata później na 24., po czym od 2018 roku zajmuje pozycję numer 22. MFW prognozuje, że za rok Polska przeskoczy w zestawieniu Tajwan i na 21. miejscu pozostanie aż do roku 2024.

Kolejną instytucją wymienioną przez premiera było OECD, czyli Organizacja Współpracy Gospodarczej i Rozwoju. - OECD prognozuje, że Polska w latach 2019-2020 będzie najszybciej rozwijającą się gospodarką pośród 36 krajów członkowskich - mówił Mateusz Morawiecki.

To prawda. Zgodnie z prognozami organizacji dla Polski w 2019 roku realny wzrost PKB wyniesie 4,24 proc. przy średniej dla krajów OECD na poziomie 1,78 proc. Drugi pod tym względem kraj OECD – Węgry – uzyskają w tym czasie 3,95 proc. wzrostu. Za rok prognoza dla Polski oscyluje na poziomie 3,48 proc. wzrostu. To również najwyższy wynik, ponieważ drugie miejsce ma zająć Słowacja, gdzie PKB ma rosnąć o 3,42 proc. Średnia dla krajów OECD ma być nieco wyższa i wynieść 1,82 proc.

Trybunał Konstytucyjny i jego niemiecki odpowiednik

Mateusz Morawiecki odniósł się też do kwestii niezawisłości sędziów. Premier przekonywał, że parlament ma wpływ na obsadę sądów w każdym kraju. Jako przykład wskazał na zachodniego sąsiada Polski.

Mateusz Morawiecki o niemieckim Federalnym Trybunale Konstytucyjnym
Mateusz Morawiecki o niemieckim Federalnym Trybunale Konstytucyjnymtvn24

- W Niemczech na przykład czynny polityk CDU został rok temu wybrany na wiceprezesa Federalnego Trybunału Konstytucyjnego – wskazał Morawiecki. - Bardzo bym sobie życzył, aby w Polsce było pod tym względem normalnie, jak w dojrzałych krajach Zachodu - dodał. Krytycznie odniósł się do głosów opozycji, która kwestionowała wybory sędziów do polskiego Trybunału.

W niemieckiej kulturze politycznej wybór polityka-prawnika na sędziego TK nie jest niczym nowym. Ustawa z 1951 r., która opisuje ustrój TK i postępowanie przed nim opisuje procedurę wyłaniania sędziów niemieckiego trybunału i wymusza na wszystkich siłach politycznych w parlamencie poszukiwanie kompromisów i kandydatów ponad podziałami partyjnymi.

Sędziowie Federalnego Trybunału Konstytucyjnego wybierani są po połowie przez Bundestag (reprezentowany przez komisję wyborczą) i przez Bundesrat, przy czym w każdej z Izb Parlamentu wyboru dokonuje się kwalifikowaną większością 2/3 głosów.

Sposób wyboru sędziego trybunału to zasadnicza kwestia, która różni niemieckie przepisy od polskiej ustawy o Trybunale Konstytucyjnym. Mimo kilkukrotnych nowelizacji, zachowano przepis, że sędziów TK Sejm wybiera bezwzględną większością głosów (czyli więcej niż 50%), w obecności co najmniej połowy ustawowej liczby posłów. To daje znaczny wpływ większości parlamentarnej na skład Trybunału.

Polacy o poczuciu bezpieczeństwa

Poza wskaźnikami gospodarczymi i ekonomicznymi premier mówił jednak także o wynikach badań opinii publicznej, dotyczących różnorodnych tematów. – Jak wygląda w 2019 roku Polska? Wystarczy zapytać Polaków – zaczął tę cześć swojego wystąpienia Morawiecki.

Następnie przytoczył sondaż dotyczący poczucia bezpieczeństwa. – 89 procent Polek i Polaków jest zdania, że Polska to kraj, w którym żyje się bezpiecznie. To wzrost o niemal 20 punktów procentowych w porównaniu do 2014 roku. Co więcej, 98 procent z nas twierdzi, że najbliższa okolica, wieś, ulica, osiedle czy dzielnica to bezpieczne miejsce do życia. Polacy czują się wreszcie w swojej okolicy i w kraju normalnie i najbezpieczniej w historii – wyliczał szef rządu.

Obie statystyki pochodzą z komunikatu CBOS-u "Opinie Polaków o bezpieczeństwie w kraju i okolicy", opublikowanego w maju 2019 roku.

Rzeczywiście na pytanie "Czy pana(i) zdaniem, Polska jest krajem, w którym żyje się bezpiecznie?" 89 proc. ankietowanych odpowiedziało twierdząco. Wzrost względem przytoczonego przez premiera 2014 roku wyniósł dokładnie 19 punktów procentowych. Brak poczucia niebezpieczeństwa wyraziło 8 proc. badanych.

Polacy ogólnie o poczuciu bezpieczeństwaCBOS

Odpowiedzi na następne pytanie badania: "Czy miejsce, w którym Pan(i) mieszka (dzielnica, osiedle, wieś), można nazwać bezpiecznym i spokojnym?" potwierdzają natomiast drugie zdanie premiera, ponieważ twierdząco odpowiedziało na nie 98 proc. ankietowanych.

Polacy o poczuciu bezpieczeństwa w swojej okolicyCBOS

Czy Polacy czują się "najbezpieczniej w historii"? Zeszłoroczny wynik na poziomie 89 procent jest najwyższy od pierwszych przeprowadzonych przez CBOS badań z 1987 roku, choć powtórzył się już w 2017 roku.

Autor: Konkret24 / Źródło: Konkret24, tvn24, tvn24bis.pl, PAP; zdjęcie: PAP/Paweł Supernak

Pozostałe wiadomości

Trzy miliony, pięć milionów złotych czy jednak więcej? Kancelaria premiera nie ujawnia, ile z publicznych środków zapłacono za "profrekwencyjną akcję informacyjną" związaną z referendum zorganizowanym przez rząd Zjednoczonej Prawicy. Z szacunkowych danych wynika, że koszty promocji mogły wynieść sporo ponad pięć milionów.

Referendum nie wypaliło, publiczne pieniądze wydano

Referendum nie wypaliło, publiczne pieniądze wydano

Autor:
Jan
Kunert
Źródło:
Konkret24

"Nowotwory, których dotąd medycyna nie widziała" - taki fałszywy przekaz o "turbo raku" wywołanym rzekomo przez szczepionki na COVID-19 przebił się do mediów. Wyjaśniamy, skąd pochodzi i dlaczego jest nieprawdziwy.

"Turbo rak" po szczepieniach na COVID-19? Skąd się wziął ten fake news

"Turbo rak" po szczepieniach na COVID-19? Skąd się wziął ten fake news

Autor:
oprac.
Krzysztof Jabłonowski
Źródło:
Konkret24

Tysiące wyświetleń w mediach społecznościowych ma nagranie, które według internautów pokazuje moment zniszczenia budynku parlamentu w Gazie. Jednak choć do tej eksplozji doszło na tamtym terenie, przekaz rozsyłany z filmem jest fake newsem.

"Wysadzili budynek parlamentu w Gazie"? Nie, to inne miejsce

"Wysadzili budynek parlamentu w Gazie"? Nie, to inne miejsce

Autor:
Krzysztof
Jabłonowski
Źródło:
Konkret24

Obywatelski projekt ustawy "Tak dla in vitro" budzi duże dyskusje. Poseł PiS Henryk Kowalczyk przekonuje, że naprotechnologia jest skuteczniejszą metodą niż in vitro. Eksperci pytani przez Konkret24 wyjaśniają: tych dwóch metod nie można porównywać. - Za wypowiedzą pana posła stoi niewiedza - stwierdza profesor Rafał Kurzawa.

Kowalczyk: naprotechnologia skuteczniejsza niż in vitro. "Za wypowiedzą posła stoi niewiedza"

Kowalczyk: naprotechnologia skuteczniejsza niż in vitro. "Za wypowiedzą posła stoi niewiedza"

Autor:
Gabriela
Sieczkowska
Źródło:
Konkret24

Małgorzata Paprocka z Kancelarii Prezydenta RP w dyskusji o przyszłych komisjach śledczych przekonywała, że politycy Trzeciej Drogi szli do wyborów pod hasłem "Zostawiamy przeszłość, idziemy do przodu" i nie planowali rozliczać rządu poprzedników. To nieprawda.

Zapowiadali: "zostawiamy przeszłość, idziemy do przodu"? Nie, obiecali rozliczenia

Zapowiadali: "zostawiamy przeszłość, idziemy do przodu"? Nie, obiecali rozliczenia

Autor:
Michał
Istel
Źródło:
Konkret24

W pierwszym wystąpieniu w Sejmie nowej kadencji prezydent Andrzej Duda podkreślał swoje konstytucyjne uprawnienia i przestrzegał, że "porządek konstytucyjny musi zostać zachowany". Te słowa zaprzeczają decyzjom, które wcześniej sam podejmował, a które według ekspertów prawa naruszały Konstytucję RP. Przypominamy.

Andrzej Duda: "nie zgodzę się na obchodzenie prawa". Przypominamy, co sam robił

Andrzej Duda: "nie zgodzę się na obchodzenie prawa". Przypominamy, co sam robił

Źródło:
Konkret24

Politycy Prawa i Sprawiedliwości powtarzają, że marszałek Sejmu Szymon Hołownia blokuje rozpatrywanie projektów uchwał i ustaw, mimo że obiecał zlikwidować tak zwaną sejmową zamrażarkę. Mówią nieprawdę, używając tego potocznego określenia pewnego etapu procesu legislacyjnego niezgodnie z tym, co ono oznacza. Wyjaśniamy.

Morawiecki i Jabłoński mówią o "zamrażarce Hołowni". Dlaczego nie mają racji?

Morawiecki i Jabłoński mówią o "zamrażarce Hołowni". Dlaczego nie mają racji?

Autor:
Michał
Istel
Źródło:
Konkret24

Cztery razy więcej protestów wyborczych niż w 2019 roku wpłynęło do Sądu Najwyższego w związku z wyborami parlamentarnymi. To najwięcej w ciągu ostatnich 30 lat. Protestów w sprawie referendum wpłynęło ponad dwa tysiące. O ważności referendum Sąd Najwyższy zdecyduje już 7 grudnia. 

Rekordowa liczba protestów w sprawie wyborów i referendum. Dane Sądu Najwyższego

Rekordowa liczba protestów w sprawie wyborów i referendum. Dane Sądu Najwyższego

Autor:
Piotr
Jaźwiński
Źródło:
Konkret24

Poseł Marek Suski prezentuje listę zarzutów wobec nowych władz Sejmu. Mówi o "łamaniu demokracji" i "PRL-u". A pytany o niezrealizowaną przez PiS obietnicę wprowadzenia pakietu demokratycznego, przekonuje, że takiej nie było. Przypominamy, dlaczego nie ma racji.

Suski: "nie mieliśmy wprowadzić pakietu demokratycznego". Nieprawda, obiecali

Suski: "nie mieliśmy wprowadzić pakietu demokratycznego". Nieprawda, obiecali

Autor:
oprac.
Krzysztof Jabłonowski,
Piotr
Jaźwiński
Źródło:
Konkret24

Antoni Macierewicz chciałby postawić marszałka Sejmu Szymona Hołownię przed Trybunałem Stanu za to, że nie dopuścił do debaty na uchwałą autorstwa PiS. Wyjaśniamy, dlaczego poseł PiS nie ma racji.

Macierewicz: za brak uchwały marszałek Hołownia pod Trybunał Stanu. To niemożliwe 

Macierewicz: za brak uchwały marszałek Hołownia pod Trybunał Stanu. To niemożliwe 

Autor:
Piotr
Jaźwiński
Źródło:
Konkret24

Ponad jedna trzecia fake newsów i manipulacji rozpowszechnianych w internecie w krajach europejskich w ciągu miesiąca dotyczyła konfliktu Izraela z Hamasem. Od półtora roku żaden temat nie angażował tak bardzo twórców dezinformacji. W rozmowie z Konkret24 ekspert wyjaśnia, dlaczego właśnie ten konflikt interesuje ludzi niedotkniętych bezpośrednio jego skutkami.

"Fakty medialne", które żyją własnym życiem. Dezinformacja o walkach Izraela z Hamasem

"Fakty medialne", które żyją własnym życiem. Dezinformacja o walkach Izraela z Hamasem

Autor:
oprac.
Krzysztof Jabłonowski
Źródło:
Konkret24

Zapowiedzi powołania sejmowej komisji śledczej w sprawie tak zwanych wyborów kopertowych spowodowały, że politycy mówią o postawieniu przed Trybunałem Stanu ówczesnego ministra Jacka Sasina. Rzeczywiście, był on twarzą nieudanych wyborów prezydenckich z 2020 roku, ale czy to on podjął bezprawne decyzje? Przypominamy, o co chodziło w sprawie tych wyborów i którzy politycy za co odpowiadają.  

Sasin przed Trybunał Stanu za wybory kopertowe? Kto, kiedy, jakie decyzje podejmował 

Sasin przed Trybunał Stanu za wybory kopertowe? Kto, kiedy, jakie decyzje podejmował 

Autor:
Piotr
Jaźwiński
Źródło:
Konkret24

Według byłego premiera można skrócić okres rządów Mateusza Morawieckiego i nowej Rady Ministrów i w to miejsce szybciej powołać Donalda Tuska i jego rząd - wystarczy zastosować procedurę konstruktywnego wotum nieufności. Konstytucjonaliści mają bardzo duże wątpliwości w tej sprawie.

Miller: konstruktywne wotum nieufności "natychmiast po zaprzysiężeniu rządu". Prawnicy przestrzegają

Miller: konstruktywne wotum nieufności "natychmiast po zaprzysiężeniu rządu". Prawnicy przestrzegają

Źródło:
Konkret24

"We Wrocławiu pan ze wschodu latał z klamką grożąc Polakom" - ostrzegali w miniony weekend internauci i publikowali nagranie przedstawiające rzekomo takie zdarzenie. To fałszywy przekaz. Wyjaśniamy, co naprawdę się wydarzyło, kogo mężczyzna próbował odstraszyć i czy miał pistolet.

We Wrocławiu "Ukrainiec mierzył z broni"? Uwaga, to fałszywy przekaz

We Wrocławiu "Ukrainiec mierzył z broni"? Uwaga, to fałszywy przekaz

Autor:
Gabriela
Sieczkowska
Źródło:
Konkret24

Wyjęcie z sejmowej zamrażarki obywatelskiego projektu ustawy "Tak dla in vitro" wznowiło dyskusję na temat metody in vitro. W jej ramach europoseł PiS profesor Zdzisław Krasnodębski oświadczył, że "in vitro nie leczy bezpłodności". Ekspert tłumaczy, dlaczego ta wypowiedź jest "niedojrzała i jest pewną formą manipulacji".

Krasnodębski: "In vitro nie leczy bezpłodności". Wyjaśniamy

Krasnodębski: "In vitro nie leczy bezpłodności". Wyjaśniamy

Źródło:
Konkret24

Przywrócenie praworządności po okresie rządów Zjednoczonej Prawicy to jedno z najważniejszych zadań, jakie postawiła sobie po wyborach demokratyczna większość. Zmiany miałyby dotyczyć też kierownictwa prokuratury, w tym stanowiska prokuratora krajowego. Czy jednak po nowelizacji ustawy nie zostało ono "zabetonowane"? Prawnicy zgodnie wskazują na pewien wadliwy przepis, ale co do jego obejścia już są podzieleni.

Jak zmienić prokuratora krajowego? "Wada logiczna" w ustawie

Jak zmienić prokuratora krajowego? "Wada logiczna" w ustawie

Autor:
Piotr
Jaźwiński
Źródło:
Konkret24

Poseł Bartosz Kownacki z Prawa i Sprawiedliwości twierdzi, że po ewentualnej zmianie traktatów to Unia Europejska zdecyduje o tym, czy w Polsce będzie obowiązywać wspólna europejska waluta euro. Nie ma racji. To kolejna odsłona manipulacyjnej narracji PiS, według której zmiany w traktatach pozbawią Polskę suwerenności.

Kownacki: "Unia będzie decydowała, czy w Polsce będzie euro". To nieprawda

Kownacki: "Unia będzie decydowała, czy w Polsce będzie euro". To nieprawda

Autor:
Piotr
Jaźwiński,
Michał
Istel
Źródło:
Konkret24

Według ministra edukacji Przemysława Czarnka to prezydenci dużych miast w 2020 roku uniemożliwili przeprowadzenie wyborów prezydenckich, tzw. wyborów kopertowych. Samorządowcy mieli nie przekazać baz danych wyborców. Tyle że sądy administracyjny i powszechny oraz NIK uznały, że takie polecenia premiera dla samorządowców były niezgodne z prawem.

Czarnek: to samorządowcy zablokowali wybory kopertowe. Nieprawda

Czarnek: to samorządowcy zablokowali wybory kopertowe. Nieprawda

Autor:
Michał
Istel
Źródło:
Konkret24

Według posłanki Joanny Muchy kierowanie resortem zdrowia to "misja samobójcza" politycznie, ale też "w sensie zupełnie fizycznym". I przypominała, że dwóch ministrów zdrowia zmarło w trakcie pełnienia tej funkcji. Nadużyciem jest sugerowanie, że kierowanie tym ministerstwem wiąże się z ryzykiem.

Mucha: dwóch ministrów zdrowia "odeszło z tego świata, sprawując tę funkcję". To nie ma związku

Mucha: dwóch ministrów zdrowia "odeszło z tego świata, sprawując tę funkcję". To nie ma związku

Autor:
Michał
Istel
Źródło:
Konkret24

Zdaniem polityków prawicy marszałek Sejmu Szymon Hołownia mógł inaczej zachować się w przypadku zwolnienia Włodzimierza Karpińskiego z aresztu lub chociaż dłużej się zastanawiać. Porównują tę sytuację do historii z aresztowanym katalońskim politykiem, również wybranym do Parlamentu Europejskiego, którego jednak nie chronił immunitet. Jednak te sytuacje tylko pozornie są podobne.

Politycy PiS o zwolnieniu Karpińskiego z aresztu: podobny przypadek był w Hiszpanii. To pozorne podobieństwo

Politycy PiS o zwolnieniu Karpińskiego z aresztu: podobny przypadek był w Hiszpanii. To pozorne podobieństwo

Autor:
Jan
Kunert
Źródło:
Konkret24

Poseł Konfederacji Stanisław Tyszka stwierdził, że już od 2024 roku każdy polski obywatel będzie musiał zapłacić podatek za posiadanie samochodu spalinowego. Nie ma to potwierdzenia w faktach.

Tyszka: każdy obywatel będzie musiał zapłacić nowy podatek od samochodu spalinowego. Nieprawda

Tyszka: każdy obywatel będzie musiał zapłacić nowy podatek od samochodu spalinowego. Nieprawda

Autor:
Michał
Istel
Źródło:
Konkret24

28 poprawek do traktatów unijnych wskazał premier Mateusz Morawiecki podczas wystąpienia w Sejmie. Wszystkie mają coś wspólnego, a przekaz o nich jest zmanipulowany. Premier zapewniał, że to "gra o suwerenność, gra o polską niepodległość", lecz zdaniem ekspertów to "cyniczna gra polityczna". O co chodzi?

Jak PiS buduje mit "gry o suwerenność"

Jak PiS buduje mit "gry o suwerenność"

Autor:
Michał
Istel
Źródło:
Konkret24

Według krakowskiej kurator oświaty "w szwedzkich przedszkolach są specjalne pokoje, do których nauczycielka idzie z dzieckiem i go masturbuje". Nie znaleźliśmy potwierdzenia tych informacji, a zdementowała je ambasada Szwecji w Warszawie. Być może Barbarze Nowak chodziło o sytuację z Niemiec.

Barbara Nowak o pokojach do masturbacji w Szwecji. Nie ma potwierdzenia

Barbara Nowak o pokojach do masturbacji w Szwecji. Nie ma potwierdzenia

Autor:
Jan
Kunert,
współpraca
Michał Istel
Źródło:
Konkret24

Wykres pokazujący, że liczba zachorowań na COVID-19 jest już rzekomo tak duża, iż "przebiliśmy właśnie prawie wszystkie poprzednie fale pandemii oprócz pierwszej", wywołał komentarze internatów, a także lekarzy. Rzeczywiście, zachorowań przybywa. Tłumaczymy, dlaczego jednak trudno teraz szacować wysokość fali zakażeń koronawirusem.

"Przebiliśmy prawie wszystkie fale COVID-19"? Jaki jest problem z tym wykresem

Autor:
Gabriela
Sieczkowska
Źródło:
Konkret24

W czasie rządów Zjednoczonej Prawicy sądy częściej niż za rządów PO-PSL odmawiały prokuratorom, by zastosować tymczasowe aresztowanie – przekonuje poseł PiS Paweł Jabłoński. Jednak z porównań statystyk wynika, że w czasach PO-PSL liczba wniosków o tymczasowy areszt malała, podczas gdy za Zjednoczonej Prawicy wzrosła. Więcej odmów wcale więc nie oznacza, że sytuacja się poprawiła.    

Jabłoński: sądy "częściej odmawiają" tymczasowego aresztowania. Czego nie mówi?

Jabłoński: sądy "częściej odmawiają" tymczasowego aresztowania. Czego nie mówi?

Autor:
Piotr
Jaźwiński
Źródło:
Konkret24

"Najbardziej brutalna", "agresywna", "łamiąca reguły przyzwoitości" - tak politolodzy i publicyści oceniali tegoroczną kampanię wyborczą do parlamentu. Znalazło to odzwierciedlenie w liczbie procesów prowadzonych w sądach w trybie wyborczym. Jak sprawdził Konkret24, było ich ponad 120 - o ponad jedną trzecią więcej niż cztery lata wcześniej.

Procesy w trybie wyborczym: wzrost o jedną trzecią. Kto przegrał, kto wygrał?  

Procesy w trybie wyborczym: wzrost o jedną trzecią. Kto przegrał, kto wygrał?  

Autor:
Piotr
Jaźwiński
Źródło:
Konkret24

Uczeń w Kanadzie - według małopolskiej kurator Barbary Nowak - miał zostać aresztowany, bo "powiedział, że są dwie płcie". Zaś nauczyciel w Irlandii miał zostać uwięziony, bo nie chciał się zwracać do uczniów "wedle płci". Obie opowieści są nieprawdziwe.

Barbara Nowak o "aresztowaniu ucznia" w Kanadzie i "uwięzieniu nauczyciela" w Irlandii. To fake newsy

Barbara Nowak o "aresztowaniu ucznia" w Kanadzie i "uwięzieniu nauczyciela" w Irlandii. To fake newsy

Autor:
Michał
Istel
Źródło:
Konkret24

W dyskusji o pomysłach na skrócenie kolejek do lekarzy specjalistów poseł PiS Radosław Fogiel przypominał, że rząd Zjednoczonej Prawicy zniósł limity do lekarzy. A jego zdaniem Koalicja Obywatelska nie proponuje nic nowego, jeśli chodzi o kolejki do lekarzy. To prawda, PiS limity zniósł - ale mimo tego kolejki są jeszcze dłuższe. Eksperci wyjaśniają ten paradoks.

Fogiel: "znieśliśmy limity do specjalistów". A kolejki wzrosły. Dlaczego?

Fogiel: "znieśliśmy limity do specjalistów". A kolejki wzrosły. Dlaczego?

Autor:
Michał
Istel
Źródło:
Konkret24

Politycy Zjednoczonej Prawicy oskarżają Szymona Hołownię, że "wypuścił na wolność" Włodzimierza Karpińskiego, "realizując politykę bezkarności". Tylko że marszałek Sejmu nie może zwalniać z aresztu i nie dzięki niemu Karpiński został wypuszczony. Prawnicy wyjaśniają, o co chodziło z pismem marszałka.

Hołownia "wyciągnął na wolność Karpińskiego"? Nie, prokuratura

Hołownia "wyciągnął na wolność Karpińskiego"? Nie, prokuratura

Autor:
Jan
Kunert
Źródło:
Konkret24

Po wielu miesiącach zwłoki Ministerstwo Sprawiedliwości opublikowało dane dotyczące długości postępowań sądowych w 2022 roku. Wobec 2021 roku wyglądają optymistycznie, ale porównanie to zaciemnia okres pandemii, gdy sądy miały ograniczone możliwości pracy. Jeśli spojrzeć na cały okres rządów Zjednoczonej Prawicy, to po siedmiu latach sprawy w polskich sądach każdego szczebla trwają dłużej, w niektórych kategoriach nawet o ponad cztery miesiące.

Ziobro: "wyraźny postęp" w sądach. Dane: sądy od rządów PiS pracują wolniej

Ziobro: "wyraźny postęp" w sądach. Dane: sądy od rządów PiS pracują wolniej

Autor:
Jan
Kunert
Źródło:
Konkret24

Miliony wyświetleń w sieci osiąga nagranie z relacji polskiej telewizji, które rzekomo pokazuje, jak prezydent USA Joe Biden upadł ze schodów, wychodząc w Warszawie z samolotu. Film jest prawdziwy, ale nie przedstawia sytuacji z udziałem prezydenta.

"Biden spadł ze schodów samolotu"? Nie, to nie on

"Biden spadł ze schodów samolotu"? Nie, to nie on

Autor:
Krzysztof
Jabłonowski
Źródło:
Konkret24

Publicysta tygodnika "Sieci" Michał Karnowski oburzył się, gdy w serwisie X opublikowano fotografię sprzed lat, na której pozuje on z chorągiewką z napisem www.tusk.pl. Nie ma jednak wątpliwości: zdjęcie jest autentyczne.

Michał Karnowski: "ordynarny fotomontaż". Ale to jego prawdziwe zdjęcie

Michał Karnowski: "ordynarny fotomontaż". Ale to jego prawdziwe zdjęcie

Autor:
Krzysztof
Jabłonowski
Źródło:
Konkret24

Pierwszym krokiem w przywracaniu praworządności w Polsce po rządach PiS była wymiana polityków w Krajowej Radzie Sądownictwa. Nowy Sejm na pierwszym posiedzeniu wybrał czterech nowych posłów do zasiadania w tej instytucji. Ale problem do rozwiązania jest dużo trudniejszy. Prawnicy tłumaczą, czy i jak da się neo-KRS naprawić.

Krajowa Rada Sądownictwa wciąż jest "neo". Jak długo jeszcze?

Krajowa Rada Sądownictwa wciąż jest "neo". Jak długo jeszcze?

Autor:
Piotr
Jaźwiński
Źródło:
Konkret24

"Ktoś wie i mi wytłumaczy?", "co on daje w łapkę?" - pytali internauci, komentując nagranie z obchodów Święta Niepodległości, na którym widać prezydenta wręczającego coś żołnierzom. Jak się okazuje, sposób wręczania tego przedmiotu nie jest przypadkowy i jest on cenną pamiątką dla żołnierza.

Prezydent Duda dziękuje żołnierzom. "Co on im tam daje do ręki"?

Prezydent Duda dziękuje żołnierzom. "Co on im tam daje do ręki"?

Autor:
Jan
Kunert
Źródło:
Konkret24

Minister rodziny Marlena Maląg przekonuje, że "główną przyczyną spadku liczby urodzeń jest spadek liczby kobiet w wieku rozrodczym". Badacze - także ci, na których pracach oparto rządową strategię demograficzną - zwracają uwagę, że czynników decydujących o tym, iż Polki odkładają decyzję o posiadaniu dziecka, jest jednak dużo więcej.

Maląg podaje "główną przyczynę" spadku liczby urodzeń. A jak jest naprawdę?

Maląg podaje "główną przyczynę" spadku liczby urodzeń. A jak jest naprawdę?

Autor:
Gabriela
Sieczkowska
Źródło:
Konkret24

"Czy zdajecie sobie państwo sprawę, że po zmianie prawa Unii będzie możliwość nałożenia nowych podatków?" - mówił Mateusz Morawiecki w Sejmie 13 listopada. Ostrzegał przed planowanymi zmianami traktatów Unii Europejskiej, bo te zmiany mają rzekomo pozbawić Polskę suwerenności. Wyjaśniamy, o co chodzi z podatkami.

Morawiecki straszy "nałożeniem nowych podatków" przez UE. To manipulacja

Morawiecki straszy "nałożeniem nowych podatków" przez UE. To manipulacja

Autor:
Michał
Istel
Źródło:
Konkret24