PiS mówi, że za PO "strzelano do górników". Przypominamy, co się wydarzyło w 2015 roku 

Źródło:
Konkret24
Zadymiarze kontra policja. Burda przed siedzibą JSW
Zadymiarze kontra policja. Burda przed siedzibą JSWtvn24
wideo 2/7
Zadymiarze kontra policja. Burda przed siedzibą JSWtvn24

Prawo i Sprawiedliwość znów nagłaśnia przekaz o Platformie Obywatelskiej, za której rządów "strzelano do górników". Porównuje to do historycznych wydarzeń w kopalni Wujek. Przypominamy, co się działo w 2015 roku - i tłumaczymy, dlaczego nie można tego porównywać z pacyfikacją Wujka w 1981 roku.

Przekaz o tym, że "za PO policja strzelała do górników", politycy Prawa i Sprawiedliwości powtarzają od lat, komentując tak interwencję funkcjonariuszy w lutym 2015 roku wobec protestujących przed siedzibą Jastrzębskiej Spółki Węglowej. I tak np. w maju 2017 roku europoseł PiS Dominik Tarczyński mówił w TVP: "Przypomnijmy Jastrzębską Spółkę Węglową. Co się działo: policja strzelała do protestujących górników. Teraz nikt nie strzela". Wicepremier Jacek Sasin w 2018 roku zapewniał, że rząd PiS nie będzie strzelać do górników, jak poprzedni rząd. W podobnym tonie wypowiedział się w lipcu 2022 roku w Telewizji Polskiej: "A nasi poprzednicy strzelali do protestujących górników gumowymi kulami". We wrześniu 2019 roku Adam Andruszkiewicz w TVP Info powiedział: "Na Śląsku - przypomnijmy - policja przecież strzelała do protestujących górników. (...) Tak pamiętam dialog Platformy i PSL-u z protestującymi Polakami, którzy domagali się większych płac". W lipcu 2020 roku Jan Mosiński, poseł PiS, pytał na Twitterze: "Trzaskowski zapomniał, jak za PO strzelano do górników?". W czerwcu 2022 roku Marek Suski, poseł PiS, mówił w telewizji publicznej do posłów PO: "Strzelaliście do górników". W listopadzie 2022 roku Jarosław Kaczyński, prezes PiS, mówił: "PO strzelało do górników - dziś się zapierają tego". Itd.

Przekaz powtarzał także premier Mateusz Morawiecki. "Kiedy tam strzelano wprost do górników z kul gumowych, kiedy było 20 rannych, to była polityka PO" - mówił w 2020 roku w Mysłowicach. W lipcu 2022 roku na Stadionie Śląskim stwierdził: "Strzelano do górników podczas ich protestu", a potem w Sejmie: "Nie strzelaliśmy do górników, tak jak strzelała Platforma".

W tym roku, przy okazji ósmej rocznicy tych wydarzeń, PiS prowadzi medialną ofensywę, atakując przy okazji Donalda Tuska, szefa Platformy Obywatelskiej: w Sejmie otworzono specjalną wystawę, zorganizowano konferencje prasowe, opublikowano spoty w mediach społecznościowych pokazujące obrazy sprzed siedziby JSW. Politycy PO odpierają zarzuty, przekonując, że "mamy do czynienia z brudną grą polityczną, realizowaną przez PiS" i że "z ust PiS-owskich działaczy padł stek bzdur i kłamstw". Nagłośniony przez PiS przekaz budzi ogromne dyskusje w sieci, angażując zwolenników i przeciwników obu obozów.

Przekaz PiS o tym, że PO "strzelała do górników", rozszedł się szeroko w internecie, budząc różne komentarzeTwitter

Rzecznik PiS: "symbolem tamtych dni jest również broń gładkolufowa skierowana w twarze protestujących"

8 lutego posłowie PiS otworzyli w holu głównym Sejmu wystawę pod tytułem "8. rocznica pacyfikacji protestów górniczych w Jastrzębiu-Zdroju". Na banerach można było przeczytać między innymi, że: "Protesty górników pod JSW zostały brutalnie stłumione w 2015 r., w czasie rządu PO-PSL"; "Wiceminister MSWiA w rządzie PO-PSL stwierdziła, że 'podejmowane decyzje były prawidłowe'"; "Przeciwko protestującym górnikom, używano broni gładkolufowej. Decyzje o użyciu broni i środków przymusu bezpośredniego zapadły na najwyższych szczeblach"; "W wyniku szturmu na protestujących górników pod Jastrzębską Spółką Węglową w lutym 2015 roku rannych zostało co najmniej 20 osób" (pisownia oryginalna). Pokazano zdjęcia mężczyzn z obrażeniami oraz interweniujące oddziały policji.

- W tym tygodniu upływa osiem lat od brutalnej pacyfikacji pokojowych protestów pod Jastrzębską Spółką Węglową górników. Protestowali, by zapewnić sobie godne warunki życia, płacy i pracy - powiedział rzecznik Prawa i Sprawiedliwości Rafał Bochenek na zorganizowanej przed planszami konferencji prasowej. Przypomniał, że wtedy rządziła koalicja PO-PSL. - Symbolem tamtych dni jest również broń gładkolufowa skierowana w twarze protestujących, którzy przyszli po to, by walczyć o swoje lepsze jutro, godne życie, lepsze warunki pracy i płacy - mówił Bochenek. Grzegorz Matusiak, poseł PiS z Jastrzębia-Zdroju, zapewniał potem, że uczestnicy nie byli chuliganami. - Użycie broni było nieadekwatne do sytuacji - ocenił.

Tak więc według narracji PiS w 2015 roku przed siedzibą JSW w Jastrzębiu-Zdroju odbywała się pokojowa demonstracja górników, a funkcjonariusze działali wbrew prawu. Jednak nie tak to wyglądało - kontekst jest niezbędny, by zrozumieć, co naprawdę się tam wydarzyło. I trzeba pamiętać o prawomocnej decyzji prokuratury w tej sprawie, która zapadła, gdy do władzy doszła Zjednoczona Prawica (w 2016 roku).

Trzytygodniowy strajk górników przed siedzibą JSW

Koniec stycznia 2015 roku. Polską rządzi koalicja PO-PSL. Ministrem spraw wewnętrznych jest Teresa Piotrowska, komendantem głównym policji - Marek Działoszyński, którego 12 lutego 2015 roku zastępuje nadinspektor Krzysztof Gajewski. Natomiast komendantem wojewódzkim w Katowicach, któremu podlega Jastrzębie-Zdrój, jest nadinsp. Krzysztof Jarosz, którego 20 lutego 2015 roku zastępuje nadinsp. Jarosław Szymczyk. Po zmianie władzy, w kwietniu 2016 roku, Szymczyk awansuje i zostaje komendantem głównym policji. Na stanowisko powołuje go ówczesna premier Beata Szydło. Nominację wręcza minister spraw wewnętrznych i administracji Mariusz Błaszczak.

28 stycznia 2015 roku w Jastrzębskiej Spółce Węglowej po ogłoszeniu przez zarząd planu oszczędnościowego - uzasadnianego potrzebą poprawy kondycji firmy - rozpoczyna się strajk. Trwał do 18 lutego. Zakończył się po rezygnacji ze stanowiska prezesa JSW Jarosława Zagórowskiego, któremu górniczy związkowcy zarzucali nieudolność i niegospodarność oraz brak natychmiastowych decyzji w sprawie rozwiązania trudnej sytuacji w JSW.

Podpisali wówczas porozumienie, w którym - oprócz sześciodniowego tygodnia pracy- musieli się zgodzić na obniżenie pensji o 15-20 proc., uzależnienie wypłat tzw. czternastek od wyników finansowych spółki, brak podniesienia płacy zasadniczej, brak dodatków chorobowych. Zawieszone wówczas zostały także dopłaty do przewozów pracowniczych. Ustalono, że oszczędności spółki będą mniejsze.

Strajk głodowy w kopalni Zofiówka JSW w Jastrzębiu Zdroju, 2015 rokPAP | Andrzej Grygiel

Chcieli się wedrzeć do siedziby spółki. Policjanci odpowiedzieli z broni gładkolufowej

Jak przebiegał ów strajk? Niemal pięć tysięcy górników okupowało kopalnię. Kilkadziesiąt osób głodowało. Wstrzymano wydobycie. Protest miał najbardziej burzliwy przebieg 3 i 9 lutego. Reporter TVN24 relacjonował 3 lutego, że demonstracja przerodziła się w regularną bitwę z policją. "Grupa młodych mężczyzn chciała sforsować drzwi do siedziby spółki. W ruch poszły kamienie, race i butelki. (...) Na początku było jak zwykle - głośno, ale spokojnie. Nagle do górników dołączyli zamaskowani zadymiarze. Wtedy sytuacja zaczęła wymykać się spod kontroli. Padły strzały ostrzegawcze. To jednak nie pomogło. W ruch poszła broń gładkolufowa" - relacjonował Łukasz Wieczorek.

Na filmach TVN24 widać grupę funkcjonariuszy broniących dostępu do siedziby spółki, w kierunku których lecą płonące race. Słychać dźwięk tłukącego się szkła. "Mam nieodparte wrażenie, że zdecydowana większość tej grupy kilkuset osób, która tu przyszła protestować, to nie górnicy. To zwyczajnie pseudokibice, którzy przyszli na zadymę i tylko tym byli zainteresowani" - relacjonował wówczas inny reporter TVN24 Jerzy Korczyński. "Agresywne osoby wtargnęłyby do pomieszczeń Jastrzębskiej Spółki Węglowej, zagroziłyby bezpieczeństwu osób, które się tam znajdowały. W przypadku braku reakcji policji nastąpiłaby eskalacja agresywnego zachowania wobec funkcjonariuszy, którzy byli tam po to, by nie dopuścić do łamania prawa i zakłócania porządku" - tłumaczył wówczas insp. Andrzej Gąska, ówczesny rzecznik Komendy Wojewódzkiej Policji w Katowicach.

Do zamieszek przed siedzibą spółki doszło też 9 lutego. Na pokazanych wówczas przez TVN24 nagraniach wyraźnie było widać grupę młodych zamaskowanych mężczyzn. Część miała kaski. Ciskali w funkcjonariuszy kostką brukową. Policja - tak jak wcześniej - odpowiedziała strzałami z broni gładkolufowej. Użyła też armatki wodnej.

Policja strzela do demonstrantów. Relacja Roberta Jałochy sprzed siedziby JSW
Policja strzela do demonstrantów. Relacja Roberta Jałochy sprzed siedziby JSW- Policjanci strzelają do protestujących strzelają z broni gładkolufowej. Użyli też gazu i armatki wodnej. Jest bardzo niebezpiecznie. W stronę funkcjonariuszy lecą kamienie i petardy - relacjonował po godz. 15.00 reporter TVN24 Robert Jałocha.tvn24

Komenda Policji w Jastrzębiu-Zdroju opublikowała potem nagranie wykonane przez funkcjonariuszy znajdujących się wówczas w siedzibie spółki. Widać drzwi wejściowe z wybitą szybą. Przed nimi coś płonie, prawdopodobnie pochodnia. Jest pełno dymu. W drzwi uderzają różne przedmioty. Wybuchają petardy. Atmosfera jest nerwowa. Po jakimś czasie policjanci wychodzą na zewnątrz - cały czas w ich stronę lecą różne przedmioty. Potem widać, że na chodniku leży mnóstwo kamieni, kostki brukowe, kije, kaski, gałęzie.

Zadyma przed siedzibą JSW. Policja publikuje nagranie
Zadyma przed siedzibą JSW. Policja publikuje nagranie10.02. | Policja odpiera zarzuty nieuzasadnionego użycia broni przeciwko demonstrującym przed siedzibą JSW. - Użycie przez stróżów prawa środków przymusu bezpośredniego podczas wczorajszej interwencji w Jastrzębiu-Zdroju było efektem bezprawnego ataku na funkcjonariuszy - tłumaczy sierż. szt. Magdalena Szust, rzeczniczka jastrzębskiej policji. Na dowód ujawnia policyjny film z z poniedziałkowego zajścia.KMP w Jastrzębiu Zdroju

Liderzy związkowi odcinali się już wtedy w komentarzach od osób, które wszczynały burdy.

Komendant Szymczyk tłumaczy i broni policjantów

Reakcja policjantów wzbudziła protesty polityków PiS. Jarosław Zieliński 16 lutego 2015 roku złożył w tej sprawie interpelację. Działania policji nazwał brutalnymi, a demonstrację - legalną. Grzegorz Matusiak złożył zawiadomienie do prokuratury, która potem wszczęła śledztwo by sprawdzić, czy policjanci nie przekroczyli uprawnień.

Od początku policja stała na stanowisku, że jej działania były zgodne z prawem, adekwatne do rozwoju sytuacji i stopnia zagrożenia. 8 kwietnia 2015 roku w sprawie wydarzeń z 3 i 9 lutego zebrała się sejmowa komisja spraw wewnętrznych. Wideo na sejmowej stronie się nie odtwarza, ale jest stenogram. Podczas posiedzenia ówczesny komendant główny podkreślał, że zdrowie i życie policjantów było zagrożone. Opisał, jak ze strony policji wyglądały burdy 3 lutego:

"Dnia 3 lutego około godz. 18.50 w zgromadzeniu brało udział około 1000 osób, część to byli zamaskowani chuligani i pseudokibice. Protestujący uszkadzają drzwi wejściowe do siedziby JSW, policjanci w reakcji na to tworzą kordon w celu ochrony wejścia do budynku. W kierunku policjantów rzucane są petardy hukowe, race świetlne, butelki, kamienie, śnieżne kule z zawartością śrub i nakrętek. O godz. 19.00 pododdział oddaje salwy ostrzegawcze w górę. Z uwagi na brak efektów o godz. 19.05 użyto w stosunku do najbardziej agresywnych uczestników protestów środków przymusu bezpośredniego w postaci pocisków niepenetracyjnych. Tych kilka zdjęć pokazuje, kto stał po drugiej stronie. Pytał pan przewodniczący, skąd pseudokibice. To są szaliki klubowe. Tutaj widać, jak to się odbywa. Powtórzę jeszcze raz: to nie są sami górnicy".

A to jego opis, co się działo 9 lutego:

"Pomimo ostrzeżeń Policji doszło do wyłamania drzwi i próby wejścia do budynku. Agresywni uczestnicy zgromadzenia nawołują do odbicia budynku siłą i do bójki z Policją, prowokują eskalację zamieszek. O godz. 13.25 wobec atakujących użyto gazu pieprzowego, w wyniku czego demonstranci cofnęli się na odległość 15–20 m od drzwi wejściowych. Pomimo tego nie zaprzestali rzucania w kierunku policjantów niebezpiecznych przedmiotów, podpalili opony. W związku z ponowną próbą wtargnięcia do budynku o godz. 14.37 użyto miotacza wody oraz gazu pieprzowego. To są nakrętki, które były ukryte w kulach śnieżnych. Drzwi, które później podpalono, zdewastowano, wyciągnięto elementy docieplenia elewacji. Nastąpiła eskalacja naporu tłumu, najbardziej agresywni manifestanci z zamaskowanymi twarzami rzucali w policjantów metalowymi prętami, śrubami, nakrętkami i kulami. Około godz. 14.50 w stosunku do najbardziej agresywnych osób użyto środków przymusu bezpośredniego w postaci pocisków niepenetracyjnych".

Jarosław Szymczyk, ówczesny komendant śląskiej policji, tak tłumaczył zachowanie policjantów: "To są w zdecydowanej większości ludzie ze Śląska. Oni nie mieli żadnych wątpliwości co do tego, że musieli się bronić, że nie mogli pozwolić na dalsze ataki i nie mogli dopuścić do tego, żeby leciały w ich kierunku śruby, stanowiące bezpośrednie zagrożenie dla ich zdrowia i życia. Ich działanie musiało być takie, jakie było, ale było stopniowane". Dodał, że spotkał się z dyrektor szpitala wojewódzkiego w Jastrzębiu-Zdroju, "bo padało wiele zarzutów pod adresem policjantów, że wkroczyli na teren szpitala, że byli brutalni, że wyciągali stamtąd osoby ranne". "Pani dyrektor szpitala kategorycznie zaprzeczyła takim informacjom i powiedziała, że nikt z personelu szpitala takich działań Policji nie zaobserwował" - mówił. Opowiedział również o swoim spotkaniu z interweniującymi funkcjonariuszami.

Z przedstawionej potem przez niego jeszcze informacji o postawionych uczestnikom zamieszek zarzutach czynnej napaści na funkcjonariuszy policji, udziału w zbiegowisku, którego celem jest bezpośrednie zagrożenie porządku publicznego i znieważenia funkcjonariusza publicznego wynika, że na 19 osób 15 to byli górnicy. Rekordzista miał blisko trzy promile alkoholu. Jarosław Szymczyk informował też: "Kilka osób spośród zatrzymanych jest notowanych w naszych systemach jako osoby powiązane ze środowiskiem pseudokibicowskim".

Tusk: "Nikt nie został ranny". Został

W przekazie o "strzelaniu do górników za PO" posłowie PiS krytykują Donalda Tuska. - Mając w pamięci tamte obrazki, jesteśmy zbulwersowani licznymi wypowiedziami polityków opozycji, zwłaszcza lidera opozycji Donalda Tuska, który od wielu tygodni, przemierzając Polskę i spotykając się ze swoimi zwolennikami, wielokrotnie próbuje zafałszowywać rzeczywistość, próbuje ją koloryzować, a wręcz wymazywać te trudne i ciężkie dni dla górników - mówił 8 lutego 2023 roku w Sejmie Rafał Bochenek, rzecznik PiS. Dodał, że w trakcie tych spotkań ze swoimi zwolennikami Donald Tusk często wypowiada kłamliwe słowa o tym, co się działo kilka lat temu pod Jastrzębską Spółką Węglową". "Mając w pamięci te obrazy sprzed ośmiu lat, jesteśmy oburzeni tym, co mówi Donald Tusk, który wymazuje tamte dni z pamięci Polaków. Tusk mówi, że 'nie widział żadnego rannego górnika'". A kilka dni wcześniej poseł Matusiak zapowiedział pozew przeciw Tuskowi z żądaniem przeprosin dla rannych górników rannych, zadośćuczynienia im i przekazania środków Fundacji Rodzin Górniczych.

Przewodniczący PO w ostatnim czasie co najmniej dwukrotnie odnosił się do zarzutów kierowanych pod adresem rządu PO-PSL. W listopadzie 2022 na spotkaniu w Płocku mówił o "słynnym kłamstwie o tym, że rząd Ewy Kopacz strzelał do górników". "Jakoś ja nie zauważyłem żadnego rannego górnika. Pamiętam dokładnie, że policja, nie na polecenie pani premier czy moje, broniła dostępu do budynku przed ludźmi, którzy się tam gromadzili, atakowali kamieniami i grozili osobom zgromadzonym w tym budynku - powiedział. Podkreślił: "Nikt nie został ranny". W styczniu 2023 roku podczas spotkania w Siedlcach Tusk stwierdził, że "policjanci w Jastrzębiu-Zdroju bronili siedziby spółki JSW przed grupą zorganizowanych kiboli", którzy zaatakowali tam pracujących ludzi kamieniami, żelaznymi prętami i sztachetami. Policja użyła gazu i w ostateczności kul gumowych. Nikt nie zginął. Nikt nie był ranny. Nikt do górników nie strzelał" – stwierdził Tusk. To do tego typu wypowiedzi odniósł się np. w nagraniu opublikowanym na Twitterze Piotr Mueller, rzecznik rządu: "Naprawdę pan nie słyszał tych strzałów?"; "Pan nie widział tych, którzy byli pokrzywdzeni?".

Bo w 2015 roku media informowały o osobach rannych. Portal "Dziennika Zachodniego" 9 lutego pisał o 12 osobach. Taką samą liczbę podały serwis "Dziennika Gazety Prawnej" czy Radia Maryja. TVN24 dotarł do rannego górnika, który twierdził, że został postrzelony z broni gładkolufowej. Nie chciał ujawniać swojego imienia i nazwiska. "Stałem przez trzy godziny w tym samym miejscu. Gdy zobaczyłem, co się zaczyna dziać, odszedłem, by nie dostać strumieniem z armatki wodnej" – opowiadał mężczyzna. "Chciałem uciec, ale zarobiłem kulkę i upadłem na ziemię. Podbiegło do mnie dwóch mężczyzn i zabrało na pogotowie. "Miałem szyte trzy rany, dostałem też środki przeciwbólowe" - dodał. "Walili na oślep, bez powodu atakowali ludzi, ja dostałem za nic" – twierdził.

"Walili na oślep, zaatakowali bez powodu"
"Walili na oślep, zaatakowali bez powodu"10.02. | TVN24 dotarła do górnika, który został postrzelony podczas poniedziałkowej zadymy przed siedzibą JSW. Jego zdaniem policja nie miała powodu , by strzelać do wszystkich. – Walili na oślep, bez powodu atakowali ludzi, ja dostałem za nic – mówi. Nie zamierza na razie zgłaszać sprawy do prokuratury. – Najpierw zadbam o zdrowie, wszystko powinno się zagoić w ciągu dwóch tygodni - stwierdza. Nie chce jednak ujawniać swojego imienia i nazwiska. Paweł Rusinek | TVN24 Katowice

10 lutego 2015 roku "Dziennik Zachodni" opublikował na stronie cztery zdjęcia rannych górników. Wszystkie zostały teraz wykorzystane przez PiS do stworzenia wystawy w Sejmie. "DZ" informował o ponad 20 poszkodowanych.

"Policja tutaj stała przed spółką, praktycznie cztery metry od nas. Ja zostałem postrzelony w skroń, z czterech, może pięciu metrów. Leżałem w szpitalu ponad miesiąc, prawie dwa miesiące. Same traumatyczne wspomnienia" - mówił 3 lutego na konferencji prasowej zwołanej przez posła Matusiaka górnik Marcin Gralak.

Prokuratura za czasów Ziobry prawomocnie umarza: policjanci nie przekroczyli uprawnień

W sprawie interweniujących policjantów trzy zawiadomienia do prokuratury złożyli jeszcze w lutym 2015 roku posłowie PiS Grzegorz Matusiak i Piotr Chmielewski. Potem były jeszcze dwukrotnie uzupełniane przez Matusiaka - wskazał wśród pokrzywdzonych osoby z obrażeniami, które miały powstać podczas interwencji funkcjonariuszy. Ponadto na początku marca prokuratura wszczęła własne śledztwo.

W grudniu 2015 roku Prokuratura Okręgowa w Gliwicach umorzyła postępowanie dotyczące przekroczenia uprawień przez funkcjonariuszy poprzez między innymi wydanie zgody i użycie broni gładkolufowej wobec strajkujących przed siedzibą JSW.

Tydzień później poseł Matusiak wysłał do Ministra Sprawiedliwości Zbigniewa Ziobry i Prokuratora Generalnego Andrzeja Seremeta pisma, w których podważał ustalenia prokuratury. Z jego wątpliwościami zgodził się wtedy Seremet, oceniając, że śledztwo umorzono przedwcześnie i nie zgromadzono wszystkich dowodów. Po jego interwencji prokurator apelacyjny w Katowicach nakazał w lutym 2016 roku podjęcie sprawy na nowo.

W kolejnym miesiącu Zbigniew Ziobro jako minister sprawiedliwości został także prokuratorem generalnym, a jeszcze w kolejnym Jarosław Szymczyk - komendantem głównym policji.

W maju 2016 roku gliwiccy śledczy ponownie - tym razem prawomocnie - umorzyli sprawę. Poinformowała o tym wówczas rzeczniczka Prokuratury Okręgowej w Gliwicach Joanna Smorczewska. Przekazała, że wszystkie czynności zalecone przez prokuratora apelacyjnego w Katowicach zostały wykonane. Materiał dowodowy poszerzono między innymi o dokumenty z policji, jastrzębskiego urzędu miasta, dokumentację medyczną pokrzywdzonych i przesłuchanie kilku świadków. 

"W opinii prokuratora nie zmieniło to oceny prawnokarnej czynów, które były przedmiotem śledztwa, oraz obrazu postępowania i nie ma podstaw do jego kontynuowania. Prokurator uznał, że funkcjonariusze nie przekroczyli swoich uprawnień i że ich działanie było prawidłowe w sytuacji naruszenia porządku podczas demonstracji pod siedzibą JSW" - powiedziała wówczas. Smorczewska.

Policjanci strzelali do protestujących górników. Prokuratura: nie przekroczyli uprawnień
Policjanci strzelali do protestujących górników. Prokuratura: nie przekroczyli uprawnień06,05, Policjanci interweniujący na początku ubiegłego roku przed siedzibą Jastrzębskiej Spółki Węglowej (JSW) nie przekroczyli swoich uprawnień - uznała gliwicka prokuratura i umorzyła śledztwo w tej sprawie. Decyzja jest prawomocna.

Co ciekawe, na konferencji prasowej 8 lutego 2023 wiceszef PiS roku Marek Suski, pytany o to prawomocne umorzenie prokuratury, odparł: "Co zrobiła prokuratura, nie ma większego znaczenia".

Śledczy równolegle badali też sprawę legalności strajku. Tu również prawomocnie umorzyli sprawę. Uznali, że choć strajk w JSW był nielegalny, jego organizatorzy nie zdawali sobie z tego sprawy, a to warunek konieczny do postawienia zarzutów. Śledztwo zostało umorzone z uwagi na to, że czyn nie zawierał znamion czynu zabronionego.

Porównania do pacyfikacji Wujka? "Nie możemy mylić państwa demokratycznego z państwem totalitarnym"

Opowiadając "o strzelaniu za PO do górników", politycy PiS - dla nadania tej narracji znaczenia - porównują strajk w JSW do pacyfikacji kopalni Wujek w 1981 roku. "Dzisiaj jest ósma rocznica, gdy podczas pokojowych strajków górników z JSW użyto broni. Użyto jej po raz pierwszy po stanie wojennym, kiedy używano jej podczas pacyfikacji kopalni Wujek i Manifest Lipcowy" - mówił np. poseł Matusiak na konferencji prasowej 3 lutego.

Takie porównanie pojawiało się już od 2015 roku. Internauci zestawiają zdjęcia z obu wydarzeń i porównują władze komunistyczne do Platformy Obywatelskiej. "Znajdź różnicę" - napisała jedna z internautek w lutym 2015 roku, dodają hasztagi #wujek i #JSW. "1981 vs 2015 Wujek vs JSW" - brzmi post z grudnia 2020 roku. "Pamiętamy o ofiarach czerwonej zarazy. Precz z komuną!!! Precz z Rosją!!! Precz z Platformą!!!" - tweetował jeden z internautów w 2022 roku. A w jednym z postów z lutego 2023 roku czytamy: "Za komuny strzelano do górników!! (...) Za POstkomuny POPSL strzelano do górników!!" (pisownia wszystkich wpisów oryginalna).

Takie porównania są nieuprawnione i zakłamują historię. Przypomnijmy: po wybuchu stanu wojennego, w grudniu 1981 roku, zaczął się protest górników w kopalni Wujek w Katowicach. Domagano się uwolnienia brutalnie zatrzymanego wcześniej Jana Ludwiczaka, przewodniczącego Komisji Zakładowej NSZZ "Solidarność" i innych aresztowanych działaczy z całego kraju, a także zniesienia stanu wojennego, co miało umożliwić ponowną działalność związku. Zastrajkowało wówczas także ok. 50 innych zakładów pracy.

Władze Polskiej Rzeczpospolitej Ludowej postanowiły siłą spacyfikować protest. Do kopalni skierowano 1471 funkcjonariuszy Milicji Obywatelskiej i ZOMO oraz 760 żołnierzy dysponujących 22 czołgami i 44 wozami bojowymi. 16 grudnia 1981 roku rozpoczęto szturm na kopalnię, bronioną przez protestujących. Otworzono do nich ogień. Dziewięciu górników zabito, a 23 było rannych. Dowódcę plutonu specjalnego ZOMO sierż. Romualda Cieślaka skazano w czerwcu 2008 roku na sześć lat pozbawienia wolności. Kilkunastu jego podwładnych otrzymało kary od trzech i pół roku do czterech lat więzienia. Pacyfikacja kopalni Wujek jest określana jako największa zbrodnia stanu wojennego. Władze PRL nigdy za nią nie odpowiedziały.

- Porównywanie obu wydarzeń jest oczywiście w żaden sposób nieuprawione - komentuje w rozmowie z Konkret24 dr hab. Olgierd Annusewicz, politolog z Uniwersytetu Warszawskiego. - Nie możemy mylić państwa demokratycznego, radzącego sobie lepiej lub gorzej z protestami, z państwem autorytarnym. Po drugie, takie porównywanie zupełnie mnie nie zaskakuje. Generalnie PiS używa często toposu straszenia Platformą, a z kolei osiem, siedem lat termu Platforma straszyła PiS-sem, co okazało się zresztą kontrproduktywne - dodaje politolog.

"Porównywanie tragedii Wujka z wydarzeniami z 2015 roku, do jakich doszło przed siedzibą JSW, to celowy zabieg, który ma wywołać najgorsze skojarzenia z brutalnym tłumieniem strajków w PRL-u" - ocenił ostatnio w portalu Wyborcza.pl Arkadiusz Biernat, dziennikarz, który na własne oczy obserwował działania policji w JSW.

"Próba robienia przez polityków PiS z wydarzeń spod JSW drugiego Wujka, gdzie władza ludowa dopuściła się masakry, strzelając do górników, to ogromne nadużycie i zdecydowanie gra poniżej pasa. W tym kontekście to komuna strzelała do górników i stoczniowców, a nie PO" - skomentował na Twitterze 8 lutego dziennikarz Onetu Andrzej Gajcy.

Autorka/Autor:Jan Kunert

Źródło: Konkret24

Tagi:
Raporty:
Pozostałe wiadomości

Według jednych umowa Unii Europejskiej z Mercosur "zniszczy dorobek polskiego rolnictwa". Według innych będzie szansą na zwiększenie polskiego eksportu do krajów Ameryki Południowej. Polityczna dyskusja skupia się jednak na sytuacji rolników, a obaw słyszymy więcej niż argumentów "za". Czy rzeczywiście takowych nie ma? Wyjaśniamy, co kryje się w tej kontrowersyjnej umowie.

Umowa UE z Mercosur. O co w tym wszystkim chodzi

Umowa UE z Mercosur. O co w tym wszystkim chodzi

Źródło:
TVN24+

Setki tysięcy wyświetleń generują filmy przedstawiające nocny przejazd wojsk, które opisane są jako przerzucanie nowych jednostek NATO do Polski bądź transfer polskich wojsk na wschodnią granicę. Przestrzegamy: oba filmy pokazują inną sytuację i zostały wykorzystane do dezinformacji.

"Polska przesuwa wojska", "NATO dozbraja Polskę"? Dezinformacja z filmami

"Polska przesuwa wojska", "NATO dozbraja Polskę"? Dezinformacja z filmami

Źródło:
Konkret24

Premier zapowiedział, że powstanie plan, by "każdy dorosły mężczyzna w Polsce był szkolony na wypadek wojny". Model szkolenia miał powstać "w ciągu tygodni" - Donald Tusk mówił w marcu 2025 roku. Dziś politycy pytają, co się stało z tą zapowiedzią. Sprawdzamy.

Tusk zapowiedział model szkoleń wojskowych "do końca marca". Czy jest?

Tusk zapowiedział model szkoleń wojskowych "do końca marca". Czy jest?

Źródło:
Konkret24

Jednym z fałszywych przekazów po naruszeniu polskiej przestrzeni powietrznej jest ten, że znalezione drony były klejone taśmą i to ma być dowód, że zrobiono je chałupniczo w Ukrainie. Przestrzegamy: to rosyjska dezinformacja. Wyjaśnienie, skąd ta taśma na dronach, jest proste.

"Drony klejone na taśmę"? Tak, celowo. Nie wierz dezinformacji

"Drony klejone na taśmę"? Tak, celowo. Nie wierz dezinformacji

Źródło:
Konkret24

Minister sprawiedliwości Waldemar Żurek w ramach przywracania praworządności zakłada odzyskiwanie pieniędzy od tak zwanych neo-sędziów. Ponieważ Polska musi za wydane przez nich wyroki wypłacać milionowe odszkodowania, mają te straty pokrywać "z własnej kieszeni". Czy to prawnie możliwe? Różnice zdań wśród prawników nie wieszczą tym planom powodzenia.

Żurek: "będą musieli zapłacić z własnej kieszeni". To możliwe?

Żurek: "będą musieli zapłacić z własnej kieszeni". To możliwe?

Źródło:
Konkret24

Ciało Carlo Acutisa - zwanego pierwszym świętym z pokolenia millenialsów - od lat wystawione jest na widok publiczny. Wygląda, jakby nastolatek właśnie zapadł w sen. To rodzi pytania, dlaczego 19 lat po śmierci jego ciało nie uległo rozkładowi. Wyjaśniamy krążące w sieci nagranie.

Tak wygląda ciało Acutisa 19 lat po śmierci? Co pokazuje ten film

Tak wygląda ciało Acutisa 19 lat po śmierci? Co pokazuje ten film

Źródło:
Konkret24

Czy "jesteśmy w dużej mierze bezbronni" w przypadku masowego ataku dronami? Dlaczego skuteczność ich neutralizowania w Ukrainie jest dużo wyższa niż w Polsce? Jakim sprzętem dysponujemy, na jaki czekamy? Ostatnie incydenty z rosyjskimi bezzałogowcami wywołują takie pytania, ale też wiele rozbieżnych komentarzy. Wyjaśniamy, dlaczego według ekspertów "mur przeciwdronowy" nie ma sensu oraz o czym nie wolno zapominać, porównując Polskę z Ukrainą.

Polska obrona przeciwdronowa. Co mamy, czego brakuje

Polska obrona przeciwdronowa. Co mamy, czego brakuje

Źródło:
TVN24+

Nie maleje natężenie fałszywych przekazów na temat rosyjskich dronów nad Polską. Prorosyjskie trolle zaprzeczają wręcz udokumentowanym faktom i podważają relacje ofiar uderzenia dronami. Małżeństwo, którego dom został zniszczony wskutek działań po pojawieniu się bezzałogowych obiektów, czuje się wręcz zaszczute falą kłamstw i manipulacji. Celem tej akcji Kremla jest też podważanie wiarygodności profesjonalnych mediów.

"Ludzie, mieszkam na tej wsi". Nie mieszka. Trolle Kremla uderzają w ofiary

"Ludzie, mieszkam na tej wsi". Nie mieszka. Trolle Kremla uderzają w ofiary

Źródło:
Konkret24

Niemal milion wyświetleń zyskał anglojęzyczny post pokazujący rzekome ruchy polskich wojsk tuż przed rosyjsko-białoruskimi ćwiczeniami Zapad-2025. To kolejny przykład jak dezinformacja podsyca emocje i buduje narrację o eskalacji napięć.

Polskie wojsko "rozgrzewa się"? Manipulacja w związku z Zapad-2025

Polskie wojsko "rozgrzewa się"? Manipulacja w związku z Zapad-2025

Źródło:
Konkret24

Internauci i media szeroko komentują słowa wiceprezydenta USA J.D. Vance'a, który stwierdził, że Donald Trump "nie widzi powodów", by izolować Rosję. Niektórzy sugerowali, że słowa te padły w kontekście naruszenia polskiej przestrzeni powietrznej przez rosyjskie drony. Wyjaśniamy, co dokładnie powiedział Vance.

J.D. Vance o współpracy z Rosją. Co powiedział?

J.D. Vance o współpracy z Rosją. Co powiedział?

Źródło:
Konkret24

Dysfunkcyjne państwo, podważanie pomocy NATO, straszenie wojną - takie kremlowskie narracje będą sączone Polakom w najbliższych tygodniach. Ich celem wcale nie jest to, byśmy polubili Rosję, tylko byśmy przestali ufać sojusznikom i jeszcze bardziej skłócili się z Ukrainą. Wlatujące do Polski drony i rozpoczynające się manewry rosyjsko-białoruskie nie są tu bez znaczenia.

Jedna wojna już trwa. Ta o nasze umysły. "Rosja próbuje nowych rzeczy"

Jedna wojna już trwa. Ta o nasze umysły. "Rosja próbuje nowych rzeczy"

Źródło:
Konkret24

Falę komentarzy wzbudziła wypowiedź rzeczniczki resortu spraw wewnętrznych Karoliny Gałeckiej podczas konferencji prasowej. A konkretnie: chodzi o fragment jej wystąpienia, który w mediach społecznościowych zaprezentował właściciel Kanału Zero. Oburzenie wywołał fakt, jak jedno zdanie wykorzystał on do manipulacji.

Rzeczniczka, która "uciekłaby z Polski"? Jak zmanipulowano tę wypowiedź

Rzeczniczka, która "uciekłaby z Polski"? Jak zmanipulowano tę wypowiedź

Źródło:
Konkret24

Premier Donald Tusk zapowiedział w Sejmie uruchomienie konsultacji sojuszniczych w NATO na podstawie artykułu 4. Traktatu Północnoatlantyckiego. Wyjaśniamy, z czym się wiążą te przepisy.

Artykuł 4. traktatu o NATO: o czym stanowi? Co powoduje?

Artykuł 4. traktatu o NATO: o czym stanowi? Co powoduje?

Źródło:
Konkret24

Wpis posła Michała Wosia z PiS o zamianie polskiego napisu na niemiecki wywołał burzę w sieci. Część internautów grzmiała o "germanizacji" Gdańska, inni zarzucali posłowi wprowadzanie w błąd. O co chodzi ze zmianą i kiedy do niej doszło.

"Germanizacja wróciła" w Gdańsku? Burza o napis po niemiecku

"Germanizacja wróciła" w Gdańsku? Burza o napis po niemiecku

Źródło:
Konkret24

Zdjęcia z pogrzebu ofiar zbrodni wołyńskiej w Puźnikach wzbudzają pytania i komentarze internautów. Chodzi o "rozmiary trumien" - według niektórych są one "zastanawiające", budzą podejrzenia i domysły. Niesłusznie.

Pogrzeb w Puźnikach i pytania o rozmiary trumien. "Małe dzieci tam leżą"?  

Pogrzeb w Puźnikach i pytania o rozmiary trumien. "Małe dzieci tam leżą"?  

Źródło:
Konkret24

"Sami Ukraińcy na egzaminie", "nawet jednego Polaka" - utyskuje były kandydat na prezydenta, opowiadając o egzaminach do Szkoły Głównej Handlowej w Warszawie. Lista przyjętych dowodzi, że mówi nieprawdę. A wyjaśnienie, gdzie on zobaczył "całe sale Ukraińców", jest proste.

Egzaminy do SGH. "Całe sale Ukraińców"? Uczelnia wyjaśnia

Egzaminy do SGH. "Całe sale Ukraińców"? Uczelnia wyjaśnia

Źródło:
Konkret24

Czy przywrócenie przez Polskę kontroli na zachodniej granicy spowodowało, że maleją liczby przekazywanych nam z Niemiec cudzoziemców? Prezentujemy najświeższe statystyki strony polskiej i niemieckiej.

"Proceder trwa nadal"? Ilu migrantów przekazano ostatnio z Niemiec do Polski

"Proceder trwa nadal"? Ilu migrantów przekazano ostatnio z Niemiec do Polski

Źródło:
Konkret24

"Nawet Namibia wytargała od nich odszkodowanie, ale Polakom nic się nie należy" - takie głosy padają w dyskusji na temat reparacji od Niemiec dla Polski za drugą wojnę światową. Europoseł PiS twierdzi, że afrykański kraj dostał już od Niemiec ponad miliard euro. Tylko że to fałsz. Nie jedyny w tej narracji.

"Nawet Namibia wytargała" od Niemiec odszkodowanie? Mamy odpowiedź

"Nawet Namibia wytargała" od Niemiec odszkodowanie? Mamy odpowiedź

Źródło:
Konkret24

Prawo i Sprawiedliwość alarmuje o podwyżce składek ZUS dla przedsiębiorców od 2026 roku. Składki faktycznie mają wzrosnąć, ale mechanizm ich wyliczania nie jest żadną nowością. Działa od lat, a wcześniej korzystała z niego także Zjednoczona Prawica.

"ZUS w górę!" straszy PiS. Według tych samych zasad rośnie od lat

"ZUS w górę!" straszy PiS. Według tych samych zasad rośnie od lat

Źródło:
Konkret24

Widok wygłodzonego skrzypka w Auschwitz, kobiety uratowanej z rzezi wołyńskiej czy pielęgniarki na plaży Omaha porusza. "Historia jak żywa" - myślisz. Tymczasem ktoś przy innym komputerze liczy zyski. Bo w tych obrazach nie chodzi ani o sentyment, ani o historyczną pamięć. Historycy ostrzegają i mówią o metahistorii.

Wyglądają jak żywi. Nigdy nie istnieli. Metahistoria to groźne zjawisko

Wyglądają jak żywi. Nigdy nie istnieli. Metahistoria to groźne zjawisko

Źródło:
TVN24+

Historia osady z epoki odkrytej na szkockich wyspach zaciekawiła wielu internautów. Tym większe oburzenie wywołało jednak zdjęcie, które wcale nie przedstawia tego miejsca. Wyjaśniamy, co pokazuje.

Osada w Szkocji "starsza niż piramidy w Egipcie". Tak, ale coś tu nie pasuje

Osada w Szkocji "starsza niż piramidy w Egipcie". Tak, ale coś tu nie pasuje

Źródło:
Konkret24

Tylko prąd z węgla jest prawdziwy, a ten z wiatru "to gorsze, słabsze elektrony" - przekonuje autor filmu na TikToku. Dowodem według niego jest "niedoprane pranie". Internauci nie dowierzają, a eksperci wyjaśniają.

Z wiatru jest "gorszy prąd"? Nie od tego zależy energia w gniazdku

Z wiatru jest "gorszy prąd"? Nie od tego zależy energia w gniazdku

Źródło:
Konkret24

Włosi finansują ze środków KPO wypłaty reparacji za straty spowodowane przez Niemców w czasie drugiej wojny - taki przekaz pojawił się zaraz po tym, gdy prezydent Nawrocki wrócił do tematu wypłaty reparacji dla Polski. Niektórzy twierdzą nawet, że na te wypłaty dla Włochów składają się Polacy - w ramach unijnych składek. Punktujemy główne trzy kłamstwa tej narracji.

Włosi, reparacje od Niemiec i wypłaty z KPO. "My Polacy to finansujemy"?

Włosi, reparacje od Niemiec i wypłaty z KPO. "My Polacy to finansujemy"?

Źródło:
Konkret24

Czy zawetowanie przez prezydenta Karola Nawrockiego ustawy o środkach ochrony roślin spowoduje, że wszyscy będą musieli już od 2026 roku obsługiwać elektroniczny system rejestru? Powstał spór, zapytaliśmy więc Komisję Europejską.

Prezydent zawetował ustawę. Pomógł rolnikom czy nie? Mamy odpowiedź Komisji Europejskiej

Prezydent zawetował ustawę. Pomógł rolnikom czy nie? Mamy odpowiedź Komisji Europejskiej

Źródło:
Konkret24

Członek organizacji paramilitarnej związanej z Grzegorzem Braunem alarmuje w sieci, że rząd Donalda Tuska zakazał policjantom noszenia na mundurach naszywek z polską flagą. Nagranie jest szeroko komentowane Wyjaśniamy, czego jego autor nie wie.

"Tuskoland" zakazał flagi na mundurze? Policja wyjaśnia

"Tuskoland" zakazał flagi na mundurze? Policja wyjaśnia

Źródło:
Konkret24

Po tym, jak w nagraniu opublikowanym w mediach społecznościowych Donald Tusk pokazał dane o "tym, co zostaje w portfelu każdego dnia", w sieci pojawiły się głosy, że przedstawił stare statystyki. Według europosła PiS Tusk "sam się zaorał", bo przypisał sobie osiągnięcia rządu Zjednoczonej Prawicy. Skąd więc pochodzą liczby zaprezentowane przez premiera?

"Tusk sam się zaorał"? Jakie dane pokazał

"Tusk sam się zaorał"? Jakie dane pokazał

Źródło:
Konkret24