5 sierpnia do Kancelarii Sejmu trafiły kompletne sądowe akta sprawy dotyczącej jawności list poparcia do KRS. Od tego czasu urzędnicy mieli dwa tygodnie na udostępnienie informacji, czyje podpisy tam się znajdują, lub na przekazanie formalnej odmowy upublicznienia takich danych. Termin upłynął 19 sierpnia. Listy poparcia nadal nie są znane.
Pod koniec czerwca Naczelny Sąd Administracyjny w Warszawie wydał prawomocny wyrok, w którym wskazał, że listy poparcia sędziów kandydujących w 2018 roku do Krajowej Rady Sądownictwa są informacją publiczną i powinny zostać przez Kancelarię Sejmu ujawnione. Podtrzymał tym samym wyrok Wojewódzkiego Sąd Administracyjnego, który z kolei uchylił odmowną decyzję Kancelarii Sejmu w tej sprawie.
Sprzeczne komunikaty
Pod koniec lipca Andrzej Grzegrzółka, szef Centrum Informacyjnego Sejmu mówił dziennikarzom, że czternastodniowy termin dla urzędników na wykonanie wyroku sądu upływa 30 lipca.
- Ten czas jest liczony od momentu, kiedy dostaniemy dokumenty (wyrok wraz z uzasadnieniem - red.). Dostaliśmy je (z sądu - red.) 16 lipca. 14 dni upływa więc w następny wtorek (30 lipca - red.) - mówił wówczas.
- Na pewno wywiążemy się ze wszystkich wskazań, które są zawarte w orzeczeniu Naczelnego Sądu Administracyjnego, wszystkich co do joty. W tym terminie Kancelaria Sejmu się odniesie i te dokumenty zostaną przekazane - dodawał.
Jednak wbrew słowom Grzegrzółki, termin na wykonanie wyroku nie jest liczony od chwili otrzymania z sądu prawomocnego wyroku wraz z uzasadnieniem, tylko od momentu, gdy kompletne akta sądowe trafią do urzędników. Mówi o tym ustawa prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi.
§ 1. Po uprawomocnieniu się orzeczenia sądu pierwszej instancji kończącego postępowanie akta administracyjne sprawy zwraca się organowi administracji publicznej, załączając odpis orzeczenia ze stwierdzeniem jego prawomocności. Zarządzenie o zwrocie akt może wydać referendarz sądowy. (...) § 2. Termin do załatwienia sprawy przez organ administracji określony w przepisach prawa lub wyznaczony przez sąd liczy się od dnia doręczenia organowi akt albo, w przypadku, o którym mowa w § 1a, odpisu orzeczenia. art. 286 ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi.
I właśnie już o tym terminie na załatwienie sprawy mówi późniejszy sejmowy komunikat - z 1 sierpnia. Dzień po upływie terminu, o którym mówił szef Centrum Informacyjnego Sejmu, urzędnicy zapewniali w nim, że przestrzegają prawa i procedur, a "rozpoczęcie biegu terminu do załatwienia sprawy przez organ administracji liczy się od dnia doręczenia organowi przez sąd akt sprawy".
"Do chwili obecnej, czyli do 1 sierpnia 2019 r., Kancelaria Sejmu nie otrzymała z sądu wymaganych wyżej wskazanym przepisem dokumentów. Oznacza to, że termin na ponowne rozpatrzenie sprawy nie rozpoczął jeszcze biegu. Postępowanie Kancelarii Sejmu jest zgodne z obowiązującymi procedurami, a zarzut bezczynności jest całkowicie nieuzasadniony" - stwierdzają w komunikacie urzędnicy.
Termin minął
Jak udało nam się ustalić na podstawie informacji z Wojewódzkiego i Naczelnego Sądu Administracyjnego, urzędnicy rzeczywiście wówczas nie dysponowali jeszcze kompletem akt sprawy. Trafiły do nich 5 sierpnia. Od tego czasu mieli dwa tygodnie na wykonanie wyroku. Termin minął w zeszłym tygodniu - 19 sierpnia.
- Wyrok NSA jest prawomocny i wiąże wszystkie organy. Urzędnicy powinni byli w ciągu tych dwóch tygodni albo ujawnić żądane informacje, albo wydać formalną decyzję administracyjną o odmowie udostępnienia - tłumaczy Szymon Osowski, prawnik i jednocześnie prezes zarządu stowarzyszenia Sieć Obywatelska Watchdog Polska, zajmującego się jawnością życia publicznego.
Dwukrotnie pytaliśmy w CIS, czy i w jaki sposób w ciągu tych dwóch sierpniowych tygodni urzędnicy wykonali wyrok sądu. Bez skutku - nie otrzymaliśmy żadnej odpowiedzi.
- Nic w ciągu tych dwóch tygodni z Kancelarii Sejmu nie dostałam, a obywatele mają najzwyczajniej w świecie prawo wiedzieć, co było na tych listach - mówi Kamila Gasiuk-Pihowicz, posłanka Koalicji Obywatelskiej, która wygrała z Kancelarią Sejmu zarówno przed WSA, jak i NSA.
W rozmowie z Konkret24 przypomina, że jeszcze w lipcu złożyła skargę do WSA na bezczynność sejmowych urzędników. Sprawa jest w toku.
Gdzie jest "zwrotka"?
Na przełomie lipca i sierpnia kontrowersje wzbudził brak zwrotnego potwierdzenia odbioru, tzw. "zwrotki", która powinna trafić z Kancelarii Sejmu do NSA po odebraniu korespondencji przez Kancelarię. Nie było wiadomo, czy zaginęła na poczcie, czy formalnie sejmowi urzędnicy nie odebrali wyroku i uzasadnienia, co według opozycji mogło wskazywać na celowe opóźnianie sprawy przez urzędników. Pojawiły się wówczas informacje, że brak tej "zwrotki" uniemożliwia wykonanie wyroku, bo NSA nie może przekazać kompletu akt do WSA, a ten do Kancelarii Sejmu.
- To są takie bardzo niskie wybiegi formalne. To ociera się o takie cwaniactwo procesowe. To zupełnie nie przystoi Kancelarii Sejmu - mówił wówczas reporterowi programu "Polska i Świat" Michał Wawrykiewicz, pełnomocnik posłanki Gasiuk-Pihowicz.
Jak ustaliliśmy, dzięki informacjom z Wojewódzkiego i Naczelnego Sądu Administracyjnego, do Wawrynkiewicza wyrok wraz z uzasadnieniem trafił 18 lipca. Po złożonym przez niego podpisie "zwrotka" do sądu trafiła po dziewięciu dniach.
Wyrok z uzasadnieniem do Kancelarii Sejmu trafił 16 lipca, jak wskazywał szef Centrum Informacyjnego Sejmu Andrzej Grzegrzółka. Jednak w tym przypadku zwrotka wróciła do sądu dopiero po trzech tygodniach - 6 sierpnia.
Potwierdza to w korespondencji z Konkret24 sędzia Sylwester Marciniak z Wydziału Informacji Sądowej NSA. "Przesyłka adresowana do pełnomocnika Szefa Kancelarii Sejmu RP została odebrana w dniu 16 lipca 2019 r. Zwrotne potwierdzenia doręczenia przesyłek wróciły do Naczelnego Sądu Administracyjnego (...) w dniu 6 sierpnia 2019 r. (od pełnomocnika organu)", informuje.
Jak informuje także sędzia Marciniak, 2 sierpnia 2019 r. - a więc przed otrzymaniem zwrotki z Kancelarii Sejmu - do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie dostarczono akta sprawy. Następnie, jak informuje Dominik Niewirowski z Wydziału Informacji Sądowej WSA, 5 sierpnia do Kancelarii Sejmu pracownik Sądu dostarczył całość akt wraz z odpisem pełnomocnego wyroku. W korespondencji z Konkret24 Niewirowski podkreśla, że "termin do załatwienia sprawy przez organ administracji publicznej (...) liczy się od dnia doręczenia akt organowi, tj. w tym przypadku od 5 sierpnia 2019 r.".
Z przytoczonych terminów wynika, że NSA nie czekał na "zwrotkę", by procedować przekazywanie dokumentów. Jak usłyszeliśmy nieoficjalnie w Sądzie, zasadniczo czeka on aż zwrotki wrócą, "żeby był porządek w dokumentacji", jednak w przypadkach ważnych dla interesu społecznego może być inaczej, a sprawa nie wynika wprost z przepisów rangi ustawowej.
- To prawda. Sąd nie musi czekać na zwrotkę - potwierdza Osowski.
Wtóruje mu Krzysztof Izdebski, dyrektor programowy fundacji ePaństwo. - Ustawa Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi nie mówi o dostarczeniu zwrotki. Jest tam za to wyraźne wskazanie, że po uprawomocnieniu się kończącego postępowanie orzeczenia sądu pierwszej instancji, akta administracyjne sprawy zwraca się organowi administracji publicznej - stwierdza w rozmowie z Konkret24.
PUODO w sprawie RODO
W lipcu do sprawy wkroczył Prezes Urzędu Ochrony Danych Osobowych, były radny Prawa i Sprawiedliwości Jan Nowak. W swoich dwóch postanowieniach skierowanych do sejmowych urzędników, wbrew prawomocnemu wyrokowi nakazał wstrzymanie się z ujawnieniem list poparcia do KRS oraz wszczął w tej sprawie postępowanie z uwagi - jak uzasadniał - na możliwe nielegalne przetwarzanie danych osobowych znajdujących się na tych listach sędziów.
Postępowanie zostało wszczęte na wniosek dr Macieja Nawackiego - sędziego KRS oraz prezesa olsztyńskiego sądu rejonowego. Jako pierwszy napisał o tym Konkret24.
Na tej podstawie sejmowi urzędnicy tłumaczyli i tłumaczą nadal, że nie mogą pokazać podpisy jakich sędziów znajdują się na listach poparcia kandydatów do KRS.
30 lipca Agnieszka Kaczmarska, szefowa sejmowej kancelarii w piśmie skierowanym do posłanki Gasiuk-Pihowicz napisała, że "nie może udostępnić danych". Pismo nie było jednak formalną decyzją administracyjną, która jest wymagana przez ustawę o dostępie do informacji publicznej. Nie było zatem formalną odmową.
- Nie ma ono żadnego znaczenia. W mojej ocenie Kancelaria Sejmu pozostaje w bezczynności. Uważam nawet, że teraz z urzędu powinien wkroczyć prokurator, ponieważ umyślne nieudostępnianie informacji jest przestępstwem - ocenia mecenas Osowski. - W normalnym państwie prawa w żaden sposób nie można zablokować tego wyroku NSA. Trzeba go po prostu wykonać - podkreśla w rozmowie z Konkret24.
21 sierpnia nowo wybrana przez Sejm marszałek Sejmu Elżbieta Witek zapowiedziała, że z decyzją w sprawie publikacji list poparcia dla kandydatów do Krajowej Rady Sądownictwa poczeka do wyroku Trybunału Konstytucyjnego. - Nie mam wyjścia - stwierdziła.
Autor: Jan Kunert / Źródło: Konkret24; zdjęcie: tvn24
Źródło zdjęcia głównego: tvn24